کتاب الکترونیکی «جامـــــــعترین و آخــــــــرین پرسشهای آزمونهای نهایی زیستشناسی دوازدهم»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۱۵
این کتاب شامل
- بررسی تمامی امتحانهای نهایی (از دیماه ۱۳۹۷ تا دیماه ۱۴۰۱) داخل کشور
- پاسخ تشریحی پرسشها؛
- پاسخ کامل فعالیتهای کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسشها براساس سرفصلهای کتاب درسی
فصل انتقال اطلاعات در نسلها
شامل گفتارهای:
گفتار ۱: مفاهیم پایه
گفتار ۲: انواع صفات
بارمبندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۴ نمره
نیمسال دوم و شهریور: ۲/۵ نمره
فصل انتقال اطلاعات در نسلها گفتار انواع صفات
سوال های تشریحی با فونت و نگارش عالی و براساس کتاب های جدید به زودی منتشر خواهد شد.
۱- فامتنها (کروموزوم ها) به چه دسته هایی تقسیم میشوند؟
دو دسته غیرجنسی و جنسی
۲- فامتنهای جنسی انسان کدام اند؟
فام تن های جنسی انسان X و Y هستند.
۳- انواع صفات کدام اند؟
صفت مستقل از جنس، وابسته به جنس
۴- صفاتی را که جایگاه ژنی آنها در یکی از فام تن های غیرجنسی قرار داشته باشد، جزء کدام نوع صفات محسوب می شوند؟
صفت مستقل از جنس
۵- صفاتی را که جایگاه ژنی آنها در یکی از دو فامتنهای جنسی قرار داشته باشد، جزء کدام نوع صفات محسوب می شوند؟
وابسته به جنس
۶- صفات مستقل از جنس چگونه به ارث می رسند؟
جایگاه ژنی آنها در یکی از فامتنهای غیرجنسی قرار دارد. و در انسان از هر جفت فام تن همتا تنها یکی را از طریق کامه ها به نسل بعد منتقل می کنند. ژن نمود فرزندان به این بستگی دارد که کدام کامه ها با یکدیگر لقاح پیدا کنند.
۷- Rh جزء کدام نوع صفات می باشد؟
صفت مستقل از جنس
۸- اگر پدر و مادری هر دو ژن نمود Dd داشته باشند، چه ژن نمود یا ژن نمودهایی برای فرزندان آنها مورد انتظار است؟ (با روش مربع پانت)
| . | D | d |
| D | DD | dD |
| d | Dd | dd |
ژن نمودهای Dd و dD یکسان اند. بنابراین هر فرزندی که متولد می شود می تواند یکی از ژن نمودهای Dd ،DD و dd را داشته باشد.
۹- هر یک از پدر و مادر، از هر جفت فامتن همتا چه تعداد را از طریق کامه ها به نسل بعد منتقل می کنند؟
تنها یکی
۱۰- اگر پدر و مادری هر دو ژن نمود Dd داشته باشند. هر یک از آنها چند نوع کامه تولید می کنند؟ آنها کدام اند؟
هم پدر و هم مادر از نظر Rh دو نوع کامه تولید می کنند: یکی کامه ای که D دارد و دیگری کامه ای که d دارد.
۱۱- اگر پدر و مادری هر دو ژن نمود Dd داشته باشند. ژن نمود فرزندان به چه بستگی دارد؟
هم پدر و هم مادر از نظر Rh دو نوع کامه تولید می کنند: یکی کامه ای که D دارد و دیگری کامه ای که d دارد. ژن نمود فرزندان به این بستگی دارد که کدام کامه ها با یکدیگر لقاح پیدا کنند.
۱۲- اگر ژنوتیپ پدر و مادری مشخص باشد. ژن نمود فرزندان را چگونه می توان به دست آورد؟ علت نامگذاری چیست؟
با روشی به نام مربع پانت. پانت نام دانشمندی است که این روش را پیشنهاد کرده است.
۱۳- در روش مربع پانت، ژنوتیپ والدین چگونه تعیین می شود؟
در روش مربع پانت، گامت های والدین را به طور جداگانه در سطر و ستون یک جدول می نویسید و بعد خانه های جدول را با کنار هم قرار دادن کامه های سطر و ستون متناظر هم پر می کنیم.
۱۴- روشی به نام مربع پانت به منظور پیش بینی کدام موضوع زیستی است؟
ژن نمودهای فرزندان
۱۵- اگر ژن صفتی که بررسی می شود در فام تن X قرار دارد به این صفات، چه می گویند؟
وابسته به X
۱۶- ژن هموفیلی در کدام فام تن مورد بررسی قرار می گیرد؟
فام تن X
۱۷- هموفیلی جز کدام نوع صفات قرار می گیرند؟
صفات وابسته به X
۱۸- هموفیلی بیماری نهفته است یا بارز؟
نهفته
۱۹- یک بیماری وابسته به X را مثال بزنید.
هموفیلی
۲۰- دگره کدام بیماری روی فام تن X قرار دارد؟
هموفیلی
۲۱- دگره هموفیلی روی کدام فام تن قرار دارد؟
روی فام تن X
۲۲- در کدام بیماری، فرایند لخته شدن خون دچار اختلال می شود؟
هموفیلی
۲۳- در بیماری هموفیلی، کدام فرایند دچار اختلال می شود؟
لخته شدن خون
۲۴- شایع ترین نوع هموفیلی مربوط به کدام عامل است؟
شایعترین نوع هموفیلی مربوط است به فقدان عامل انعقادی VIII (هشت)
۲۵- دگره بیماری هموفیلی را چه می نامیم و دگره سالم ژن را چه می نامیم؟ آن دگره ها را چگونه می نویسیم؟
دگره بیماری هموفیلی را h می نامیم (دگره سالم ژن H نامیده می شود) و برای آنکه نشان دهیم وابسته به X است. دگره ها را به صورت بالانویس X مینویسیم: XH و Xh
۲۶- چرا دگره بیماری هموفیلی را به صورت بالانویس ایکس (Xh) می نویسیم؟
برای آنکه نشان دهیم وابسته به X است.
۲۷- در کدام فام تن جنسی جایگاهی برای دگره های هموفیلی وجود ندارد؟
فام تن Y
۲۸- انواع ژن نمودها و رخ نمودها را برای هموفیلی نشان دهید.
| ——— | زن | مرد |
| سالم | XHXH | XHY |
| ناقل | XHXh | ——– |
| هموفیلی | XhXh | XhY |
۲۹- فردی است که بیمار نیست اما ژن بیماری را دارد و می تواند به نسل بعد منتقل کند کیست؟
ناقل
۳۰- برای پیش بینی ژن نمودها و رخ نمودهای صفات وابسته به X در نسل های بعد، می توان از چه روشی استفاده کرد؟
از مربع پانت
۳۱- برای پیش بینی کدام موارد صفات وابسته به X در نسل های بعد، می توان همچنان از مربع پانت استفاده کرد؟
برای پیش بینی ژن نمودها و رخ نمودهای این صفات
۳۲- جدول انواع ژن نمودها و رخ نمودها را برای هموفیلی نشان می دهد. آن را تکمیل کنید.
| ——— | زن | مرد |
| سالم | ۱ | ۲ |
| ناقل | ۳ | ——– |
| هموفیلی | XhXh | ۴ |
۱= XHXH،۲= XHY،۳= XHXh ،۴= XhY
۳۳- مردی هموفیل قصد دارد با زنی ازدواج کند که سالم است و ناقل هم نیست زن می خواهد بداند آیا ممکن است فرزند حاصل از این ازدواج هموفیل باشد؟
ژن نمود مرد هموفیلXhY و گامت هایی که تولید میکند Xh و Y است ژن نمود زن سالم XHXH است و برای این صفت فقط یک نوع گامت تولید می کند: XH. بنابراین فرزندان حاصل از این ازدواج هموفیل نخواهند بود.
۳۴- ژن نمود مرد هموفیلXhY است. گامت هایی که تولید می کند، چیست؟
Xh و Y
۳۵- ژن نمود زن سالم XHXH است و برای این صفت چند نوع گامت تولید می کند؟
XH
۳۶- انواع صفات چیست؟
صفات پیوسته و گسسته
۳۷- اندازه قد چه نوع صفتی است؟
پیوسته
۳۸- اندازه قد صفتی پیوسته است به چه معناست؟
به این معنی که هر عددی بین یک حداقل و یک حداکثر، ممکن است باشد.
۳۹- آیا Rh صفتی پیوسته است؟ چرا؟
خیر. زیرا در میان انسان ها، صفت Rh تنها به دو شکل مثبت و منفی دیده می شود و صفتی چند جایگاهی است.
۴۰- نوع صفت Rh چیست؟
صفتی گسسته
۴۱- صفت Rh به چه شکل هایی دیده می شود؟
مثبت و منفی
۴۲- انواع صفت از نظر تعداد جایگاه چیست؟
صفات تک جایگاهی و چند جایگاهی
۴۳- صفاتی که یک جایگاه ژن در فام تن دارند را چه می نامند؟
تک جایگاهی یا گسسته
۴۴- نوع هر یک از صفات زیر را مشخص کنید.
الف) صفت گروه های خونی ABO: تک جایگاهی یا گسسته
ب) رنگ نوعی ذرت: چند جایگاهی یا پیوسته
۴۵- دگره صفت گروه های خونی ABO چند جایگاه و در کدام فام تن را به خود اختصاص داده است؟
یک جایگاه و فام تن شماره ۹
۴۶- صفات چند جایگاهی را تعریف کنید.
صفاتی هستند که در بروز آنها بیش از یک جایگاه ژن شرکت دارد.
۴۷- رنگ نوعی ذرت، که صفتی پیوسته است به چه شکل هایی است؟
طیفی از سفید تا قرمز است.
۴۸- رنگ نوعی ذرت، صفتی پیوسته است. ژن نمود (ژنوتیپ) آن چند دگره ای است؟
شش دگره ای
۴۹- هر کدام از جایگاه های ژنی در صفت رنگ نوعی ذرت چند دگره دارد؟
هر کدام دو دگره دارند.
۵۰- برای نشان دادن ژنهای تعیین صفت رنگ نوعی ذرت از چه حروفی استفاده می کنیم؟
در سه جایگاه از حروف بزرگ و کوچک C ،A ،B استفاده می کنیم.
۵۱- رنگ های نوعی ذرت چگونه ایجاد می شود؟
بر حسب نوع ترکیب دگره ها، رنگ های مختلفی ایجاد می شود.
۵۲- دگره های بارز و دگره های نهفته به ترتیب کدام رنگ را در نوعی ذرت به وجود می آورند؟
دگره های بارز، رنگ قرمز و دگره های نهفته رنگ سفید را به وجود می آورند.
۵۳-رخ نمودهای دو آستانه طیف، رنگ نوعی ذرت به ترتیب چه نوع رخ نمود و ژن نمودهایی را دارند؟
قرمز و سفید به ترتیب ژن نمودهای AABBCC و aabbcc را دارند.
۵۴- الف) رخ نمودهای ژنوتیپ های AABBCC و aabbcc در رنگ های نوعی ذرت چیست؟
قرمز و سفید
ب) رخ نمودهای کدام ژنوتیپ ها مشابه رخ نمود ژنوتیپ AaBbCc است؟
AABbcc, AAbbCc, AaBBcc, AaBbCc, AabbCC, AaBBCc , aaBbCC
۵۵- در رخ نمودهای ناخالص، هرچه تعداد دگره های بارز بیشتر باشد مقدار کدام رنگ بیشتر است؟
رنگ قرمز
۵۶- در رخ نمودهای ناخالص، در چه صورت مقدار رنگ قرمز بیشتر است؟
هرچه تعداد دگره های بارز بیشتر باشد مقدار رنگ قرمز بیشتر است.
۵۷- کدام نوع صفات، رخ نمودهای پیوسته ای دارند؟
صفات چند جایگاهی
۵۸- نمودار توزیع فراوانی رخ نمودهای کدام نوع صفات شبیه زنگوله است؟
صفات چند جایگاهی یا صفات پیوسته
۵۹- رخ نمود کدام نوع صفات، غیر پیوسته است؟
صفات تک جایگاهی یا گسسته
۶۰- رخ نمود کدام نوع صفات، بدون طیف است؟
صفات تک جایگاهی یا گسسته
۶۱- رنگ گل میمونی چه نوع صفت است؟
صفات تک جایگاهی یا گسسته
۶۲- برای بروز برخی رخ نمودها چه عواملی لازم است؟
ژن و محیط
۶۳- آیا برای بروز یک رخ نمود تنها وجود ژن کافی است؟
خیر. گاهی برای بروز یک رخ نمود تنها وجود ژن کافی نیست.
۶۴- در گیاهان، ساخته شدن سبزینه به چه عواملی نیاز دار؟
علاوه بر ژن، به نور
۶۵- مواردی از عوامل محیطی که می توانند بر ظهور رخ نمود اثر بگذارند، کدام اند؟
تغذیه و ورزش عواملی محیطی اند که می توانند بر ظهور رخ نمود اثر بگذارند.
۶۶- قد انسان به کدام عوامل محیطی بستگی دارد؟
تغذیه و ورزش
۶۷- علت اندازه قد یک نفر را از روی کدام عوامل می توان توضیح داد؟
از روی ژن ها و عوامل محیطی (تغذیه و ورزش)
۶۸- آیا می توان بیماری های ژنتیک را در حال حاضر درمان کرد؟
گرچه نمی توان بیماری های ژنتیک را در حال حاضر درمان کرد (مگر در موارد معدود) اما گاهی می توان با تغییر عوامل محیطی، بروز اثر ژن ها را مهار کرد.
۶۹- چگونه می توان بروز اثر ژن ها را در بیماری های ژنتیکی مهار کرد؟
گاهی می توان با تغییر عوامل محیطی، بروز اثر ژن ها را مهار کرد.
۷۰- علت بیماری فنیل کتونوری (PKU) چیست؟ چرا؟
در این بیماری آنزیمی که آمینواسید فنیل آلانین را می تواند تجزیه کند وجود ندارد بنابراین تغذیه از پروتئین های حاوی فنیل آلانین علت این بیماری است.
۷۱- عدم وجود آنزیم تجزیه کننده کدام آمینواسید موجب بروز بیماری فنیل کتونوری(PKU) می شود؟
آمینواسید فنیل آلانین
۷۱- در افراد مبتلا به بیماری فنیل کتونوری (PKU) کدام آنزیم وجود ندارد؟
آنزیم تجزیه کننده آمینواسید فنیل آلانین
۷۲- تجمع کدام آمینواسید در بدن به ایجاد ترکیبات خطرناک منجر می شود؟
تجمع فنیل آلانین
۷۳- با تجمع فنیل آلانین در بدن کدام اندام آسیب می بیند؟
مغز
۷۴- در افراد مبتلا به بیماری فنیل کتونوری (PKU) کدام اندام آسیب می بیند؟
مغز
۷۵- چگونه می توان از بروز بیماری فنیل کتونوری (PKU) جلوگیری کرد؟ چرا؟
علت این بیماری، تغذیه از پروتئین های حاوی فنیل آلانین است. پس با تغذیه نکردن از خوراکی هایی که فنیل آلانین دارند، می توان مانع بروز اثرات این بیماری شد.
۷۶- با تغذیه نکردن از کدام خوراکی ها، می توان مانع بروز اثرات بیماری فنیل کتونوری (PKU) شد؟
خوراکی هایی که فنیل آلانین دارند.
۷۷- چرا بیماری فنیل کتونوری یک بیماری نهفته محسوب می شود؟
زیرا وقتی نوزاد متولد می شود، علائم آشکاری ندارد.
۷۸- عواقب تغذیه نوزاد مبتلا به فنیل کونوری با شیر مادر چیست؟
در عین حال تغذیه نوزاد مبتلا به فنیل کونوری با شیر مادر (که حاوی فنیل آلانین است) به آسیب یاخته های مغزی او می انجامد.
۷۹- چرا نوزادان را در بدو تولد از نظر ابتلای احتمالی به بیماری فنیل کتونوری (PKU) با انجام آزمایش خون بررسی می کنند؟
زیرا بیماری فنیل کتونوری یک بیماری نهفته است و وقتی نوزاد متولد می شود، علائم آشکاری ندارد. در عین حال تغذیه نوزاد مبتلا به فنیل کونوری با شیر مادر (که حاوی فنیل آلانین است) به آسیب یاخته های مغزی او می انجامد.
۸۰- چگونه نوزادان را در بدو تولد از نظر ابتلای احتمالی به بیماری فنیل کتونوری (PKU) بررسی می کنند؟
با انجام آزمایش خون
۸۱- در صورت ابتلای نوزاد به بیماری فنیل کتونوری (PKU) تغذیه او به چه صورت است؟
در صورت ابتلا، نوزاد با شیرخشک هایی که فاقد فنیل آلانین است تغذیه می شود و در رژیم غذایی و برای آینده، از رژیم های بدون (یا کم) فنیل آلانین استفاده می شود.
۸۲- افراد مبتلا به فنیل کتونوری (PKU) از رژیم غذایی بدون (یا کم) کدام آمینواسید استفاده می شود؟
بدون (یا کم) فنیل آلانین
» فایل word
» فایل pdf
مجموعه پرسشهای تشریحی زیست
مجموعه پرسشهای تشریحی زیست
مجموعه پرسشهای نهایی زیست
در ادامه خود را بیازمایید:
در ادامه بخوانید:
کتاب زیستشناسی دوازدهم
فصل ۱- مولکولهای اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئینها
فصل ۲- جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
فصل ۳- انتقال اطلاعات در نسلها
مفاهیم پایه
انواع صفات
فصل ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیتها
تغییر در گونهها
فصل ۵- از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
فصل ۶- از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنشهای فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
فصل ۷- فناوریهای نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فصل ۸- رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
ارتباط و زندگی گروهی
بارمبندی زیستشناسی دوازدهم
بارم بندی زیستشناسی ۳ سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲
درس زیستشناسی دوازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام میشود.
ارزشیابی مستمر بر اساس فعالیتهای گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام میشود. این ارزشیابی بر اساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیتها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحثهای گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام میشود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی به صورت آزمون کتبی انجام میشود. در نوبت اول ۲۰ نمره از چهار فصل اول کتاب (تا پایان صفحه ۶۲) و در نوبت خرداد، شهریور و دی ماه ۲۰ نمره از همه کتاب مطابق با جدول زیر پیشنهاد میشود.
نکات قابل توجه:
۱- طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوستهای آخرکتاب در همه آزمونها ممنوع است.
۲- گرچه نمره جداگانهای برای فعالیتهای کتاب زیست شناسی ۳ منظور نشده، اما بدیهی است که بخشی از نمره هر فصل به فعالیتهای آن فصل اختصاص دارد. بر این اساس طراحان محترم در طراحی پرسش مربوط به هر فصل، فعالیتها و نتایج آنها را مد نظر قرار دهند.
| شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم و شهریور |
| ۱- مولکولهای اطلاعاتی | ۶ | ۲/۵ |
| ۲- جریان اطلاعات در یاخته | ۵ | ۲/۵ |
| ۳- انتقال اطلاعات در نسل ها | ۴ | ۲/۵ |
| ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی | ۵ | ۲/۵ |
| ۵- از ماده به انرژی | – | ۲/۵ |
| ۶- از انرژی به ماده | – | ۲/۵ |
| ۷- فناوریهای نوین زیستی | – | ۲/۵ |
| ۸- رفتارهای جانوران | – | ۲/۵ |
| جمع | ۲۰ | ۲۰ |
