آدم هایی که باید از آنها ترسید…
انروز خراسان جنوبی: فیلم ناخدا خورشید بود- به گمانم- که یک نفر در میان جاشوها بود که می ایستاد تا با شیشه به سرش بکوبند و تحقیرش کنند. آنجا فردی که نقشش را داریوش ارجمند بازی می کرد و یک دست داشت، با همان یک دست، دستی را که بلند شده بود تا شیشه را در سر نفر اولی بشکند، روی هوا گرفت و چنان تاباند تا شیشه از دستش افتاد و چون خود را حریف ناخدای یک دست نمی دید گذاشت و رفت تا صدای ناخدا بر سر نفر اول آوار شود که؛ چرا می گذاری بزنندت؟ چرا می گذاری شیشه در سرت بشکنند؟ جواب او اما این بود که؛ من که می توانم کتک بخورم، مجبور نیستم بزنم! یعنی اوج تحقیر شخصیت انسانی فرد. خب از چنین افرادی چه توقعی می توان داشت؟ کسی که برای خود شانی چنین قائل باشد آیا می تواند به درد دیگران بخورد؟ قطعا نه.
کسی می تواند به درد دیگران بخورد که برای خویش ارزشی قائل باشد و برای افزودن آن ارزش به مراحل ایثار و ترجیح دیگران برخود برسد. این ترجیح، قطعا حرمت افزاست به خلاف رفتاری که توهین آمیز است. باید مراقب شخصیت خود باشیم و برمدار کرامت حرکت کنیم. من این نگاه را بسیار پسندیدم که در پُستی خواندم؛ ” فردی که بیشتر از همه وقتتان را با او می گذارید خود شما هستید پس سعی کنید برای خودتان دوست داشتنی باشید نه فقط برای دیگران. تا عاشق خود نشویم, نمی توانیم عاشق دیگران شویم. تا به خودمان احترام نگذاریم و احساس شرافت و کرامت در خود نکنیم، نمی توانیم به دیگران احترام بگذاریم.
از کسانی که عاشق خودشان نیستند و به خود احترام نمی گذارند دوری کنیم.” کسی که به خود احترام نگذارد به دیگران هم نخواهد گذاشت. تجربه ثابت کرده است و مطالعه در سرگذشت پیشینیان هم تایید می کند که جباران برای توسعه ستم خود همواره از نیروهایی بهره برده اند که فاقد شخصیت قوام یافته بودند. حرمتی برای خود و نام خود قائل نبودند تا همین مانع رفتارشان شود لذا به عمله جور تبدیل شدند و بنیاد مردمی برکنندند. در آموزه های دینی هم ضمن تاکید برحرمت انسانی خویش و دیگران، از نزدیکی به این افراد پرهیز داده شده است چنان که در فرمایشات حضرت امام هادی(ع) به تصریح می خوانیم که: مَنْ هانَتْ عَلَیهِ نَفْسُهُ فَلاتَأْمَنْ شَرَّهُ، به این معنی که؛ بترس از آدمی که خودش برای خودش قیمت ندارد؛ آن کسی که حس کرامت نفس، این سرمایه عظیم را از دست داده، از چنین آدمی بترس؛ آدمی که احساس شرافت و کرامت در خود نمی‌کند، از شرّ او ایمن مباش.” او که در حق خویش چنین جفا کند معلوم است که در حق دیگران چه خواهد کرد. توقع تکریم و خیر از فردی چنین، مشیی نیست که خردمندان داشته باشند. عاقلان به خود احترام می گذارند و دیگران را نیز به این دیده می نگرند. نتیجه هم انسان کرامت یافته و جامعه صاحب حرمت می شود. به این درس عقلی و روایی، بیش از گذشته دقت کنیم تا ساختار محیط زیست به این روش اصلاح شود.
