میدریازیس: درک مردمک های گشاد شده؛ علل، تشخیص و درمان
مردمک ها (Pupils) حلقه های سیاه (black circles) چشمان شما هستند. آنها نور را جمع آوری می کنند و به شبکیه (retina) می آورند تا تصاویری تشکیل دهند. به طور معمول، مردمک ها در پاسخ به نور کم گشاد یا گشاد می شوند تا بتوانند نور بیشتری را جمع آوری کنند. گاهی اوقات مردمک ها به دلیلی غیرمرتبط با میزان نور محیط گشاد می شوند. آنها ممکن است حتی در محیط های روشن بزرگ بمانند. پزشکان از این بیماری به عنوان میدریاز (mydriasis) یاد می کنند. نقطه مقابل میدریازیس زمانی است که مردمک ها منقبض می شوند (pupils constrict) و کوچکتر می شوند. این میوز (miosis) نامیده می شود.
علل
میدریازیس ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. اینها بخشی از آنها هستند:
آنتی کولینرژیکها
آنتی کولینرژیکها موادی هستند که مانع از انتقال مواد شیمیایی خاص به چشم و همچنین عضلات و غدد خاص می شوند. آنتی کولینرژیک ها باعث گشادتر شدن مردمک چشم شما می شوند. آنها همچنین می توانند باعث یبوست، خشکی دهان و کاهش تعریق شوند.
آنتی کولینرژیک ها معمولاً در داروهای تجویزی یافت می شوند. اگر میدریازیس ناشی از داروهای تجویزی باشد، ممکن است تاری دید و سرگیجه نیز داشته باشید. قطع این داروها باید مردمک چشم شما را به حالت عادی برگرداند.
آسیب به چشم
آسیب به چشم، مانند ضربههای ناشی از نیروی بلانت، ممکن است به اعصاب کنترلکننده مردمک یا عنبیه، قسمت رنگدانهدار چشم آسیب برساند. این می تواند پاسخ طبیعی مردمک ها به سطوح نور در محیط را مختل کند. سایر علائم بسته به علت آسیب شما متفاوت خواهد بود.
افزایش اکسی توسین
افزایش سطح اکسی توسین ممکن است منجر به اتساع موقتی خفیف تا متوسط مردمک ها. اکسی توسین به دلیل ورزش و تعاملات فیزیکی یا اجتماعی صمیمی با افراد دیگر ترشح می شود. در هنگام زایمان نیز نقش مهمی ایفا می کند. پژوهش نشان می دهد که سطوح بالاتر اکسی توسین ممکن است به افزایش پاسخ به چهره انسان کمک کند. اکسی توسین در درجه اول باعث اثرات روانی مانند افزایش وابستگی عاطفی و برانگیختگی جنسی می شود.
استفاده مواد مخدر
استفاده از داروهایی مانند کوکائین، اکستازی، مواد توهم زا و کریستال مت آمفتامین می تواند منجر به میدریازیس شود. داروهای توهم زا مانند LSD بر گیرنده های سروتونین در مغز تأثیر می گذارد که می تواند منجر به اتساع شود. محرک هایی مانند کوکائین سطح سروتونین را افزایش می دهند و اثرات مشابهی روی چشم ایجاد می کنند. سایر اثرات مصرف دارو عبارتند از:
- یک سیستم ایمنی ضعیف
- حالت تهوع
- ریتم غیر طبیعی قلب
- آسیب کبدی
- مسائل رفتاری
- اعتیاد
میزان مصرف مواد مخدر شدت علائم را تعیین می کند.
میدریازیس خوش خیم اپیزودیک یک طرفه
میدریاز خوش خیم اپیزودیک یک طرفه (BEUM) یک بیماری موقتی است که تنها در یک چشم مردمک گشاد ایجاد می کند. اغلب افراد مبتلا به این عارضه سردرد خفیف، درد چشم، حساسیت به نور و تاری دید را نیز در طول این دورهها تجربه میکنند. در برخی موارد BEUM در طول سردرد میگرنی نیز رخ می دهد. در حالی که BEUM یک بیماری خطرناک نیست، معاینه کامل چشم و سیستم عصبی برای اطمینان از عدم وجود علت جدیتر ضروری است.
نوروپاتی عصب جمجمهای
نوروپاتی عصب جمجمه ای به آسیب تدریجی اعصابی که به چشم می روند اشاره دارد. عصب چشمی بر انقباض و گشاد شدن مردمک ها تأثیر می گذارد، بنابراین آسیب به آن می تواند منجر به میدریاز شود. نوروپاتی عصب جمجمه ای می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر نوروپاتی عصب جمجمه ای دارید، ممکن است علائم دیگری مانند اختلال بینایی را نیز در چشمان خود تجربه کنید.
آسیب تروماتیک مغز
آسیب مغزی می تواند باعث افزایش فشار داخل جمجمه شود که می تواند بر چشم شما تأثیر بگذارد. علل معمول این نوع آسیب عبارتند از آسیب تروما، تومور یا سکته مغزی. معمولاً فقط یک چشم تحت تأثیر قرار می گیرد. میدریاز ناشی از آسیب تروماتیک مغزی گاهی اوقات “مردمک گشادی” (blown pupil) نامیده می شود.
میدریاتیک
پزشک یا اپتومتریست گاهی اوقات ماده ای به نام میدریاتیک را روی چشم شما اعمال می کند تا مردمک ها را گشاد کند. پزشکان از میدریاتیک برای بررسی شبکیه و سایر ساختارهای عمیق در چشم استفاده می کنند تا سلامت چشم شما را ارزیابی کنند. معاینه سالانه چشم گشاد شده اغلب برای افراد مبتلا به فشار خون بالا یا دیابت توصیه می شود. پزشکان همچنین از داروهای میدریاتیک برای کاهش اسپاسم دردناک عضلات مژگانی چشم استفاده می کنند.
اتساع ناشی از میدریاتیک به تدریج طی چهار تا هشت ساعت از بین می رود. با این حال، در برخی موارد، ممکن است تا ۲۴ ساعت طول بکشد. در حالی که چشمان شما گشاد شده است، به طور موقت به نور شدید حساسیت چشم خواهید داشت. میدریاتیک به ندرت اثرات دیگری بر بدن دارد.
چه زمانی باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید
اگر متوجه شدید که چشمهایتان حتی در محیطهای روشن اغلب گشاد میشوند، به پزشک یا اپتومتریست خود مراجعه کنید. همچنین اگر متوجه شدید که یکی از مردمک ها بزرگتر از دیگری می ماند، مراجعه به متخصص چشم ضروری است. آنها می توانند به شما کمک کنند تا علت اصلی ظاهر غیرعادی مردمک ها را تعیین کنید.
وقتی به پزشک مراجعه میکنید چه انتظاری دارید
پزشک علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی خواهد کرد. آنها میخواهند در مورد هر دارو یا دارویی که مصرف میکنید و اینکه آیا آسیبی به چشم شما وارد شده است، بدانند.
پزشک شما می خواهد بینایی شما را نیز آزمایش کند. این می تواند شامل تست حدت بینایی و تست تحرک چشمی برای بررسی عضلات چشم شما باشد. پزشک شما همچنین ممکن است یک آزمایش خون برای رد سایر شرایط انجام دهد.
مدیریت گشاد شدن چشمها
راه هایی وجود دارد که می توانید علائم گشاد شدن چشم را مدیریت کنید:
- اجتناب از نور مستقیم خورشید
- به خصوص در طول روز رانندگی نکنید
- در محیط های روشن از عینک آفتابی تجویز شده توسط اپتومتریست استفاده کنید
- از خواندن متن خیلی نزدیک به چشم خودداری کنید
درمان
درمان میدریازیس به علت آن بستگی دارد. پزشک شما ممکن است لنزهای تماسی مات یا عینک آفتابی حساس به نور را برای کمک در طول دوره درمان توصیه کند. در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. مهم است که علت میدریازیس خود را کشف کنید تا بتوانید درمان مناسب را شروع کنید.
چشم انداز
میدریازیس میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. اگر مردمک های گشاد شده باقی ماندند، مهم است که به اپتومتریست یا پزشک خود مراجعه کنید. علت زمینه ای ممکن است از کمتر جدی، مانند عوارض جانبی دارو، تا جدی تر، مانند ضربه مغزی یا آسیب عصبی متغیر باشد. به طور معمول، هر چه زودتر علت را کشف کنید، بهتر است.
منابع
- Domes, G., Steiner, A., Porges, S. W., & Heinrichs, M. (2013, July). Oxytocin differentially modulates eye gaze to naturalistic social signals of happiness and anger [Abstract]. Psychoneuroendocrinology, 38(۷), ۱۱۹۸-۱۲۰۲
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23117026 - Leknes, S., Wessberg, J., Ellingsen, D.-M., Chelnokova, O., Olausson, H., & Laeng, B. (2013, October). Oxytocin enhances pupil dilation and sensitivity to ‘hidden’ emotional expressions. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 8(۷), ۷۴۱-۷۴۹
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3791062/ - Pupil efferent defects. (n.d.)
aao.org/focalpointssnippetdetail.aspx?id=db4df9ab-f6ac-4331-91dd-9dec5fc34c47 - Skeik, N., & Jabr, F. I. (2011). Migraine with benign episodic unilateral mydriasis. International Journal of General Medicine, ۴, ۵۰۱-۵۰۳
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3133519/ - Sanders, R. D. (2009). Cranial nerves III, IV, and VI: Oculomotor function. Psychiatry (Edgmont), ۶(۱۱), ۳۴-۳۹
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2801485/