عقرب‌های خطرناک

انواع عقرب

عقرب یا کژدم یکی از گونه های بندپایان (Arthropod) است که دارای نیشی در دم خود می باشد و بیشتر در آب و هوای گرم فعال است. انواع عقرب ها ۸ پا دارند و نیش آن ها زهر آگین است که برخی از زهرها کشنده نیز می باشند. آن ها معمولا شب ها شکار می کنند و روزها در زیر سنگ یا سوراخ هایی در طول زمین و به طور کلی جاهای تاریک پنهان می شوند. این گونه از بندپایان، در نوع خود بسیار جالب هستند و به همین دلیل ما در آینده‌ی مغز می خواهیم شما را با برخی از انواع عقرب و عقرب های خطرناک، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

توضیحات کلی

رنگ بیشتر عقرب ها زرد متمایل به قهوه ای، خاکستری، سیاه و قهوه ای است و اندازه کوچکی تا ۱۸ سانتی متر دارند. بدن آن ها که حالتی تخت دارد باعث شده که عقرب ها بتوانند از شکاف های بسیار باریک عبور کنند. آن ها برای شکار می توانند نیش خود را که در انتهای دم قرار گرفته به آن حیوان که بیشتر حشرات موذی است، تزریق کنند. از جمله شکارهای آن ها می توان به سوسک های سیاه و قورباغه ها اشاره کرد. به طور دقیق تر شکار آن ها به این صورت است که ابتدا طعمه خود را نیش زده و سپس توسط آرواره هایشان طعمه را خرد کرده و بر اثر آنزیمی که ترشح می کنند، آن را به صورت مایع در می آورند.

غذای عقرب حتما باید به صورت مایع وارد بدن او شود به همین منظور، دهان او دارای پرزهایی است که شبیه فیلتری عمل می کند که از ورود ذرات جامد جلوگیری می کند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، غذا خوردن در عقرب ها گاهی تا ۲۴ ساعت هم طول می کشد و آن هم به دلیل همین فرآیند مایع سازی مواد است. آب مورد نیاز برای عقرب هایی که در نواحی مرطوب زندگی می کنند، از آب های جدا مانند دریاچه و رودها تأمین می شود و آن هایی که در نواحی خشک زندگی می کنند، آب مورد نیاز خود را از طریق بدن طعمه استفاده می کنند.

گونه های خطرناک

در دنیا حدودا ۲۰۰ گونه عقرب وجود دارد که تنها سم حدودا ۲۰ مورد آن ها کشنده است. در ایران ۳ مورد از انواع عقرب خطرناک هستند که گزارش هایی از مرگ نیز از آن ها به ثبت رسیده است؛ آن ها عبارتند از:

• همی سکورپیوس لپتوروس: این عقرب زرد رنگ و کوچک می باشد. محل زنگی آن ها بیشتر در نواحی جنوبی و جنوب غربی ایران است. گادیم نامی است که خوزستانی ها روی این عقرب گذاشته اند.
• کمپسوبوتوس ماتهیزنی: رنگ این عقرب زرد یا آجری است و محل زندگی آن نیز بیشتر در نواحی جنوبی مخصوصا استان خوزستان می باشد. سم آن به گونه ای است که قادر است گلبول های قرمز خون را تخریب کند.
• آندرکتونوس کراسیکودا: این عقرب بزرگ تر از دو نوع قبلی و به رنگ سیاه یا قهوه ای تیره است، در بیشتر نقاط ایران یافت می شود و ظاهری خشن دارد.

توجه داشته باشید که معرفی این سه گونه بدان معنی نیست که سم باقی عقرب ها خطرناک نیست، بلکه یعنی این سه نوع کشنده تر از دیگر عقرب ها هستند. البته این را هم در نظر بگیرید که همه سم عقرب ها کشنده نیست.

عقرب غیر حفار ساچ

• نام علمی: Hottentotta schach
• نام انگلیسی: Middle East Ground scorpion

این عقرب حدودا ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلی متر بوده و از خانواده غیر حفار بوتیدائه محسوب می شود. نرهای این نوع عقرب در بخش تحتانی باریک تر هستند و بدنی بلندتر از ماده ها را دارا می باشند، اما چنگال هایشان طول یکسانی دارند. رنگ عقرب غیرحفار ساچ زرد مایل به قهوه ایست و در قسمت هاس انتهایی سر، چنگال ها و دمشان تیره و سیاه است.

عقرب دم سیاه ایرانی

• نام علمی: Hottentotta (Buthotus) jayakari
• نام انگلیسی: Iranian Black-tailed alligator scorpion

این عقرب که به هوتنتوتا هم معروف است از خانواده بوتیدائه بوده و محل زندگی آن آفریقا (به جز بخش هایی از صحرای بزرگ آفریقا، شبه جزیره عربستان، جنوب ترکیه، عراق، ایران، پاکستان، هند و … می باشد. این نوع عقرب، ۳۴ زیرگونه داشته که ۵ مورد آن ها در ایران دیده شده اند. سم این عقرب بیشتر بر سیستم تنفسی و قلبی-عروقی تاثیر می گذارد و به همین دلیل یکی از خطرناکترین عقرب های موجود محسوب می شود.

عقرب دم پهن

• نام علمی: Androctonus crassicauda
• نام انگلیسی: fat-tailed scorpion

عقرب دم پهن گونه ای از کژدم ها با اندازه ای حدودا ۵۰ میلیمتر است. رنگ آن قهوه ای تیره و برخی مواقع سیاه بوده، موهای کوتاه تیره رنگی در قسمت های شکمی و چنگال های بزرگ بسیار پر قدرتی را دارا می باشد. پراکندگی آن بیشتر در بیابان ها، مناطق خشک و نیمه خشک و … نظیر استان های جنوبی کنار خلیج فارس، خوزستان، ایلام، کردستان، کرمانشاه و خراسان است.

عقرب چنگال پهن کروگلوی

• نام علمی: Scorpio maurus kruglovi
• نام انگلیسی: Large clawed Scorpion

این عقرب بومی شمال آفریقا و خاورمیانه است، از خانواده اسکورپیونیدائه محسوب می شود و در ایران، ۲ گونه از ۱۹ زیرگونه آن شناسایی شده است. طول آن بین ۶۰ تا ۸۰ میلیمتر است و بدنی به رنگ زرد تا قرمز-قهوه ای دارد. سم این نوع عقرب در رده با خطر متوسط قرار گرفته و تا کنون گزارش هایی مبنی بر مرگ توسط این عقرب وجود نداشته است.

عقرب آسیایی کوچک

• نام علمی: Mesobuthus eupeus
• نام انگلیسی: Lesser Asian scorpion

این مورد از انواع عقرب های غیر حفار از خانواده بوتیدائه بوده و به عنوان عقرب خالدار نیز شناخته می شوند. طول بدن آن ها بین ۴۰ تا ۵۰ میلیمتر است، رنگی زرد تا رنگ متمایل به قهونه ای دارند و خطوط طولی نامنظمی به رنگ قهوه ای یا سیاه، روی بخش پشتی آن ها دیده می شود. زهر آن ها ضعیف است و اگر کسی توسط این عقرب ها آلوده شود، معمولا در محل گزش، احساس سوزش و درد خواهد داشت. پراکندگی این گونه بیشتر در مناطقی نظیر خوزستان، گلستان، تهران، کردستان، کرمانشاه و … است.