پروسوپاگنوزی چیست؛ تعدادی از انواع آگنوزیا: کوری چهره
کوری چهره چیست؟
اغلب ما چهره افرادی را که از قبل میشناسیم، به راحتی تشخیص میدهیم، اما افرادی وجود دارند که نمیتواند چهره دیگران را حتی کسانی را که قبلا با آنها مکالمه رودرو داشتهاند، به یاد آورند.
این افراد دچار عارضه دچار عارضه “کوری چهره” یا “ادراکپریشی چهره” (پروسوپاگنوزی) (prosopagnosia) هستند.
این عارضه در موارد شدید باعث میشود که فرد حتی چهره خودش را در آینه تشخیص ندهد.
بحث درباره این عارضه از اوائل سالهای ۲۰۰۰ در مقالات دانشگاهی آغاز شد. البته دانشمندان از دهه ۱۹۴۰ میدانستند که آسیب مغزی میتواند ادراک پریشی چهره ایجاد کند، اما دههها طول کشید تا دریابند عدهای از افراد با این عارضه به دنیا میآیند.
چطور مغز کار میکند؟
اولین مورد پروسوپاگنوزی رشدی در ۱۹۷۶ در هنگامی شناسایی شد که مادری دریافت که دخترش هنگامی دوستانش در مدرسه یونیفرم میپوشند، در تشخیص دادنشان دچار اشکال میشود.
افراد مبتلا به این عارضه ممکن است با افراد بسیاری در طول روز دیدار کنند، و با وجودی که چهره آنها را تشخیص نمیدهند، با گشادهرویی به صحبت با آنها ادامه میدهند، به این امید که در طول مکالمهشان به هویت آنها پی ببرند.
این عارضه از هر ۵۰ نفر یک نفر را مبتلا میکند. علل ایجاد کننده این عارضه پیچیده است، اما دانشمندان میگویند به تشخیص دادن ریشههای آن نزدیکتر شدهاند.
برای بازشناسی صورت لازم است نواحی متفاوتی از مغز همگام با یکدیگر کار کنند تا تشخیص دقیق چهره انجام گیرد. اگر در این ارتباط بین این نواحی اشکالی وجود داشته باشد، تشخیص چهره دیگران دچار اشکال میشود.
دانشمندان کشف کردهاند که کسب توانایی کامل تشخیص چهره دیگران تا هنگام رسیدن به نوجوانی طول میکشد. و افرادی که این قابلیت در آنها به طور کامل رشد نکرده است، ممکن است آگاهی کاملی نسبت به مشکلشان نداشته باشند.
ممکن است مبتلایان به این عارضه فکر کنند به اندازه کافی برای تشخیص چهره طرف مقابل تلاش نکردهاند، یا ممکن است این مشکل را به بیتوجهیشان به دیگران نسبت دهند و احساس گناه کنند.
ادراکپریشی چهره مانند بسیاری از ادراکپریشیهای مشابه (پروسوپاگنوزی در همان رده کلی آگنوزی یا ادراکپریشیها قرار میگیرد که خوانشپریشی یا دیسلکسی – اشکال در خواندن نوشتهها – قرار میگیرد) ممکن است به درجات متفاوتی در افراد وجود داشته باشد. برخی از افراد دچار این عارضه در تشخیص احساساتی که در چهره بروز میکند، هم دچار اشکال هستند.
دانشمندان میگویند در طرف مقابل طیف شناسایی چهره، افرادی قرار میگیرند که توانایی فوقالعادهای در تشخیص چهره افرادی دارند که قبلا دیدهاند، و چهره افرادی را که حتی یک بار دیدهاند، به یاد میآورند؛ این افراد ممکن است مجبور شوند در ابراز آشنایی با دیگران جلوی خودشان را بگیرند، زیرا طرف مقابل ممکن است آنها را به یاد نیاورد و فکر کند که مزاحم هستند.
کوری چهره چیست؟
یک نوع بیماری است که گروهی از اختلالات آسیب شناسی مغزی را گرفتار می کند و بر شناخت ادراکی تاثیر می گذارد که آگنوزی نامیده می شود.
در حقیقت آگنوزی وجود مشکل در درک مفهوم تحریکات خاصی است اگرچه هیچ مشکل حسی وجود ندارد. بیماران آگنوزی می توانند ببینند، بشنوند یا تحریکی را احساس کنند اما نمی توانند درک کنند که مفهوم این تحریکات چیست، اگرچه به طور مشخص ناتوانی در یک کیفیت محدود شده است. این نوع آگنوزی خالص نادر است.
اثر آگنوزی ممکن است بعضی اوقات به همراه مشکل در تمیز حسی، زوال عقلانی یا مشکل در ادراک ساده جلب توجه کند. آگنوزی به خاطر معایب مغزی نیست.
یک تحریک که مفهوم آن در مدالیته حسی شخص قابل فهم نیست در مدالیته های دیگر به آسانی قابل فهم است.به عنوان مثال یک مریض که در نامیدن یک شئ که در دید است شکست می خورد ممکن است وقتی که شئ شبیه آن در دستش باشد به آسانی نام آن را بگوید.
تعدادی از انواع شایع آگنوزی
آگنوزی شنوایی
آگنوزی شنوایی یک ناتوانی در فهم و درک محرک شنوایی است در حالی که شنوایی محیطی در محدوده نرمال است.
آسیب دو طرفه نواحی مربوط به شنوایی خاصیتی نوروپاتولوژی است که آگنوزی شنیداری را موجب می شود.بیماران آگنوزی شنیداری می توانند به صداها واکنش نشان دهند اما نمی توانند معنی آن را درک کنند.با اینکه آنها می توانند از لحاظ بینایی اشیا را در ک کنند ولی نمی توانند اشیا را با صداهایی که با آنها مرتبط هستند مطابقت بدهند .
آگنوزی شنیداری کلامی
آگنوزی شنیداری کلامی یا کری کلمه یک اختلال در بیمارانی است که نمی توانند معنی کلمات را درک کنند، اگرچه آنها را می شنوند.
درک صداهای غیر کلامی و کلمه های نوشته شده مشکلی ندارد.
گفتار خود انگیخته ، خواندن ، توشتن نرمال هستند یا مشکل نا محسوسی دارند. آسیب دو طرفه لوب گیجگاهی که ناحیه ورنیکه را جدا می کند این اختلالات نادر را باعث می شود.
آگنوزی بینایی
آگنوزی بینایی اختلال نادری است بر این مبنا که اشیای دیده شده معمولا درک نمی شوند.بیماران می توانند تحریکات را به وسیله شنیدن صداها که اشیا ایجاد می کنند یا بوسیله لمس کردن و احساس کردن درک کنند.
این اختلال معمولا در اثر آسیب دوطرفه لوب بینایی (occipital) و آسیب لوب پریتال خلفی یا آسیب به فیبرهای که کرتکس بینایی را با سایر نواحی مغز مرتبط می کند ایجاد می شود.
آگنوزی لامسهای
آگنوزی لامسه ای اختلالی در بیمارانی است که نمی توانند شئ را که آنها لمس و احساس می کنند زمانی که چشمان بسته است یا زمانی که صدای اشیا را می شنوند درک کنند.
بیماران می توانند اشیا را احساس کنند و لمس وسایر تحریکات را ارائه دهند اما نمی توانند نام آنها را بگویند یا ت.ضیحشان دهند. زمانی که آنها می بینند با مشخصات صوت را می شنوند به آسانی اشیا یا تحریکات را درک میکنند. مکان معمول آسیب در لوب پریتال است.آسیب، کورتکس سوماتوسنسوری را از سایر بخش ها جدا می کند.