دانستنی های درخت بادام
به نقل از پوپونیک: بادام خوشمزه و مغذی از میوه درخت بادام حاصل می شود. بادام بومی خاورمیانه و آسیای جنوبی است و با هلو، زردآلو و سایر درختان میوه سنگی مرتبط است. بادام می تواند رشد زیادی داشته باشد؛ بدون داشتن شرایط آب و هوایی و تکنیک های مناسب درخت بادام ممکن است زنده نماند تا میوه تولید کند.
کاشت درخت بادام
شرایط مناسب برای رشد درخت بادام
مطمئن شوید که منطقه شما دارای شرایط مناسب برای رشد بادام است. درختان بادام بومی اقلیم گرم و خشک خاورمیانه و آسیای جنوبی هستند. در تابستان های گرم و زمستان های معتدل بهترین رشد را داشته و با سایر شرایط سازگار نیستند. بادام در آب و هوای سرد به هیچ عنوان رشد نمی کند. در خارج از مناطق دارای مشخصات اقلیمی مدیترانه یا خاورمیانه رشد بادام بسیار دشوار است، اما می تواند در محیط داخلی کنترل شده رشد کند. در ایالات متحده، یک روش خوب برای تعیین مناسب بودن شرایط محلی برای کشت اقلیم استفاده از نقشه USDA است. این نقشه ها مناطق جغرافیایی را با حداقل دما گروه بندی می کنند و نمونه تقریبی از انواع گیاهانی که می توانند در آنجا زنده بمانند را نشان می دهند. برای کشت بادام، منطقه شما بایستی حداقل دارای رتبه “۶” باشد. طبق این سیستم، مناطق مناسب در ایالات متحده شامل بخش عمده ای از مرکز و جنوب کالیفرنیا و همچنین بخش هایی از آریزونا، تگزاس و فلوریدا است. برای آغاز کشت درخت بادام، خود دو گزینه دارید. می توانید از بذر(میوه تازه و فرآوری نشده) یا نهال(درختان جوان) استفاده کنید. استفاده از بذر به شما امکان می دهد که روند رشد را از همان ابتدا تجربه کنید، اما زمان و تلاش بیشتری را می طلبد. از سوی دیگر، نهال راحت تر است اما گران هستند. اگر می خواهید بادام خوراکی خود را برداشت کنید، حتما بذر یا نهال درخت بادام شیرین را انتخاب کنید. به خاطر داشته باشید که بادام تلخ خوراکی نیست و همه درختان بادام شیرین نیز میوه تولید نمی کنند. این ارقام تنها برای سایه و دکوراسیون مناسب هستند.
شرایط مکانی
درختان بادام آفتاب کامل را دوست دارند. قبل از شروع کار، مکانی را در حیاط خود پیدا کنید که مقدار زیادی نور مستقیم آفتاب را دریافت کرده و بدون سایه هستند. قبل از کاشت در زمین، شما درخت بادام را در گلدان کشت خواهید کرد. لازم است که محل کشت را زودتر انتخاب کنید. این درخت تنها برای مدت کوتاهی در گلدان باقی می ماند. همچنین، بایستی مطمئن شوید که در محل کشت شما خاک دارای زهکشی خوبی است. اگر آب در اطراف ریشه بادام جمع شود درخت به خوبی رشد نکرده و منجر به پوسیدگی ریشه می شود.
جوانه زنی بذر بادام
اگر درخت بادام خود را از بذر تولید می کنید(بادامی که توسط پوسته محافظت آن احاطه شده است)، از جوانه زدن بذر در یک محیط کنترل شده شروع به کار کنید. بذر را می توانید در گلدان یا زمین کشت کنید. ابتدا بذرها را در یک کاسه بزرگ جمع کنید(هر چه بیشتر استفاده کنید بهتر است، برخی از بذرها ممکن است جوانه نزنند). سپس، طبق مراحل زیر آنها را جوانه دار کنید. آب اضافه کرده و اجازه دهید که بذرها در طول شب خیس شوند.در روز بعد، از ترکیبی برای شکاف پوسته های بادام استفاده کنید، پوسته باید خود را حفظ کند، اما بایستی بتوانید داخل آن را ببنید. بذر هایی که علائم کپک را نشان می دهند حذف کنید. چند گلدان کوچک را با خاک گلدان پر کنید. مطمئن باشید که گلدان ها دارای سوراخی در زیر جهت زهکشی هستند. بذرها را در عمق ۳ یا ۵سانتیمتری سطح خاک به گونه ای قرار دهید که قسمت های ترک خورده به سمت بالا باشند. گلدان ها را در محلی قرار دهید که نور مستقیم آفتاب را دریافت می کند. اکنون، منتظر جوانه زنی گیاهچه ها باشید.
جوانه زنی بذر بادام
نشاء کاری جوانه ها
پس از آغاز رشد گیاهچه ها(اگر گیاهچه ها را خریداری کرده اید)، در محل مورد نظر زمین را برای کاشت آماده کنید. برای هر گیاه یک تپه کوچک با ارتفاع ۳ یا ۵ سانتیمتری(و کمی گسترده) تهیه کنید. گیاهچه ها را در حدود ۳ سانتیمتر در مرکز تپه فشار دهید تا جایی که زیر سطح خاک باشد. ایجاد تپه مانع جمع شدن آب در اطراف ریشه های گیاه می شود، زیرا جمع شدن آب باعث ایجاد مشکلات جدی نظیر پوسیدگی ریشه می شود. اگر گیاهچه های جوانه زده را کشت می کنید، آنها را در انتهای زمستان یا در بهار کشت کنید. اگر بذر های جوانه نزده را کشت می کنید، آنها را در اواخر پاییز کشت کنید تا در ابتدای فصل بهار فرصتی برای جوانه زنی داشته باشد. در صورت کاشت چندین درخت، فاصله هر درخت بایستی حداقل ۶.۱ متر باشد. در اینصورت فضای زیادی در اختیار ریشه ها قرار گرفته و آبیاری آنها آسان و موثر می شود.
مراقبت از درخت بادام
آبیاری کافی درخت بادام
بلافاصله پس از کاشت، درختان بادام را بایستی حداقل با یک گالن آب آبیاری کنید. پس از آبیاری اولیه، می توانید با رشد درخت برنامه منظم آبیاری را حفظ کنید. درختان بادام در اقلیم های گرم رشد می کنند، اما گیاهان بیابانی نیستند. بنابراین، آبیاری برای سالم نگه داشتن گیاه بسیار حیاتی است. درختان بادام را حداقل هفته ای یک بار آبیاری کنید، مگر اینکه بارندگی رخ دهد. درختان استقرار یافته می توانند توسط ۵ یا ۸ سانتیمتر آب باران زنده بمانند. اما گیاهان در حال رشد نیاز آبی بیشتری دارند. به عنوان یک روش جایگزین، می توانید از سیستم آبیاری قطره ای استفاده کنید. اگر درختان زیادی دارید، این گزینه مناسب است.
استفاده از کود در بهار
پس از شروع فصل رشد، استفاده از یک مقدار معقول کود برای تقویت رشد گیاه مناسب است. برای درختان جوان، می توانید از دُزهای کمتر نیتروژن به مدت چندین هفته در طول فصل رشد استفاده کنید. از سوی دیگر، برای درختان بالغ نیز می توانید ۱ کیلوگرم کود اوره یا ۱۳ کیلوگرم کود دامی استفاده کنید، یک بار استفاده کنید. مهم نیست که از چه کودی استفاده کنید، اما حتما پس از استفاده از آن “آبیاری” کنید. اگر بدون آب استفاده شود و یا مقدار زیادی از آن به صورت همزمان مورد استفاده قرار گیرد، کود می تواند اثر سوختگی روی گیاه داشته باشد.
برداشت میوه بادام در پاییز
درختان بادام در فصل رشد شروع به تولید میوه های کوچک و سبز رنگ می کنند. این میوه های ترش در جهان غرب غذای معمولی نیست، اما در خاورمیانه طرفدار زیادی دارد. در پاییز، این میوه سخت، قهوه ای و شکننده شده و شکاف های آنها باز می شوند. هنگامی که پوسته بادام خشک شده و قهوه ای می شود، برای برداشت آماده است.
دو نوع درخت بادام وجود دارد، درختان بادام “شیرین” و درختان بادام “تلخ”. بادام تلخ و میوه آن برای خوردن بی خطر نیست. بادام تلخ حاوی اسید پروسیک می باشد که یک نوع سم محسوب می شود. مقدار کمی بادام تلخ خام و غیر فرآوری شده می تواند کشنده باشد. با این وجود، بادام تلخ را می توان با یک فرآیند شستشوی مخصوص پردازش کرده و آن را خوراکی نمود.
هرس درخت بادام در اوایل زمستان
زمستان زمان مناسبی برای هرس است. خواب درخت باعث حذف ایمن و آسان شاخه ها می شود. البته توجه داشته باشید که اندام های مرده یا بیمار بایستی در هر زمانی فورا برداشت شوند. برای هرس شاخه ها، از یک جفت گیره باغبانی استفاده کنید تا قسمت پایین شاخه ها به خوبی برش داده شوند. برای هرس کردن شاخه های بزرگ از اره استفاده کنید. هرس باعث سالم و یکنواخت ماندن درخت و تحریک رشد آن می شود. همچنین، هرس می تواند درخت را در برابر بیماری ها محکمتر و مقاومتر کند. هنگام هرس سعی کنید نواحی دارای شاخ و برگ متراکم را کمتر کنید و بخش هایی که شاخه ها به یکدیگر برخورد دارند را حذف کنید. همچنین، می توانید شاخه هایی که در اطراف درخت رشد بیشتری کرده اند را حذف کنید.
تهیه درخت برای تولید میوه
برای تولید میوه بایستی ۵ سال منتظر بمانید. آغاز تولید میوه در بادام مدت زمانی طول می کشد. به طور معمول، این دوره حدود ۵ سال طول می کشد. با این وجود، بسته به نوع درخت ۱۲ سال طول می کشد تا تولید میوه آن به ظرفیت کامل برسد. صبور باشید، یک درخت بالغ و سالم می تواند بیش از ۱۸ کیلوگرم میوه را در یک برداشت تولید کند. هنگامی که یک درخت بادام میوه تولید می کند، به مدت ۵۰ سال این کار را انجام می دهد و بادام زیادی را برای سال های آینده تضمین می کند. مطمئن شوید که درخت گرده افشانی کرده است. درک این نکته مهم است که بیشتر درختان بادام “به طور پیش فرض” بادام تولید نمی کنند. میوه درخت بادام معمولا به عنوان یک روش تولید مثل جنسی بوده و در پاسخ به گرده افشانی تولید می شود. این بدان معناست که بایستی درخت بادام خود را گرده افشانی کنید. برای بدست آوردن بادام بایستی درخت خود را با درخت دیگری گرده افشانی کنید. ساده ترین راه برای انجام این کار داشتن چندین درخت با ارقام مختلف است. هنگامی که دو یا سه درخت در نزدیک یکدیگر رشد می کنند، گرده افشانی توسط زنبور ها صورت گرفته و گرده ها از یک درخت به درخت دیگر منتقل می شوند.همچنین، می توانید گرده افشانی را به صورت دستی انجام دهید، برای این منظور شاخه یک درخت را روی درخت دیگر می مالید. با این حال، این روش بسیار طولانی بوده و ممکن است به خوبی گرده افشانی طبیعی نباشد.
پیوند زدن
اگر درخت موجود مثمر ثمر نباشد، از طریق پیوند درخت بی ثمر را به درخت تولید کننده تبدیل کنید. پس از پیوند، قطعه پیوند زده شده قادر به تولید خواهد بود. از این طریق اکثر محصولات خاص نظیر پرتقال رشد میکنند. روش های مختلفی برای پیوند اندام های تولیدی روی درخت شما وجود دارد. معمولی ترین روش استفاده از تکنیکی تحت عنوان “T-budding” می باشد که شامل ایجاد برش طولی و باریک روی درخت “میزبان” و گذاشتن اندام جدید در این شیار است. پس از آن، اندام جدید با اتصالات رشته ای یا لاستیک محکم می شود تا درخت میزبان آن را بپذیرد. توجه داشته باشید که بیشتر پیوند ها در بهار زمانی انجام می شود که ماده زیر پوست مرطوب و سبز است. به خاطر داشته باشید که در صورت عدم تولید به دلیل انتخاب نامناسب محل، عدم وجود مواد مغذی و غیره، پیوند زدن باعث تولید نمی شود.
برداشت
بادام معمولا بین ماه های مرداد و مهر(در برخی از کشور ها مانند عربستان سعودی در اواخر خرداد ماه شروع می شود) و پس از خشک شدن پوسته خارجی و ترک خوردن آن برداشت می شود. درخت را تکان داده و بادام هایی که ریخته می شوند را جمع کنید. هر گونه بادام فاسد شده را حذف کنید. بعضی اوقات ممکن است میوه بدون تکان دادن بیفتد. اگر شروع به پوسیدگی نکنند، میوه ها هنوز هم خوراکی هستند. پس از برداشت، بهتر است پوسته های بادام را به مدت ۱-۲ هفته منجمد کنید تا هر گونه آفات باقی مانده از بین برود.
درمان و پیشگیری از بیماری های درخت بادام
جلوگیری از پوسیدگی ریشه
برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه از آبیاری بیش از حد خودداری کنید. یکی از مشکلاتی که می توانید روی هر درخت(از جمله درخت بادام) تاثیر بگذارد، پوسیدگی ریشه است. این وضعیت عمدتا توسط قارچ هایی ایجاد می شود که در صورت طولانی بودن تماس با آب روی ریشه های درخت رشد می کنند. از آنجا که درمان پوسیدگی ریشه بسیار سخت است، بهترین راهکار پیشگیری است. هرگز درخت خود را بیش از حد آبیاری نکنید. هر نوع آبیاری که منجر به ایستادن آب در اطراف پایه درخت می شود، می تواند صدمه بسیار زیادی را داشته باشد. برای جلوگیری از آب بیش از حد، قابلیت زهکشی خاک خود را افزایش دهید. این کار را می توان با مخلوط کردن مقدار زیادی هوموس یا مواد آلی انجام داد. توجه داشته باشید که خاک های کم عمق، سنگین و غنی از رس دارای زهکشی بدی هستند. در صورت بروز پوسیدگی ریشه(معمولا با علائم خشکی، از جمله زردی، پژمردگی و خشک شدن برگ ها همراه است)، ریشه های گیاه را حفر کرده و آنها را جدا کنید. اگر مشکلات همچنان ادامه دارد گیاه را حذف کنید تا از انتشار قارچ به باغ جلوگیری شود.
کنترل علف های هرز
علف های هرز نگرانی بزرگی برای درختان بادام قدیمی و استقرار یافته نیستند، اما می توانند تهدیدی جدی برای گیاهچه های جوان باشند. علف های هرز به ساخت برای جذب مواد مغذی، آب و آفتاب با درختان جوان بادام رقابت می کنند. اگر نادیده گرفته شوند، علف های هرز می توانند درختان جوان را “خفه” کنند. بهترین سیاست برای علف های هرز، به ویژه در چند ماه اول رشد گیاهان، وجین زودرس است. سعی کنید حدود پنج یا شش پا فاصله بین علف های هرز و ردیف گیاهچه ها داشته باشید. برای این منظور می توانید از روش های دستی(مانند استفاده از دست یا ابزار باغبانی) یا علفکش ها برای از بین بردن علف های هرز استفاده کنید. برای کنترل علف های هرز می توانید از یک لایه مالچ یا پارچه استفاده نمایید. این امر برای باغ های کوچک و خانگی بسیار مناسب است.
آفت کرم نارنجی
برای مبارزه با کرم نارنجی درخت را به صورت مومدار نگه دارید. یکی از آفت های آزار دهنده بادام کرم نارنجی است. در طول زمستان، این حشره در میوه هایی تحت عنوان “مومیا” پناه می برند، بادام هایی که برداشت نمی شوند و در اواخر پاییز و زمستان روی درخت باقی می مانند. بهترین راه برای جلوگیری از این آفت برداشت مومیاها است. بدون وجود پناهگاه در زمستان، کرم های نارنجی ظاهر نمی شوند، زیرا در سال بعد نمی توانند به میوه سالم نفوذ کنند. بعد از برداشتن مومیاها از درخت، حتما بایستی از بین برده شوند. کرم های نارنجی می توانند در مومیاهای دست نخورده روی زمین پناه بگیرند.
کرم سوراخ کننده شاخه هلو
کرم های سوراخ کننده هلو حشرات کوچکی هستند که در میوه هایی نظیر هلو و بادام به وجود می آیند. این حشرات با تغذیه آنها باعث ایجاد آسیب قابل توجه به محصولات بادام می شوند. بنابراین، اگر این مشکلات را مشاهده کردید بلافاصله از سموم دفع آفات استفاده کنید تا از محصولات خود محافظت نمایید. قارچ کش بنومیل یکی از حشره کش های باکتریایی است که انتخاب بسیار مناسبی برای از بین بردن سوراخ کننده ها است. اسپری آن در فصل بهار روی تخم های آفت باعث کاهش آن ها می شود.
