آسیب مغزی: آنچه باید بدانید
مغز به روشی که بریدگی یا آسیبهای دیگر در بدن ایجاد میکند، خود را به طور کامل ترمیم نمیکند. بهبودی و بازگشت به عملکرد پس از آسیب مغزی به علت آسیب و علائم فرد بستگی دارد.
این مقاله به بررسی انواع، علل، علائم و درمانهای رایج آسیب مغزی میپردازد.
انواع آسیبهایی که باعث آسیب مغزی میشوند چیست؟
پزشکان معمولا آسیبهای مغزی را به دو دسته تقسیم می کنند: ضربه ای (traumatic) و اکتسابی (acquired).
آسیبهای تروماتیک
آسیبهای تروماتیک مغزی به دلیل ضربه، لرزش یا آسیب چرخشی شدید به سر که به مغز آسیب می رساند، رخ می دهد. نمونه هایی از این آسیب ها عبارتند از:
- آسیب سر بسته. این آسیب به سر زمانی اتفاق می افتد که یک نیروی خارجی، مانند ضربه به سر، به جمجمه نفوذ نمی کند، اما باعث آسیب و تورم مغز می شود.
- ضربه مغزی. این آسیب باعث اختلال در عملکرد مغز میشود. این می تواند در نتیجه آسیب سر بسته یا نافذ باشد.
- کوفتگی. این یک کبودی یا خونریزی در مغز است که به دلیل ضربه یا تکان به سر است.
- آسیب نافذ. این یک نوع آسیب مغزی است که در آن گلوله، چاقو یا سایر جسم تیز به جمجمه نفوذ کرده و وارد مغز می شود. مردم همچنین ممکن است به این آسیب به سر باز اشاره کنند.
- سندرم کودک تکان خورده. این نوع آسیب به دلیل تکان دادن بیش از حد کودک خردسال رخ می دهد.
صدمات اکتسابی
آسیب های مغزی اکتسابی بدون علت ارثی یا دژنراتیو رخ می دهد. نمونههایی از آسیب های مغزی بدون ضربه عبارتند از:
- سکته. سکته مغزی به دلیل از دست دادن جریان خون در مغز رخ می دهد. این ممکن است نتیجه لخته شدن خون یا خونریزی در مغز باشد.
- تومور. انواع مختلفی از تومورهای مغزی وجود دارد که همه آنها سطوح مختلفی از آسیب را ایجاد می کنند. تومورهای مغزی می توانند خوش خیم یا سرطانی باشند.
- عفونت یا التهاب مغزی. عفونت هایی مانند مننژیت می تواند باعث آسیب مغزی شود.
- آسیب آنوکسی یا هیپوکسیک. این آسیب ها زمانی روی میدهند که سلول های مغز اکسیژن کافی دریافت نمی کنند.
اینها تنها نمونه هایی از رایج ترین انواع آسیب مغزی هستند.
علل شایع آسیبهای مغزی چیست؟
هر رویدادی که باعث آسیب ضربه ای به سر شود میتواند باعث آسیب مغزی شود، مانند:
- سقوط
- تصادفات وسایل نقلیه موتوری
- به سر ضربه میزند
همانطور که انواع مختلفی از آسیب مغزی اکتسابی وجود دارد، دلایل زیادی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، هر نمونه ای که منجر به کمبود اکسیژن یا خون به مغز شود، می تواند منجر به آسیب آنکسیک یا سکته شود و عفونت ها می توانند منابع زیادی داشته باشند.
برخی از علل شایع آسیب های مغزی اکتسابی عبارتند از:
- خفگی
- غرق شدن
- مصرف بیش از حد دارو
- قرار گرفتن در معرض سموم یا آلاینده ها مانند مونوکسید کربن یا سرب
- عفونت، مانند آنسفالیت یا مننژیت
- صرع
الکل و آسیب مغزی
نوشیدن الکل می تواند باعث کوچک شدن مغز شود که به عنوان آتروفی مغز شناخته می شود.
مطابق مطالعه ۲۰۱۷، نوشیدن زیاد مشروبات الکلی یک علت شایع است، اما مصرف متوسط الکل همچنین می تواند منجر به آتروفی مغز شود. نوشیدن متوسط به پنج تا نه لیوان شراب متوسط در هفته تعریف می شود.
الکل نیز می تواند با عملکرد و بقای سلول های مغز، مداخله کند بنابراین میتواند اثرات طولانی مدت بر سلامت مغز داشته باشد.
علاوه بر این، همه شرایط و بیماریهای زیر مرتبط به الکل هستند و میتوانند عملکرد مغز را مختل کنند و باعث آسیب پایدار شوند:
- سندرم Wernicke-Korsakoff
- انسفالوپاتی کبدی
- میلینولیز پونتین مرکزی
این شرایط می تواند منجر به اختلال در بینایی، هماهنگی عضلانی و گفتار شما شود.
نوشیدن الکل همچنین می تواند خطر آسیب دیدگی مغزی را افزایش دهد. خطر آسیب مغزی تروماتیک در طول زندگی برای افرادی که به طور منظم مشروب الکلی می نوشند نسبت به آنهایی که این کار را نمی کنند چهار برابر بیشتر است.
علائم چیست؟
مغز یک اندام پیچیده است. هر بخش از مغز عملکردهای متفاوتی دارد. علائم آسیب مغزی فرد بسته به محل آسیب متفاوت خواهد بود.
برخی از علائم عمومی که پزشکان با آسیب مغزی مرتبط میدانند عبارتند از:
- تعادل را تحت تاثیر قرار داد
- تاری دید
- گیجی
- مشکل در صحبت کردن واضح
- سردرد
- مشکلات حافظه
- تشنج
علائم آسیب به قسمت های خاصی از مغز
- لب قدامی مغز. قسمت جلویی مغز (زیر پیشانی) مسئول صحبت کردن، شخصیت، احساسات و قضاوت است. آسیب به این قسمت از مغز می تواند منجر به مشکل در تمرکز، تغییرات شخصیتی و تکانشگری شود.
- لوب تمپورال. بخش های جانبی مغز (زیر گوش ها) مسئول حافظه، درک کلمات گفتاری و شنوایی هستند. آسیب به لوب گیجگاهی می تواند بر برخی یا همه آنها تأثیر بگذارد.
- لوب جداری. بخش میانی مغز مسئول بسیاری از حواس شماست. آسیب در اینجا می تواند بر شنوایی، طعم و موارد دیگر تأثیر بگذارد.
- لوب پس سری. قسمت پشتی مغز مسئول بینایی است. آسیب به لوب اکسیپیتال می تواند منجر به از دست دادن بینایی یا اختلالات بینایی شود.
آسیب به ساقه مغز می تواند بسیار جدی و تهدید کننده زندگی باشد. ساقه مغز که در قسمت پایینی پشت سر قرار دارد، مسئول تنفس، ضربان قلب و چرخه خواب است.
آسیب مغزی چگونه تشخیص داده میشود؟
هنگام تشخیص آسیب مغزی، پزشک ابتدا این کار را انجام می دهد علائم شما و اتفاقاتی که منجر به مجروحیت شما شده است را در نظر میگیرد. به عنوان مثال، آنها ممکن است بپرسند که آیا دیگران شاهد از دست دادن هوشیاری شما هستند یا خیر. این به پزشکان کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا آسیب مغزی نتیجه یک آسیب تروماتیک است یا اکتسابی.
آنها همچنین در نظر خواهند گرفت که آیا فرد بسیار متفاوت از رفتار معمول آنها عمل می کند یا اینکه آیا شخص صحبت می کند و به دیگران پاسخ می دهد.
پزشکان همچنین انواع دیگری از آزمایشات را برای تعیین میزان آسیب انجام خواهند داد. نمونه هایی از این تست ها عبارتند از:
- مطالعات تصویربرداری. سی تی اسکن یا سایر مطالعات تصویربرداری می تواند تومور، خونریزی یا آسیب های دیگر به مغز را نشان دهد.
- آزمایشات خون. آزمایش علائم عفونت و عدم تعادل الکترولیت می تواند علل و اثرات آسیب های تروماتیک و غیر ضربه ای را آشکار کند.
- ارزیابی های مغزی. پزشکان تعدادی آزمایش ایجاد کرده اند که مناطق خاصی از مغز مانند حافظه، حل مسئله و تمرکز را هدف قرار می دهد.
علل بالقوه زیادی برای آسیب مغزی وجود دارد. آزمایشات اضافی ممکن است به علائم و نوع آسیب فرد بستگی داشته باشد.
گزینههای مداوا چیست؟
درمان آسیب مغزی با توجه به نوع آسیب و علائم فرد متفاوت خواهد بود. آنها همچنین می توانند در طول زمان تغییر کنند، زیرا پزشکان میزان آسیب مغزی را مشاهده می کنند.
موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (the National Institute on Neurological Disorders and Stroke) گزارش می دهد که حدود نیمی از افرادی که آسیب شدید به سر دارند نیاز به جراحی دارند. در صورت وجود، پزشکان جراحی را توصیه می کنند.
- خونریزی قابل توجه در مغز
- یک تومور
- یک جسم خارجی در خود جمجمه یا مغز
پس از درمان حادترین مراحل آسیب مغزی، پزشکان ممکن است درمان هایی مانند:
- کار درمانی
- فیزیوتراپی
- روان درمانی
- گفتار یا زبان درمانی
چشم انداز افراد مبتلا به آسیب مغزی چیست؟
مطابق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (Centers for Disease Control and Prevention: CDC)، آسیب مغزی یک اورژانس پزشکی است. در ایالات متحده، در سال ۲۰۱۷، حدود ۲۲۴۰۰۰ بستری در بیمارستان مربوط به صدمات مغزی تروماتیک و ۶۱۰۰۰ مورد مرگ ناشی از آن وجود داشته است.
با این حال، چشم انداز فرد مبتلا به آسیب مغزی به شدت آسیب و سلامت کلی فرد قبل از آسیب بستگی دارد. آسیب مغزی آسیب زا و اکتسابی می تواند منجر به آسیب جسمی و ذهنی شود.
توانبخشی فیزیکی و روان درمانی ممکن است به بهبود دیدگاه فرد کمک کند.
آسیب مغزی می تواند زمان و تلاش لازم را برای بهبودی داشته باشد. برخی از افراد ممکن است به طور کامل به عملکرد شناختی خود قبل از آسیب برنگردند. با گذشت زمان و با درمان، پزشکان می توانند با یک فرد و عزیزانش همکاری کنند تا انتظارات واقع بینانه برای بهبودی آنها را شناسایی کنند.
کجا میتوان کمک پیدا کرد
آسیب مغزی می تواند برای یک فرد و عزیزانش بسیار سخت باشد. منابع متعددی برای ارائه پشتیبانی و آموزش وجود دارد، مانند:
- انجمن آسیب مغزی آمریکا (Brain Injury Association of America)
- مرکز منابع آسیب مغزی (Brain Injury Resource Center)
- خط مغزی (Brainline) (برای افراد مبتلا به آسیب مغزی و PTSD)
یک فرد همچنین می تواند از پزشک یا درمانگر خود در مورد گروه های حمایتی محلی سوال کند.
منابع
- Brain injury overview. (n.d.).
biausa.org/brain-injury/about-brain-injury/basics/overview - Galgano M, et al. (2017). Traumatic brain injury: Current treatment strategies and future endeavors.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5657730/ - Geil CR, et al. (2014). Alcohol and adult hippocampal neurogenesis: Promiscuous drug, wanton effects.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4134968/ - How do healthcare providers diagnose traumatic brain injury (TBI)? (2020).
nichd.nih.gov/health/topics/tbi/conditioninfo/diagnose - Messina Z, et al. (2021). Anoxic encephalopathy.
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539833/ - Peterson AB, et al. (2021). Surveillance report of traumatic brain injury-related hospitalizations and deaths by age group, sex, and mechanism of injury – United States, 2016 and 2017.
cdc.gov/traumaticbraininjury/pdf/TBI-surveillance-report-2016-2017-508.pdf - Topiwala A, et al. (2017). Moderate alcohol consumption as risk factor for adverse brain outcomes and cognitive decline: longitudinal cohort study.
bmj.com/content/357/bmj.j2353 - Traumatic brain injury information page. (2019).
ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Traumatic-Brain-Injury-Information-Page - Weil ZM, et al. (2018). Alcohol use disorder and traumatic brain injury.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6561403/ - Zahr NM, et al. (2017). Alcohol’s effects on the brain: Neuroimaging results in humans and animal models.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5513685/