کجارو: منطقه چغاخور با طبیعتی دل‌انگیز، آب و هوایی دلپذیر، پوشش گیاهی و بیشه‌زارهای رنگارنگ، مزارع و باغات مصفا، چشمه‌سارهای زلال و چشم‌انداز سحرانگیز تالاب چغاخور در دامنه کوه سر به فلک کشیده کلار، دوستداران طبیعت را به خود فرا می‌خواند.
دهستان چغاخور با مساحتی حدود ۲۲۰ کیلومترمربع، در فاصله ۶۰ کیلومتری شهرکرد در بخش مرکزی نگین زیبای زاگرس، استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و از شمال با دشت شلمزار و کوه‌های حمزه علی، از غرب و شمال غرب با ناغان و اردل، از جنوب و جنوب غربی با رشته‌کوه سبزکوه و کلار و از شرق و جنوب شرق با بلداجی و دشت گندمان هم‌مرز است.
بخش عمده‌ای از سطح دهستان چغاخور را حوضه آبخیز چغاخور از زیرحوضه‌های فرعی حوضه کارون تشکیل می‌دهد. این منطقه دارای یک فرونشینی به نام تالاب چغاخور با ارتفاع ۲۲۲۵ متر از سطح دریا و مجموعه ارتفاعات متعددی شامل: کوه‌های کلار، برآفتاب، حمزه علی، شاهپور ناز و چاله باغ است.
تالاب چغاخور
تالاب چغاخور در دامنه‌های شمالی کوه کلار در فاصله ۷۰ کیلومتری شهرکرد و ۱۰ کیلومتری از امامزاده حمزه علی، با امکان دسترسی مناسب واقع شده است. این تالاب بین ارتفاعات نسبتا بلند برآفتاب در شمال، کلار در جنوب و شاهپور ناز در غرب واقع شده و از زیباترین تالاب‌های استان است. به همین دلیل در گذشته تفرجگاه خوانین بختیاری بوده و در حال حاضر نیز یکی از مراکز سیاحتی استان چهارمحال و بختیاری است.
این تالاب با وسعت ۱۳۰۰ هکتار یکی از ۱۰۵ تالاب مهم کشور برای پرندگان آبزی محسوب می‌شود. میانگین دما در این منطقه از ۲۱ درجه سانتی‌گراد در گرم‌ترین ماه سال (مرداد) تا ۶- درجه سانتی‌گراد در سردترین ماه سال (دی) متغیر بوده و میانگین بارش سالانه بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ میلی‌متر در نوسان است.
وجود آب دایمی، آرام و غیرمتلاطم در پشت دریاچه سد چغاخور، هوای آفتابی، دمای مناسب، نسیم خنک و امواج آرام آب، امکاناتی ویژه را برای انجام ورزش‌های قایقرانی و قایق‌سواری فراهم آورده است. ماهی‌گیری نیز سرگرمی بسیاری از گردشگران این منطقه است
پرندگان آبزی، متنوع‌ترین و مهم‌ترین گروه جانوری در اکوسیستم‌های تالابی محسوب می‌شوند. تالاب چغاخور زیستگاه ۶۸ گونه از انواع پرندگان از ۱۲ راسته، ۲۷ خانواده و ۴۱ جنس متفاوت است. این تالاب در تمام فصول سال محل زندگی پرندگان بومی و مهاجری است که عمدتا از نوع مرغابی، غاز، اردک، چنگو، حواصیل، لک‌لک سفید، خروس کولی و فلامینگو هستند.
گیاهان شناسایی شده در تالاب با توجه به شرایط زیستی متفاوت در چهار گروه گیاهان حاشیه‌ای، گیاهان بن در آب، گیاهان برگ شناور و گیاهان غوطه‌ور تقسیم‌بندی می‌شوند.
عواملی مانند قرارگیری در مسیر دو جاده اصلی، برخورداری از تنوع بالای زیستگاهی، گیاهی و جانوری، مجاورت با سه تالاب سولقان، علی‌آباد و گندمان اهمیت تالاب چغاخور را به لحاظ گردشگری دوچندان ساخته و تالاب را در زمره یکی از کانون‌های گردشگری استان قرار داده است.
چشمه‌سارها و رودخانه‌ها
تعداد چشمه‌های موقت و شبکه‌های فرعی نهرها خصوصا در فصل بهار از شمارش خارج است. منطقه دارای حدود یکصد چشمه کوچک و بزرگ و چهار رودخانه کوچک ولی دایمی است.
وجود این چشمه‌ها و رودخانه‌ها و حرکت آن‌ها از میان دره‌های سرسبز و عمیق و باغات مصفا و مزارع زیبا و کانون‌های روستایی، امکانات کم‌نظیری را برای گذران اوقات فراغت مردم بومی، مسافران و گردشگران طبیعت فراهم آورده است. از میان چشمه‌های مهم و پربیننده منطقه می‌توان «چشمه خان» در باغ خان، چشمه‌های «آب‌رو، تنگ سیاه، سیبک، گلوگرد، شیر کشته، چشمه سیب» و سایر چشمه‌های اطراف کوه کلار و حاشیه تالاب چغاخور را نام برد.
کوه‌ها و قله‌ها
کوه‌ها و قله‌ها از دیگر جاذبه‌های دهستان چغاخور هستند که برای ورزش‌های کوهنوردی، کوهپیمایی، صخره‌نوردی، اسکی مناسب‌اند و همچنین هوای لطیف و پوشش گیاهی‌شان امکانات کم‌نظیری برای طبیعت‌گردها فراهم می‌کند. به‌خصوص قله ۳۸۳۲ متری کلار که به دلیل برفگیر بودن و طولانی بودن دوره ریزش برف در منطقه (از آذر تا اواخر اسفند و اوایل فروردین)، پایین بودن متوسط درجه حرارت سالانه و ماندگار شدن برف در تمام طول سال سبب ایجاد یخچال‌های دائمی به نام «برف پیر» می‌شود که امکاناتی را برای پرداختن به ورزش‌های زمستانی به ویژه اسکی ایجاد می‌کند. همچنین ارتفاعات کوه صخره‌ای و دیواره‌ای برآفتاب (با ارتفاع ۲۷۷۵متر) برای صخره‌نوردی، کوهنوردی، سنگ‌نوردی و کوه حمزه علی (با ارتفاع ۲۷۰۰ متر)، کوه شاهپور ناز (با ارتفاع ۲۹۰۰ متر)، و کوه چاله باغ (با ارتفاع ۳۰۰۰ متر) برای کوهپیمایی، راهپیمایی، کوهنوردی و تپه‌نوردی مناسب هستند.
موقعیت کوه کلار و قرارگیری‌اش در کنار تالاب چغاخور، در فصل زمستان پوشش برفی یکدست سفید آن و در فصل تابستان و بهار رگه‌های سفید برف، رویش شقایق‌ها و گل‌های رنگارنگ در دامنه‌ها و جوشش چشمه‌سارها، جریان جویبارهای ناشی از ذوب برف‌ها و برگشت عشایر به ییلاق، فضای شگفت‌انگیزی را پدید می‌آورد که توجه هر گردشگر طبیعت را به خود جلب می‌کند.
باغ خان
یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های منطقه چغاخور باغ خان است که قدمت چند صد ساله‌ای دارد و احداث آن به زمان حکومت زندیه می‌رسد. این باغ وسیع سه هکتاری، با درختان تنومند گردو و چنارهای سر به فلک کشیده و سایر درختان مثمر و غیر مثمر دیگر و چشمه‌های پرآب، چمنزارها و جویبارهای خروشان، در فاصله دو کیلومتری جنوب روستای آورگان در مسیر جاده ارتباطی آورگان به سبیک قرار دارد. این باغ از زمان‌های قدیم محل ییلاق و اتراقگاه خوانین بزرگ بختیاری از جمله تیمور بختیاری و سردار اسعد بختیاری بوده است. به علاوه خوانین و کدخدایان منطقه، اوقات فراغت و استراحت و مراسم مختلف مهمانی، جشن‌ها و ملاقات‌های خود را در این باغ برگزار می‌کردند. این باغ در حال حاضر به علت نزدیکی به تالاب و سد چغاخور موقعیت خاصی برای پذیرش توریست‌ها دارد.
امامزاده حمزه علی
امامزاده حمزه علی از نوادگان امام سجاد است. محل این امامزاده بین شهر بلداجی و روستای کلبیبک و فاصله آن تا شهرکرد از طریق بروجن ۸۱ کیلومتر است. آن حضرت در زمان خلافت فضل عباسی، به همراه جمعی از انصار خود به سمت شهر ناصریه (اهواز) و سرزمین بختیاری حرکت کرد تا رهسپار سرزمین طوس شود، خبر ورود او به دشمنان رسیده و در نتیجه به علت ناآشنا بودن با مسیر، در جنگی که با دشمنان در گرفته بود، به شهادت رسید و در همان محل دفن شد. برای مدت زمانی قبر او برای عموم نامعلوم بود؛ تا اینکه قبر وی در زمان امیر تیمور گورکانی کشف شده و به سبک و سلیقه معماری افغانی، به دست معماران سمرقندی و بخارایی بقعه‌ای بر بالای قبرش ساخته شد.
فضاهای عشایری
فضاهای عشایری یکی از جاذبه‌های منطقه چغاخور است. صحنه‌های زندگی عشایر، آداب و رسوم، صنایع دستی، شیوه زندگی، زبان و گویش بختیاری، صدای نی چوپان‌ها، مراسم عروسی و چوب بازی و سوارکاری از جاذبه‌هایی است که توجه هر ببننده را به خود جلب می‌کند.
آثار باستانی و تاریخی منطقه چغاخور
شیرهای سنگی در روستای سیف‌آباد و خانی‌آباد از جمله جاذبه‌های این منطقه هستند. شیرهای سنگی روی قبور جنگاوران و کشته‌شدگان در جنگ‌ها، یادآور تاریخ پرحادثه و گذشته همراه با جنگ‌ها، خونریزی‌ها و ستیزه‌جویی‌های منطقه است.
شیرهای سنگی به عنوان نماد پهلوانان بزرگان ایل بختیاری، روی قبور مشاهیر این قوم نصب می‌شدند و حاوی اطلاعاتی از فرد متوفی، ابزارهای جنگی مورد استفاده وی و ویژگی‌های مردم‌شناسی قوم بختیاری بودند و هر کدام از آن‌ها از لحاظ فرم منحصربه‌فرد هستند. هرچند سابقه نصب مجسمه شیرسنگی روی قبر، به دوره عیلامی می‌رسد، اما در این منطقه از دوره صفویه تا قاجاریه و حتی معاصر، نمونه‌هایی از این قبور با شیرهای سنگی دیده می‌شود.
قلعه خان روی تپه‌ای جزیره‌ای در داخل تالاب چغاخور (قسمت غربی)، باغ خان با درختان گردوی تنومند و کهنسال دوره زندیه در روستای آورگان، تپه باستانی ملاعلی در شمال روستای دستگرد، بقایای یک قبرستان قدیمی مربوط به عصر صفوی در دامنه کوه برآفتاب و قبرستان مربوط به زمان زندگی ارامنه در روستای گلوگرد از دیگر جاذبه‌های تاریخی چغاخور هستند.
