تفاوت بین قند چغندر و نیشکر چیست
اصلی – چغندر قند در مقایسه با نیشکر
تولید و تجارت شکر پیشرفت دوران باستان بشر را به طرق مختلف تغییر داده است و باعث توسعه مستعمرات شده و بر ترتیبات قومی و ساختار سیاسی جهان تأثیر گذاشته است. در سال ۲۰۱۱، ۱۶۸ میلیون تن شکر در سراسر جهان تولید شد. هر فرد به طور متوسط هر سال حدود ۲۵ کیلوگرم شکر مصرف میکند که معادل بیش از ۲۶۰ کالری غذا برای هر فرد در روز است. قندها از بافت تمام گیاهان منشأ میگیرند. با این حال، آنها در غلظتهای بسیار بالا عمدتا در نیشکر و چغندرقند وجود دارند. بنابراین، قند نیشکر (cane sugar) به شکر مشتق شده از نیشکر (sugarcane) اشاره دارد در حالی که قند چغندر (beet sugar) به شکر حاصل از چغندرقند (sugar beet) اشاره دارد. این تفاوت اصلی بین قند چغندر و نیشکر است. نیشکر متعلق به جنس ساخاروم (genus Saccharum) است که در آب و هوای گرمسیری در جنوب آسیا و آسیای جنوب شرقی رشد کرده است. چغندرقند (Beta vulgaris)، به عنوان یک محصول ریشه در آب و هوای خنک تر کشت میشود و در قرن نوزدهم به پایه اصلی شکر تبدیل شد. هدف این مقاله برجسته کردن تفاوت بین شکر و نیشکر است.
چغندر قند چیست
قند چغندر به عنوان قندی شناخته میشود که از چغندرقند بدست میآید. ریشه چغندر قند (Beta vulgaris) دارای غلظت بالایی از ساکارز است و بنابراین عمدتاً به صورت تجاری برای تولید قند چغندر کشت میشود. فرانسه، ایالات متحده، آلمان، روسیه و ترکیه بزرگترین تولیدکنندگان چغندرقند در جهان هستند. به طور معمول، چغندر قند ۲۰ درصد از تولید شکر جهان را تشکیل میدهد. چغندرقند دارای یک ریشه نوک تیز، سفید و گوشتی با تاجی صاف است. برخلاف نیشکر، به طور کامل در منطقه معتدل کشت میشود. میانگین وزن چغندرقند حدود ۱ کیلوگرم است. شاخ و برگ چغندر قند دارای رنگ سبز درخشان است و تا ارتفاع حدود ۳۵ سانتی متر رشد میکند.
نیشکر چیست؟
نیشکر در کشورهای معتدل گرم تا گرمسیری آسیای جنوبی، ملانزیا رشد میکند. عمدتاً برای تولید شکر نیشکر استفاده میشود. نیشکر بزرگترین محصول جهان از نظر مقدار تولید است و برزیل بزرگترین تولید کننده نیشکر در جهان است. تولیدکنندگان اصلی نیشکر هند، چین، تایلند، پاکستان و مکزیک هستند. تقاضا برای شکر گرانول محرک اصلی کشاورزی نیشکر است و ۸۰ درصد از تولید شکر در جهان را تشکیل میدهد. این محصول عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در جهان رشد میکند. شکر نیشکر نه تنها برای تولید شکر بلکه برای تولید فالرنوم، ملاس، رام، کاچا، باگاس و اتانول نیز کشت میشود. همچنین در برخی مناطق از ساقه نیشکر برای تولید قلم، حصیر، پرده و کاهگل استفاده میشود.
تفاوت بین قند چغندر و نیشکر
قند چغندر و نیشکر دارای خواص حسی و کاربردهای متفاوتی هستند. این تفاوتها ممکن است شامل،
نام علمی
قند چغندر از چغندر قند – Beta vulgaris گرفته شده است.
شکر نیشکر از نیشکر – Saccharum officinarum به دست میآید.
توضیحات گیاه
چغندرقند ریشه ای است و دارای ریشه ای مخروطی، سفید و گوشتی با تاج صاف و رزتی از برگ است. اگرچه قند با فتوسنتز در برگها سنتز میشود و سپس در ریشه ذخیره میشود. میانگین وزن چغندرقند حدود ۰.۵ تا ۱ کیلوگرم است.
نیشکر یک گراش استوایی و چند ساله است که متعلق به خانواده علفهای Poaceae، جنس Saccharum و قبیله Andropogoneae است. دارای ساقههای فیبری محکم به هم متصل است که سرشار از قند ساکارز است که در میانگرههای ساقه جمع میشود. این گیاه دو تا شش متر ارتفاع دارد.
فتوسنتز
چغندرقند از طریق فتوسنتز C3 قند تولید میکند.
نیشکر یکی از کارآمدترین مکانیسمهای فتوسنتز است. نیشکر از طریق فتوسنتز C4 قند تولید میکند و یک گیاه C4 است.
قسمت نگهداری قند
در قند چغندر، ریشه حاوی غلظت بالایی از ساکارز است
در شکر نیشکر، ساقههای فیبری درزدار Stout سرشار از قند ساکارز است که در میانگرههای ساقه تجمع مییابد.
ترکیب شیمیایی
ریشه چغندرقند از ۷۵ درصد آب، ۲۰ درصد شکر و ۵ درصد فیبر تشکیل شده است.
یک ساقه نیشکر بالغ به طور کلاسیک شامل ۱۱-۱۶٪ فیبر، ۱۲-۱۶٪ قندهای محلول، ۲-۳٪ غیر قندی و ۶۳-۷۳٪ آب است.
الزامات اقلیمی
چغندر قند به طور کامل در منطقه معتدل رشد میکند.
نیشکر به طور کامل در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد میکند.
انواع
بتا ولگاریس اصلی ترین رقم تولید کننده قند چغندر است اما ارقام دیگر مانند چغندر دریایی (Beta vulgaris maritima)، beetroot و چارد (chard) ممکن است مقدار کمیقند داشته باشند.
۳ نوع عمده نیشکر وجود دارد. Saccharum barberi با منشأ هند و edule و S. officinarum با منشاء گینه نو.
تولیدکنندگان برتر
۵ تولیدکننده برتر قند چغندر در جهان فرانسه، ایالات متحده، آلمان، روسیه و ترکیه هستند.
نیشکر بزرگترین محصول جهان از نظر مقدار تولید است. ۵ تولیدکننده برتر شکر نیشکر در جهان برزیل، هند، چین، تایلند، پاکستان و مکزیک هستند.
درصد مشارکت در تولید شکر
چغندرقند ۲۰ درصد قند تولیدی را تشکیل میدهد.
۸۰ درصد قند تولیدی را نیشکر تشکیل میدهد.
در حال پردازش
چغندر قند: چغندر پس از برداشت به کارخانه منتقل میشود. هر دسته وزن میشود و یک نمونه چغندر از نظر آسیب و ناخالصی بررسی میشود. سپس چغندر به یک کانال مرکزی منتقل میشود و در آنجا به سمت کارخانه فرآوری تمیز میشود. در کارخانه فرآوری، چغندرها به صورت مکانیکی به نوارهای نازک بریده میشوند و به دستگاهی به نام دیفیوزر منتقل میشوند تا محتوای قند را به محلول آب استخراج کنند. سپس ناخالصیهای آب خام قبل از اینکه متبلور شود با فرآیند کربناته شدن حذف میشوند. آب خام با تبخیر غلیظ میشود تا آب میوه ای غلیظ و غلیظ به دست آید. سپس آب غلیظ کریستالیزورها را تشکیل میدهد. شکر بازفرآوری شده در آن مایع میشود و شربت بعدی به عنوان مشروب مادر شناخته میشود. مشروب مادر با جوشاندن در خلاء در ظروف بزرگ تغلیظ شده و با کریستالهای ریز شکر به دست میآید.
نیشکر: پس از برداشت، بار نیشکر به کارخانه حمل میشود. هر دسته وزن میشود و یک نمونه از نظر آسیب و ناخالصی بررسی میشود. در کارخانه فرآوری، ساقههای نیشکر به صورت مکانیکی به نوارهای نازک بریده میشوند و به دستگاهی به نام دیفیوزر منتقل میشوند تا محتوای قند را به محلول آب استخراج کند. سپس ناخالصیهای آب خام قبل از اینکه متبلور شود با فرآیند کربناته شدن حذف میشوند. کریستالهای قند در طی فرآیند تبلور به رنگ سفید ظاهر میشوند. دی اکسید گوگرد برای جلوگیری از تشکیل مولکولهای القا کننده رنگ و همچنین برای تثبیت آب قند در طول تبخیر استفاده میشود. برای تولید شکر گرانول، شکر باید با حرارت دادن در خشک کن چرخشی و سپس با دمیدن هوای خنک به مدت چند روز خشک شود.
کاربردهای جایگزین
چغندرقند ارزش اولیه به عنوان یک محصول نقدی است. خمیر محصول فرعی محصول چغندرقند است که در آب نامحلول است و عمدتاً از سلولز، همیسلولز، لیگنین و پکتین تشکیل شده است. به عنوان خوراک دام استفاده میشود.
به غیر از شکر، فالرنوم، ملاس، رم، کاچا، باگاس و اتانول توسط نیشکر تولید میشود. گل آذین جوان باز نشده برخی از انواع نیشکر به صورت خام، بخارپز یا برشته خورده میشود.
منابع
Magnuson, Torsten A. (1918). History of the Beet Sugar Industry in California. Annual Publication of the Historical Society of Southern California 11: 68–۷۹.
Peter Griffee (2000). Saccharum Officinarum. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Poggi, E. Muriel (1930). The German Sugar Beet Industry. Economic Geography. 2 6: 81–۹۳.
Taussig, F. W. (1912). Beet Sugar and the Tariff. The Quarterly Journal of Economics. 2 26: 189–۲۱۴.
Walton Lai (1993). Indentured labor, Caribbean sugar: Chinese and Indian migrants to the British West Indies, 1838–۱۹۱۸.
Image Courtesy:
“۲۷۶ Beta vulgaris L” by Amédée Masclef – Atlas des plantes de France. 1891. (Public Domain) via Commons
“Saccharum officinarum – Köhler–s Medizinal-Pflanzen-125” by Franz Eugen Köhler, Köhler’s Medizinal-Pflanzen – List of Koehler Images. (Public Domain) via Commons