تفاوت بین گلوکز و گالاکتوز چیست

تفاوت اصلی – گلوکز و گالاکتوز

کربوهیدرات‌ها (Carbohydrates ) اجزای اصلی همه موجودات زنده هستند. گلوکز (Glucose) و گالاکتوز (Galactose) کربوهیدرات هستند. مونوساکاریدها (Monosaccharides) بلوک‌های سازنده مولکول‌های کربوهیدرات بزرگتر هستند. تفاوت اصلی بین گلوکز و گالاکتوز موقعیت هر گروه هیدروکسیل در کربن چهارم است. موقعیت گروه هیدروکسیل (OH-) در کربن چهارم در تأیید صندلی گلوکز افقی است در حالی که موقعیت گروه هیدروکسیل (OH-) در کربن چهارم در تأیید صندلی گالاکتوز به سمت بالا است.

اصطلاحات کلیدی: آلدوهگزوز (Aldohexose)، کربوهیدرات‌ها، دی گلوکز، گالاکتوز، گلوکز، هگزوز (Hexose)، فرمول مولکولی (Molecular Formula)، مونوساکاریدها (Monosaccharides). 

گلوکز چیست؟

گلوکز یک قند ساده است. این یک مونوساکارید است. فرمول مولکولی گلوکز C_۶H_۱۲O_۶ است. ساختار شیمیایی آن دارای چهار گروه OH- به همراه یک گروه CH_۲OH- است. از آنجایی که گلوکز دارای شش اتم کربن است، هگزوز نامیده می‌شود. در طرح فیشر، گلوکز دارای یک گروه آلدهید انتهایی است. بنابراین، گلوکز آلدوهگزوز نامیده می‌شود.

شکل ۱: تأیید صندلی D-Glucose

تصویر بالا ساختار کلی گلوکز را نشان می‌دهد. این تصویر نشان می‌دهد که گلوکز دارای چهار مرکز کایرال است. (مرکز کایرال یک اتم کربن است که چهار گروه مختلف به آن متصل است.) بنابراین، گلوکز دارای استریو ایزومر است. 

گلوکز طبیعی به نام D-Glucose شناخته می‌شود. ایزومر آن، L-Glucose است. اما L-گلوکز به طور طبیعی ایجاد نمی‌شود. گلوکز محلول در آب است و وقتی در آب حل شود بی رنگ است. گلوکز می‌تواند به عنوان یک زنجیره باز یا به عنوان یک ساختار حلقوی ایجاد شود. اما زنجیره باز معمولاً ناپایدار است و خود به خود به شکل حلقوی تبدیل می‌شود. نقطه ذوب گلوکز در حدود ۱۴۶ درجه سانتی گراد (برای alpha-D-Glucose) است.

محلول‌های آبی گلوکز قادر به چرخش نور پلاریزه سطحی هستند. D-Glucose نور را در جهت عقربه‌های ساعت و L-Glucose نور را خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخاند. گلوکز به عنوان یک مونومر برای تشکیل تعدادی پلی ساکارید مهم عمل می‌کند. برخی از پلیمرهایی که گلوکز به عنوان مونومر دارند عبارتند از نشاسته، سلولز و گلیکوژن.

گالاکتوز چیست؟

گالاکتوز یک قند ساده و یک مونوساکارید است. فرمول مولکولی گالاکتوز نیز C_۶H_۱۲O_۶ است. ساختار شیمیایی آن دارای چهار گروه OH- به همراه یک گروه CH_۲OH- است. همانند گلوکز، گالاکتوز نیز به دلیل وجود شش اتم کربن و یک گروه آلدئیدی انتهایی، یک آلدوهگزوز است.

گالاکتوز می‌تواند به صورت زنجیره‌ای باز یا حلقوی وجود داشته باشد. گالاکتوز به تشکیل برخی دی ساکاریدها مانند لاکتوز (گلوکز + گالاکتوز) و گالاکتان (متشکل از گالاکتوز) کمک می‌کند. نقطه ذوب گالاکتوز حدود ۱۶۷ درجه سانتیگراد است. گالاکتوز نیز در آب محلول است، اما حلالیت آن کمتر از گلوکز است.

شباهت بین گلوکز و گالاکتوز

• گلوکز و گالاکتوز شش اتم کربن دارند.
• فرمول مولکولی برای هر دو مولکول یکسان است.
• هر دو مونوساکارید و قندهای ساده هستند.
• هر دو مولکول آلدوهگزوز هستند.

تفاوت بین گلوکز و گالاکتوز

تعریف

گلوکز: گلوکز قند ساده ای است که از اتم‌های C ،H و O تشکیل شده و طعم شیرینی دارد.

گالاکتوز: گالاکتوز قند ساده ای است که از اتم‌های C ،H و O تشکیل شده است و شیرینی آن کمتر از گلوکز است.

موقعیت گروه OH-

تفاوت اصلی بین گلوکز و گالاکتوز در ساختار شیمیایی است. موقعیت هر گروه OH- موجود در هر دو مولکول. این تفاوت در اتم کربن چهارم رخ می‌دهد. تصویر زیر این موضوع را با جزئیات نشان می‌دهد.

گلوکز: گروه OH- از کربن چهارم (از بالا) D-Glucose به سمت راست هدایت می‌شود.

گالاکتوز: گروه OH- از کربن چهارم D-Galactose به سمت چپ هدایت می‌شود.

پایداری

گلوکز: گلوکز پایدارتر است.

گالاکتوز: گالاکتوز پایداری کمتری دارد.

شیرینی

گلوکز: گلوکز شیرین تر است.

گالاکتوز: شیرینی گالاکتوز از گلوکز کمتر است.

نقطه ذوب

گلوکز: نقطه ذوب گلوکز حدود ۱۵۰-۱۴۶ درجه سانتی گراد

گالاکتوز: نقطه ذوب گالاکتوز حدود ۱۶۷ درجه سانتیگراد

نتیجه

گلوکز و گالاکتوز قندهای ساده بسیار مهمی به عنوان مونوساکارید و همچنین پلی ساکارید هستند که پس از پلیمریزاسیون آنها تشکیل می‌شوند. فرمول شیمیایی و جرم مولی هر دو مولکول یکسان است، اما تفاوت بین گلوکز و گالاکتوز در آرایش گروه‌های OH- در طول زنجیره کربن نهفته است.