تفاوت بین نورون های حسی و حرکتی چیست

تفاوت اصلی – نورون‌های حسی و نورون‌های حرکتی

نورون‌های حسی، رله ای و حرکتی (Sensory, relay and motor neurons) سه نوع نورون هستند که سیستم عصبی جانوران را می‌سازند. آنها اطلاعات را به عنوان پتانسیل‌های عملی که روی غشای نورون‌ها رخ می‌دهد، حمل می‌کنند. این پتانسیل‌های عمل در مسافت طولانی، از اندام‌های حسی به سیستم عصبی مرکزی و از سیستم عصبی مرکزی به اندام‌های مؤثر مانند ماهیچه‌ها و غدد منتقل می‌شوند. سیستم عصبی مرکزی از مغز و نخاع تشکیل شده است. حرکات و پاسخ‌های بدن توسط سیستم عصبی مرکزی با کمک نورون‌های حسی و حرکتی کنترل می‌شود. تفاوت اصلی بین نورون‌های حسی و حرکتی در این استنورون‌های حسی سیگنال‌ها را از گیرنده‌ها به نخاع و مغز منتقل می‌کنند، در حالی که نورون‌های حرکتی سیگنال‌ها را از سیستم عصبی مرکزی به اندام‌های عامل منتقل می‌کنند.

عبارات کلیدی: نورون‌های حسی، حواس پنج گانه (Five Senses)، نورون‌های حرکتی، نورون‌های حرکتی تحتانی (Lower motor neurons)، نورون‌های حرکتی فوقانی (Upper motor neurons)، نورون‌های حرکتی سوماتیک (Somatic motor neurons)، نورون‌های حرکتی خودمختار (autonomic motor neurons) 

نورون‌های حسی چیست؟

نورون‌های حسی نورون‌های آورانی هستند که وظیفه تبدیل محرک‌های خارجی به تکانه‌های الکتریکی داخلی را بر عهده دارند. تکانه عصبی در امتداد رشته‌های عصبی آوران از طریق نخاع به مغز می‌رسد. بدنه سلولی نورون حسی در گانگلیون پشتی نخاع قرار دارد. نورون‌های حسی از پنج حس اصلی تشکیل شده اند: بینایی، بویایی، چشایی، لامسه و شنوایی.

پنج حس

سلول‌های میله ای و سلول‌های مخروطی در شبکیه با نور فعال می‌شوند. این اعصاب تخصصی به نام گانگلیون شبکیه را فعال می‌کند. تکانه‌های عصبی تولید شده در گانگلیون‌های شبکیه از طریق عصب بینایی به مغز منتقل می‌شوند و بینایی را حس می‌کنند. در حس بویایی، بوی یک مولکول در مخاط حل می‌شود و به میکروویلی‌ها می‌چسبد. دندریت‌های نورون‌های حسی در میکروویلی‌ها وجود دارند. تماس مولکول‌های بو با دندریت‌ها، نورون‌های حسی را تحریک می‌کند تا تکانه‌ها را به مغز ارسال کنند و بو را حس کنند. غنچه‌ها را می‌چشدهمچنین نورون‌های حسی هستند که روی زبان وجود دارند. نورون‌های حسی در زبان با نورون‌های بویایی در بینی همکاری می‌کنند. پایانه‌های عصبی آزاد و سلول‌های عصبی دو نوع نورون هستند که روی پوست یافت می‌شوند. انتهای عصب آزاد در درم تعبیه شده است. آنها محرک‌های مکانیکی مانند لمس، فشار و کشش را تشخیص می‌دهند. آنها همچنین دما و خطر (درد) را نیز تشخیص می‌دهند. سلول‌های موی داخلی گوش، عصب صوتی آوران را تحریک می‌کنند و سیگنال‌هایی به مغز می‌فرستند و به ارگانیسم اجازه می‌دهند صداهای مختلف را حس کنند.

شکل ۱: نورون حسی

نورون‌های حرکتی چیست؟

نورون‌های حرکتی نورون‌های وابران هستند که سیگنال‌هایی را از نخاع به اندام‌های عامل منتقل می‌کنند و انقباض عضلانی و ترشح مواد از غدد را تسهیل می‌کنند. دو نوع نورون حرکتی یافت می‌شود: نورون حرکتی فوقانی و نورون حرکتی تحتانی. نورون‌های حرکتی تحتانی از نخاع منشا می‌گیرند و با فیبرهای عضلانی سیناپس می‌شوند در حالی که نورون‌های حرکتی فوقانی نورون‌های قشر نخاعی هستند. نورون‌های حرکتی فوقانی از قشر حرکتی منشا می‌گیرند و به نخاع فرود می‌آیند. آنها نورون‌های حرکتی تحتانی را فعال می‌کنند. دو دسته از نورون‌های حرکتی تحتانی در سیستم عصبی محیطی وجود دارند: نورون‌های حرکتی سواماتیکی و نورون‌های حرکتی خودمختار. نورون‌های حرکتی سوماتیکی روی عضلات ارادی گردن، بازوها و پاها عمل کنید. جسم سلولی نورون‌های حرکتی سوماتیکی در سیستم عصبی مرکزی، در مغز یا نخاع قرار دارد. نورون‌های حرکتی خودمختار ماهیچه‌های قلب، ماهیچه‌های صافی که دستگاه گوارش و غدد را احاطه کرده اند، عصب دهی می‌کنند. نورون‌های سمپاتیک و پاراسمپاتیک دو دسته از نورون‌های حرکتی اتونوم هستند.

شکل ۲: نورون حرکتی تحتانی

تفاوت بین نورون‌های حسی و حرکتی

تعریف

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی سلول‌های عصبی هستند که وظیفه تبدیل محرک‌های خارجی به تکانه‌های الکتریکی داخلی را بر عهده دارند.

نورون‌های حرکتی: نورون حرکتی یک سلول عصبی است که جسم سلولی آن در نخاع قرار دارد و فیبر آکسون خارج از نخاع بیرون می‌زند. به طور مستقیم یا غیرمستقیم اندام‌های موثر مانند ماهیچه‌ها و غدد را کنترل می‌کند.

آکسون

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی از یک آکسون کوتاه تشکیل شده اند.

نورون‌های حرکتی: نورون‌های حرکتی از یک آکسون بلند تشکیل شده اند.

گیرنده

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی از یک گیرنده تشکیل شده اند.

نورون‌های حرکتی: نورون‌های حرکتی از یک گیرنده تشکیل نشده اند.

جسم سلولی

نورون‌های حسی: جسم سلولی نورون حسی در گانگلیون ریشه پشتی نخاع قرار دارد و هیچ دندریتی در آن یافت نمی‌شود.

نورون‌های حرکتی: جسم سلولی نورون حرکتی در گانگلیون ریشه شکمی نخاع قرار دارد و از دندریت‌ها تشکیل شده است.

دندرون

نورون‌های حسی: نورون حسی از یک دندرون بلند تشکیل شده است.

نورون‌های حرکتی: نورون حرکتی از دندرون‌های کوتاه زیادی تشکیل شده است.

عملکرد

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی سیگنال‌ها را از قسمت بیرونی بدن به سیستم عصبی مرکزی منتقل می‌کنند.

نورون‌های حرکتی: نورون‌های حرکتی سیگنال‌هایی را از سیستم عصبی مرکزی به قسمت‌های بیرونی بدن منتقل می‌کنند.

مسیرهای آوران / وابران

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی مسیر آوران را دنبال می‌کنند.

نورون‌های حرکتی: نورون‌های حرکتی مسیر وابران را دنبال می‌کنند.

تعداد

نورون‌های حسی: یک فرد بالغ حدود ۱۰ میلیون نورون حسی در بدن دارد.

نورون‌های حرکتی: حدود نیم میلیون نورون حرکتی در بدن یافت می‌شود.

چند قطبی / تک قطبی

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی تک قطبی هستند.

نورون‌های حرکتی: نورون‌های حرکتی چند قطبی هستند.

یابش

نورون‌های حسی: نورون‌های حسی در پوست، چشم‌ها، گوش‌ها، زبان و بینی یافت می‌شوند.

نورون‌های حرکتی: نورون‌های حرکتی عمدتاً در ماهیچه‌ها و غدد یافت می‌شوند.

نتیجه

نورون‌های حسی و حرکتی دو نوع نورون هستند که در سیستم عصبی مرکزی جانوران یافت می‌شوند. نورون‌های حسی تکانه‌ها را از اندام‌های حسی مانند پوست، بینی، چشم، گوش و زبان به سیستم عصبی مرکزی منتقل می‌کنند. نورون‌های حرکتی تکانه‌ها را از سیستم عصبی مرکزی به اندام‌های موثر مانند ماهیچه‌ها و غدد حمل می‌کنند. تفاوت اصلی بین نورون‌های حسی و حرکتی در ساختار و عملکرد آنها در جانوران است. سیستم عصبی مرکزی با استفاده از نورون‌های حسی و حرکتی قادر است عملکردهای بدن را هماهنگ کند.