تفاوت بین سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک چیست

تفاوت اصلی – سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک

سیستم عصبی سمپاتیک (sympathetic nervous) و پاراسمپاتیک (parasympathetic nervous) متعلق به سیستم عصبی خودمختار (Autonomic Nervous System :ANS) در جانوران است. ANS عملکردهای غیرارادی یا رفلکس را در بدن کنترل می‌کند، از جمله تنظیم عملکرد اندام‌های داخلی مانند قلب، معده و روده. سیستم عصبی سمپاتیک از نواحی جمجمه، سینه‌ای و کمری نخاع منشا می‌گیرد. سیستم عصبی پاراسمپاتیک از ناحیه جمجمه و خاجی نخاع منشا می‌گیرد. تفاوت اصلی بین سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک این است که سیستم عصبی سمپاتیک بدن را برای یک فعالیت شدید آماده می‌کند در حالی که سیستم عصبی پاراسمپاتیک با مهار عملکردهای انرژی بالا بدن را آرام می‌کند.

اصطلاحات کلیدی: سیستم عصبی خودمختار، سیستم عصبی مرکزی، پاسخ ستیز یا گریز، سیستم عصبی پاراسمپاتیک، نخاع، سیستم عصبی سمپاتیک

سیستم عصبی سمپاتیک چیست؟

سیستم عصبی سمپاتیک (SNS) بخشی از ANS است که بدن را برای پاسخ به موقعیت‌های استرس زا آماده می‌کند و به طور مداوم در سطح پایه فعال است تا هموستاز را حفظ کند. از قفسه سینه تا ناحیه کمری نخاع گسترش می‌یابد. SNS واسطه پاسخ عصبی و هورمونی به استرس است که به عنوان پاسخ جنگ یا گریز یا پاسخ سمپاتوآدرنال شناخته می‌شود. در پاسخ به فیبرهای عصبی سمپاتیک پیش گانگلیونی که به بصل الکلیه آدرنال ختم می‌شوند، استیل کولین ترشح می‌شود و آدرنالین و نورآدرنالین را فعال می‌کند. آدرنالین اقدامات فیزیکی فوری را تسهیل می‌کند تا بدن را برای اعمال خشن عضلانی آماده کند. رشته‌های عصبی سمپاتیک تقریباً تمام اندام‌های بدن را عصب دهی می‌کنند. پیام‌های عصبی وابران تحرک دستگاه گوارش و برون ده ادراری را کاهش می‌دهند و سرعت قلب، سرعت متابولیسم و ​​تجزیه گلیکوژن را افزایش می‌دهند. آنها همچنین مجاری برونش را گشاد می‌کنند، رگ‌های خونی را منقبض می‌کنند و مردمک چشم را گشاد می‌کنند. نورون‌های آوران نیز در حمل احساساتی مانند گرما، فشار و درد نقش دارند. عصب دهی SNS در شکل ۱ نشان داده شده است.

شکل ۱: عصب سمپاتیک

سیستم عصبی پاراسمپاتیک چیست؟

سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PSNS) بخشی از ANS است که قلب را کند می‌کند و ماهیچه‌ها را شل می‌کند. اعصاب PSNS از وسط نخاع منشا می‌گیرند. عملکرد PSNS، در تقابل با سیستم عصبی سمپاتیک و عملکرد آن، در مقایسه با سیستم عصبی سمپاتیک کندتر است. PSNS ترشح بزاق، هضم، ادرار، اشک ریختن و مدفوع را تحریک می‌کند. استیل کولین انتقال دهنده عصبی است. درگیر در اقدامات PSNS. تحریک فیبرهای عصبی پیش گانگلیونی استیل کولین آزاد می‌کند و این استیل کولین روی گیرنده‌های نیکوتینی نورون‌های پس گانگلیونی عمل می‌کند. تحریک گیرنده‌های پس از گانگلیونی دوباره استیل کولین آزاد می‌کند و این استیل کولین بر روی گیرنده‌های موسکارینی اندام هدف اثر می‌گذارد. عصب دهی PSNS در شکل ۲ نشان داده شده است.

شکل ۲: عصب پاراسمپاتیک

شباهت‌های بین سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک

سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک متعلق به سیستم عصبی خودمختار است.
هر دو سیستم عصبی از نخاع منشا می‌گیرند.
هر دو سیستم عصبی فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن (مانند تنفس، هضم، گردش خون، ادرار و تولید مثل) را کنترل می‌کنند.
آنها در حفظ هموستاز بدن نقش دارند.
آنها از نورون‌های پیش گانگلیونی و پس گانگلیونی تشکیل شده اند.

تفاوت بین سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک

تعریف

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک بخشی از سیستم عصبی خودمختار است که برای تسریع ضربان قلب، انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون عمل می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک بخش دیگری از سیستم عصبی خودمختار است که برای کاهش ضربان قلب، افزایش فعالیت روده و غدد و شل کردن عضلات اسفنکتر عمل می‌کند.

منشاء

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک از نواحی جمجمه ای، سینه ای و کمری سیستم عصبی مرکزی منشا می‌گیرد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک از نواحی جمجمه و خاجی سیستم عصبی مرکزی منشا می‌گیرد.

عملکرد

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک بدن را برای یک فعالیت فیزیولوژیکی شدید آماده می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک با مهار عملکردهای انرژی بالا بدن را آرام می‌کند.

واکنش

سیستم عصبی سمپاتیک: فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک یک پاسخ سریع است.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک یک پاسخ آهسته است.

موقعیت گانگلیون

سیستم عصبی سمپاتیک: گانگلیون‌های سیستم عصبی سمپاتیک نزدیک به سیستم عصبی مرکزی یافت می‌شوند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: گانگلیون‌های سیستم عصبی پاراسمپاتیک دور از سیستم عصبی مرکزی اما نزدیک به عامل قرار دارند.

الیاف پیش گانگلیونی

سیستم عصبی سمپاتیک: رشته‌های پیش گانگلیونی در سیستم عصبی سمپاتیک کوتاه هستند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: رشته‌های پیش گانگلیونی در سیستم عصبی پاراسمپاتیک بلند هستند.

الیاف پس گانگلیونی

سیستم عصبی سمپاتیک: اندازه رشته‌های پس از گانگلیون در سیستم عصبی سمپاتیک بلند است.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: اندازه رشته‌های پس از گانگلیون در سیستم عصبی پاراسمپاتیک کوتاه است.

تعداد فیبرهای پست گانگلیونی

سیستم عصبی سمپاتیک: تعداد زیادی فیبر پس از گانگلیون در سیستم عصبی سمپاتیک یافت می‌شود.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: تعداد کمی‌از فیبرهای پس گانگلیونی در سیستم عصبی پاراسمپاتیک یافت می‌شود.

منطقه موثر

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک ناحیه وسیعی از بدن را پوشش می‌دهد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک ناحیه کوچکی از بدن را می‌پوشاند.

حالت اثر

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک یک اثر منتشر در ناحیه مورد نظر خود ایجاد می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک یک اثر موضعی در ناحیه مورد نظر خود ایجاد می‌کند.

آزاد کننده انتقال دهنده عصبی

سیستم عصبی سمپاتیک: نورآدرنالین توسط سیستم عصبی سمپاتیک در عامل ایجاد می‌شود.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: استیل کولین در عامل توسط سیستم عصبی پاراسمپاتیک آزاد می‌شود.

اثر هومئوستاتیک

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک یک اثر هموستاتیک تحریکی ایجاد می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک یک اثر هموستاتیک بازدارنده ایجاد می‌کند.

تأثیر بر ضربان قلب، سطح خون و میزان متابولیک

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک ضربان قلب، سطح خون و سرعت متابولیسم را افزایش می‌دهد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک ضربان قلب، سطح خون و سرعت متابولیسم را کاهش می‌دهد.

تأثیر بر آگاهی حسی

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک آگاهی حسی را بالا می‌برد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک آگاهی حسی را به سطح طبیعی باز می‌گرداند.

تاثیر بر مردمک چشم

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک مردمک چشم را گشاد می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک مردمک چشم را تحریک می‌کند.

تاثیر بر ترشح بزاق

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک ترشح بزاق را مهار می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک ترشح بزاق را تحریک می‌کند.

تاثیر بر سیستم ریوی

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک لوله‌های برونش را گشاد می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک لوله‌های برونش را منقبض می‌کند.

ترشح آدرنالین

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک آدرنالین را از غدد آدرنالین ترشح می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک هیچ اثری روی غده آدرنالین ندارد.

تاثیر بر دستگاه گوارش

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک فعالیت دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک فعالیت دستگاه گوارش را کاهش می‌دهد.

تاثیر بر تجزیه گلیکوژن

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک سرعتتجزیه گلیکوژن را افزایش می‌دهد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک هیچ تاثیری بر تجزیه گلیکوژن ندارد.

اثر بر برون ده ادرار و رکتوم

سیستم عصبی سمپاتیک: سیستم عصبی سمپاتیک برون ده ادرار را کاهش داده و رکتوم را منقبض می‌کند.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک: سیستم عصبی پاراسمپاتیک برون ده ادرار را افزایش می‌دهد و رکتوم را شل می‌کند.

نتیجه

سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک دو جزء سیستم عصبی خودمختار بدن در حیوانات هستند. SNS از نواحی سینه ای و کمری نخاع و PSNS از وسط نخاع منشا می‌گیرد. SNS بدن را برای موقعیت‌های استرس زا آماده می‌کند که به عنوان پاسخ جنگ یا گریز شناخته می‌شود. در مقابل، PSNS بدن را آرام می‌کند و فرآیندهای طبیعی آن را تنظیم می‌کند. بنابراین، تفاوت اصلی بین سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک تأثیر آنها بر عملکرد طبیعی بدن است.