درد ارجاعی چگونه عمل میکند؛ علل و درمان درد راجعه
درد ارجاعی (Referred pain) زمانی است که دردی که در یک قسمت از بدن خود احساس میکنید در واقع ناشی از درد یا آسیب در قسمت دیگری از بدن شما باشد.
به عنوان مثال، لوزالمعده آسیب دیده (injured pancreas) میتواند باعث درد در پشت شما (pain in your back) شود یا حمله قلبی (heart attack) میتواند باعث درد در فک شما (pain in your jaw) شود.
درد ارجاعی میتواند نشانه ای از اتفاقات جدی در بدن شما باشد. این مهم است که بفهمیم چگونه و چرا اتفاق میافتد.
علل
به بیان ساده، درد ارجاعی به این دلیل اتفاق میافتد که اعصاب بدن شما همگی به هم متصل هستند.
هنگامیکه بدن شما یک محرک درد را تجربه میکند، سیستم عصبی شما سیگنال را به مغز شما منتقل میکند. سپس مغز سیگنالی را به بدن شما ارسال میکند که شما در حال تجربه درد هستید.
گاهی اوقات، به دلیل نحوه سیم کشی اعصاب در بدن شما، مغز شما سیگنال درد را به قسمتی متفاوت از ناحیه ای که درد از آن سرچشمه میگیرد، ارسال میکند.
همچنین سیناپسها و رفلکسهایی که ممکن است حتی از آنها آگاه نباشید نیز میتوانند دلیل ارسال سیگنالهای درد به یک ناحیه از بدن به عنوان نشانهای از یک مشکل پزشکی در ناحیه دیگر باشند.
محققان هنوز در حال کار برای درک مکانیسم و دلیل دقیقی هستند که چرا بدن شما این نوع واکنش را نشان میدهد.
در زیر برخی از علل شایع درد ارجاعی آورده شده است.
حمله قلبی
حمله قلبی یکی از دلایل رایجی است که افراد درد ارجاعی را تجربه میکنند. درد ارجاعی حمله قلبی را میتوان در فک، دندانها و شانهها احساس کرد.
درد زمانی رخ میدهد که بدن شما شروع به واکنش به انسداد در عروق کرونر میکند که میتواند باعث حمله قلبی شود.
درد اندام فانتوم
اگر یک دست یا یک پا دارید و یا اندامی از شما قطع شده باشد، ممکن است دردی احساس کنید که بدنتان فکر کند مربوط به آن قسمتی است که قطع شده است.
به عنوان مثال، ممکن است در قسمت بالای ران خود از پایی که قطع شده است احساس درد کنید.
علامت کهر
علامت کهر دردی است که در تیغه شانه شما احساس میشود. این درد به طور خاص نشان دهنده پارگی یا آسیب طحال است.[Kehr’s sign: درد حاد شانه سمت چپ یا راست و نزدیک به یک سوم فوقانی بازوی همان طرف که میتواند به علت وجود خون آزاد در شکم و تحریک دیافراگم باشد، کشف این یافته را به یک جراح کیسه صفر و مجاری صفراوی آلمانی به نام Keher 1862-1916) Hans Kehr ) نسبت میدهند.]
یخ زدگی مغز
انجماد مغزی (Brain freeze) که پس از نوشیدن میلک شیک یا خوردن بستنی ایجاد میشود، میتواند نوعی درد ارجاعی در نظر گرفته شود.
محرک درد در دهان و گلو شما اتفاق میافتد. با این حال، عصب واگ شما تحریک میشود و درد در مغز و پشت سر شما احساس میشود.
بیشتر اوقات در کجا رخ میدهد؟
درد ارجاعی را میتوان در هر جایی احساس کرد، به همین دلیل است که تشخیص صحیح آن دشوار است. نواحی شایعی که تحت تأثیر درد ارجاع قرار میگیرند عبارتند از:
شانه و گردن
درد در شانه و گردن میتواند نشانه ای از موارد زیر باشد:
- یک طحال آسیب دیده
- یک حمله قلبی
- یک کیست کبدی
قسمت بالایی پشت
درد در ناحیه فوقانی پشت درست زیر و بین تیغههای شانه میتواند نشانه ای از وجود بیماری معده باشد.
پایین کمر و کنارههای بدن شما
درد در دو طرف کمر یا حتی نزدیک به ماهیچههای مورب میتواند نشانهای از وجود مشکلی در کلیهها یا روده بزرگ باشد.
دندان و فک
درد در دندانها و فکها میتواند از علائم اولیه حمله قلبی باشد.
درمانها
در بیشتر موارد، یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی نیاز به ارزیابی و درمان درد ارجاعی دارد. اگر قسمتی از بدنتان را که درد دارد به جای درمان قسمتی که آسیب دیده است درمان کنید، نمیتوانید از شر درد خلاص شوید.
افرادی که به درد مراجعه کرده اند، گاهی مطمئن نیستند که چه اتفاقی میافتد. آنها فقط میدانند که احساس درد میکنند و نمیتوانند دلیل آن را بفهمند.
اگر درد مرموزی از جایی از بدن خود دارید که به نظر میرسد آسیب دیده نیست، میتوانید به طور موقت با مصرف ایبوپروفن (ادویل) تسکین پیدا کنید.
درمانهای خانگی
مدیریت درد برای درد ارجاعی ممکن است بدون تشخیص موفقیت آمیز نباشد.
اما میتوانید با درمانهای خانگی ساده دردهای حاد را در خانه درمان کنید که هر گونه التهاب را کاهش داده و سیستم عصبی بدن شما را آرام میکند.
درمانهای خانگی برای درد حاد عضلانی عبارتند از:
- استفاده از کمپرس گرم برای کاهش تنش و گرفتگی عضلات
- حمام کردن با نمک اپسوم برای کاهش تنش عضلانی
- به بدن خود استراحت دهید و مراقب باشید ناحیه ای که درد دارد را تحریک نکنید
با این حال، اگر علائم آسیب اندام یا حمله قلبی دارید، سعی نکنید خود را با یک درمان خانگی درمان کنید.
چه زمانی باید به یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی مراجعه کرد
اگر شانه درد دارید که فکر میکنید میتواند مربوط به حمله قلبی باشد، فورا به دنبال درمان اورژانسی باشید.
به طور مشابه، درد ارجاعی که از شانهها یا پشت شما میآید میتواند راهی برای بدن شما باشد تا به شما بگوید که به کمک نیاز دارید.
اگر دلیلی ندارید که شک کنید کمر یا شانهتان آسیب دیده است، اما همچنان از آن مکانها احساس درد میکنید، فوراً با یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی صحبت کنید.
منتظر نباشید که درد معنا پیدا کند یا احساس دردناک از بین برود.
کلام آخر
درد ارجاعی معمولاً نیاز به صحبت با یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی دارد.
چه علائم اولیه حمله قلبی را مشاهده کنید و چه اولین نشانهای که نشان میدهد اندامهای حیاتی شما آسیب دیده است، درد ارجاعی میتواند در واقع جان شما را نجات دهد.
اگر به طور مکرر در نواحی از بدن خود که تحت فشار یا درد قرار نگرفته اند، درد خیالی یا ارجاعی را تجربه میکنید، فوراً با یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی صحبت کنید.
منابع
- The 7 faces of neck pain. (n.d.).
health.harvard.edu/pain/7-faces-of-neck-pain - Kaczorowski M, et al. (2002). Ice cream evoked headaches (ICE-H) study: Randomised trial of accelerated versus cautious ice cream eating regimen. DOI:
۱۰.۱۱۳۶/bmj.325.7378.1445 - Murray G. (2009). Referred pain. DOI:
۱۰.۱۵۹۰/S1678-7757200900060001 - Shoulder pain and shortness of breath. Shoulder exam is normal. Diagnosis? (2016).
stanfordmedicine25.stanford.edu/blog/archive/2016/Shoulder-pain-and-shortness-of-breath.html - Soyuncu C, et al. (2012). Traditional Kehr’s sign: Left shoulder pain related to splenic abscess. DOI:
۱۰.۵۵۰۵/tjtes.2011.04874
سلام استاد وقت بخیر
استاد مادرم بعد از عمل سخت ستون فقرات پاهایش بسیار اسپاسم میشوند و با کوچکترین لمسی واکنش زیادی میدهند ایا ممکن است به مرور زمان و با فیزیوتراپی و برگشتن کامل حس های پا این درد درمان شود ؟