◾ماهی‌ها و دوزیستان آبزی نیز مانند مهره‌داران دیگر دارای گوش داخلی هستند که نزدیک مغز قرار گرفته است. گوش داخلی این جانوران فاقد حلزون است ولی ساکول، اتریکول و مجاری نیم دایره که ساختارهایی همتا برای حس تعادل در گوش انسان هستند را دارند. در گوش داخلی یک ماهی درون این حفره‌ها حرکت اتولیت‌ها مژه‌های حسی را تحریک می‌کند. بر خلاف ابزار شنوایی پستانداران گوش یک ماهی پرده صماخ نداشته و به فضای خارج از بدن ارتباط ندارد.
ارتعاش آب که به وسیله امواج صدا ایجاد می‌شود از طریق اسکلت سر جانور به گوش داخلی هدایت می‌شود و باعث حرکت اتولیت‌ها و تحریک سلول‌های مژه‌دار می‌شود. مثانه شنا پر از هوا در ماهی نیز در پاسخ به صدا به لرزش در می‌آید و ممکن است در انتقال صدا به گوش داخلی نقش داشته باشد. بعضی ماهی‌ها مانند گربه ماهی و کپور یک سری استخوان به نام ابزار وبرین (weberian) دارند که ارتعاشات را از مثانه شنا به گوش داخلی منتقل می‌کنند. بیولوژی کمپبل
◾ بیشتر ماهی‌ها و دوزیستان آبزی یک سیستم خط جانبی در امتداد دو طرف بدن خود دارند. این سیستم دارای گیرنده‌های مکانیکی است که صداهایی با فرکانس پایین، جریان‌های آب و امواج فشار تولید شده به وسیله موجودات متحرک را با مکانیسمی مشابه با عمل گوش داخلی آشکار می‌کنند. واحدهای گیرنده، به نام نوروماست، با آمپولا در مجاری نیم دایره گوش ما مشابهت دارند. هر نوروماست دارای یک دسته سلول مژک‌دار است که مژک‌های آنها در یک کلاهک ژلاتینی به نام کاپولا قرار گرفته‌اند. حرکت آب کاپولا را خم می‌کند. سلول‌های مژک‌دار دپولاریزه شده و پتانسیل عمل‌هایی ایجاد می‌شود که در طول آکسون نورون‌های حسی به سمت مغز ارسال می‌شوند. این اطلاعات به ماهی کمک می‌کند تا حرکت خود را در آب یا جهت و سرعت جریان آب بر روی سطح بدن خود را درک کند. بیولوژی کمپبل
◾ در مهره داران خشکی‌زی گوش داخلی به عنوان یک اندام اصلی شنوایی و تعادل تکامل یافته است. بعضی از دوزیستان در زمان نوزادی دارای یک سیستم خط جانبی هستند ولی در زندگی بزرگسالی خود در خشکی این بخش را ندارند. در گوش یک قورباغه یا وزغ خشکی‌زی ارتعاشات صدا در هوا به وسیله پرده صماخ روی سطح بدن و یک استخوان گوش میانی به گوش داخلی هدایت می‌شود. همچنین شواهدی وجود که شش‌های یک قورباغه در پاسخ به صدا مرتعش می‌شوند و ارتعاشات خود را از طریق لوله شنوایی به پرده صماخ منتقل می‌کنند. یک کیسه کوچک کنار ساکول به عنوان اندام اصلی شنوایی قورباغه عمل می‌کند و این کیسه یک بیرون زدگی از ساکول است که طی روند تکاملی پستانداران این بیرون زدگی به حلزون دارای اجزای دقیق تغییر می‌یابد. به هر حال در دوزیستان صدا از پرده صماخ به وسیله یک استخوان رکابی به گوش داخلی هدایت می‌شود. بیولوژی کمپبل
◾ در اتو اسکلروزیس، استخوان رکابی به استخوان‌های دیگر گوش میانی یا روی دریچه بیضی جوش می‌خورد.
