تفاوت‌های مطالعات تجربی و مطالعات مشاهده‌ای
مطالعات تحلیلی (Analytical studies) بر اساس روش اجرا به دو دسته مشاهده‌ای (Observational) و مداخله‌ای (Interventional) تقسیم می‌شوند. به مطالعاتی که در آن محقق صرفا به مشاهده متغیر‌های موجود و بررسی روابط میان آنها می‌پردازد و در هیچ یک از متغیرها و شرایط مطالعه تغییری ایجاد نمی‌کند، مطالعات مشاهده‌ای می‌گویند، اما جزء اصلی و لازمه مطالعات تجربی (Experimental Studies) مداخله می‌باشد. مطالعات تجربی، قوی‌ترین و قابل استنادترین نوع مطالعه است. اگر بر روی حیوانات صورت بگیرند به Lab Trial و اگر واحد مطالعه آنها، انسان باشد به Trial معروف هستند. مطالعات تجربی، سه ویژگی اساسی دارند: ویژگی اول، مداخله‌ای در آنها صورت می‌گیرد. ویژگی دوم، وجود گروه شاهد در آنها است. انتخاب تصادفی، ویژگی سوم این مطالعات است.
۱. تعریف
– مطالعات تجربی (Experimental Studies): در این نوع مطالعات، محققان به‌طور فعال مداخله می‌کنند و متغیرها را کنترل می‌کنند تا اثرات آنها را بر روی گروهی از شرکت‌کنندگان بررسی کنند (مثلاً کارآزمایی‌های تصادفی).
– مطالعات مشاهده‌ای (Observational Studies): در این نوع مطالعات، محققان به‌جای مداخله، صرفاً مشاهده می‌کنند و داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند تا روابط بین متغیرها را تحلیل کنند.
۲. مداخله
– مطالعات تجربی: شامل مداخله کنترل‌شده، مانند تجویز درمان یا دارو.
– مطالعات مشاهده‌ای: هیچ مداخله‌ای صورت نمی‌گیرد و محققان فقط به ثبت و تحلیل اطلاعات موجود می‌پردازند.
۳. شناسایی علل
– مطالعات تجربی: به‌دلیل کنترل شرایط، این مطالعات قادر به اثبات روابط علّی بین متغیرها هستند.
– مطالعات مشاهده‌ای: این مطالعات معمولاً قادر به شناسایی روابط همبستگی هستند، اما نمی‌توانند به‌طور قطعی علت و معلول را تعیین کنند.
۴. طراحی مطالعه
– مطالعات تجربی: معمولاً شامل طراحی‌های پیچیده‌ای مانند کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده است.
– مطالعات مشاهده‌ای: طراحی‌های ساده‌تری دارند، مانند مطالعات مقطعی، مورد-شاهدی و طولی.
۵. قیمت و زمان
– مطالعات تجربی: معمولاً هزینه‌برتر و زمان‌برتر هستند، زیرا شامل مداخله و پیگیری است.
– مطالعات مشاهده‌ای: معمولاً سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر هستند، زیرا نیازی به مداخله ندارند.
خلاصه
– تجربی: مداخله، شناسایی روابط علی، طراحی پیچیده.
– مشاهده‌ای: عدم مداخله، شناسایی همبستگی، طراحی ساده.
