هرچند اختلال دو قطبی درمان قطعی ندارد، با این حال درمانهای موثری بسیاری برای آن وجود دارند. این گزینههای درمانی میتوانند به شما کمک کنند تا مدیریت اپیزودهای مختلف خلق و خو را یاد بگیرید که این نه تنها برای بهبود علائم بیماری کمک میکند، بلکه کیفیت کلی زندگی شما را نیز بهبود میبخشد.
انواع اختلال دو قطبی
سه نوع عمده از اختلال قطبی وجود دارد: اختلال دو قطبی I، اختلال دو قطبی II و سیکلوتیمیا.
دو قطبی I
دو قطبی I با پیدایش حداقل یک اپیزود مانیک یا شیدایی تعریف میگردد. شما ممکن است اپیزودهای هیپومانیک را نیز تجربه کنید که شدت آنها کمتر از اپیزودهای مانیک یا اپیزودهای افسردگی اساسی قبل و بعد از اپیزود مانیک میباشد. این نوع از اختلال دو قطبی به طور یکسان بر روی افراد هر دو جنسیت تاثیر میگذارد.
دو قطبی II
افراد مبتلا به دو قطبی II یک اپیزود افسردگی اساسی را تجربه میکنند که حداقل ۲ هفته به طول میانجامد. آنها همچنین حداقل ۱ اپیزود هیپومانیک را تجربه میکنند که حدوداً ۴ روز طول میکشد. با توجه به یک منبع معتبر در سال ۲۰۱۷، این نوع اختلال دو قطبی احتمالاً در زنان شایعتر است.
سیکلوتیمیا
افراد مبتلا به سیکلوتیمیا دارای اپیزودهای هیپومانیا و افسردگی میباشند. این دورهها شامل علائمی میگردند که کوتاهتر و کمتر از مانیا و افسردگی ناشی از اختلال دو قطبی I و یا دو قطبی II میباشند. بیشتر افراد مبتلا به این عارضه تنها به مدت ۱ یا ۲ ماه علائم بدخلقی و ناخوشی را تجربه میکنند.
پزشک شما میتواند در مورد نوع اختلال دو قطبی شما در هنگام تشخیص توضیح بیشتری بدهد.
برخی افراد علائم خلقی مشخصی را تجربه میکنند که ممکن است مشابه این سه نوع باشد اما دقیقاً با آنها در یک دسته قرار نگیرد. اگر این وضعیت برای شما نیز صادق باشد، ممکن است یکی از تشخیصهای زیر برایتان انجام گیرد:
- سایر دو قطبیهای خاص و اختلالات مرتبط با آن
- دو قطبیهای غیر مشخص و اختلالات مرتبط با آن
علائم اختلال دو قطبی
برای تشخیص اختلال دو قطبی شما حداقل باید یک دوره مانیا یا هیپومانیا را تجربه نمایید.
این دورهها شامل احساسات هیجانی، تکانشگری و انرژی زیاد میباشد، اما هیپومانیا شدیدتر از مانیا در نظر گرفته میشود. علائم مانیا میتواند زندگی روزمره شما را نیز تحت تاثیر قرار بدهد و منجر به مشکلاتی در محل کار یا خانه شما بشود. علائم هیپومانیا معمولاً به این صورت نمیباشد.
برخی از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی همچنین ممکن است اپیزودهای افسردگی اساسی یا خلق پایین را تجربه کنند.
این سه علائم اصلی – مانیا، هیپومانیا و افسردگی – خصوصیات اصلی اختلال دو قطبی میباشند. انواع مختلف اختلالهای دو قطبی نیز ترکیب متفاوتی از این علائم را دربر میگیرند.
علائم دو قطبی I
تشخیص اختلال دو قطبی I نیازمند موارد زیر میباشد:
- حداقل ۱ اپیزود مانیا که تا ۱ هفته به طول بینجامد
- علائمی که بر روی عملکرد روزانه تاثیر بگذارد
- علائمی که مربوط به سایر شرایط پزشکی یا روانی یا پیامدهای آنها نمیباشد.
شما ممکن است علائم روان پریشی یا هر دو مانیا و افسردگی را با هم تجربه کنید (که به عنوان علائم ترکیبی در نظر گرفته میشود). این علائم میتوانند تاثیر بیشتری بر روی زندگی شما بگذارند. اگر شما این علائم را دارید، بهتر است هر چه سریع تر با یک پشتیبان حرفهای تماس بگیرید (در ادامه بیشتر توضیح داده خواهد شد).
هرچند شما برای تشخیص قطعی دو قطبی I لزومی ندارد که حتماً اپیزودهای هیپومانیا یا افسردگی را تجربه کنید، با این حال بسیاری از افراد مبتلا به دو قطبی I این علائم را گزارش کردهاند.
علائم دو قطبی II
تشخیص دو قطبی II نیازمند موارد زیر میباشد:
- حداقل ۱ اپیزود هیپومانیا که ۴ روز یا بیشتر به طول بینجامد و ۳ مورد یا تعداد بیشتری از علائم هیپومانیا را دربر بگیرد.
- تغییرات خلقی مرتبط با هیپومانیا و عملکرد معمول که دیگران نیز متوجه آن بشوند، هرچند ممکن است لزوماً بر روی زندگی روزمره شما تاثیر نگذارد.
- حداقل ۱ اپیزود افسردگی اساسی که ۲ هفته یا بیشتر به طول بینجامد.
- حداقل ۱ اپیزود افسردگی اساسی که ۵ مورد یا تعداد بیشتری از علائم اصلی افسردگی را دربر بگیرد و تاثیر قابل توجهی بر روی زندگی روزمرهتان بگذارد.
- علائمی که مربوط به سایر شرایط پزشکی یا روانی یا پیامدهای آنها نمیباشد.
دو قطبی II همچنین ممکن است علائم روان پریشی را نیز شامل گردد، اما این علائم فقط در طول یک اپیزود افسردگی ظاهر میشوند. شما همچنین ممکن است اپیزودهای خلقی مختلفی را تجربه کنید و به عبارت دیگر علائم افسردگی و هیپومانیا را به طور همزمان داشته باشید.
علائم سیکلوتیمیا
تشخیص سیکلوتیمیا نیازمند موارد زیر میباشد:
- دورههای با علائم هیپومانیک و افسردگی، خاموش و روشن، به مدت ۲ سال یا بیشتر (۱ سال برای کودکان و نوجوانان)
- علائمی که معیارهای کامل یک اپیزود هیپومانیا یا افسردگی را شامل نمیشوند.
- علائمی که حداقل در نیمی از ۲ سال وجود داشته باشند و تا مدت بالای ۲ ماه بهبود نیابند.
- علائمی که مربوط به سایر شرایط پزشکی یا روانی یا پیامدهای آنها نمیباشد.
- علائمی که باعث پریشانی قابل توجه شده و بر روی زندگی روزمره تاثیر بگذارد.
علائم مربوط به نوسان خلقی یکی از مشخصههای اصلی سیکلوتیمیا میباشد. شدت این علائم ممکن است کمتر از علائم دو قطبی I یا II باشد. با این حال پایداری و ماندگاری آنها بیشتر است و از این رو در صورتی که علائمی را تجربه نکنید ممکن است زمان کمتری داشته باشید.
هیپومانیا ممکن است تاثیر زیادی بر روی زندگی روزمره شما نداشته باشد. از طرف دیگر افسردگی اغلب منجر به پریشانی جدیتر میشود و عملکرد روزانه شما را تحت تاثیر قرار میدهد، حتی اگر علائمتان شامل یک اپیزود افسردگی اساسی نیز نگردد.
اگر شما علائم کافی برای فراهم شدن معیارهای یک دوره هیپومانیک یا افسردگی را داشته باشید، تشخیص اختلال دو قطبی یا افسردگی اساسی در شما بسته به علائمتان متفاوت خواهد بود.
مانیا و هیپومانیا
یک اپیزود مانیا اغلب شامل هیجان بالا نیز میشود. شما ممکن است احساس هیجان، تکانش، سرخوشی و انرژی زیاد بکند. همچنین ممکن است احساس بی قراری کرده یا متوجه شوید که افکارتان در حال مسابقه دادن با یکدیگر هستند. برخی از افراد توهم و سایر علائم روان پریشی را نیز تجربه میکنند.
اپیزودهای مانیا ممکن است رفتار را نیز تحت تاثیر قرار داده و آن را بیش از حد تکانشی نمایند، چرا که در این وضعیت ممکن است شما احساس کنید که شکست ناپذیر یا غیر قابل لمس هستید. نمونههای رایج این نوع رفتارها عبارتند از:
- داشتن رابطه جنسی بدون استفاده از شیوههای پیش گیری کننده
- استفاده از الکل و مواد مخدر، یا استفاده بیش از حد معمول از آنها
- ولخرجی و خوشگذرانی
اما تکانشگری و ریسک پذیری ممکن است به شیوههای دیگری هم خود را نشان بدهند. شما ممکن است:
- شغلتان را به طور ناگهانی ترک کنید
- خودتان تنها و بدون این که به کسی بگویید شروع به یک مسافرت جادهای نمایید.
- سرمایه گذاری بزرگی را از روی اشتیاق و هیجان انجام بدهید.
- با سرعت بیشتر از حالت عادی و بالاتر از حد مجاز رانندگی نمایید.
- در ورزشهای سنگین شرکت کنید که در حالت عادی به آنها فکر نمیکنید.
هیپومانیا که به طور کلی با اختلال دو قطبی II همراه میباشد، بسیاری از علائم مشابه را شامل میگردد، هرچند که آنها شدت کمتری دارند. برخلاف مانیا، هیپومانیا اغلب منجر به ایجاد مشکل در محل کار یا مدرسه یا روابط شما نمیگردد. اپیزودهای هیپومانیا، روان پریشی را دربر نمیگیرد. آنها معمولاً به اندازه اپیزودهای مانیا نیاز به مراقبت و بستری ندارند.
هنگامی که شما هیپومانیا دارید ممکن است احساس کنید به شدت ثمربخش و پر انرژی هستید، با این حال ممکن است متوجه تغییرات دیگری در خلق و خویتان نشوید. افرادی که شما را به خوبی نمیشناسند نیز ممکن است آنها را تشخیص ندهند. با این حال افراد نزدیک به شما معمولاً متوجه تغییرات خلق و خوی و سطح انرژیتان میشوند.
اپیزودهای افسردگی اساسی
یک تغییر به صورت خلق پایین میتواند شما را بی حال، بی انگیزه و غمگین نماید.
اپیزودهای افسردگی اساسی مرتبط با دو قطبی حداقل پنج مورد از این علائم را دربر میگیرند:
- خلق پایین پایدار که با غم و اندوه عمیق، ناامیدی یا احساس پوچی همراه میباشد.
- از دست دادن انرژی
- احساس کندی بیش از حد معمول یا بی قراری مداوم
- عدم تمایل به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبردید
- دورههای خواب بسیار کوتاه یا بسیار بلند
- احساس گناه یا بی ارزش بودن
- اشکال در تمرکز، توجه و تصمیم گیری
- افکار مرگ، مردن یا خودکشی
- تغییر در اشتها یا وزن
تمام مبتلایان به اختلال دو قطبی، اپیزودهای افسردگی اساسی را تجربه نمیکنند، هرچند بسیاری از این افراد این علائم را دارند. بسته به نوع اختلال دو قطبی شما ممکن است تنها چند مورد از علائم افسردگی را تجربه کنید نه لزوماً تمام پنج علامتی که در یک اپیزود کامل مشاهده میشود.
همچنین لازم به ذکر است که گاهی اوقات، نه همیشه، سرخوشی مانیایی میتواند به شما حس لذت بدهد. هنگامی که شما درمان مانیا را دریافت میکنید، تغییرات خلقیتان ممکن است بیشتر شبیه به یک خلق پایین یا دوره افسردگی بشود تا حالت خلقی نرمال.
هرچند اختلال دو قطبی میتواند منجر به یک خلق افسرده بشود، با این حال اختلال دو قطبی و افسردگی دارای یک تفاوت اساسی هستند. در هنگام وجود اختلال دو قطبی ممکن است شما حالتهای خلقی «بالا» و «پایین» را تجربه کنید. اما در افسردگی، خلق و خو و احساساتتان ممکن است تا زمانی که تحت درمان قرار نگیرید، «پایین» بماند.
علائم اختلال دو قطبی در زنان در مقایسه با مردان
مردان و زنان تقریباً به طور مساوی به اختلال دو قطبی مبتلا میشوند. با این حال علائم اصلی این اختلال ممکن است بسته به جنسیت متفاوت باشد.
زنان مبتلا به اختلال دو قطبی معمولاً به صورت دیرهنگام، اغلب در دهه ۲۰ تا ۳۰ زندگیشان تشخیص داده میشود. در برخی موارد علائم ممکن است در دوران بارداری یا پس از زایمان ظهور پیدا کند. همچنین احتمال تشخیص دو قطبی II در آنها بیشتر از دو قطبی I میباشد.
علاوه بر این زنان مبتلا به اختلال دو قطبی موارد زیر را تجربه میکنند:
- اپیزودهای خفیفتر مانیا
- اپیزودهای افسردگی بیشتر در مقایسه با اپیزودهای مانیا
- چرخش دورهای سریعتر، ۴ اپیزود یا بیشتر برای مانیا و افسردگی در ۱ سال
- علائم همزمان بیشتر
زنان مبتلا به اختلال دو قطبی همچنین ممکن است عود علائم را در بیشتر مواقع تجربه کنند که ممکن است تا حدودی ناشی از تغییرات هورمونی مربوط به قاعدگی، بارداری و یائسگی باشد. از نظر اختلال دو قطبی، عود به معنای داشتن یک دوره تغییرات خلقی پس از یک دوره بدون علائم میباشد.
حقایق بیشتری را در مورد اختلال دو قطبی در زنان مشاهده کنید.
از طرف دیگر، مردان مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است:
- زودتر تشخیص داده شوند.
- اپیزودهای کمتر اما شدیدتری را مخصوصاً در دورههای مانیا تجربه کنند.
- احتمال سوء مصرف مواد در آنها بیشتر است.
- در طول اپیزودهای مانیا پرخاشگری بیشتری از خود نشان میدهند.
اختلال دو قطبی در کودکان و نوجوانان
تشخیص دو قطبی در کودکان یک مسئله بحث برانگیز میباشد که علتش عمدتاً به این دلیل است که کودکان همیشه علائم مربوط به اختلال دو قطبی در بزرگسالان را از خود نشان نمیدهند. خلق و رفتار آنها نیز ممکن است از استانداردهایی که پزشکان برای تشخیص این اختلال در بزرگسالان استفاده میکنند پیروی نکند.
بسیاری از علائم اختلال دو قطبی که در کودکان رخ میدهد با علائم مربوط به سایر بیماریهای کودکان مانند اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) مشابهت دارد.
با این حال در چند دهه اخیر پزشکان و متخصصان سلامت روان به این وضعیت در کودکان پی بردهاند. تشخیص میتواند به درمان کودکان کمک کند، اما تشخیص قطعی ممکن است چندین هفته یا ماه به طول بیانجامد. ممکن است لازم باشد که از یک متخصص کودکان برای درمان بیماریهای روانی در آنها کمک بگیرید.
کودکان نیز همانند بزرگسالان در صورت ابتلا به اختلال دو قطبی تغییرات خلقی شدیدی را تجربه میکنند. آنها ممکن است بسیار شاد به نظر برسند و نشانههایی از رفتار هیجانی نیز از خودشان بدهند یا همواره گریان، کم تحرک و تحریک پذیر باشند.
همه کودکان تغییرات خلقی را تجربه میکنند، اما اختلال دو قطبی منجر به بروز علائم خلقی مشخص و قابل توجهی میشود. همچنین تغییرات خلقی در این شرایط معمولاً شدیدتر از تغییرات معمولی در خلق و خوی کودک میباشد.
علائم مانیک (شیدایی) در کودکان
علائم مانیا (شیدایی) در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رفتار بسیار احمقانه و خوشحالی بیش از حد
- تکلم سریع و تغییر سریع موضوعات
- اشکال در تمرکز یا توجه
- انجام کارهای پر خطر یا امتحان کردن رفتارهای پر خطر
- داشتن خلق زودرنج که به سرعت تبدیل به طغیان عصبانیت در آنها میشود.
- داشتن مشکل در خواب و عدم احساس خستگی با وجود کم خوابی
علائم افسردگی در کودکان
در صورت ابتلا به اختلال دو قطبی، علائم اپیزودهای افسردگی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ول و بی حال گشتن، رفتار بسیار غمگین، یا گریه مکرر
- خوابیدن خیلی زیاد یا خیلی کم
- داشتن انرژی کم برای فعالیتهای معمول یا عدم علاقه و تمایل برای انجام هیچ کاری
- شکایت از بد حالی مانند سردرد یا درد معده مداوم
- احساس بی ارزش بودن یا گناه
- خوردن خیلی کم یا خیلی زیاد
- افکار مرگ یا خودکشی
سایر تشخیصهای ممکن
برخی از مشکلات رفتاری که شما در کودکتان مشاهده میکنید ممکن است ناشی از سایر شرایط سلامت روان مانند ADHD یا افسردگی باشد. همچنین کودکان مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است برخی علائم دیگر هم داشته باشند.
پزشک کودک شما میتواند با یادداشت کردن و پیگیری رفتارهای کودکتان راهنماییها و پشتیبانیهای بیشتری ارائه دهد که برای تشخیص درست به او کمک میکند.
تشخیص درست میتواند نقش مهمی در یافتن درمان موثر برای کودکتان داشته باشد. البته درمان ممکن است تفاوت بزرگی در علائم کودک شما به وجود بیاورد، بدون این که در کیفیت زندگی آنها تغییری ایجاد کند.
علائم در نوجوانان
تغییر هورمونها مخصوصاً هنگام تغییرات طبیعی بدن که در دوران بلوغ اتفاق میافتد، ممکن است باعث شود که گاهی اوقات نوجوانان به شدت احساساتی به نظر برسند.
با این حال تغییرات شدید یا نوسان شدید در خلق و خو ممکن است نشان دهنده بیماری جدیتری مانند اختلال دو قطبی باشد تا رشد معمولی نوجوانان.
تشخیص اختلال دو قطبی بیشتر در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی انجام میشود.
علائم شایع مانیا در نوجوانان عبارتند از:
- خوشحالی بیش از حد
- تخلیه هیجانی یا بدرفتاری
- دست زدن به اقدامات پر خطر مانند سوء مصرف مواد
- فکر کردن بیش از حد معمول به رابطه جنسی
- فعالیت بیش از حد جنسی
- مشکل در خواب، بدون وجود احساس خستگی و کسل بودن
- زودرنجی بیش از حد
- داشتن مشکل در تمرکز یا پریشان شدن سریع
علائم رایج یک اپیزود افسردگی عبارتند از:
- خوابیدن خیلی زیاد یا خیلی کم
- احساس غم و اندوه بیش از حد و تحریک پذیری بسیار پایین
- کناره گیری از فعالیتهای قبلی و دوستان
- فکر یا صحبت کردن در مورد مرگ و خودکشی
به خاطر داشته باشید که بسیاری از این علائم مانند امتحان کردن مواد مخدر و فکر کردن به رابطه جنسی، رفتارهای غیر معمولی در نوجوانان نیستند. اما اگر تشخیص داده شود که الگوی بزرگتری از تغییرات خلقی را دارا هستند و این بر روی زندگی روزمرهشان نیز تاثیر گذاشته است، میتواند نشانهای از اختلال دو قطبی یا بیماری دیگر در آنها باشد.
درمان اختلال دو قطبی
چندین روش درمانی مختلف میتواند به شما در مدیریت علائم اختلال دو قطبی کمک کند. این روشهای درمانی شامل داروها، مشاوره و تغییر سبک زندگی میباشد. برخی از درمانهای طبیعی میتواند فواید دیگری نیز داشته باشند.
داروها
داروهای توصیه شده میتواند شامل موارد زیر باشد:
• تثبیت کنندههای خلق و خو مانند لیتیوم (لیتوبید)
• داروهای ضد روان پریشی مانند اولانزاپین (زیپرکسا)
• داروهای ضد افسردگی – ضد روان پریشی، مانند فلوکستین – اولانزاپین (سیمبیاکس)
• بنزودیازپینها، نوعی از داروهای ضد اضطراب که برای درمان کوتاه مدت استفاده میشوند.
روان درمانی
رویکردهای درمانی توصیه شده میتواند شامل موارد زیر باشد:
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی از گفتار درمانی میباشد که به شما کمک میکند تا افکار غیر مفید را شناسایی کرده و الگوهای رفتاری ناخواستهتان را تغییر دهید.
درمان یک فضای امنی را برای بحث در مورد شیوههای مدیریت علائم ایجاد میکند. درمانگر شما میتواند پشتیبانیهای بیشتری را به صورت اقدامات زیر انجام بدهد:
- درک الگوهای فکری
- قالب بندی مجدد احساسات ناراحت کننده
- یادگیری و تمرین استراتژیهای مقابلهای کمک کننده
آموزش روانی
آموزش روانی یک رویکرد درمانی میباشد که به شما کمک میکند تا در مورد بیماری و درمان آن آموزش ببینید. این دانش میتواند به شما و افراد پشتیبان زندگی شما کمک کند تا علائم اولیه تغییر خلق و خو در شما را شناسایی کرده و آنها را به طور موثرتری مدیریت نمایید.
ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی
ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی بر تنظیم عادات روزانه مانند خواب، غذا خوردن و ورزش تمرکز دارد. متعادل سازی این اصول روزمره میتواند باعث اپیزودهای خلقی کمتر و علائم با شدت پایینتری گردد.
سایر گزینهها
روشهای دیگری که میتواند به کاهش علائم کمک کند عبارتند از:
- الکتروشوک درمانی
- داروهای خواب
- مکملها
- طب سوزنی
درمانهای طبیعی برای اختلال دو قطبی
برخی از داروهای طبیعی نیز ممکن است به علائم اختلال دو قطبی کمک کند.
با این حال همیشه قبل از امتحان این درمانها باید با پزشک یا روان پزشک خودتان مشورت نمایید. در برخی از موارد آنها ممکن است با داروهایی که مصرف میکنید تداخل داشته باشند.
گیاهان و مکملهای زیر ممکن است به تثبیت خلق و خو در شما کمک کرده و در صورت استفاده از آنها به همراه داروها به کاهش علائم اختلال دو قطبی کمک کند:
• امگا ۳. برخی تحقیقات در سال ۲۰۱۶ نشان میدهند که مصرف مکمل امگا ۳ ممکن است به علائم دو قطبی I کمک نماید. یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۱۲ نشان داد که امگا ۳ علی الخصوص برای کاهش علائم افسردگی مفید میباشد.
• رودیولا رزا (ریشه طلایی). یک بررسی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که این گیاه ممکن است به افسردگی در سطح متوسط کمک کند و متعاقباً به درمان افسردگی مرتبط با اختلال دو قطبی نیز کمک نماید.
• S – آدنوزین متیونین (SAMe). SAMe یک مکمل اسید آمینه است که میتواند به کاهش علائم افسردگی اساسی و سایر اختلالات خلقی کمک کند.
به دنبال گزینههای بیشتری هستید؟ این ۱۰ درمان جایگزین را در نظر بگیرید.
علل و ریسک فاکتورها
اختلال دو قطبی یک وضعیت سلامت روان نسبتاً رایج میباشد، با این حال کارشناسان هنوز تعیین نکردهاند که چرا برخی افراد به این بیماری مبتلا میشوند.
برخی از علتهای بالقوه اختلال دو قطبی عبارتند از:
ژنتیک
اگر والدین یا خواهر و برادر شما به اختلال دو قطبی مبتلا هستند، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است.
با این حال به خاطر داشته باشید که اکثر افرادی که سابقه اختلال دو قطبی در خانواده خودشان دارند، به این بیماری مبتلا نمیشوند.
مغز شما
ساختار مغز شما ممکن است بر روی ریسک ابتلا به اختلال دو قطبی تاثیر بگذارد. ناهنجاری در وضعیت شیمیایی مغز یا ساختار آن میتواند بر روی عمکرد مغزتان تاثیر گذاشته و ریسک را بالا ببرد.
فاکتورهای محیطی
تنها اجزای بدن شما نیستند که بر روی شانس ابتلای شما به اختلال دو قطبی تاثیر میگذارند. عوامل بیرونی نیز میتوانند بر روی آن نقش داشته باشند. این موارد عبارتند از:
• استرس شدید
• تجربیات آسیب زا
• بیماری جسمی
آیا اختلال دو قطبی ارثی است؟
یک بررسی در سال ۲۰۱۴ نشان میدهد که ژنتیک میتواند نقش مهمی در بروز اختلال دو قطبی، علی الخصوص در میان بستگان نزدیک ایفا کند. بر اساس یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۶ مشخص شد که اگر والدین و یا خواهر و برادری با این بیماری دارید، ریسک ابتلا به آن حدود ۱۰ برابر بیشتر میباشد.
با این حال داشتن سابقه خانوادگی اختلال دو قطبی بدین معنا نیست که شما حتماً به آن مبتلا خواهید شد و از طرفی نیز ممکن است شما بدون داشتن سابقه خانوادگی به اختلال دو قطبی مبتلا شوید.
آیا میتوان از آن پیشگیری نمود؟
هنگامی که شما شروع به تجربه اپیزودهای خلقی کردید، میتوانید اقداماتی را برای کمک به کاهش شدت آن و کاهش اپیزودهای خلقی انجام بدهید. با این حال شما همیشه نمیتوانید از بروز اپیزودهای خلقی به طور کامل جلوگیری نمایید و یا در همان مرحله اول از بروز بیماری جلوگیری کنید.
تحقیقات آینده ممکن است اطلاعات بیشتری را در مورد علل خاص اختلال دو قطبی در اختیار ما بگذارند و به محققان نیز بینش بیشتری از راههای بالقوه پیشگیری از این بیماری بدهند.
شرایط مشترک همزمان
برخی از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی، به سایر بیماریهای روانی نیز مبتلا هستند. یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که اختلالات اضطرابی از شایعترین آنها هستند.
سایر شرایطی که در کنار اختلال دو قطبی رخ میدهند عبارتند از:
• اختلالات سوء مصرف مواد
• اختلالات خوردن
• فوبیاهای خاص
• ADHD
علائم این شرایط ممکن است بسته به حالت خلقی شما شدیدتر ظهور یابند. به عنوان مثال اضطراب بیشتر همراه با افسردگی ظاهر میشود، در حالی که سوء مصرف مواد ممکن است با مانیا همراه باشد.
اگر شما به اختلال دو قطبی مبتلا هستید، ممکن است احتمال بیشتری وجود داشته باشد که به برخی شرایط پزشکی دیگر هم مبتلا شوید که عبارتند از:
• میگرن
• بیماری قلبی
• دیابت
• اختلالات تیروئید
نکاتی برای مقابله و حمایت
اگر شما متوجه علائم اختلال دو قطبی در خودتان شدید، اولین قدم مناسب میتواند مراجعه به پزشک یا درمانگر در اسرع وقت باشد.
به طور مشابه اگر دوست یا عزیزی دارید که این علائم را دارد، آنها را تشویق کنید تا در اسرع وقت به یک درمانگر مراجعه کنند. لازم به ذکر است که آنها باید از درک و حمایت شما برخوردار شوند.
همیشه افکار و رفتارهای خودکشی را جدی بگیرید
چندان غیر معمول نیست که شما در یک اپیزود افسردگی یا اپیزود خلقی مختلف، افکار خودکشی داشته باشید.
فقط به خاطر داشته باشید که شما تنها نیستید و کمکهای ۲۴ ساعته برای ۳۶۵ روز سال در خدمت شما هستند. برای دریافت پشتیبانیهای محرمانه:
• با خط ملی پیشگیری از خودکشی به شماره ۸۲۵۵-۲۷۳-۸۰۰ تماس بگیرید.
• واژه “HOME” را به شماره ۷۴۱۷۴۱ پیامک کنید تا به مشاور بحران متصل شوید.
اگر فکر میکنید فردی در معرض خطر فوری برای آسیب رساندن به خود یا افراد دیگر است:
• اگر میتوانید کنارشان بمانید. اگر نمیتوانید برای گرفتن کمک و پشتیبان تماس بگیرید.
• هر گونه اسلحه، چاقو، دارو و یا وسایلی که ممکن است باعث آسیب شوید را از میان بردارید.
• گوش کنید، اما قضاوت نکنید، بحث نکنید، تهدید نکنید و فریاد نزنید.
در مورد کمک به کسانی که در یک دوره بحرانی قرار دارند بیشتر بیاموزید و منابع بحران بیشتری را دریافت کنید.
زندگی با اختلال دو قطبی
درمان میتواند به شما در مدیریت اپیزودهای خلقی و مقابله با علائم موجود کمک کند.
تشکیل یک تیم مراقبتی میتواند به شما کمک کند تا بهترین نتیجه را از درمان بگیرید. تیم شما ممکن است شامل افراد زیر باشد:
• پزشک اصلی شما
• روانپزشکی که داروهایتان را مدیریت میکند
• درمانگر یا مشاوری که گفتار درمانی ارائه میدهد
• سایر افراد حرفهای یا متخصصین مانند متخصص خواب، طب سوزنی یا ماساژ درمانگر
• یک گروه حمایتی برای اختلال دو قطبی یا جامعهای از افراد دیگر که دچار اختلال دو قطبی نیز هستند.
ممکن است لازم باشد قبل از یافتن درمانی برای بهبودی، چند نوع درمان را امتحان کنید. برخی از داروها بر روی بعضی افراد خوب اثر میکنند اما بر روی برخی دیگر نه. در همین راستا، برخی افراد CBT را بسیار مفید میدانند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بهبودی کمی را از آن مشاهده کنند.
همیشه بهترین کار این است که با تیم مراقبتی خودتان در مورد این که چه چیزی موثر است و چه چیزی جواب نمیدهد به طور واضح صحبت نمایید. اگر درمانی به شما کمک نمیکند یا باعث میشود احساس بدتری داشته باشید، حتماً آن را با درمانگرتان در میان بگذارید. سلامت روان شما بسیار مهم است و تیم مراقبتی شما باید همیشه در پی یافتن مفیدترین رویکرد درمانی برایتان باشند.
اندکی خود شفقتی ممکن است راه درازی در پی داشته باشد. به خاطر داشته باشید که اختلال دو قطبی همانند هر بیماری روانی دیگری خارج از اختیار شما رخ میدهد. این اختلال مربوط به چیزهایی نیست که شما انجام دادهاید یا انجام ندادهاید.
وقتی که درمان به نظر نمیرسد که اثربخشی داشته باشد، اشکالی ندارد که احساس ناامیدی از درمان بکنید (که کاملاً هم رایج است). سعی کنید هنگام شروع رویکردهای جدید صبور باشید و با خودتان به شفقت رفتار کنید.
اختلال دو قطبی و روابط
اختلال دو قطبی ممکن است تمام روابط شما را تحت تاثیر قرار بدهد. اما این تاثیرات ممکن است به وضوح در نزدیکترین روابط شما مانند رابطه با اعضای خانواده و شرکای عاشقانهتان ظاهر شود.
هنگامی که میخواهید یک رابطه را با وجود اختلال دو قطبی مدیریت نمایید، صداقت همیشه میتوانند کمک کننده باشد. در مورد وضعیت خودتان به طور صریح با شریک زندگیتان صحبت کنید تا علائمتان را بهتر درک کند و نیز به او بگویید که چطور میتواند از شما حمایت نماید.
ممکن است لازم باشد که با چند جزئیات کلی شروع کنید، از جمله:
- مدت زمانی که به این بیماری مبتلا هستید
- اپیزودهای افسردگی معمولاً چطور شما را تحت تاثیر قرار میدهند
- اپیزودهای مانیا معمولاً چطور شما را تحت تاثیر قرار میدهند
- رویکرد درمانی شما از جمله درمان، دارو و استراتژیهای مقابلهای
- هر کاری که آنها میتوانند برای کمک به شما انجام بدهند
آیا در مورد حفظ یک رابطه سالم در زمانی که شما یا شریک زندگیتان به اختلال دو قطبی مبتلا هستید به کمک نیاز دارید؟ راهنمای ما میتواند به شما کمک کند.
نکته اصلی
اختلال دو قطبی یک بیماری مادام العمر میباشد، اما این بدان معنا نیست که زندگی شما را به طور کامل مختل نماید. هرچند زندگی با اختلال دو قطبی قطعاً چالشهای زیادی را برایتان به بار میآورد، با این حال پایبندی به یک برنامه درمانی، تمرین منظم اقدامات خود مراقبتی و تکیه بر سیستم پشتیبانی میتواند بهبودی کلی شما را افزایش داده و علائمتان را به حداقل برساند.
آموزش خود و عزیزانتان از این بیماری نیز میتواند فواید زیادی برایتان داشته باشد. با این منابع شروع کنید.
اختلال دو قطبی یک وضعیت سلامت روان میباشد که با تغییرات شدید خلق و خو تشخیص داده میشود.
علائم اصلی آن عبارتند از:
اپیزودهای مانیا یا خلق به شدت هیجانی
اپیزودهای افسردگی، یا خلق پایین
اصطلاحات قدیمی مربوط به اختلال دو قطبی عبارتند از افسردگی مانیک یا شیدایی و بیماری دو قطبی.
اختلال دو قطبی بیماری نادری نمیباشد. در حقیقت منابع معتبر موسسه ملی سلامت روان میگویند که ۲.۸ درصد از بزرگسالان در ایالات متحده – یا حدود ۵ میلیون نفر – با اختلال دو قطبی تشخیص داده شدهاند .
