تفاوت بین بافت عصبی و دستگاه عصبی چیست
تفاوت اصلی بین بافت عصبی (nervous tissue) و سیستم عصبی (nervous system) این است که بافت عصبی یکی از چهار نوع بافت در جانوران است که سیستم عصبی را تشکیل میدهد، در حالی که دستگاه عصبی سیستم پیچیده ای از اعصاب و سلولها است که عملکردهای بدن را در پاسخ به محرکهای مختلف هماهنگ میکند. علاوه بر این، بافت عصبی حاوی سلولهای عصبی و نوروگلیا است در حالی که دستگاه عصبی عمدتاً شامل دستگاه عصبی مرکزی و محیطی است.
بافت عصبی و سیستم عصبی دو جزء مرتبط ساختاری و عملکردی بدن هستند که مسئول هماهنگی عملکردها هستند.
اصطلاحات کلیدی
سیستم عصبی مرکزی (Central Nervous System)، نوروگلیا (Neuroglia)، سلولهای عصبی (Nerve Cells)، سیستم عصبی (Nervous System)، بافت عصبی (Nervous tissue)، سیستم عصبی محیطی (Peripheral Nervous System)
بافت عصبی چیست؟
بافت عصبی نوعی بافت است که سیستم عصبی را تشکیل میدهد. دو نوع اصلی سلولی که در بافت عصبی یافت میشوند، سلولهای عصبی و سلولهای گلیال یا نوروگلیا هستند. با این حال، سلولهای عصبی واحد اصلی ساختاری و عملکردی سیستم عصبی هستند. وظیفه اصلی سلولهای عصبی انتقال تکانهها در سراسر سیستم عصبی است. مهمتر از آن، این انتقال به صورت الکتریکی از طریق سلولهای عصبی و به عنوان سیگنالهای شیمیایی در شکاف بین دو سلول عصبی رخ میدهد.
علاوه بر این، اجزای اصلی یک سلول عصبی معمولی بدن سلولی، دندریتها، آکسون و پایانههای سیناپسی هستند. آکسونهای اکثر سلولهای عصبی با میلین عایق بندی شده اند. سرعت انتقال تکانهها را افزایش میدهد. علاوه بر این، پایانههای سیناپسی سلولهای عصبی حاوی انتقال دهندههای عصبی هستند که انتشار آنها به شکاف سیناپسی منجر به تولید پتانسیل عمل در سلول عصبی پس سیناپسی میشود. علاوه بر این، بر اساس تعداد آکسونها، سلولهای عصبی را میتوان به سلولهای عصبی تک قطبی، دوقطبی و چند قطبی طبقه بندی کرد.
شکل ۱: سلول عصبی و نوروگلیا
در همین حال، نوروگلیا دومین نوع سلول در بافت عصبی است. عملکرد آنها حمایت از سلولهای عصبی و کمک به انتقال تکانههای عصبی است. دو نوع نوروگلیا در سیستم عصبی محیطی سلولهای شوان و سلولهای ماهواره ای هستند. همچنین نوروگلیاهایی که در سیستم عصبی مرکزی یافت میشوند آستروسیتها، الیگودندروسیتها، میکروگلیاها و سلولهای اپاندیمیهستند.
دستگاه عصبی چیست؟
سیستم عصبی شبکه ای از سلولهای عصبی است. وظیفه اصلی سیستم عصبی هماهنگ کردن عملکردهای بدن در پاسخ به محرکهای داخلی و خارجی است. همچنین به حفظ یک محیط داخلی ثابت در داخل بدن نیز کمک میکند. همچنین، به ارگانیسمها اجازه میدهد تا به محرکهای خارجی نیز پاسخ دهند. علاوه بر این، اجزای اصلی سیستم عصبی مغز، نخاع، اعصاب، گانگلیونها و اندامهای گیرنده و عامل هستند.
شکل ۲: سیستم عصبی
همچنین دو ناحیه سیستم عصبی، سیستم عصبی مرکزی و محیطی است. سیستم عصبی مرکزی (CNS) شامل مغز و نخاع است در حالی که سیستم عصبی محیطی (PNS) شامل شبکه عصبی در قسمت محیطی بدن است. CNS مسئول هماهنگی اطلاعات است در حالی که PNS مسئول هماهنگی گیرنده و اندامهای موثر با CNS است. علاوه بر این، PNS را میتوان بیشتر به سیستم عصبی سوماتیک و خودمختار طبقه بندی کرد. در اینجا، سیستم عصبی جسمانی عملکردهای ارادی را هماهنگ میکند در حالی که سیستم عصبی خودمختار عملکردهای غیرارادی را هماهنگ میکند.
شباهت بین بافت عصبی و سیستم عصبی
بافت عصبی و سیستم عصبی دو نوع از اجزای ساختاری و عملکردی بدن هستند.
واحد ساختاری و عملکردی آنها سلول عصبی است.
همچنین وظیفه اصلی هر دو جزء در بدن هماهنگی عملکردهای بدن با توجه به محرکهای درونی و بیرونی است.
تفاوت بین بافت عصبی و سیستم عصبی
تعریف
بافت عصبی به یکی از چهار نوع بافت در بدن حیوان اشاره دارد که مغز، نخاع و اعصاب را تشکیل میدهد در حالی که سیستم عصبی به شبکه ای از سلولهای عصبی و اعصاب اشاره دارد که تکانهها را بین قسمتهای بدن منتقل میکند. بنابراین، این تفاوت اصلی بین بافت عصبی و سیستم عصبی است.
ارتباط
علاوه بر این، بافت عصبی نوعی بافت است که سیستم عصبی را تشکیل میدهد در حالی که سیستم عصبی یکی از سیستمهای اصلی بدن است که عملکردهای بدن را هماهنگ میکند.
ساختار
تفاوت دیگر بین بافت عصبی و سیستم عصبی پیکربندی آنهاست. بافت عصبی از سلولهای عصبی و نوروگلیا تشکیل شده است در حالی که سیستم عصبی از مغز، نخاع و اعصاب تشکیل شده است.
اجزاء
در نهایت، بافت عصبی از سه نوع سلول عصبی تشکیل شده است: سلولهای عصبی تک قطبی، دوقطبی و تک قطبی در حالی که سیستم عصبی از سیستم عصبی مرکزی و محیطی تشکیل شده است. از این رو، این یکی دیگر از تفاوتهای بین بافت عصبی و سیستم عصبی است.
نتیجه
بافت عصبی نوعی بافت است که دستگاه عصبی را تشکیل میدهد. از سلولهای عصبی و نوروگلیا تشکیل شده است. در مقایسه، دستگاه عصبی یکی از سیستمهای پیچیده بدن است که مسئول هماهنگی عملکردهای بدن است. همچنین دو جزء اصلی دستگاه عصبی، دستگاه عصبی مرکزی و محیطی هستند. با این حال، تفاوت اصلی بین بافت عصبی و دستگاه عصبی رابطه آنهاست.
منابع
۱. “Introduction to the Nervous System and Nervous Tissue|Anatomy and Physiology I.” Lumen Learning, Lumen, Available Here
Image Courtesy:
۱. “Blausen 0672 NeuralTissue” By BruceBlaus. Blausen.com staff (2014). “Medical gallery of Blausen Medical 2014”. WikiJournal of Medicine 1 (2). DOI:10.15347/wjm/2014.010. ISSN 2002-4436. – Own work (CC BY 3.0) via Commons Wikimedia
2. “۱۲۰۱ Overview of Nervous System” By OpenStax – (CC BY 4.0) via Commons Wikimedia