فعالیت‌های گفتار ساختار و عملکرد لولۀ گوارش
فعالیت
مری یک گوسفند یا گاو را تهیه، و لایه‌های آن را مشاهده کنید.
دیوارۀ بخش‌های مختلف لولۀ گوارش، ساختار تقریباً مشابهی دارند. این لوله از خارج به داخل، چهار لایه بیرونی، ماهیچه‌ای، زیر مخاطی و مخاطی دارد که هر لایه، از انواع بافت‌ها تشکیل شده است.
لایۀ بیرونی: خارجی‌ترین لایۀ لولۀ گوارش، از بافت پیوندی سُست همراه با بافت پوششی یا بدون آن، بافت چربی و رگ‌ها تشکیل شده است. لایۀ ماهیچه‌ای در ابتدای مری از نوع مخطط است. این لایه در انتهای مری شامل یاخته‌های ماهیچه‌ای صاف است که به شکل حلقوی و طولی سازمان یافته‌اند.
زیرمخاط (لایۀ زیرمخاطی): این لایه، از بافت پیوندی سُست، رگهای فراوان و شبکه‌ای از یاخته‌های عصبی تشکیل شده است و موجب می‌شود مخاط، روی لایۀ ماهیچه‌ای بچسبد و به راحتی روی آن بلغزد یا چین بخورد.
مخاط (لایۀ مخاطی): در این لایه، بافت پیوندی سست، رگ‌ها و یاخته‌های ماهیچه صاف قرار دارند. داخلی‌ترین یاخته های مخاط، یاخته‌های بافت پوششی هستند.
فعالیت
آزمایشی طراحی کنید که نشان دهد آنزیم پپسین در حضور کلریدریک اسید، پروتئین سفیدۀ تخم مرغ را گوارش می‌دهد. توجه کنید که آنزیم ها در دمای ویژه ای فعّالیت می‌کنند.
عمل پپسین معده بر هضم پروتئین‌ها: پپسین به عنوان یک پروتئاز پروتئین‌ها را هیدرولیز می کند و آنها را به پپتیدها تبدیل می کند. پپسین توسط غدد معده ابتدا به صورت پروپپسین ترشح می‌شود. پپسینوژن در مجاورت ترشحات اسیدی معده به پپسین فعال تبدیل می شود. بنابراین پپسین را می‌توان از لایه مخاطی معده جانورانی نظیر سگ یا خوک استخراج کرد. در تجزیه زیر، ما از پپسین تجارتی استفاده خواهیم کرد.(محلول ۰.۵ درصد پپسین) طریقه آزمایش: پنج لوله آزمایش تمیز انتخاب کنید و در هر کدام به مقدار مساوی از سفیده تخم مرغ که پخته شده است (آلبومین منعقد شده تخم مرغ) قرار دهید. لوله‌ها را با شماره های ۱,۲,۳,۴,۵ مشخص کنید. در لوله اول ۵ سی سی از محلول ۰.۵ درصد پپسین تجارتی و ۵ سی سی محلول اسید کلریدریک ۰.۶ درصد می‌ریزیم. در لوله دوم ۵ سی سی پپسین ۰.۵ درصد و ۵ سی سی آب خالص اضافه می کنیم. در لوله سوم ۵ سی سی محلول پپسین ۰.۵ درصد که به شدت جوشیده باشد و ۵ سی سی از محلول سود ۰.۵ درصد می ریزیم. در لوله چهارم ۵ سی سی محلول پپسین ۰.۵ درصد که به شدت جوشیده باشد و ۵ سی سی از محلول اسید کلریدریک ۰.۶ درصد اضافه می کنیم. در لوله پنجم ۵ سی سی آب و ۵ سی سی محلول اسید کلریدریک ۰.۶ درصد بریزید. تمام لوله ها را در درجه حرارت ۳۷ درجه سانتی گراد قرار داده و گاه به گاه آنها را تکان دهید و تغییرات گوارشی ماده پروتئینی را ملاحظه نمایید. پس از ۲۴ ساعت شواهدی از عمل گوارشی پپسین را در برخی از لوله ها مشاهده خواهیم کرد. عمل گوارشی پپسین روی سفیده تخم در لوله اول بهتر نشان داده می شود زیرا لوله اول محیط اسیدی است و پپسین در محیط اسیدی فعالیت بهتری دارد.
فعالیت
پروتئازهای لوزالمعده قوی و متنوع اند و می‌توانند خود لوزالمعده را نیز تجزیه کنند. فکر می‌کنید بدن چگونه از این مسئله جلوگیری می کند؟
پروتئازهای لوزالمعده به شکل غیرفعال ترشح می شوند تریپسین یکی از این آنزیم هاست که درون رودۀ باریک فعّال می‌شود. تریپسین، پروتئازهای دیگر را نیز فعال می‌کند.
فعالیت
اثر آمیلاز بزاق بر نشاسته
مواد و وسایل لازم: یک گرم نشاسته، یک تکه پارافین جامد، محلول لوگول، آب، ۳ لوله آزمایش، جالوله ای، سه بشر با حجم ۱۵۰، ۱۰۰ و ۵۰ میلی لیتر، دماسنج، شعلۀ گاز آزمایشگاه، توری و سه پایه
روش کار
۱. یکی از افراد گروه، دهان خود را دو یا سه مرتبه با آب بشوید و سپس بزاق خود را درون بشر تمیزی بریزد (در صورت لزوم، فرد، قطعه ای پارافین جامد را بجود).
۲. در یک بشر ۱۵۰ میلی لیتری، یک گرم نشاسته بریزید و به آن ۱۰۰ میلی لیتر آب اضافه کنید.
٣. سه لولۀ آزمایش تمیز بردارید و آنها را شماره گذاری کنید.
۴. در لولۀ آزمایش شماره ۱، دو میلی لیتر از محلول نشاسته و در لوله آزمایش شماره ۲، یک میلی لیتر بزاق بریزید؛ سپس به محتویات هر لوله، یک قطره لوگول بیفزایید.
۵. در لولۀ آزمایش شماره ۳، دو میلی لیتر محلول نشاسته و دو میلی لیتر بزاق، و یک قطره لوگول بریزید.
۶. هر سه لوله آزمایش را با استفاده از حمام آب گرم، در دمای ۳۷ درجه قرار دهید.
تغییرات را مشاهده و یادداشت کنید.
لوگول معرف نشاسته است. بنابراین در لوله ۱ به دلیل وجود نشاسته، رنگ آبی تیره یا بنفش یا مشکی مشاهده شد و در لوله شماره ۳ با وجودی که ابتدا رنگ آبی تیره مشاهده شد ولی رنگ آبی تیره به تدریج زدوده شد.
علت تغییراتی را که مشاهده کردید، توضیح دهید.
در لوله ۳ به دلیل آمیلاز بزاق، نشاسته گوارش یافت. بنابراین رنگ آبی تیره زایل می‌شود و تغییر رنگ صورت می‌گیرد.
تشکر برای این سایت و متن اموزنده
سلام
خیلی ممنون برای مطالب آموزنده تون🌷
خیلی جالب بود قبلا یه جا کلیپش هم دیده بودم.
بسیار جالب بود