اکسی توسین؛ هورمون عشق
اکسی توسین یک هورمون و یک انتقال دهنده عصبی است که در زایمان و شیردهی دخیل است. همچنین با همدلی، اعتماد، فعالیت جنسی و برقراری رابطه ارتباط دارد.
گاهی اوقات به عنوان “هورمون عشق” شناخته می شود، زیرا سطح اکسی توسین در طول هم آغوشی و ارگاسم افزایش می یابد. همچنین ممکن است در مواردی مانند افسردگی، اضطراب و مشکلات روده ای کاربرد دارویی داشته باشد.
اکسی توسین در هیپوتالاموس (بخشی از مغز) تولید می شود. زنان معمولا دارای سطوح بالاتری نسبت به مردان هستند.
اکسی توسین در هیپوتالاموس تولید می شود و در طی رابطه جنسی، زایمان و شیردهی افزایش می یابد.
اکسی توسین اثر فیزیکی و روانشناختی دارد، از جمله تأثیر بر رفتار اجتماعی و احساسات.
اکسی توسین در تسریع زایمان نقش دارد.
تحقیقات نشان می دهد که اکسی توسین ممکن است برای افراد مبتلا به اضطراب و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مفید باشد.
اکسی توسین چیست؟
اکسی توسین یک انتقال دهنده عصبی و یک هورمون است که در هیپوتالاموس تولید می شود. از آنجا، آن را به غده هیپوفیز منتقل می شود و از همانجا ترشح می شود.
اکسی توسین در سیستم تولیدمثلی زنان، از فعالیت جنسی تا زایمان و تغذیه با شیر مادر نقش دارد. تحریک نوک پستان باعث ترشح آن می شود.
اکسی توسین در طول زایمان باعث افزایش انقباض عضلات رحم می شود. و هر قدر که دهانه رحم و واژن شروع به اتساع می کنند، اکسی توسین بیشتر ترشح می شود و این افزایش انقباضات بیشتر می انجامد.
اکسی توسین همچنین دارای تأثیرات اجتماعی است. اکسی توسین در پیوند به گروه ها و ایجاد خاطرات گروهی اثر دارد.
اکسی توسین به عنوان یک داروی
اکسی توسین به عنوان یک داروی تجویزی تحت نام تجاری Pitocin استفاده می شود. تحت نظارت پزشکی، تزریق اکسی توسین گاهی اوقات برای شروع انقباضات زایمان یا تقویت آنها در طول زایمان کمک می کند .
اگر اکسیتوسین بیش از حد و به سرعت تزریق شود، می تواند منجر به پارگی رحم شود.
اکسی توسین می تواند به صورت پزشکی برای ایجاد یا تکمیل یک سقط جنین استفاده شود.
آیا اکسی توسین هورمون عشق است؟
در سال ۲۰۱۲، محققان گزارش دادند که افراد در مراحل اول دلبستگی عاشقانه سطوح بالاتری از اکسی توسین را در مقایسه با افراد غیر عاشق دارند. این سطوح حداقل ۶ ماه ادامه داشت.
به نظر می رسد فعالیت جنسی برای تحریک ترشح اکسی توسین موثر بوده است و به نظر می رسد که در نعوظ و ارگاسم نقش داشته باشد. دلیل این امر به طور کامل مشخص نیست، اما در زنان، ممکن است افزایش حرکات رحم برای کمک به اسپرم برای رسیدن به مقصد خود باشد. ظاهراً بین غلظت اکسی توسین و شدت ارگاسم رابطه وجود دارد.
اکسی توسین و احساسات
اکسی توسین به نظر می رسد نقش مهمی در تعامل اجتماعی و روابط بین مردم داشته باشد.
هنگامی که اکسیتوسین وارد جریان خون می شود، بر رحم و شیردهی اثر می گذارد، اما وقتی که آن را به قسمت های خاصی از مغز آزاد می شود، می تواند بر رفتارهای عاطفی، شناختی و اجتماعی تاثیر بگذارد.
در یک بررسی مشخص شد که اکسی توسین بر رفتارهای اجتماعی و پاسخ های عاطفی به آرامش، اعتماد و ثبات روحی کمک می کند.
به نظر می رسد اکسی توسین مغز باعث کاهش استرس و اضطراب می شود.
اکسی توسین به عنوان یکی از اجزای مهم سیستم عصبی مرکزی شناخته شده است که به بدن اجازه می دهد تا با شرایط بسیار احساسی سازگار شود.
در سال ۲۰۰۶، محققان دریافتند که میزان بالایی از اکسی توسین و کورتیزول در زنانی که دارای “شکاف در روابط اجتماعی خود” و روابط منفی با شریک اصلی خود هستند، گزارش شده است. شرکت کنندگان هورمون تراپی پس از یائسگی داشتند.
هنگام دریافت دوز معینی از اکسی توسین، سطوح اضطراب، استرس قلب و افسردگی کاهش یافت و این نشان می دهد که استرس باعث افزایش تولید داخلی هورمون می شود، و نیز دوزهای خوراکی می توانند به کاهش استرس کمک کنند.
با این وجود، اکسی توسین به نظر می رسد با رفتار اجتماعی همراه باشد، از جمله پیوند زناشویی، رفتار جنسی، حافظه اجتماعی و اعتماد.
وقتی اکسی توسین به بینی اسپری شد محققان اثرات آن بر رفتار را مشاهده کردند.
در سال ۲۰۱۳، یک مطالعه منتشر شده در PNAS نشان داد که اکسی توسین با فعال کردن مراکز پاداش در مغز، می تواند مردان را به شرکای خود ترغیب کند.
اثر درمانی در روانپزشکی
اکسی توسین به عنوان یک درمان احتمالی برای فوبیایی اجتماعی، اوتیسم و افسردگی پس از زایمان پیشنهاد شده است.
آنها معتقدند که اکسی توسین می تواند به افرادی که از تعامل اجتماعی خودداری می کنند و نیز کسانی که ترس مداوم و ناتوانی در اعتماد به دیگران را تجربه می کنند کمک کند.
بعضی محققان می گویند کودکان مبتلا به اوتیسم می توانند از اکسی توسین بهره مند شوند. در سال ۲۰۱۳، یک مطالعه کوچک نشان داد که میزان اکسی توسین در مغز به ۱۷ کودک در درک چندین تصویر اجتماعی و غیر اجتماعی کمک کرده است.
اکسی توسین همچنین ممکن است در مدیریت خشم نقش داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که پلی مورفیسم های خاصی از ژن گیرنده اکسی توسین (OXTR) با افزایش تمایل به واکنش خشم
مرتبط است.
به طور خاص، تفاوت در بیان ژن OXTR به نظر می رسد بر تنظیم رابطه بین الکل و رفتار تهاجمی تاثیر می گذارد.
به نظر می رسد اکسی توسین باعث افزایش ترشح پروستاگلاندین E2 PGE2 در سلول های روده می شود. اکسی توسین به ترمیم آسیب های روده و نیز محافظت در برابر آسیب ها کمک می کند.
اگر این مورد تایید شود، اکسی توسین می تواند برای جلوگیری از آسیب روده ناشی از اشعه ماورا بنفش و درمان سندرم روده تحریک پذیر (IBS) استفاده شود.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که احتمال دروغ گفتن افراد به نفع همگروهی های خود پس از دریافت اکسی توسین افزایش می یابد. محققان گفتند که یافته های این تحقیق می تواند به «ارائه بینش در مورد زمانی که همکاری تبدیل به فساد می شود» کمک کند.
برای درک پیچیدگی اکسیتوسین و تأثیرات آن، تحقیقات بیشتری لازم است.
چطور: اکسی توسین هورمونی پرقدرت و جزو انتقالدهندههای عصبی است و چون در ایجاد پیوند عاطفی بین مادر و فرزند نقش مهمی دارد، بهاسم «هورمون عشق» یا «هورمون آغوش» نیز شناخته میشود. این هورمون قوی در مردان و زنان عاشق هم تولید میشود، اما فقط خاص روابط عاشقانه نیست. اکسی توسین همچنین روی عملکرد مغز و سیستم عصبی تأثیر دارد و روی احساسات و عواطف روزمره نیز اثر میگذارد. در این مقاله شما را با تاثیرات افزایش اکسی توسین بر بدن و ۲۵ راهکار افزایش هورمون عشق آشنا خواهیم کرد.
کمبود اکسی توسین در مغز با عوارض روانی مختلفی مانند افسردگی، اضطراب، فوبیای اجتماعی، اوتیسم، اسکیزوفرنی، اختلال استرس پس از سانحه، وزوز گوش، بی اشتهایی عصبی و اختلال شخصیت مرزی در ارتباط است.
اثرات اکسی توسین بر بدن
پژوهشها نشان دادهاند که افزایش اکسی توسین موجب تأثیرات زیر میشود:
- بهدلیل سرکوب فعالیت در ناحیهی آمیگدالا که مرکز ترس در مغز است، موجب کاهش استرس و اضطراب و افزایش احساس امنیت و آرامش میشود؛
- تقویت خُلق و افزایش احساس رضایت؛
- تحریک عصب واگ و افزایش تغییرپذیری ضربان قلب؛
- کاهش ترشح کورتیزول یا هورمون استرس؛
- کاهش التهاب و تسریع روند بهبود؛
- افزایش خلاقیت؛
- افزایش آستانهی تحمل درد؛
- کاهش علائم ترک و تحمل داروهای اعتیادآور؛
- علاوهبر بهبود ادراک خویشتن (طوری که درمورد خودمان فکر میکنیم) بهدلیل تحریک ترشح اِندوکانابینوئیدها موجب افزایش لذت از تعاملات اجتماعی میشود؛
- افزایش ویژگیهای شخصیتی مثبت مانند همدلی، خونگرمی، اعتماد و گشودگی.
راهکارهای افزایش اکسی توسین
پس میبینید که اکسی توسین چه تأثیرات زیادی دارد. ازاینروست که برخی پزشکان برای رفع علائم ناشی از کمبود اکسی توسین به تجویز اکسی توسین استنشاقی روی میآورند. اما اگر میخواهید سطح اکسی توسین بدنتان را بهطور طبیعی افزایش دهید، نگاهی به راهکارهای زیر بیندازید:
۱. ویتامین D
ویتامین D از نوع ویتامینهای محلول در چربی است که توسط پوست بدن و بر اثر قرارگیری در معرض آفتاب ساخته میشود. تمامی بافتهای بدن ازجمله مغز گیرندهی ویتامین D دارند و بههمین دلیل کمبود این ویتامین میتواند پیامدهای جسمی و روانی مخاطرهآمیزی همراه داشته باشد. پژوهشها حکایت از آن دارند که ویتامین D مستقیما موجب فعالسازی و کنترل اکسی توسین میشود. برخی پژوهشگران بر این باورند که کودکان اوتیسمی چون کمبود ویتامین D دارند، احتمالا سطح اکسی توسین بدنشان هم پایین است.
آفتاب اصلیترین منبع ویتامین D است. خیلی مهم است که صبحها خودتان را در معرض نور آفتاب قرار دهید تا ریتم شبانهروزی بدنتان تنظیم شود. جوردَن فالیس، نگارندهی اصلی این مقاله، به کسانی که بهاندازهی کافی آفتاب نمیبینند، استفاده از لامپهای ویتامین D را توصیه میکند و معتقد است که این لامپها از مصرف مکملهای ویتامین D اثرگذارترند. باتوجهبه اینکه کمبود ویتامین D با اضطراب و افسردگی در ارتباط است، پس نسبت به دریافت کافی این ویتامین حیاتی بیاهمیت نباشید.
۲. منیزیم
منیزیم مادهی معدنی مهمی است که در بیش از ۳۰۰ واکنش زیستشیمیایی بدن نقش دارد و برای عملکرد صحیح سیستم عصبی و فعالیت انتقالدهندههای عصبی ضروری است. اما متأسفانه کمبود این مادهی معدنی شیوع بالایی دارد. پژوهشگران دریافتهاند که گیرندهی اکسی توسین برای عملکرد صحیح به منیزیم نیاز دارد و منیزیم شدت عمل اکسی توسین در محل گیرندهها را افزایش میدهد.
برای جلوگیری از کمبود منیزیم باید مصرف منظم مواد غذایی منیزیمدار را در برنامهی غذایی روزانهتان قرار دهید. اسفناج، برگ چغندر، تخم کدو حلوایی، بادام درختی، آووکادو، شکلات تلخ و موز ازجمله منابع خوب منیزیم بهشمار میروند. علاوهبر اینها حمام نمک اِپسوم (سولفات منیزیم) هم میتواند سطح منیزیم را افزایش دهد. مکمل منیزیم نیز راهکار دیگری برای تأمین منیزیم بدن است.
منیزیم ضمن کمک به عملکرد اکسی توسین در بدن موجب کاهش اضطراب و افزایش توانایی غلبه بر تروما (ضربات روانی) و علائم ترک اعتیاد میشود.
۳. ویتامین C
مصرف کافی ویتامین C یکی دیگر از راهکارهای طبیعی افزایش سطح اکسی توسین در بدن است. میدانیم که ویتامین C به تولید اکسی توسین کمک میکند و سنتز اکسی توسین به وجود ویتامین C بستگی دارد. نتایج پژوهشی در این زمینه نشان داده است که ویتامین C موجب تحریک ترشح اکسی توسین میشود. پژوهش دیگری نیز نشان داده است که مصرف دوز بالای مکملهای ویتامین C موجب افزایش آزادسازی اکسی توسین میشود و درنتیجه دفعات مقاربت جنسی را افزایش میدهد و به بهبود خُلقوخو و کاهش استرس میانجامد.
ویتامین C در میوهها و سبزیجاتی مانند فلفل سبز، مرکبات، گوجه فرنگی، گل کلم، کلم بروکسل، بروکلی و کلم پیچ بهفراوانی یافت میشود.
۴. تائورین
تائورین ترکیب ارگانیکی است که بهویژه در فرآوردههای حیوانی یافت میشود و فواید بسیاری برای سلامتی دارد. این ترکیب میتواند با عبور از سد خونی-مغزی و با افزایش میزان ترشح اکسی توسین در مغز، موجب بهبود خلق و خو و ایجاد تأثیرات ضداضطرابی شود.
۵. کافئین
پژوهشگران دریافتهاند که کافئین میزان ترشح اکسی توسین را بهمقدار قابلتوجهی افزایش میدهد. البته قهوه و کافئین بسته به زمان مصرفشان میتوانند خوابتان را هم مختل کنند. جوردَن فالیس، نگارندهی اصلی این مقاله، مصرف میوهی کامل قهوه را بهجای دانهی قهوه یا کافئین خالص پیشنهاد میدهد. دانهی قهوه را برای بودادن از میوهی آن جدا میکنند و سپس میوهی پیرامونی دور انداخته میشود. فالیس میگوید که میوهی قهوه حاوی ترکیبات مفیدی برای سلامتی است که در دانهی قهوه وجود ندارد. همچنین پژوهشگران پس از سالها تحقیقات بالینی دریافتهاند که مصرف کنسانترهی میوهی کامل قهوه موجب افزایش عملکرد مغز میشود.
۶. استروژن
استروژن یا همان هورمون جنسی زنانه مسئول رشد و تنظیم سیستم تولیدمثل در زنان است. پژوهشها نشان دادهاند که استروژن به افزایش سنتز و ترشح اکسی توسین کمک میکند و بیان گیرندههای اکسی توسین در مغز را شدت میبخشد. پژوهشهای دیگری نیز نشان دادهاند که حتی یک دوز اِسترادیول میتواند سطح گردش اکسی توسین را بهمقدار قابلتوجهی افزایش دهد و از میزان اضطراب بکاهد.
فرقی نمیکند مرد هستید یا زن، درهرصورت باید هرازچندگاهی سطح هورمونهایتان را کنترل کنید تا اگر لازم شد پزشک برایتان درمان جایگزینی هورمون تجویز کند. با این کار نهتنها سطح اکسی توسین در بدنتان افزایش مییابد، بلکه سطح کلی کیفیت بدنتان نیز بهبود پیدا خواهد کرد.
۷. بابونه
بابونه گیاهی دارویی است که از قدیم بهخاطر دارابودن خواص آرامشبخشی و ضدالتهابی مصرف میشده است. پژوهشها روی حیوانات نشان دادهاند که بابونه حاوی موادی است که روی همان قسمتهایی از مغز و سیستم عصبی تأثیر میگذارد که داروهای ضد اضطراب اثر میکنند. پژوهشگران همچنین دریافتهاند که بابونه بهطور طبیعی موجب افزایش اکسی توسین و کاهش کورتیزول میشود.
۸. لاکتوباسیلوس روتِری
لاکتوباسیلوس روتِری باکتریای با تأثیر ضدالتهابی است که تازه در دههی ۱۹۸۰ کشف شد و گفته میشود که یکی از بهترین سایکوبیوتیکها برای درمان اضطراب است. در پژوهشی پیرامون این باکتری خاص مشاهده شد که لاکتوباسیلوس روتِری سطح اکسی توسین در مغز را از طریق عصب واگ بهمیزان قابلتوجهی افزایش میدهد. لاکتوباسیلوس روتِری معمولا در رودهی انسان یافت میشود. اما همهی افراد دارای این باکتری نیستند و برخیها فقط مقداری خیلی کمی از آن را دارند. برای جبران کمبود این باکتری شاید نیاز به مصرف مکمل داشته باشید.
در پژوهش دیگری نشان داده شد که عدم حضور لاکتوباسیلوس روتِری موجب عملکرد اجتماعی ناکافی در حیوانات میشود. اما اضافهکردن این باکتری به رودهی حیوانات توانست در بعضی از نقصانهای رفتاریشان که شبیه علائم اضطراب اجتماعی و اوتیسم در انسان بودند، تغییر ایجاد کند. لاکتوباسیلوس روتِری در شیر مادر و بعضی از انواع گوشتها و فراوردههای لبنی وجود دارد.
۹. شنبلیله
شنبلیله گیاه دارویی معروفی است که از گذشته برای تقویت میل جنسی توصیه میشده است. پژوهشها روی حیوانات آزمایشگاهی نشان دادهاند که شنبلیله دارای خواص ضدافسردگی و ضداضطرابی است و موجب ایجاد اثر اکسی توسیک در انسانها میشود. اگر مایل به استفاده از مکمل شنبلیله نیستید، میتوانید درعوض از تخم شنبلیله استفاده کنید. تخم شنبلیله را بهاَشکال مختلفی ازجمله دمنوش مصرف میکنند یا حتی میتوانید آن را با آرد مخلوط کنید و و با تخمش نان بپزید.
۱۰. اولِئویلاِتانولامید
اولِئویلاِتانولامید (OEA) مولکولی است که در بدن تولید میشود و پس از غذاخوردن حس سیری ایجاد میکند. این مولکول گویا در کاهش وزن هم نقش دارد. پژوهشهای مختلفی نشان دادهاند که OEA ترشح اکسی توسین را تحریک میکند و سطح اکسی توسین در مغز را افزایش میدهد.
۱۱. روغن گل یاس
روغن گل یاس ازجمله عطرمایههای روغنی پرکاربردی است که از یاس سفید بهدست میآید و صدها سال است که در خطهی آسیا برای تقویت خُلقوخو، مدیریت استرسهای هیجانی و اضطراب و همچنین تقویت میل جنسی و خواب مصرف میشود. در تحقیقات مختلفی مشاهده شده که گل یاس دارای تأثیرات مثبتی روی سیستم عصبی است. پژوهشگران همچنین دریافتهاند که رایحهدرمانی با روغن گل یاس میتواند به افزایش سطح اکسی توسین در بدن کمک کند. روغن گل یاس را میتوان هم بهصورت مستقیم روی پوست مالید و هم با عطرپخشگرها فضای خانه را معطر و بوی آن را استنشاق کرد.
۱۲. ملاتونین
ملاتونین هورمونی است که از غدهی پینهآل (غدهی کوچکی در مغز) ترشح میشود و به کنترل چرخهی خوابوبیداری یا همان ریتم شبانهروزی بدن کمک میکند. برای اینکه زود خوابتان ببرد و شبها عمیق بخوابید باید ملاتونین کافی در بدنتان داشته باشید. در چندین پژوهش مشاهده شده است که ۵۰۰ میکروگرم ملاتونین میتواند میزان ترشح اکسی توسین را بهمقدار چشمگیری افزایش دهد.
اگر میخواهید سطح ملاتونین در بدنتان را بهجای مصرف مکملها با راهکارهای طبیعی افزایش دهید، پس به توصیههای زیر عمل کنید:
- چشمانتان را در معرض خورشید صبحگاهی قرار دهید.
- نور آبی، تولید ملاتونین در بدن را سرکوب میکند و موجب ایجاد اختلال در الگوی خواب و عملکرد غیرطبیعی سیستم عصبی میشود. بهتر است از وقتی هوا تاریک میشود، از منابع نور آبی پرهیز کنید. مثلا برای روشنایی منزل از لامپهای آفتابی که نور قرمز بیشتری دارند استفاده کنید و روی لپتاپتان برنامهی f.lux را بگذارید و اگر هم عینکی هستید، عینکهایی بخرید که نور آبی را فیلتر میکنند.
- در محیط تاریک بخوابید. اتاقخوابتان را با کشیدن پردهها کاملا تاریک کنید و در طول شب چشمبند خواب بزنید. خوابیدن در روشنایی موجب کاهش نوروژِنز و تضعیف عملکردهای شناختی میشود. پس اگر در اتاقتان چراغخواب یا هر وسیلهی نوردِه دیگری دارید، توصیه میشود که ترجیحا دارای نور قرمز، نارنجی یا نور کهربایی باشد.
- ترشح ملاتونین بر اثر قرارگیری در معرض میدانهای الکترومغناطیسی مختل میشود. پس، قبل از خواب، گوشی موبایل، وایفای و سایر لوازم الکترونیکی اطرافتان را خاموش کنید.
۱۳. روغن مریمگلی مَرموک
مریم گلی مرموک نام سردهای از گیاه مریمگلی و عطرمایهی روغنی آن دارای خواص آرامشبخشی است و بهدلیل کمک به کاهش کورتیزول و تقویت سطح هورمون تیروئید موجب کاهش اضطراب و افسردگی میشود. پژوهشگران همچنین دریافتهاند که استنشاق روغن مریمگلی مرموک سطح اکسی توسین در زنان باردار را افزایش میدهد. این روغن را هم مثل روغن گل یاس میتوان بهصورت مستقیم روی پوست مالید یا با عطرپخشگرها فضای خانه را معطر و بوی آن را استنشاق کرد.
سایر مواردی که معرفی میکنیم، به عادات سبک زندگی، درمانها و تمرینهایی برمیگردند که موجب افزایش سطح اکسی توسین در مغز میشوند.
۱۴. لمس
پژوهشهای بسیاری نشان دادهاند که لمس بینفردی (بوسیدن، نوازش، رابطهی جنسی) موجب افزایش سریع سطح اکسی توسین در مغز میشود. اما فقط لمس جنسی نیست که روی اکسی توسین اثر میکند، بلکه مثلا آغوش و دستدادن هم چنین اثری دارند. فقط ۱۰ ثانیه آغوش در روز کافی است تا سیستم ایمنی بدن تقویت و برای مبارزه با عوامل بیماریزا قویتر شود. همین عادت چند ثانیهای از افسردگی و خستگی نیز میکاهد. البته دکتر پاول زاک در کتاب «فاکتور اعتماد» تجربه و داشتن هشت نوع آغوش در روز را پیشنهاد میکند.
۱۵. مراقبهی عشق و مهربانی
مراقبهی عشق و مهربانی یا مِتا تمرینی است که موجب افزایش احساس مهربانی و دلسوزی نسبت به خود و دیگران میشود. برای انجام این مراقبه باید عبارات مثبت مشخصی را با خودتان تکرار کنید و درمورد دیگران افکار مثبت داشته باشید و بهسویشان آرزوهای خوب و عشق روانه کنید. مثلا میتوانید چشمتان را ببندید و به یکی از دوستان یا اعضای خانوادهتان فکر کنید و مدام با خودتان جملهی «اونها فوقالعادهان» را تکرار کنید. این فکر مثبت را با خودتان تکرار کنید و هر فکر منفی دیگری را که بهسراغتان میآید، از خودتان دور کنید.
پژوهشگران بر این باورند که مراقبهی عشق و مهربانی موجب افزایش اکسی توسین و بهبود پاسخگویی گیرندههای اکسی توسین میشود. این شیوهی مراقبه با افزایش توانایی غلبه بر تروما نیز همراه است.
۱۶. طب سوزنی
طب سوزنی نوعی درمان جایگزین است که میتواند موجب افزایش اکسی توسین شود. پژوهشی در همین راستا نشان داده است که طب سوزنی روی سنتز، آزادسازی و عملکرد برخی انتقالدهندههای عصبی و نوروپپتیدها شامل اکسی توسین تأثیر دارد. براساس بررسیهای انجامشده روی حیوانات آزمایشگاهی طب سوزنی غلظت اکسی توسین در نواحی مشخصی از مغز را افزایش میدهد. طب سوزنی همچنین موجب تحریک عصب واگ و افزایش جریان خون به مغز میشود.
۱۷. حیوانات خانگی
حیوانات خانگی میتوانند بهخاطر کمک به افزایش سطح اکسی توسین به صاحبانشان آرامش دهند. نتایج پژوهشی مرتبط نشان داده است که نوازش حیوانات خانگی فشار خون را پایین میآورد و سطح اکسی توسین در بدن را افزایش میدهد. در پژوهش دیگری نیز مشاهده شد که پس از فقط پنج دقیقه نوازش و ابراز محبت، سطح اکسی توسین در بدنِ هم انسانها و هم سگها افزایش یافت. پس ارتباط عاطفی بین انسان و سگ بیدلیل نیست. حتی خیرهشدن به چشمان سگ خانگیتان موجب تحریک ترشح اکسی توسین در مغز و افزایش این هورمون در بدن میشود.
۱۸. ماساژ
پژوهشها حکایت از آن دارند که ماساژ به افزایش قابلتوجه اکسی توسین و کاهش هورمونهای استرس کمک میکند. نتایج پژوهشی مرتبط نشان داده است که ماساژهای آرام در مقایسه با ماساژهای بافتعمیق ازجمله ماساژ سوئدی در افزایش اکسی توسین تأثیرگذاری بیشتری دارد.
۱۹. خوانندگی و گوش دادن به موسیقی
موسیقی بهدلیل افزایش سطح اکسی توسین دارای اثر آرامشبخشی روی مغز است. بررسی کسانی که عمل قلب باز انجام داده بودند، نشان داد، سطح اکسی توسین در بدن آنهایی که روز بعد از عملشان ۳۰ دقیقه موسیقی آرامشبخش گوش کرده بودند، بهنسبت کسانی که فقط در تخت خوابیدند، بهمقدار قابلتوجهی افزایش یافت. موسیقیهای با تمپوی آرام نهتنها موجب افزایش اکسی توسین میشوند، بلکه تغییرپذیری ضربان قلب را هم افزایش میدهند.
اما خوانندگی هم بیتأثیر نیست. پژوهشگران دریافتهاند که ۳۰ دقیقه خوانندگی در روز سطح اکسی توسین را فارغ از اینکه چقدر از خوانندگیتان لذت میبرید افزایش میدهد و فرقی هم نمیکند که خوانندهی حرفهای باشید یا غیرحرفهای. پس شاید بههمین دلیل است که مادران اغلب اوقات برای نوزادشان لالایی میخوانند، چراکه این کار با افزایش اکسی توسین موجب تقویت پیوند عاطفی مادر با فرزندش میشود. بهعلاوه ساخت و تولید گروهی موسیقی نیز روی افزایش سطح اکسی توسین و کاهش استرس تأثیر دارد.
۲۰. یوگا
یوگا یکی از معروفترین تکنیکهای آرامسازی ذهن و جسم است که موجب افزایش فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک میشود. پژوهشگران بر این باورند که بخشی از تأثیرات مثبت یوگا بهدلیل تحریک عصب واگ و درنتیجه افزایش سطح اکسی توسین در مغز است. پژوهشی در همین راستا نشان داد که تمرینات یوگا سطح اکسی توسین در بدن را بهمقدار قابلتوجهی افزایش دادند و نیز موجب بهبود عملکردهای اجتماعیشغلی در بیماران اسکیزوفرنی شدند. از اینرو پژوهشگران نتیجه گرفتند که یوگا بهدلیل افزایش اکسی توسین میتواند برای مدیریت علائم اسکیزوفرنی مفید باشد.
۲۱. معاشرت اجتماعی
آیا میدانستید که سطح اکسی توسین با تعاملات اجتماعی مثبت نیز افزایش مییابد؟ معاشرت اجتماعی موجب کاهش کورتیزول و تحریک عصب واگ میشود. پژوهشگران دریافتهاند که مغز در طول تماس و پیوند اجتماعی اکسی توسین بیشتری آزاد میکند و همین میتواند موجب افزایش سرعت بهبود بیماریها شود. پس بهمحض اینکه فرصت پیدا کردید با دوستان و خانوادهتان وقت بگذرانید.
۲۲. نوشیدن آب بهصورت منقطع
حتما شنیدهاید که میگویند بهتر است روزی هشت لیوان آب بنوشیم. البته بعضیها هم ترجیح میدهند که فقط هروقت احساس تشنگی کردند آب بنوشند. اتفاقا گویا ایجاد وقفه در آبنوشی میتواند موجب افزایش اکسی توسین شود. نتایج پژوهشی در همین راستا نشان داده است که خشکی و اختلالات هومِئواِستاتیکی که منجر به بروز احساس تشنگی میشوند قسمتهای مشخصی از مغز را که اکسی توسین تولید میکنند بهکار میاندازند. پژوهشگران بر این باورند که نوشیدن زیاد آب اما بهطور منقطع با افزایش سیگنالدهی اکسی توسین همراه است و بهدلیل کاهش استرس و التهاب به تقویت سلامتی بدن نیز کمک میکند.
پس یعنی هر وقت تشنه شدید، حسابی آب بنوشید و تازمانیکه هنوز دوباره تشنه نشدهاید، از نوشیدن آب پرهیز کنید. بنابراین نوشیدن آب بهصورت منقطع لزوما بهمعنی نوشیدن کمتر آب در طول روز نیست و میتوانید هروقت تشنهتان شد آب زیادی بنوشید. حیوانات و نوزادان انسان هم دقیقا چنین رفتاری دارند و بهعقیدهی جوردَن فالیس، نگارندهی اصلی این متن، فقط تحت تأثیر برخی از استدلالهای بیاساس قرار گرفتهاند که مدام باید درحال نوشیدن آب باشند.
۲۳. دماهای گرم و سرد
قرارگیری بدن در معرض دماهای گرم و سرد موجب افزایش سطح اکسی توسین میشود. پژوهشگران دریافتهاند که محیطهای خیلی گرم، دماهای گرم و افزایش تعریق قسمتهای مشخصی از مغز را که اکسی توسین تولید میکنند بهکار میاندازند. نتایج پژوهشی جدید نیز حاکی از آن است که مواجههی بدن با دماهای سرد به اصلاح و بهبود سطح اکسی توسین در مغز کمک میکند.
جوردَن فالیس پیشنهاد میدهد که برای بهینهسازی سطح اکسی توسین، بدنتان را در معرض استرس حاد دماهای شدید قرار دهید. مثلا وقتی با آب گرم حمام میکنید، یکی دو دقیقهی پایانی را با آب سرد دوش بگیرید. دوش آب سرد در تحریک عصب واگ نیز مؤثر است.
۲۴. غذاخوردن
غذاخوردن بهویژه خوردن غذاهای سالم نیز سطح اکسی توسین را بالا میبرد. غذا موجب فعالسازی گیرندههای لمسی در دهان میشود. این گیرندهها سپس ترشح اکسی توسین را افزایش میدهند. پس از ورود غذا به دستگاه گوارش، هورمونی از رودهها آزاد میشود که عصب واگ را تحریک میکند و عصب واگ هم موجب تحریک تولید اکسی توسین بیشتر در مغز میشود. بههمین دلیل مردم اغلب با غذاخوردن احساس آرامش و رضایت پیدا میکنند و برای تعاملات اجتماعی و برای برقراری پیوند و وابستگی آماده میشوند.
اما مبادا برای تحریک ترشح اکسی توسین و کاهش استرس در بدنتان به پرخوری و خوردن غذاهای ناسالم روی بیاورید! سختی ترک عادات غذایی نادرست نیز میتواند تا حدودی به اکسی توسین مربوط باشد.
۲۵. تماشای فیلم
همهی ما از دیدن فیلم خوب لذت میبریم و شاید بتوان گفت که دلیلش افزایش اکسی توسین است. نتایج پژوهش مرتبطی نشان داده است که روایتهای گیرا موجب سنتز و ترشح اکسی توسین میشوند و میتوانند روی رفتارها و عقایدمان تأثیر بگذارند.
چقدر جالبه👏
عالیه خسته نباشید مقاله ی مفیدی بود
خیلی جالب بود😍😅
خیلی جالبه یعنی عاشق شدن هم رابطه با نوع تغذیه و … داره 😍😅
چ هورمون جالبی چ عجیب متن خوبی بود ممنون
عالی بود خسته نباشید