۴ مورد از فواید شگفت انگیز استرس برای سلامتی
ما اغلب میشنویم که چگونه استرس (stress) میتواند بدن را خراب کند. میتواند باعث بیخوابی (insomnia) و افزایش وزن (weight gain) و افزایش فشار خون (increase your blood pressure) شود. اما علیرغم تأثیرات فیزیکی، بسیاری از ما زندگی میکنیم، نفس میکشیم در حالی که استرس میخوریم – البته نه با انتخاب. استرس گاهی مانند ابر سیاهی است که نمیتوانیم از آن فرار کنیم. حتی زمانی که فکر میکنیم آسمان آفتابی است، استرس سر زشت خود را بالا میبرد و ما را به واقعیت باز میگرداند.
به عنوان یک استرس طولانی مدت (long-time anxiety)، من رابطه عشق و نفرت (love-hate relationship) با استرس دارم. این ممکن است عجیب به نظر برسد. اما اگرچه استرس هر از گاهی ذهن من را به یک ترن هوایی غیرمنطقی میبرد، اما طنزآمیز است که وقتی تحت فشار هستم، پرانرژیترین و پربارترین احساس را دارم.
از سخنانم اشتباه برداشت نکنید (Don’t misunderstand me) من دوست دارم صبح با گل رز و آفتاب بیدار شوم بدون هیچ عامل استرسزا در دنیا، اما همه ما میدانیم که این اتفاق نخواهد افتاد. بنابراین به جای پرورش رویای دست نیافتنی وجودی بدون استرس، نیمه پر لیوان را می بینم و شما نیز باید این چنین عمل کنید. زیرا چه متوجه شوید یا نه، استرس ممکن است شما را فردی باهوش تر، سالم تر و قوی تر کند.
مقایسه استرس خوب با استرس بد
برخی افراد فکر میکنند هر نوع استرسی بد است، اما اینطور نیست. در حقیقت، همه استرسها یکسان ایجاد نمیشوند. بدیهی است که وقتی غرق شده اید و تحت فشار هستید، دیدن پوشش نقره ای سخت است. و اگر کسی به شما گفت استرس برای سلامتی شما مفید است، ممکن است به او بخندید یا تصور کنید عقلش پاره سنگ برداشته (they have their head examined). اما در این بیانیه اعتبار وجود دارد.
این بدان معنا نیست که باید زندگی خود را تا حد امکان پیچیده و پر استرس کنید. ضرب المثل “استرس میکشد” (stress kills) نمی تواند یک جمله واقعی باشد. وقتی استرس مزمن – که نوع بد آن است – هر روز بر افکار شما تسلط پیدا می کند، روی بدن شما تأثیر می گذارد و باعث اضطراب، خستگی، فشار خون بالا، افسردگی و غیره می شود.
اما اگرچه باید هر کاری که لازم است برای جلوگیری از این نوع آزار روانی بی امان انجام دهید، باید با آغوش باز از دوزهای متوسط استرس استقبال کنید. انسان ها پاسخ پرواز یا مبارزه دارند، که یک واکنش فیزیولوژیکی ذاتی است که زمانی که مورد حمله قرار می گیرند، رخ می دهد. بدن شما برای مقابله با استرس های معمولی و روزمره آماده شده است و زمانی که دفاع طبیعی شما شروع به کار کند، بهزیستی شما بهبود می یابد. بنابراین، قبل از اینکه استرس را به عنوان «مرد بد» معرفی کنید، برخی از این فواید شگفتانگیز برای سلامتی را در نظر بگیرید.
۱. عملکرد شناختی را بهبود میبخشد
تا زمانی که در یک پارک تفریحی نباشید و بخواهید سفر زندگی خود را تجربه کنید، ممکن است از آن احساس وحشتناک در گودال شکم خود لذت نبرید. از سوی دیگر، اگر این احساس در پاسخ به سطوح استرس متوسط رخ دهد، نکته مثبت این است که فشار و عصبی بودن شما به طور بالقوه می تواند عملکرد مغز شما را افزایش دهد. این به این دلیل است که استرس متوسط، ارتباط بین نورونهای مغز را تقویت میکند، حافظه و دامنه توجه را بهبود میبخشد و به شما کمک میکند بهرهوری بیشتری داشته باشید.
در یک مطالعه، محققان دانشگاه برکلی دریافتند که در موشهای آزمایشگاهی «رویدادهای استرسزای کوتاهی باعث شد که سلولهای بنیادی مغزشان به سلولهای عصبی جدید تکثیر شود» و در نتیجه عملکرد ذهنی پس از دو هفته افزایش مییابد.
عملکرد بهتر مغز احتمالاً توضیح می دهد که چرا بسیاری از افراد، از جمله من، در هنگام استرس بهتر کار می کنند. به عنوان مثال، من از مشتریان خواسته ام که تکالیف لحظه آخری را با ضرب الاجل های محدود برای من انجام دهند. بعد از پذیرش کار، گاهی اوقات وحشت می کنم زیرا بیشتر از حد توانم گاز می گیرم. اما در هر شرایطی، تکلیف را پشت سر گذاشتهام و بازخورد مثبتی دریافت کردهام، حتی اگر آنقدر که میخواستم وقت نداشتم.
اگر به مزایای سلامتی استرس بر مغز خود شک دارید، در روزهایی که استرس بیشتری را در محل کار خود تجربه می کنید، عملکرد خود را ارزیابی کنید. ممکن است متوجه شوید که تمرکز و بهره وری بیشتری نسبت به روزهای کم استرس دارید.
۲. به شما کمک میکند تا از سرماخوردگی خلاص شوید
پاسخ جنگ یا گریز که هنگام استرس احساس می کنید برای محافظت از شما طراحی شده است، خواه در برابر آسیب یا تهدید دیگری باشد. نکته جالب در مورد دوزهای پایین هورمون استرس این است که به محافظت در برابر عفونت ها نیز کمک می کند. استرس متوسط، تولید ماده شیمیایی به نام اینترلوکین را تحریک می کند و به سیستم ایمنی تقویت سریعی برای محافظت در برابر بیماری ها می دهد – بر خلاف دوقلو شریر آن، استرس مزمن، که ایمنی را کاهش می دهد و التهاب را افزایش می دهد.
بنابراین، دفعه بعد که شوکی به سیستم وارد کردید و سطح استرس شما بالا رفت، این مزیت را به خاطر بسپارید. اگر ویروس یا سرماخوردگی در مدرسه یا محل کار شما شیوع پیدا کند، استرس “خوب” در زندگی شما ممکن است تنها دارویی باشد که برای سالم ماندن به آن نیاز دارید.
۳. از شما یک آدم با اراده میسازد
من از همه چیز در مورد استرس متنفرم. از احساسی که در من ایجاد می کند متنفرم، و از اینکه چگونه موقعیت های استرس زا ذهنم را درگیر می کند متنفرم – حتی اگر فقط برای چند ساعت باشد. از طرف دیگر، استرس به من کمک کرده تا در طول سالها به فرد قویتری تبدیل شوم.
نمی توان انکار کرد که چگونه عبور از یک موقعیت سخت باعث ایجاد انعطاف می شود. وقتی چیزی را برای اولین بار تجربه می کنید، ممکن است فکر کنید که بدترین موقعیت است و از بین برود زیرا نمی دانید چگونه با آن کنار بیایید. اما همانطور که با موقعیت های مختلف روبرو می شوید و بر مشکلات مختلف غلبه می کنید، خود را برای مقابله با حوادث مشابه در آینده آموزش می دهید.
فقط منو باور نکن به موقعیت سختی که در گذشته با آن دست و پنجه نرم کرده اید فکر کنید. وقتی برای اولین بار استرس را تجربه کردید، چگونه آن را کنترل کردید؟ اکنون، به سرعت به سمت حال پیش بروید. آیا اخیراً با وضعیت مشابهی برخورد کرده اید؟ اگر چنین است، آیا بار دوم با مشکل متفاوت برخورد کردید؟ به احتمال زیاد، شما انجام دادید. از آنجایی که می دانستید چه انتظاری دارید و نتایج احتمالی را درک می کردید، احتمالاً احساس کنترل بیشتری می کردید. و به این دلیل، شما تسلیم نشدید یا تحت فشار شکست خوردید. اینگونه است که استرس شما را قوی تر می کند.
۴. رشد کودک را افزایش میدهد
شاید داستان های زنانی را شنیده باشید یا خوانده باشید که در دوران بارداری خود با افسردگی و اضطراب شدید مواجه بوده اند و زایمان زودرس داشته اند یا نوزادانی با وزن کم هنگام تولد داشته اند. درست است که افزایش سطح استرس می تواند تأثیر منفی بر مادر و نوزاد داشته باشد. به این ترتیب، اکثر مادران باردار هر کاری که ممکن است انجام می دهند تا سالم بمانند و استرس و اضطراب را در دوران بارداری به حداقل برسانند.
اگرچه استرس مزمن می تواند بر بارداری تأثیر منفی بگذارد، خبر خوب این است که سطوح متوسط استرس طبیعی در دوران بارداری به کودک آسیبی نمی رساند. مطالعه جانز هاپکینز در سال ۲۰۰۶ ، ۱۳۷ زن را از اواسط بارداری تا دومین تولد فرزندانشان مورد بررسی قرار داد. این مطالعه نشان داد که نوزادان متولد شده از زنانی که استرس خفیف تا متوسط را در دوران بارداری تجربه کردهاند، تا سن ۲ سالگی نسبت به نوزادانی که از مادران بدون استرس متولد میشوند، مهارتهای رشد اولیه پیشرفتهتری دارند.
البته، این مطالعه پیشنهاد نمیکند که در دوران بارداری، درمان فرش قرمز را برای استرس انجام دهید. اما اگر با استرس های دوره ای روزمره سر و کار دارید، نترسید. در واقع ممکن است به رشد کودک شما کمک کند.
استرس در چند کلمه
Stressin a nut shell
شاید تا به حال میخواستید تمام استرسها را از بین ببرید و آن را در یک گودال آتشین پرتاب کنید. اکنون که از فواید شگفت انگیز استرس برای سلامتی آگاه شدید، به یاد داشته باشید که این می تواند دوستی باشد که نمی دانستید می خواهید. کلید تشخیص استرس خوب از استرس بد است. تا زمانی که مزمن نباشد، استرس می تواند یک مکمل مثبت به زندگی شما باشد.
منابع
- Good stress, bad stress. (2012)
stanfordmedicine.org/communitynews/2012fall/stress.html - Mild maternal stress may actually help children mature. (2006, May 17)
jhsph.edu/news/news-releases/2006/dipietro-stress.html - Sanders, R. (2013, April 16). Researchers find out why some stress is good for you
news.berkeley.edu/2013/04/16/researchers-find-out-why-some-stress-is-good-for-you/ - The road to resilience. (n.d.)
apa.org/helpcenter/road-resilience.aspx - Q&A with Dr. Ian Robertson: The stress test. (2016, November 2)
brainhealth.utdallas.edu/blog_page/qa-with-dr-ian-robertson-the-stress-test