تشنج پارشیال ساده و تشنج پارشیال کمپلکس: شباهت ها و تفاوت ها

مقایسه تشنج پارشیال ساده و تشنج پارشیال کمپلکس

شباهت‌ها

هر دو نوع تشنج، زیرمجموعه‌ای از تشنج‌های کانونی یا پارشیال (Focal or Partial Seizures) هستند، یعنی فعالیت الکتریکی مغز در یک ناحیه خاص از قشر مغز (Cerebral Cortex) آغاز می‌شود، نه در کل مغز به‌صورت هم‌زمان.

در هر دو نوع، امکان پیشروی به سمت تشنج ژنرالیزه ثانویه (Secondary Generalized Seizure) وجود دارد؛ به‌ویژه اگر فعالیت الکتریکی از ناحیه‌ی اولیه به سایر بخش‌های مغز گسترش یابد.

همچنین، در هر دو نوع، علائم اولیه یا اورا (Aura) ممکن است وجود داشته باشد که می‌تواند به پزشک برای تعیین محل دقیق منشاء حمله کمک کند.

تفاوت‌ها

سطح هوشیاری (Consciousness):
در تشنج پارشیال ساده (Simple Partial Seizure)، هوشیاری کاملاً حفظ می‌شود و بیمار نسبت به محیط اطراف آگاه است و حتی می‌تواند رویدادهای حین حمله را بعداً توصیف کند.
در مقابل، تشنج پارشیال کمپلکس (Complex Partial Seizure) با اختلال در هوشیاری همراه است. بیمار ممکن است به محرک‌های بیرونی پاسخ ندهد و پس از حمله نیز چیزی به یاد نداشته باشد.

نوع علائم (Symptoms):
در تشنج پارشیال ساده، علائم ممکن است حرکتی (Motor)، حسی (Sensory)، روانی (Psychic) یا خودکار (Autonomic) باشند. برای مثال، احساس مور‌مور شدن یا توهم شنوایی.
در تشنج پارشیال کمپلکس، معمولاً اتوماتیسم‌ها (Automatisms) دیده می‌شوند؛ مانند جویدن، ملچ‌ملچ کردن، لیسیدن لب‌ها یا حرکات هدف‌دار دست‌ها.

محل شایع شروع (Seizure Focus):
تشنج پارشیال ساده می‌تواند از هر ناحیه‌ی محدود قشری مغز شروع شود.
اما تشنج پارشیال کمپلکس بیشتر از لوب تمپورال داخلی (Mesial Temporal Lobe) یا گاهی لوب فرونتال (Frontal Lobe) منشأ می‌گیرد.

مدت زمان (Duration):
تشنج پارشیال ساده معمولاً کوتاه‌تر است و کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد.
تشنج پارشیال کمپلکس می‌تواند چند دقیقه ادامه یابد.

علائم پس از حمله (Postictal State):
پس از تشنج پارشیال ساده، معمولاً بیمار به حالت عادی برمی‌گردد و عارضه‌ای ندارد.
اما در تشنج پارشیال کمپلکس، ممکن است گیجی، خواب‌آلودگی یا سردرد پس از حمله ایجاد شود.

جدول مقایسه‌ای تشنج پارشیال ساده و کمپلکس

جمع‌بندی

اگرچه هر دو نوع تشنج پارشیال ساده و تشنج پارشیال کمپلکس از یک نوع منشأ (کانونی یا فوکال) هستند، تفاوت اصلی آن‌ها در سطح هوشیاری، نوع علائم و دوره پس از حمله است. تشخیص افتراقی دقیق بین این دو برای انتخاب درمان مناسب و ارزیابی ریسک پیشرفت به صرع ژنرالیزه اهمیت بالینی بالایی دارد.