مزایا و معایب انواع مختلف دماسنج پزشکی

مهم نیست که کدام نوع را انتخاب می‌کنید، دستورالعمل‌های سازنده را به دقت بخوانید. در صورت استفاده نادرست، هیچ دماسنجی نتایج دقیقی ارائه نمی‌دهد.

هرگز از دماسنج برای شخصی استفاده نکنید که برای هدف دیگری مانند آزمایشگاه یا دماسنج گوشت در نظر گرفته شده است. اینها خوانش دقیقی را ارائه نمی‌دهند.

اگر والدین هستید، ممکن است تعجب کنید که چرا دماسنج‌های نوار پیشانی را از این جمع بندی حذف می‌کنیم. دماسنج‌های نواری ارزان و سریع استفاده می‌شوند. با این حال، از آنجایی که آنها دمای پوست را به جای دمای بدن اندازه گیری می‌کنند، به طور قابل توجهی دقت کمتری دارند و باید از آنها اجتناب شود.

دماسنج دیجیتال

دماسنج‌های دیجیتال (Digital thermometer) با استفاده از حسگرهای حرارتی که دمای بدن را تعیین می‌کنند، کار می‌کنند.

می‌توان از آنها برای اندازه گیری دما در دهان، رکتوم یا زیر بغل استفاده کرد.

هنگام ارزیابی خوانش دماسنج دیجیتال، به خاطر داشته باشید که دمای زیر بغل (زیر بغل) حدود ½ تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) سردتر از قرائت دهانی است. دماسنج‌های مقعدی ½ تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) گرمتر از قرائت‌های دهانی هستند.

فواید

دماسنج‌های دیجیتال خوانش دقیق را در حدود ۱ دقیقه یا کمتر ارائه می‌دهند.

اشکالاتی

برای بدست آوردن قرائت دقیق از مصرف خوراکی، نوک دستگاه باید با دهان کاملا بسته زیر زبان قرار گیرد. به همین دلیل، قرائت‌های مقعدی برای نوزادان و کودکان خردسال دقیق‌ترین در نظر گرفته می‌شوند. علاوه بر این:

• قرائت‌های دهانی اگر خیلی به خوردن یا نوشیدن نزدیک شوند دقیق نیستند، زیرا ممکن است نتایج به دلیل دمای غذا یا نوشیدنی شما تغییر کند. حداقل ۱۵ دقیقه صبر کنید.
• خواندن مقعد ممکن است برای نوزادان و کودکان کوچک ناراحت کننده باشد.
• شما نباید از یک دماسنج برای قرائت مقعدی و دهانی استفاده کنید. این ممکن است نیاز به خرید دو دماسنج داشته باشد که باید دارای برچسب باشند.
• باتری‌های موجود در دماسنج‌ها باید به طور دوره ای تعویض شوند. مطمئن شوید که نوع مناسب باتری‌ها را برای دستگاه خود در اختیار دارید و نحوه تعویض آنها را می‌دانید، تا در مواقع اضطراری دست از سرتان برنمی‌دارد.

دماسنج دهانی

دمای دهان را می‌توان با دماسنج دیجیتال یا جیوه ای اندازه گیری کرد. در ادامه به مزایا و معایب دماسنج‌های جیوه ای می‌پردازیم.

میانگین دمای دهانی ۹۸.۶ درجه فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) است. با این حال، هر دمای دهانی از ۹۷ درجه فارنهایت (۳۶.۱ درجه سانتیگراد) تا ۹۹ درجه فارنهایت (۳۷.۲ درجه سانتیگراد) معمولی در نظر گرفته می‌شود. برخی از افراد به طور طبیعی خنک می‌دوند و برخی دیگر کمی‌گرم تر. ایده خوبی است که بدانید دمای بدن شما معمولا چقدر است تا بتوانید ارزیابی کنید که آیا زمانی که احساس بیماری می‌کنید تب دارید یا خیر.

فواید

دماسنج‌های دهانی (Oral thermometer) در کودکان بالای ۳ سال و در بزرگسالان بیشترین دقت را دارند.

اشکالاتی

کودکان کوچک و افرادی که مشکلات تنفسی دارند ممکن است نتوانند دهان خود را به اندازه کافی بسته نگه دارند تا خواندن دقیقی داشته باشند.

دماسنج دیجیتال گوش (تمپانیک) 

دماسنج تمپانیک (Digital ear (tympanic) thermometer) دمای داخل کانال گوش را از طریق فناوری اشعه مادون قرمز اندازه گیری می‌کند.

قرائت تمپان ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) بیشتر از قرائت دمای دهانی است.

فواید

دماسنج‌های تمپانیک قرائت‌های سریع و دقیقی را ارائه می‌دهند و ممکن است به دماسنج‌های دهانی یا مقعدی، به ویژه در کودکان، ارجحیت داشته باشند.

اشکالاتی

• با توجه به اندازه کانال گوش، دماسنج تمپانیک برای نوزادان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شود.
• برای به دست آوردن نتایج دقیق باید آنها را به درستی قرار داد.
• انسدادهایی مانند جرم گوش ممکن است نتایج را منحرف کند.
• آنها ممکن است به درستی در یک کانال گوش کوچک یا خمیده قرار نگیرند.

دماسنج پیشانی (تمپورال)

دماسنج‌های پیشانی (Forehead (temporal) thermometer) از حسگرهای مادون قرمز برای اندازه گیری دمای شریان گیجگاهی سطحی که شاخه ای از شریان کاروتید است استفاده می‌کنند.

برخی از آنها به عنوان دماسنج مادون قرمز غیر تماسی شناخته می‌شوند.

دماسنج‌های پیشانی که نیازی به تماس فیزیکی ندارند برای استفاده در مکان‌هایی مانند فرودگاه‌ها، فروشگاه‌ها و استادیوم‌ها بسیار محبوب شده اند.

اندازه گیری دمای پیشانی حدود ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) سردتر از دمای دهانی است.

فواید

• دماسنج‌های موقتی، خوانش سریع را در عرض چند ثانیه فراهم می‌کنند.
• آنها به راحتی تجویز می‌شوند و می‌توانند در نوزادان، کودکان و بزرگسالان استفاده شوند.
• برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که دماسنج‌های زمانی ممکن است به اندازه دماسنج‌های مقعدی در کودکان دقیق باشند و خوانش بهتری نسبت به دماسنج‌های گوش یا زیر بغل دارند. با این حال، این یافته‌ها قطعی نیستند و در مطالعات دیگری مورد مناقشه قرار گرفته اند. 

اشکالاتی

• دماسنج‌های پیشانی باید به طور دقیق و طبق دستورالعمل سازنده قرار گیرند، در غیر این صورت خوانش درستی را ارائه نمی‌دهند.
• خوانش‌ها می‌توانند تحت تأثیر عوامل خارجی، از جمله باد، گرمایش داخلی و نور مستقیم خورشید قرار گیرند.
• پوشیدن برخی لباس‌ها، مانند کلاه یا کت‌های سنگین، می‌تواند نتایج را تغییر دهد.

دماسنج مبتنی بر اپلیکیشن

App-based thermometer

بیشتر برنامه‌های تلفن رایگان که برای اندازه‌گیری دما طراحی شده‌اند، برای ثبت دمای محیط‌ها و نه افراد طراحی شده‌اند.

برنامه‌های تلفنی که به اندازه‌گیری دمای افراد کمک می‌کنند به دماسنج‌های دیجیتالی متکی هستند که از طریق اتصال بلوتوث به برنامه متصل می‌شوند.

فواید

• دما را می‌توان به صورت خوراکی، مقعدی یا زیر بازو اندازه گیری کرد.
• آنها خواندن را در عرض ۸ تا ۱۰ ثانیه ارائه می‌دهند.
• برخی از برنامه‌ها به شما امکان می‌دهند خوانش‌های دمایی ناشناس خود را در یک نقشه سلامت و آب و هوا آپلود کنید، که می‌تواند به مقامات محلی کمک کند از افزایش بیماری در منطقه جغرافیایی شما آگاه شوند.
• برخی از برنامه‌ها بر اساس خواندن، پیشنهاداتی برای مراحل بعدی پزشکی ارائه می‌دهند.
• اکثر برنامه‌ها این امکان را برای شما فراهم می‌کنند که دمای چند نفر را ثبت کنید.

اشکالاتی

• هر برنامه یا دماسنجی که به یک برنامه متصل می‌شود قابل اعتماد نیست. برخی از تولیدکنندگان سوابق بهتری نسبت به سایرین دارند.
• دماسنج‌های مبتنی بر برنامه ممکن است به طور قابل توجهی گران تر از دماسنج‌های دیجیتال بدون اتصال بلوتوث باشند.

دماسنج پستانکی

اگر کودک شما از پستانک استفاده می‌کند، ممکن است این یک راه آسان برای شما باشد تا دمای تقریبی او را ثبت کنید.

فواید

سهولت استفاده بزرگترین مزیت دماسنج‌های پستانکی است.

اشکالاتی

دماسنج پستانکی (Pacifier thermometer) باید تا ۶ دقیقه بدون حرکت در دهان بماند. علاوه بر این، آنها به جای یک قرائت دقیق، تقریبی از دما را ارائه می‌دهند.

دماسنج جیوه (مایع در شیشه)

دماسنج‌های جیوه ای (Mercury (liquid in glass) thermometer) زمانی تنها گزینه موجود برای اندازه گیری دما بودند.

به دلیل نگرانی‌های ایمنی، آنها دیگر به طور گسترده در دسترس نیستند و حتی ممکن است در جایی که شما زندگی می‌کنید غیرقانونی باشند.

فواید

• دماسنج‌های جیوه ای اندازه گیری دقیق دما را ارائه می‌دهند و می‌توانند به صورت خوراکی، مقعدی یا زیر بازو استفاده شوند.
• آنها به باتری نیاز ندارند.

اشکالاتی

• از آنجایی که دماسنج‌های جیوه ای از شیشه ساخته شده اند، ممکن است به راحتی شکسته شوند و به جیوه سمی‌اجازه خروج بدهند.
• همچنین در صورت شکستن ممکن است باعث بریدگی یا خرد شدن شیشه شوند.
• از آنجایی که دماسنج‌های جیوه ای حاوی مواد خطرناکی هستند، باید به درستی دور ریخته شوند و نمی‌توان آنها را در سطل زباله انداخت.
• خواندن آنها ممکن است سخت باشد و باید به مدت ۳ دقیقه در جای خود بمانند.

کدام نوع دماسنج دقیق‌تر است؟

بهترین دماسنج آن است که بتوانید راحت ترین و صحیح ترین دماسنج را از آن استفاده کنید. همچنین اگر دماسنج شما از یک سازنده معتبر تهیه شده باشد، مفید است.

دماسنج‌های مقعدی هنوز توسط بسیاری از متخصصان پزشکی به عنوان استاندارد طلایی برای نوزادان و کودکان در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، خواندن دهان و پیشانی نیز معمولاً در این گروه‌های سنی بسیار قابل اعتماد است.

همیشه به خاطر داشته باشید که خوانش دما بر اساس نحوه استفاده از دماسنج متفاوت است:

• خوانش دماسنج مقعدی حدود ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) بیشتر از قرائت دمای دهانی خواهد بود.
• خوانش دماسنج تمپانیک معمولاً ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) بالاتر از قرائت دمای دهانی است.
• خوانش دماسنج زیر بغل می‌تواند ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) کمتر از قرائت دمای دهانی باشد (و ممکن است کمترین اطمینان باشد).
• خوانش دماسنج موقت اغلب ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) کمتر از قرائت دمای دهانی است.

نحوه اندازه گیری دمای دهان

برای اندازه گیری دما به صورت خوراکی با دماسنج دیجیتال:

1. دست‌هایتان را بشویید.
2. اطمینان حاصل کنید که دماسنج شما تمیز است و باتری‌های آن کار می‌کنند.
3. دماسنج را روشن کنید. غلاف پلاستیکی را روی نوک پایین دماسنج بکشید.
4. دماسنج نشان می‌دهد که آماده استفاده با صدا، نور یا هر دو است.
5. نوک دماسنج را زیر زبان قرار دهید. برخی از دماسنج‌ها دارای شیارهایی هستند که نشان می‌دهد تا چه اندازه باید به داخل دهان برود.
6. دهان خود را بسته نگه دارید تا زمانی که صدای بوق یا صدای مشابهی را بشنوید.
7. دماسنج را بردارید و آن را بخوانید.
8. دست‌های خود را دوباره بشویید.
9. دماسنج بین استفاده‌ها را طبق دستورالعمل سازنده تمیز کنید، حتی اگر فقط یک نفر از آن استفاده می‌کند.

نحوه اندازه گیری دمای مقعدی

برای اندازه گیری دمای یک فرد به صورت مقعدی با یک دماسنج دیجیتال:

1. دست‌هایتان را بشویید.
2. اطمینان حاصل کنید که دماسنج شما تمیز است و باتری‌های آن کار می‌کنند.
3. نوک دماسنج را با یک غلاف پلاستیکی بپوشانید و روان کننده ای مانند ژله نفتی یا روان کننده‌های مبتنی بر آب مانند ژله KY بزنید.
4. نوزادان را می‌توان روی پشت خود قرار داد و پاهایشان را در هوا قرار داد. کودکان و بزرگسالان ممکن است راحت‌تر روی شکم بخوابند.
5. دماسنج را روشن کنید و منتظر بمانید تا به شما بگوید که آماده است.
6. با صاف نگه داشتن دماسنج، نوک دماسنج را به آرامی‌در رکتوم قرار دهید، حداکثر ۱ اینچ.
7. آن را در جای خود نگه دارید تا لیز نخورد.
8. برای شنیدن صدای بوق یا صدایی مشابه صبر کنید.
9. دماسنج را بردارید و آن را بخوانید.
10. قبل از نگهداری یا استفاده مجدد، دماسنج را طبق دستورالعمل سازنده تمیز کنید.
11. دست‌های خود را دوباره بشویید.

اگر کودک شما در حال پیچ خوردن است، ممکن است خواندن دقیق آن دشوار باشد. اگر چنین است، دماسنج را بردارید و از دماسنج دیگری برای خواندن دهان، زیر بغل یا پیشانی استفاده کنید.

نحوه اندازه گیری دمای زمانی با دماسنج پیشانی بدون لمس

دماسنج‌های پیشانی بدون لمس معمولا دارای یک کلاه قابل جابجایی هستند که آن را در طول نگهداری تمیز نگه می‌دارد. قبل از استفاده حتما درپوش را بردارید.

1. دستگاه را با دکمه پاور فعال کنید. اگر روشن شود و دنباله راه‌اندازی بارگیری شود، متوجه می‌شوید که روشن است.
2. هنگامی‌که دماسنج شما آماده است، آن را بیش از ۲ اینچ از مرکز پیشانی دور نکنید. با برخی از مدل‌ها می‌توانید پیشانی را نیز لمس کنید. در هر صورت، اگر پیشانی تمیز و بدون مو باشد، دقیق ترین خوانش ممکن را دریافت خواهید کرد.
3. بسیاری از دماسنج‌ها دارای چراغ راهنمایی هستند که حدس و گمان را از موقعیت خارج می‌کند.
4. مطمئن شوید که دماسنج را ثابت نگه دارید. دماسنج و پیشانی باید بدون حرکت باشد تا بتوان خوانش دقیقی داشت.
5. دکمه دما را فشار دهید.
6. دستگاه شما بوق یا چشمک می‌زند تا به شما اطلاع دهد که دما برای خواندن آماده است. این فقط ۲ ثانیه طول می‌کشد.

دستورالعمل‌های دماسنج‌های پیشانی بسته به سازنده متفاوت است، بنابراین حتماً دستورالعمل‌ها یا دفترچه راهنمای کاربر همراه دستگاهتان را بخوانید و نگه دارید.

نکته و ایده

دماسنج‌های دیجیتال یک گزینه محبوب هستند که می‌توانند به صورت خوراکی، مقعدی یا زیر بغل استفاده شوند. برخی از دماسنج‌های پیشانی بدون لمس وجود دارند که به خصوص در محیط‌های اجتماعی نیز محبوب هستند.

به منظور ارزیابی دقیق خواندن دماسنج، دستورالعمل‌های سازنده را دنبال کنید.

اندازه گیری دما بر اساس نوع دماسنج مورد استفاده شما متفاوت است.