تفاوت بین بافت و اندام چیست
تفاوت اصلی – بافت و اندام
بافت (Tissue) و اندام (organ) سطوح سازمانی بالاتری از بدن حیوانات چند سلولی (multicellular animals.) هستند. تفاوت اصلی بین بافت و اندام این است که بافت از انواع مشابه سلولها تشکیل شده است که برای انجام یک عملکرد منحصر به فرد تخصص دارند در حالی که یک اندام از چندین نوع بافت تشکیل شده است که چندین عملکرد مرتبط را در بدن انجام میدهد. بافتها و اندامها هم در حیوانات و هم در گیاهان یافت میشوند. چهار نوع بافت موجود در حیوانات، بافت اپیتلیال (epithelial tissue)، بافت همبند (connective tissue)، بافت عضلانی (muscular tissue) و بافت عصبی (nerve tissue). اپیدرم (epidermis)، بافت آوندی (vascular tissue) و بافت زمینهای (ground tissue) سه نوع بافت گیاهی هستند. قلب (Heart)، مغز (brain)، ریهها (lungs)، کلیه (kidney) و کبد (liver) اعضای اصلی حیوانات هستند. ساقه (stem)، ریشه (roots) و برگها (leaves) اعضای اصلی گیاهان هستند.
اصطلاحات کلیدی: بافت حیوانی، مغز، بافت همبند، اپیدرم، بافت پوششی، بافت زمین، قلب، کلیه، کبد، ریه، بافت عضلانی، بافت عصبی، اندام، سیستم اندام، اندامهای گیاهی، بافتهای گیاهی، بافت، بافت عروقی
بافت چیست
بافت ساختاری با انواع مشابه سلولهای تخصصی است که عملکردهای منحصر به فردی را در بدن موجودات چند سلولی انجام میدهند. حیوانات چهار نوع بافت دارند. بافت اپیتلیال، بافت همبند، بافت عضلانی و بافت عصبی. بافتهای اپیتلیال سطوح و حفرههای بدن را میپوشانند و از بدن در برابر کم آبی و آسیبهای مکانیکی محافظت میکنند. بافت همبند بافتها و اندامهای مجزا را به هم متصل میکند و پیوند میدهد. بافت همبند از چند سلول تشکیل شده است که در یک ماتریکس تعبیه شده اند که توسط سلولهای بافت همبند ترشح میشود. بافت عضلانی در کنترل عملکردهای داخلی بدن مانند هضم، تنفس، ادرار و همچنین عملکردهای خارجی بدن مانند حرکت اعضای بدن نقش دارد. بافت عصبی عملکردهای داخلی و خارجی بدن را با محرکهای مختلف هماهنگ میکند. چهار نوع بافت حیوانی در شکل ۱ نشان داده شده است.
گیاهان همچنین از سه نوع بافت به نامهای اپیدرم، بافتهای آوندی و بافتهای زمینی تشکیل شدهاند. اپیدرم تمام قسمتهای بدن گیاه مانند ساقه، برگ و ریشه را میپوشاند. بافت آوندی در انتقال آب و مواد مغذی به سرتاسر بدن گیاه نقش دارد. بافت زمینهای در فتوسنتز و ذخیره غذا نقش دارد.
اندام چیست
اندام بخشی از یک ارگانیسم است که مجموعه ای از عملکردهای منحصر به فرد را در بدن انجام میدهد. اندام ترکیبی از چندین نوع بافت است.
پنج عضو اصلی در بدن حیوان وجود دارد که عملکردهای حیاتی را برای بقای حیوان انجام میدهند. آنها مغز، قلب، ریهها، کبد و کلیه هستند. مغز جزئی از سیستم عصبی مرکزی حیوانات است که عملکردهای بدن را بسته به محرکهای داخلی و خارجی هماهنگ میکند. قلب پمپ دستگاه گردش خون حیوان است که هم اکسیژن و هم مواد مغذی را به سلولهای بدن منتقل میکند. ریهها به عنوان رابطی عمل میکنند که امکان تبادل گازهای تنفسی بین خون و محیط خارجی را فراهم میکند. در داخل ریهها، خون با اکسیژن اشباع میشود در حالی که دی اکسید کربن از خون خارج میشود. کبدبه عنوان اندام ذخیره اصلی در بدن حیوان عمل میکند. گلوکز را به صورت گلیکوژن ذخیره میکند. کلیه اندام دفعی اصلی بدن است که اجازه میدهد تا مواد زائد متابولیک و مایع اضافی از گردش خون خارج شود. اندامهای بدن حیوان به سیستمهای اندامیسازماندهی میشوند.
اندامهای اولیه در گیاهان ساقه، ریشه و برگ هستند. گلها، دانهها وهاگها از اندامهای زایشی در گیاهان محسوب میشوند. ساختارهای یک گل در شکل ۲ نشان داده شده است.
شباهت بین بافت و اندام
- بافت و اندام نشان دهنده دو سطح سازمانی بالاتر در بدن موجودات چند سلولی هستند.
- هر دو بافت و اندام عملکرد منحصر به فردی را در بدن انجام میدهند.
- هر دو بافت و اندام از سلولها تشکیل شده اند.
- هم حیوانات و هم گیاهان شامل بافتها و اندامها میشوند.
تفاوت بین بافت و اندام
تعریف
بافت: بافت هر یک از انواع متمایز موادی است که حیوانات یا گیاهان از آن ساخته میشوند و از سلولهای تخصصی و فرآوردههای آنها تشکیل شدهاند.
اندام: اندام بخشی از یک ارگانیسم است که معمولاً خودکفا بوده و عملکرد حیاتی خاصی در بدن دارد.
اجزاء
بافت: یک بافت از انواع مشابه سلولها تشکیل شده است.
اندام: یک اندام از چندین نوع بافت تشکیل شده است.
پیچیدگی
بافت: بافت در انجام یک عملکرد واحد در بدن نقش دارد.
اندام: یک عضو قادر به انجام چندین کار در بدن است.
ساختار
بافت: بافتها ساختارهایی هستند که به طور مساوی توزیع شده اند.
اندام: اندام یک ساختار توخالی است.
اهمیت
بافت: بافت جزء اصلی ساختاری اندام است.
اندام: اندامها اجزای ساختاری سیستم اندام هستند.
مثالها
بافت: بافت اپیتلیال، بافت همبند، بافت عضلانی، بافت عصبی و بافت زمین نمونههایی از بافتها هستند.
اندام: قلب، معده، روده، ریه و کلیه نمونههایی از اندامها هستند.
ترمیم
بافت: بافتها را میتوان با بازسازی و فیبروز ترمیم کرد.
اندام: ترمیم در بافتها باعث ترمیم اندامها میشود.
عملکرد
بافت: یک بافت ممکن است عملکرد منحصر به فردی در بدن داشته باشد و اندامها را تشکیل میدهد.
اندام: یک عضو دارای عملکردهای فیزیولوژیکی حیاتی در بدن است.
اهمیت
بافت: بافتها اندامهای بدن را تشکیل میدهند.
اندام: اندامها سیستمهای اندامیرا در بدن تشکیل میدهند.
نتیجه
بافت و اندام دو سطح سازمانی بالاتر در بدن موجودات چند سلولی هستند. بافتها از انواع مشابه سلولها تشکیل شده اند که برای انجام یک عملکرد منحصر به فرد تخصصی هستند. در مقابل، اندامها از چندین نوع بافت تشکیل شده اند. بنابراین، اندامها قادر به انجام چندین عملکرد مرتبط هستند. هم بافتها و هم اندامهای بدن برای بقای آن ارگانیسم خاص حیاتی هستند. تفاوت اصلی بافت و اندام در ساختار و عملکرد هر یک از اجزای بدن ارگانیسم است.
منابع
۱.”What Are Tissues? – Types & Explanation.” Study.com. N.p., n.d. Web. Available here. ۰۴ July 2017.
۲. “Organ.” Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc., n.d. Web. Available here. ۰۴ July 2017.
Image Courtesy:
۱. “Four types of tissue” By Medline Plus – (Public Domain) via Commons Wikimedia
۲. “Mature flower diagram” By Mariana Ruiz LadyofHats – Own work (Public Domain) via Commons Wikimedia