آیا مولتی ویتامین ها موثر واقع می شوند؛ حقیقت شگفت انگیز

محبوبیت آنها در چند دهه گذشته به سرعت افزایش یافته است (۱،۲).

برخی افراد بر این باورند که مولتی ویتامین‌ها می‌توانند سلامتی را بهبود بخشند، عادات غذایی نادرست را جبران کنند و حتی خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهند.

این مقاله شواهد علمی پشت مولتی ویتامین‌ها را بررسی می‌کند.

مولتی ویتامین چیست؟

مولتی ویتامین‌ها مکمل‌هایی هستند که حاوی بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف هستند، گاهی اوقات در کنار سایر مواد (۳).

با توجه به اینکه هیچ استانداردی برای تشکیل مولتی ویتامین وجود ندارد، ترکیب مواد مغذی آنها بر اساس برند و محصول متفاوت است (۳).

مولتی ویتامین‌ها به عنوان مولتی، چندگانه یا به سادگی ویتامین نیز شناخته می‌شوند.

آنها به اشکال مختلفی از جمله قرص، کپسول، آدامس جویدنی، پودر و مایع در دسترس هستند.

بیشتر مولتی ویتامین‌ها باید یک یا دو بار در روز مصرف شوند. حتما برچسب را بخوانید و دستورالعمل‌های دوز توصیه شده را دنبال کنید.

مولتی ویتامین‌ها در داروخانه‌ها، فروشگاه‌های بزرگ تخفیف دار و سوپرمارکت‌ها در دسترس هستند.

مولتی ویتامین‌ها شامل چه چیزهایی هستند؟

سیزده ویتامین و حدود ۱۵ ماده معدنی برای سلامتی شما ضروری هستند (۴).

بسیاری از آنزیم‌ها و هورمون‌ها تولید می‌کنند، ایمنی شما را تقویت می‌کنند و اعصاب و اندام‌های شما را به درستی کار می‌کنند (۴).

بدن شما همچنین برای تولید مثل، نگهداری، رشد و تنظیم فرآیندهای بدن به این مواد مغذی نیاز دارد.

مولتی ویتامین‌ها ممکن است بسیاری از این ویتامین‌ها و مواد معدنی را ارائه دهند – اما در مقادیر متفاوت. آنها همچنین ممکن است حاوی مواد دیگری مانند گیاهان، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب باشند.

از آنجایی که سازمان غذا و دارو (FDA) مکمل‌های غذایی را به اندازه داروهای تجویزی تنظیم نمی‌کند، برخی ممکن است حاوی سطوح بالاتر یا پایین‌تری از برخی مواد مغذی نسبت به آنچه در برچسب ذکر شده است، باشند.

علاوه بر این، برخی از مکمل‌ها ممکن است حاوی موادی باشند که می‌توانند با داروها تداخل داشته باشند، بنابراین قبل از شروع یک مکمل جدید با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید (۵،۶).

علاوه بر این، مواد مغذی موجود در مولتی ویتامین‌ها ممکن است از غذاهای واقعی گرفته شده یا به صورت مصنوعی ساخته شده باشند، که خرید ویتامین‌های خود را از یک تولید کننده معتبر ضروری می‌کند.

مولتی ویتامین‌ها و بیماری‌های قلبی

بیماری قلبی یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است (۷).

در حالی که برخی معتقدند مصرف مولتی ویتامین‌ها می‌تواند به پیشگیری از بیماری قلبی کمک کند، به نظر نمی‌رسد تحقیقات به طور قطعی از آن حمایت کند.

برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مولتی ویتامین‌ها با کاهش خطر حملات قلبی و مرگ مرتبط هستند، در حالی که برخی دیگر هیچ تاثیری ندارند (۸،۹،۱۰،۱۱).

مطالعه سلامت پزشکان II (Physicians’ Health Study II) اثرات مصرف روزانه مولتی ویتامین را در بیش از ۱۴۰۰۰ پزشک مرد میانسال برای بیش از یک دهه بررسی کرد و هیچ کاهشی در حملات قلبی، سکته مغزی یا مرگ و میر مشاهده نکرد (۱۲).

با این حال، یک مطالعه جدیدتر نشان داد که در بین زنان – اما نه مردان – مصرف مولتی ویتامین برای بیش از ۳ سال با خطر کمتر مرگ ناشی از بیماری قلبی مرتبط است (۱۳).

مولتی ویتامین و سرطان

شواهد در مورد مصرف مولتی ویتامین و خطر سرطان نیز متفاوت است.

برخی از مطالعات هیچ تاثیری بر خطر سرطان نشان نمی‌دهند، در حالی که برخی دیگر مصرف مولتی ویتامین را با افزایش خطر سرطان مرتبط می‌دانند (۹،۱۱،۱۴،۱۵).

یک مرور پنج کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده شامل ۴۷۲۸۹ نفر را مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد در مردانی که مولتی ویتامین مصرف می‌کردند، خطر ابتلا به سرطان ۳۱ درصد کمتر بود ، اما در زنان تأثیری نداشت (۱۶).

دو مطالعه مشاهده‌ای، یکی شامل زنان و دیگری شامل مردان و زنان، مصرف طولانی‌مدت مولتی ویتامین را با کاهش خطر سرطان روده بزرگ مرتبط دانستند (۱۷،۱۸).

در نهایت، Physicians’ Health Study II اشاره کرد که استفاده طولانی مدت و روزانه مولتی ویتامین خطر ابتلا به سرطان را در مردان با سابقه سرطان و همچنین افرادی که سابقه بیماری ندارند کاهش می‌دهد (۱۹).

آیا مولتی ویتامین‌ها فواید دیگری برای سلامتی دارند؟

مولتی ویتامین‌ها برای چندین هدف دیگر از جمله ارتقای عملکرد مغز و سلامت چشم مورد مطالعه قرار گرفته اند.

عملکرد مغز

چندین مطالعه کوچک که جمعیت‌های خاصی را مورد بررسی قرار داده اند نشان داده اند که مولتی ویتامین‌ها می‌توانند حافظه را در افراد مسن بهبود بخشند (۲۰،۲۱،۲۲).

مولتی ویتامین‌ها نیز ممکن است بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارند. تحقیقات نه تنها ارتباط بین خلق و خوی ضعیف و کمبود مواد مغذی را نشان داده است، بلکه بین مکمل‌های غذایی و کاهش علائم اضطراب و افسردگی نیز ارتباط دارد (۲۳,۲۴,۲۵،۲۶،۲۷،۲۸).

با این حال، مطالعات دیگر تغییرات کمی‌را در خلق و خوی نشان می‌دهند (۲۹،۳۰).

سلامت چشم

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یکی از علل اصلی نابینایی در سراسر جهان است (۳۱).

یک مطالعه نشان داد که مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی آنتی اکسیدان ممکن است پیشرفت آن را کند کرده و به پیشگیری از آن کمک کند (۳۲،۳۳،۳۴).

علاوه بر این، برخی شواهد نشان می‌دهد که مولتی ویتامین‌ها ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید، یکی دیگر از بیماری‌های چشمی‌گسترده را کاهش دهند (۳۵,۳۶,۳۷).

مولتی ویتامین‌ها ممکن است در برخی موارد مضر باشند

دوز یک فاکتور اساسی است که باید در هنگام مصرف مولتی ویتامین‌ها در نظر گرفته شود.

اگرچه دوزهای بالای برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی برای برخی افراد قابل قبول است، اما مقادیر زیاد آن می‌تواند مضر باشد.

دوز مناسب می‌تواند به حلالیت ویتامین بستگی داشته باشد که به دو گروه زیر طبقه بندی می‌شود:

• محلول در آب بدن شما مقادیر اضافی این ویتامین‌ها را از طریق ادرار دفع می‌کند.
• محلول در چربی. از آنجایی که بدن شما راه آسانی برای خلاص شدن از شر آنها ندارد، ممکن است مقادیر اضافی در کبد شما جمع شود.

افراد باردار باید مراقب مصرف ویتامین A خود باشند، زیرا مصرف بیش از حد آن با ناتوانی‌های مادرزادی مرتبط است (۳۸).

سمیت ویتامین D نادر است و بعید است که در اثر مصرف مولتی ویتامین ایجاد شود. با این حال، سمیت ویتامین A شایع تر است (۳۹،۴۰،۴۱،۴۲).

اگر مولتی ویتامین مصرف می‌کنید و غذاهای غنی از مواد مغذی زیادی می‌خورید ، می‌توانید از مقدار توصیه شده روزانه بسیاری از مواد مغذی فراتر بروید.

افراد سیگاری باید از مصرف مولتی ویتامین با مقادیر زیاد بتاکاروتن یا ویتامین A اجتناب کنند، زیرا این مواد مغذی ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند (۴۳،۴۴).

دوزهای بالای برخی از مواد معدنی مانند آهن می‌تواند منجر به ناراحتی معده، یبوست، استفراغ و غش شود. آهن همچنین می‌تواند توانایی بدن برای جذب روی را محدود کند (۴۵).

به ویژه، مردان باید مراقب مصرف آهن خود باشند، زیرا تمایل دارند بیشتر از زنان، و همچنین افرادی که هموکروماتوز دارند، آهن را ذخیره کنند.

این وضعیت می‌تواند منجر به تجمع سطوح سمی‌این ماده معدنی شود و ممکن است باعث سیروز کبدی، سرطان کبد و بیماری قلبی شود. کسانی که این بیماری را دارند نیز باید از مکمل‌های ویتامین C اجتناب کنند (۴۵).

خطر دیگر، فرآیندهای تولید معیوب است، که ممکن است باعث شود مولتی ویتامین‌ها مقادیر بسیار بیشتری از مواد مغذی را نسبت به آنچه در نظر گرفته شده، ذخیره کنند (۴۶).

آیا باید مولتی ویتامین مصرف کرد؟