علائم اولیه دمانس؛ ۱۱ نشانه اولیه زوال عقل

علائم هشدار دهنده زوال عقل

داشتن مشکلات حافظه به تنهایی به معنای زوال عقل نیست. برای تشخیص زوال عقل، باید حداقل دو نوع اختلال داشته باشید که به طور قابل توجهی در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند.

علاوه بر مشکلات حافظه، فرد مبتلا به زوال عقل نیز ممکن است دارای اختلالاتی باشد که بر آنها تأثیر می گذارد:

• توانایی های زبانی
• ارتباط
• تمرکز
• توانایی استدلال و حل مسئله

بسته به علت، اگر زوال عقل زود تشخیص داده شود، ممکن است گزینه های درمانی برای کند کردن پیشرفت زوال شناختی وجود داشته باشد.

۱. تغییرات ظریف حافظه کوتاه مدت

داشتن مشکل در حافظه می تواند یکی از علائم اولیه زوال عقل باشد. این تغییرات اغلب ظریف هستند و تمایل به حافظه کوتاه مدت دارند. یک فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است بتواند وقایعی را که سال ها پیش رخ داده است، به خاطر بیاورد، اما نه آنچه را که برای صبحانه خورده است.

فرد مبتلا به زوال عقل همچنین ممکن است تغییرات دیگری را در حافظه کوتاه مدت خود نشان دهد، مانند:

• فراموش کردن محل قرار دادن وسایل
• در تلاش برای یادآوری دلیل ورود آنها به یک اتاق خاص
• فراموش کردن کاری که قرار بود در هر روز انجام دهند

۲. مشکل در یافتن کلمات مناسب

یکی دیگر از علائم اولیه زوال عقل، مشکل در برقراری ارتباط افکار است. فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است برای توضیح چیزی یا یافتن کلمات مناسب برای بیان خود مشکل داشته باشد. همچنین ممکن است در وسط جمله توقف کنند و ندانند چگونه ادامه دهند.

گفتگو با فردی که دچار زوال عقل است می تواند چالش برانگیز باشد و ممکن است بیشتر از حد معمول طول بکشد تا افکار یا احساسات خود را بیان کنند.

۳. تغییر در خلق و خو

تغییر در خلق و خو نیز با زوال عقل رایج است. اگر زوال عقل دارید، تشخیص این موضوع در خودتان آسان نیست، اما ممکن است متوجه این تغییر در شخص دیگری شوید. به عنوان مثال، افسردگی در مراحل اولیه زوال عقل رایج است.

همچنین ممکن است فردی که مبتلا به زوال عقل است ترسناک تر یا مضطرب تر از قبل به نظر برسد. اگر روال معمول روزانه‌شان تغییر کند یا در موقعیت‌های ناآشنا قرار بگیرند، می‌توانند به راحتی ناراحت شوند.

همراه با تغییرات خلقی، ممکن است متوجه تغییر شخصیت نیز شوید. یکی از انواع تغییرات شخصیتی که با زوال عقل مشاهده می شود، تغییر از خجالتی بودن یا ساکت بودن به برون گرا بودن است.

۴. بی تفاوتی

بی‌تفاوتی یا بی‌حالی، یک علامت رایج در زوال عقل اولیه است. فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است علاقه خود را به سرگرمی ها یا فعالیت هایی که قبلاً از انجام آنها لذت می برد از دست بدهد. آنها ممکن است دیگر تمایلی به بیرون رفتن یا تفریح ​​نداشته باشند.

آنها همچنین ممکن است علاقه خود را به گذراندن وقت با دوستان و خانواده از دست بدهند و ممکن است از نظر عاطفی صاف به نظر برسند.

۵. مشکل در انجام وظایف

تغییر نامحسوس در توانایی انجام وظایف رایج یکی دیگر از علائم هشدار دهنده اولیه زوال عقل است. این معمولاً با دشواری انجام کارهای پیچیده‌تر شروع می‌شود، مانند:

• متعادل کردن دسته چک
• پیگیری صورت حساب ها
• پیروی از یک دستور
• انجام یک بازی که قوانین زیادی دارد

همراه با تلاش برای تکمیل وظایف آشنا، فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است در یادگیری نحوه انجام کارهای جدید یا پیروی از روال های جدید نیز تلاش کند.

۶. سردرگمی

فردی که در مراحل اولیه زوال عقل است اغلب ممکن است گیج شود. آنها ممکن است در به خاطر سپردن چهره ها، دانستن این که چه روز یا ماه است، یا در تشخیص اینکه کجا هستند مشکل داشته باشند.

سردرگمی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و در موقعیت های مختلف اعمال شود. به عنوان مثال، آنها ممکن است کلید ماشین خود را اشتباه قرار دهند، آنچه را که بعداً در روز می آید فراموش کنند، یا در به خاطر آوردن کسی که اخیراً ملاقات کرده اند مشکل داشته باشند.

۷. مشکل در دنبال کردن خطوط داستانی

دشواری دنبال کردن خطوط داستانی یکی از علائم اولیه کلاسیک زوال عقل است. افراد مبتلا به زوال عقل معمولاً معنای کلماتی را که می شنوند فراموش می کنند یا در کنار مکالمات یا برنامه های تلویزیونی برای دنبال کردن آنها تلاش می کنند.

۸. احساس ناکارآمدی جهت

احساس جهت و جهت گیری فضایی فرد معمولاً با شروع زوال عقل بدتر می شود. آنها ممکن است در تشخیص مکان های دیدنی که زمانی آشنا بودند مشکل داشته باشند و فراموش کنند که چگونه به مکان های آشنا برسند که قبلاً در یافتن آنها مشکلی نداشتند.

همچنین ممکن است پیروی از یک سری دستورالعمل ها و دستورالعمل های گام به گام دشوارتر شود.

۹. تکرار

تکرار در افراد مبتلا به زوال عقل به دلیل از دست دادن حافظه و تغییرات کلی رفتار رایج است.

فرد ممکن است کارهای روزانه مانند اصلاح یا حمام کردن را تکرار کند یا ممکن است وسایل را با وسواس جمع کند. آنها همچنین ممکن است همان سؤالات را در یک مکالمه تکرار کنند یا یک داستان را بیش از یک بار بیان کنند.

۱۰. تلاش برای سازگاری با تغییر

برای فردی که در مراحل اولیه زوال عقل است، این تجربه می تواند باعث ترس شود. ناگهان نمی توانند افرادی را که می شناسند به خاطر بیاورند یا آنچه را که دیگران می گویند دنبال کنند. آنها نمی توانند به خاطر بیاورند که چرا به فروشگاه رفته اند و در راه خانه گم می شوند.

به همین دلیل، آنها ممکن است هوس روال معمول کنند و از امتحان کردن تجربیات جدید بترسند. مشکل در سازگاری با تغییر نیز یکی از علائم معمول زوال عقل اولیه است.

۱۱. قضاوت ضعیف

یکی دیگر از پیامدهای زوال شناختی از دست دادن توانایی تصمیم گیری خوب است. به عنوان مثال، فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است قادر به تشخیص موقعیت های خطرناک نباشد. آنها ممکن است سعی کنند از یک خیابان شلوغ عبور کنند بدون اینکه منتظر بمانند تا این کار ایمن انجام شود، یا وقتی بیرون برف می بارد با لباس تابستانی به بیرون بروند.

یکی دیگر از نشانه های بارز قضاوت ضعیف در مورد زوال عقل، ناتوانی در استفاده از قضاوت مالی خوب است. کسی که معمولاً مراقب پول خود بود ممکن است شروع به دادن پول به افراد یا دلایلی کند که آنها به سختی می دانند.

چه چیزی باعث زوال عقل می شود؟

در اصل، زوال عقل در اثر آسیب به سلول های عصبی مغز شما ایجاد می شود.

اما زوال عقل یک وضعیت واحد نیست. این در اصل یک اصطلاح چتر است که طیف گسترده ای از اختلالات شناختی را پوشش می دهد. این شامل بیماری آلزایمر است که بر اساس گزارش انجمن آلزایمر، ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد را تشکیل می دهد.

آسیب به سلول های عصبی در مغز می تواند دلایل زیادی داشته باشد، از جمله:

• تجمع انواع خاصی از پروتئین ها در مغز
• عدم جریان خون به مغز
• ضربه به سر
• کمبود ویتامین
• واکنش به داروهای خاص

عوامل خطر زوال عقل

شما نمی توانید برخی از عوامل خطر زوال عقل مانند سن، جنس، جنسیت و سابقه خانوادگی خود را کنترل کنید. اما سایر عوامل خطر همان چیزی است که کارشناسان از آن به عنوان “عوامل خطر قابل اصلاح” یاد می کنند. این به این معنی است که شما فرصتی برای تغییر آنها دارید.

شایع ترین عوامل خطر عبارتند از:

• سن. با توجه به مطالعه ۲۰۲۰ افزایش سن بزرگترین عامل خطر شناخته شده برای زوال عقل است. اکثر افراد مبتلا به زوال عقل بالای ۶۵ سال سن دارند و با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.
• جنسیت و جنسیت. بررسی ۲۰۱۶ نشان می دهد که زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر هستند، در حالی که به نظر می رسد مردان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر انواع زوال عقل مانند زوال عقل لوی هستند.
• سابقه خانوادگی. سابقه خانوادگی زوال عقل یک عامل خطر شناخته شده برای انواع مختلفی از زوال عقل است، از جمله بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی، دومین علت شایع زوال عقل پس از بیماری آلزایمر. دمانس فرونتوتمپورال نیز یک عنصر ژنتیکی دارد.
• مسائل عروقی طبق تحقیقات سال ۲۰۰۵ ، عوامل خاصی که بر سلامت رگ‌ها و شریان‌ها تأثیر می‌گذارند ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهند. این عوامل خطر عبارتند از:
  • فشار خون بالا
  • دیابت
  • سیگار کشیدن
  • بیماری قلبی
  • انسداد یا کمبود جریان خون به مغز (به عنوان مثال به دلیل سکته مغزی) 
• کمبود ویتامین. تحقیق ۲۰۱۴ نشان می دهد که کمبود ویتامین D ممکن است خطر زوال عقل را افزایش دهد.
• نژاد. مطابق تحقیق ۲۰۱۸ ، بزرگسالان لاتین و آفریقایی آمریکایی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر هستند. یکی از دلایل این امر ممکن است به دلیل نابرابری در مراقبت های بهداشتی باشد.

انواع زوال عقل

انواع مختلف زوال عقل شامل موارد زیر است:

• بیماری آلزایمر. بیماری آلزایمر عامل اصلی زوال عقل است. علائم به تدریج پیشرفت می کنند و باعث کاهش آهسته می شوند، اگرچه در برخی افراد می تواند سریعتر پیشرفت کند.
• زوال عقل عروقی. زوال عقل عروقی زمانی رخ می دهد که اکسیژن کافی به مغز نرسد. سکته مغزی یکی از دلایل احتمالی است، اما هر چیزی که جریان خون را مختل کند، مانند تنگی رگ‌های خونی، می‌تواند به این وضعیت کمک کند.
• زوال عقل جسم لوی زوال عقل لویی زمانی رخ می دهد که مقادیر غیرعادی پروتئینی به نام آلفا سینوکلئین شروع به جمع شدن در مغز می کند. ممکن است در پردازش اطلاعات مشکل داشته باشید و علائم دیگری مانند سفتی عضلانی و لرزش در شما ایجاد شود.
• آسیب مغزی در اثر آسیب یا سکته مغزی. هنگامی که مغز در طول یک اپیزود مانند سکته یا آسیب دیدگی از اکسیژن محروم می شود، سلول های مغز شروع به مرگ می کنند و باعث آسیب به مغز می شود.
• انسفالوپاتی تروماتیک مزمن (CTE). CTE پس از حوادث مکرر ضربه به سر ایجاد می شود. این می تواند علائمی مانند زوال عقل و از دست دادن حافظه و همچنین نوسانات خلقی، پارانویا و احساس پرخاشگری را ایجاد کند.
• فراموشی پیشانی گیجگاهی. زوال عقل فرونتومپورال می تواند بر رفتار یا توانایی های زبانی شما تأثیر بگذارد، بسته به اینکه کدام قسمت از مغز تحت تأثیر قرار گرفته است. اگرچه متخصصان علت مشخصی را شناسایی نکرده اند، اما یک عنصر ژنتیکی دارد. و برخی از محققان پیشنهاد می‌کنند که ساختارهای پروتئینی غیر معمول به نام Pick Bodies می‌توانند نقش داشته باشند.
• بیماری هانتینگتون. بیماری هانتینگتون یک بیماری ارثی و پیشرونده است که نواحی از مغز که مسئول حرکات ارادی فرد هستند، از جمله موارد دیگر است. طبق گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، سن معمول شروع بین ۳۰ و ۵۰ ساله است. 
• بیماری دانه آرژیروفیل. بیماری آرژیروفیلیک دانه یک بیماری تخریب کننده عصبی دیر شروع است که می تواند علائم اختلال شناختی خفیف را در افراد مسن ایجاد کند.
• بیماری کروتسفلد جاکوب. بیماری کروتسفلد جاکوب یک بیماری نادر و به سرعت پیشرونده است که باعث زوال ذهنی می شود. هیچ درمانی برای این بیماری که توسط عامل عفونی به نام پریون ایجاد می شود وجود ندارد.

چه زمانی با پزشک تماس بگیرید

مشکلات فراموشی و حافظه به طور خودکار به زوال عقل اشاره نمی کنند. نقص حافظه بخشی طبیعی از پیری است و می تواند به دلیل عوامل دیگری مانند:

• خستگی
• عدم تمرکز
• چند وظیفه ای

با این حال، علائم را نادیده نگیرید. اگر شما یا شخصی که می شناسید تعدادی از علائم زوال عقل را تجربه می کنید که بهبود نمی یابند یا بدتر می شوند، با پزشک صحبت کنید.

پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی شما احتمالاً شما را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهد . یک متخصص مغز و اعصاب می تواند سلامت جسمی و روانی شما یا عزیزتان را بررسی کند و تشخیص دهد که آیا علائم ناشی از زوال عقل است یا برخی از مسائل شناختی دیگر. متخصص مغز و اعصاب ممکن است دستور دهد:

• یک سری کامل از تست های حافظه و ذهنی
• یک معاینه عصبی
• آزمایش خون
• تست های تصویربرداری مغز

زوال عقل در افراد بالای ۶۵ سال شایع تر است، اما در برخی موارد می تواند افراد ۳۰، ۴۰ یا ۵۰ ساله را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

با درمان و تشخیص زودهنگام، ممکن است بتوانید پیشرفت زوال عقل را کند کنید و عملکرد ذهنی را برای مدت طولانی تری حفظ کنید. درمان ها ممکن است شامل داروها، آموزش شناختی و درمان باشد.

پیشگیری از زوال عقل

اگرچه هیچ روش آزمایش شده و آزمایش شده ای برای جلوگیری از شروع زوال عقل وجود ندارد، اما می توانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهید. این شامل:

• فعال ماندن از نظر ذهنی. سعی کنید ذهن خود را با پازل های کلمات، بازی های حافظه و مطالعه فعال نگه دارید.
• فعال ماندن از نظر بدنی. مطابق تحقیق ۲۰۲۱ احتمال ابتلا به زوال عقل در افرادی که به طور منظم ورزش می کنند در مقایسه با افرادی که فعالیت بدنی زیادی ندارند بسیار کمتر است.
• سیگار نکشیدن اگر سیگار می‌کشید، ترک سیگار می‌تواند سلامت عروق شما و همچنین بسیاری از جنبه‌های دیگر سلامت و رفاه کلی شما را بهبود بخشد.
• افزایش مصرف ویتامین D. روزانه یک مکمل ویتامین D مصرف کنید یا غذاهایی بخورید که منابع خوبی از ویتامین D هستند.
• خوردن یک رژیم غذایی متعادل. یک رژیم غذایی سالم فواید زیادی دارد، از جمله تقویت سلامت مغز شما. برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل، سعی کنید از یک رژیم غذایی غنی استفاده کنید:
  • اسیدهای چرب امگا ۳
  • میوه ها
  • سبزیجات
  • غلات کامل

سخن پایانی

زوال عقل یک شرط نیست. در عوض، تعدادی از شرایط مختلف را در بر می گیرد که بر مغز تأثیر می گذارد. این شرایط باعث زوال شناختی می شود که بر حافظه، توانایی های ارتباطی، الگوهای فکری و رفتار فرد تأثیر می گذارد.

غیرمعمول نیست که اصطلاحات “زوال عقل” و “بیماری آلزایمر” را به جای هم استفاده کنند. اما آنها یکسان نیستند. بیماری آلزایمر در واقع باعث اکثر موارد زوال عقل می شود، اما بسیاری از اختلالات دیگر می توانند بر حافظه یا توانایی فرد برای پردازش اطلاعات تأثیر بگذارند.

اگر متوجه شدید که شما یا یکی از عزیزانتان در برخی از وظایف شناختی دچار مشکل می شوید، آن را نادیده نگیرید. با پزشک خود تماس بگیرید و از شما مشاوره بخواهید. در حالی که هیچ درمانی برای برخی از انواع زوال عقل وجود ندارد، متخصصان پزشکی می توانند در مورد درمان هایی برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری صحبت کنند.