بیماری‌های مغز و اعصابدمانس

دمانس؛ همه چیز درباره زوال عقل

امتیازی که به این مقاله می دهید چند ستاره است؟
[کل: ۰ میانگین: ۰]

زوال عقل کاهش عملکرد شناختی است. برای اینکه اختلال ذهنی به عنوان زوال عقل در نظر گرفته شود، باید حداقل دو عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار دهد. دمانس ممکن است بر:

  • حافظه
  • فکر کردن
  • زبان
  • داوری
  • رفتار – اخلاق

زوال عقل ممکن است در اثر انواع بیماری ها یا صدمات ایجاد شود. اختلال روانی ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. همچنین ممکن است باعث تغییرات شخصیتی شود.

برخی از انواع زوال عقل پیشرونده هستند. این بدان معنی است که آنها با گذشت زمان بدتر می شوند. برخی از انواع قابل درمان یا حتی برگشت پذیر هستند. برخی از کارشناسان اصطلاح “زوال عقل” را به زوال غیرقابل برگشت روانی محدود می کنند.

 زوال عقل در مراحل اولیه می‌تواند علائمی مانند:

  • به خوبی با تغییر کنار نمی آیند. ممکن است فردی برای پذیرش تغییرات در برنامه یا محیط مشکل داشته باشد.
  • تغییرات ظریف در ساخت حافظه کوتاه مدت کسی می تواند وقایع ۱۵ سال پیش را مانند دیروز به خاطر بیاورد، اما نمی تواند به خاطر بیاورد که برای ناهار چه خورده است.
  • رسیدن به کلمات مناسب یادآوری یا تداعی کلمات ممکن است دشوارتر باشد.
  • تکراری بودن ممکن است شخصی یک سوال را بپرسد، یک کار را تکمیل کند یا یک داستان را چندین بار بگوید.
  • حس جهت گیری گیج شده مکان‌هایی که کسی زمانی خوب می‌شناخت، اکنون ممکن است احساس غریبی کند. آنها همچنین ممکن است با مسیرهای رانندگی که سال ها طی کرده اند مشکل داشته باشند زیرا دیگر آشنا به نظر نمی رسد.
  • تلاش برای دنبال کردن خطوط داستانی برای کسی ممکن است دنبال کردن داستان یا توصیف یک شخص دشوار باشد.
  • تغییرات در خلق و خو. افسردگی ، ناامیدی و عصبانیت برای افراد مبتلا به زوال عقل غیر معمول نیست.
  • از دست دادن علاقه بی تفاوتی ممکن است در افراد مبتلا به زوال عقل رخ دهد. این شامل از دست دادن علاقه به سرگرمی ها یا فعالیت هایی است که زمانی از آنها لذت می بردند.
  • گیجی. ممکن است افراد، مکان‌ها و رویدادها دیگر آشنا نباشند . ممکن است کسی افرادی را که آنها را می شناسد به یاد نیاورد.
  • مشکل در انجام کارهای روزمره. فردی که در مراحل اولیه زوال عقل است ممکن است در به یاد آوردن نحوه انجام وظایفی که سال ها انجام داده است مشکل داشته باشد.

چه چیزی باعث زوال عقل می شود؟

زوال عقل دلایل زیادی دارد. به طور کلی، این بیماری ناشی از تحلیل رفتن نورون ها (سلول های مغز) یا اختلال در سایر سیستم های بدن است که بر عملکرد نورون ها تأثیر می گذارد.

شرایط متعددی از جمله بیماری های مغزی می توانند باعث زوال عقل شوند. شایع ترین علل بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی است.

برخی از شایع‌ترین علل زوال عقل عبارتند از:

بیماری های عصبی

“تخریب کننده عصبی” به این معنی است که سلول های عصبی به تدریج از کار می افتند یا به طور نامناسب عمل می کنند و در نهایت می میرند.

این روی اتصالات نورون به نورون که سیناپس نامیده می شوند، تأثیر می گذاردچگونه پیام ها در مغز شما منتقل می شوند این قطع ارتباط می تواند منجر به طیف وسیعی از اختلالات شود.

  • بیماری آلزایمر
  • بیماری پارکینسون همراه با زوال عقل
  • زوال عقل عروقی
  • اختلال مزمن مصرف الکل

علت دیگر دژنراسیون لوبار فرونتومپورال است. این یک اصطلاح عمومی برای طیف وسیعی از شرایطی است که باعث آسیب به لوب های پیشانی و تمپورال مغز می شود. آنها عبارتند از:

  • فراموشی پیشانی گیجگاهی
  • بیماری پیک
  • فلج فوق هسته ای
  • دژنراسیون کورتیکوبازال

سایر علل زوال عقل

زوال عقل دلایل دیگری نیز دارد، از جمله:

  • اختلالات ساختاری مغز، مانند هیدروسفالی فشار طبیعی و هماتوم ساب دورال
  • اختلالات متابولیک، مانند کم کاری تیروئید، کمبود ویتامین B12 ، و اختلالات کلیوی و کبدی
  • سموم مانند سرب
  • تومورها یا عفونت های خاص مغز
  • عوارض جانبی دارو

برخی از این انواع زوال عقل ممکن است برگشت پذیر باشند. این علل قابل درمان زوال عقل اگر به اندازه کافی زود تشخیص داده شوند، ممکن است علائم را معکوس کنند. این یکی از دلایل متعددی است که چرا باید به محض بروز علائم با پزشک خود تماس بگیرید و یک معاینه پزشکی انجام دهید. 

بیشتر موارد زوال عقل نشانه یک بیماری خاص است. بیماری های مختلف باعث ایجاد انواع مختلفی از زوال عقل می شود. شایع ترین انواع زوال عقل عبارتند از:

  • بیماری آلزایمر. بر اساس گزارش انجمن آلزایمر ، شایع ترین نوع زوال عقل، بیماری آلزایمر است که ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد زوال عقل را تشکیل می دهد.
  • زوال عقل عروقی. این نوع زوال عقل به دلیل کاهش جریان خون در مغز ایجاد می شود. ممکن است نتیجه تجمع پلاک در شریان هایی باشد که خون را به مغز تغذیه می کنند یا سکته مغزی. 
  • زوال عقل بدن لوی با زوال عقل لووی ، رسوب پروتئین در سلول های عصبی مانع از ارسال سیگنال های شیمیایی توسط مغز می شود. این باعث از دست رفتن پیام ها، واکنش های تاخیری و از دست دادن حافظه می شود.
  • بیماری پارکینسون. افراد مبتلا به بیماری پارکینسون پیشرفته ممکن است دچار زوال عقل شوند. علائم این نوع خاص از زوال عقل شامل مشکلات استدلال و قضاوت و همچنین افزایش تحریک پذیری، پارانویا و افسردگی است.
  • فراموشی پیشانی گیجگاهی. انواع مختلفی از زوال عقل در این دسته قرار می گیرند . هر کدام از آنها تحت تأثیر تغییرات در قسمت های جلویی و جانبی مغز قرار می گیرند. علائم عبارتند از مشکل در زبان و رفتار، و همچنین از دست دادن مهار.

انواع دیگری از زوال عقل وجود دارد. با این حال، آنها کمتر رایج هستند. در واقع، یکی از انواع زوال عقل، بیماری کروتسفلد-جاکوب ، تنها در ۱ از ۱ میلیون نفر رخ می دهدـ

مراحل زوال عقل

در بیشتر موارد، زوال عقل پیشرونده است و با گذشت زمان بدتر می شود. گفته می شود، زوال عقل در هر فردی به طور متفاوتی پیشرفت می کند. با این حال، اکثر مردم علائم مراحل زیر زوال عقل را تجربه می کنند .

اختلال شناختی خفیف

افراد مسن ممکن است دچار اختلال شناختی خفیف (MCI) شوند، اما ممکن است هرگز به زوال عقل یا هر اختلال روانی دیگری پیشرفت نکنند. افراد مبتلا به MCI معمولاً فراموشی، مشکل در یادآوری کلمات و مشکلات حافظه کوتاه مدت را تجربه می کنند.

زوال عقل خفیف

در این مرحله، افراد مبتلا به زوال عقل خفیف ممکن است بتوانند به طور مستقل عمل کنند. علائم عبارتند از:

  • نقص حافظه کوتاه مدت
  • تغییرات شخصیتی، از جمله عصبانیت یا افسردگی
  • جا انداختن اشیا یا فراموشی
  • مشکل در انجام وظایف پیچیده یا حل مسئله
  • مشکل در بیان احساسات یا ایده ها

زوال عقل متوسط

در این مرحله از زوال عقل، افراد مبتلا ممکن است به کمک یک عزیز یا متخصص مراقبت نیاز داشته باشند. به این دلیل که زوال عقل اکنون ممکن است با وظایف و فعالیت های روزانه تداخل داشته باشد. علائم عبارتند از:

  • قضاوت ضعیف
  • افزایش سردرگمی و ناامیدی
  • از دست دادن حافظه که بیشتر به گذشته می رسد
  • نیاز به کمک برای کارهایی مانند لباس پوشیدن و حمام کردن
  • تغییرات شخصیتی قابل توجه

زوال عقل شدید

در این مرحله آخر زوال عقل، علائم روحی و جسمی این وضعیت بدتر می شود. علائم عبارتند از:

  • ناتوانی در حفظ عملکردهای بدن از جمله راه رفتن و در نهایت بلع و کنترل مثانه
  • ناتوانی در برقراری ارتباط
  • نیاز به کمک تمام وقت
  • افزایش خطر ابتلا به عفونت ها

افراد مبتلا به زوال عقل در مراحل مختلف دمانس پیشرفت خواهند کرد.

تست دمانس

هیچ آزمایشی نمی تواند تشخیص زوال عقل را تایید کند. در عوض، پزشک از یک سری آزمایشات و معاینات استفاده می کند. این شامل:

  • یک تاریخچه پزشکی کامل
  • یک معاینه فیزیکی دقیق
  • آزمایشات آزمایشگاهی، از جمله آزمایش خون
  • مروری بر علائم، از جمله تغییرات در حافظه، رفتار، و عملکرد مغز
  • یک سابقه خانوادگی

پزشکان می توانند تشخیص دهند که آیا شما یا یکی از عزیزانتان علائم زوال عقل را تجربه می کنید یا خیر. با این حال، آنها ممکن است نتوانند نوع دقیق زوال عقل را تعیین کنند. در بسیاری از موارد، علائم انواع زوال عقل با هم همپوشانی دارند. که تمایز بین انواع را دشوار می کند.

برخی از پزشکان دمانس را بدون مشخص کردن نوع آن تشخیص می‌دهند. در این صورت، ممکن است بخواهید به پزشک متخصص در تشخیص و درمان زوال عقل مراجعه کنید. به این پزشکان متخصص مغز و اعصاب می گویند . برخی از متخصصان سالمندی نیز در این نوع تشخیص تخصص دارند.

دو درمان اولیه برای کاهش علائم زوال عقل استفاده می شود: داروها و درمان های غیر دارویی. همه داروها برای هر نوع زوال عقل تایید نشده اند و هیچ درمانی نیز راه درمان نیست.

داروهای زوال عقل

دو نوع اصلی دارو برای درمان علائم بیماری آلزایمر و سایر بیماری‌های زوال عقل استفاده می‌شود:

  • مهارکننده های کولین استراز این داروها ماده شیمیایی به نام استیل کولین را افزایش می دهند . این ماده شیمیایی ممکن است به شکل گیری خاطرات و بهبود قضاوت کمک کند. همچنین ممکن است تشدید علائم بیماری آلزایمر را به تاخیر بیندازد.
  • ممانتین. این دارو برای به تاخیر انداختن بروز علائم شناختی و رفتاری در افراد مبتلا به آلزایمر متوسط ​​یا شدید استفاده می شود. ممانتین ممکن است به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر اجازه دهد تا عملکردهای ذهنی معمول خود را برای مدت طولانی تری حفظ کنند.

این دو دارو ممکن است با هم تجویز شوند. عوارض جانبی ممکن است رخ دهد. ممکن است داروهای دیگری برای درمان علائم مرتبط مانند اختلال خواب، تغییرات خلقی و غیره تجویز شود.

آدوکانوماب (Aduhelm)

Aducanumab یکی دیگر از داروهای تایید شده برای درمان آلزایمر است و ممکن است پیشرفت بیماری را کند کند، اگرچه تحقیقات در حال انجام است. آدوکانوماب یک آنتی بادی درمانی ضد آمیلوئید است که به صورت داخل وریدی ارائه می شود. این قطعه پروتئین خاصی را هدف قرار می دهد که می تواند ارتباط بین سلول های عصبی در مغز را مختل کند.

درمان‌های غیر دارویی

این درمان ها ممکن است به کاهش علائم زوال عقل و کاهش برخی از عوارض قابل کنترل این بیماری کمک کند. درمان‌های غیردارویی رایج برای زوال عقل عبارتند از:

  • تغییر محیط خود به هم ریختگی، سر و صدا، و تحریک بیش از حد ممکن است تمرکز را کاهش دهد.
  • اصلاح وظایف مشترک می توانید با یک درمانگر یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی کار کنید تا فعالیت های روزمره مانند دوش گرفتن یا نظافت را به وظایف قابل کنترل تقسیم کنید.
  • کار درمانی. کاردرمانگران متخصصان مراقبت های بهداشتی تخصصی هستند که می توانند به شما کمک کنند تا با کارهایی مانند پیاده روی، آشپزی و رانندگی ایمن تر و ایمن تر باشید.

پیشگیری از زوال عقل

برای چندین دهه، پزشکان و محققان معتقد بودند که زوال عقل قابل پیشگیری یا درمان نیست. با این حال، تحقیقات جدید نشان می دهد که ممکن است اینطور نباشد.

یک بررسی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که بیش از یک سوم موارد زوال عقل ممکن است نتیجه عوامل سبک زندگی باشد. به طور خاص، محققان ۹ عامل خطر را شناسایی کردند که ممکن است شانس ابتلای فرد به زوال عقل را افزایش دهد. آنها عبارتند از:

  • فشار خون بالا در میانسالی
  • چاقی میانسالی
  • از دست دادن شنوایی
  • افسردگی اواخر زندگی
  • دیابت
  • عدم تحرک بدنی
  • سیگار کشیدن
  • ایزوله سازی اجتماعی
  • سطوح تحصیلی پایین تر

محققان بر این باورند که هدف قرار دادن این عوامل خطر با درمان یا مداخله می تواند برخی از موارد زوال عقل را به تأخیر بیندازد یا احتمالاً از آن جلوگیری کند.

یک مطالعه گذشته نگر ۲۰۱۹ نزدیک به ۲۰۰۰۰۰ شرکت کننده از تبار اروپایی را بررسی کرد. این مطالعه نشان داد که عوامل سبک زندگی مانند وضعیت سیگار کشیدن، فعالیت بدنی، رژیم غذایی و مصرف الکل می توانند به طور بالقوه در خطر ابتلا به زوال عقل نقش داشته باشند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که همکاری با پزشک برای حفظ یک سبک زندگی سالم و فعال می‌تواند به پیشگیری یا به تاخیر انداختن شروع زوال عقل کمک کند.

امید به زندگی با زوال عقل

افراد مبتلا به زوال عقل می توانند سال ها پس از تشخیص خود زندگی کنند و می کنند. ممکن است به نظر برسد که به این دلیل زوال عقل یک بیماری کشنده نیست. با این حال، زوال عقل در مراحل پایانی پایان پذیر در نظر گرفته می شود.

پیش بینی امید به زندگی در افراد مبتلا به زوال عقل برای پزشکان دشوار است. به همین ترتیب، عواملی که بر امید به زندگی تأثیر می‌گذارند ممکن است تأثیر متفاوتی بر طول عمر هر فرد داشته باشند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که زنان مبتلا به آلزایمر به طور متوسط ​​۵.۷ سال پس از تشخیص زندگی کردند. مردان ۴.۲ سال عمر کردند. این مطالعه نشان داد که امید به زندگی برای افراد مبتلا به انواع دیگر زوال عقل ممکن است کوتاهتر باشد.

برخی عوامل خطر احتمال مرگ را در افراد مبتلا به زوال عقل افزایش می دهد. این عوامل عبارتند از:

  • افزایش سن
  • مرد به دنیا آمدن
  • کاهش قابلیت ها و عملکرد
  • شرایط پزشکی اضافی، بیماری ها، یا تشخیص ها، مانند دیابت یا سرطان

با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که زوال عقل از یک جدول زمانی خاص پیروی نمی کند. شما یا عزیزتان ممکن است مراحل زوال عقل را به آرامی طی کنید یا پیشرفت سریع و غیرقابل پیش بینی باشد. این روی امید به زندگی تاثیر خواهد گذاشت.

زوال عقل در مقایسه با بیماری آلزایمر

زوال عقل و بیماری آلزایمر یکسان نیستند. دمانس اصطلاحی است که برای توصیف مجموعه ای از علائم مرتبط با حافظه، زبان و تصمیم گیری استفاده می شود.

بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است. باعث ایجاد مشکل در مواردی مانند:

  • حافظه کوتاه مدت
  • افسردگی
  • سرگردانی
  • تغییرات رفتاری

زوال عقل علائمی مانند:

  • فراموشی یا اختلال حافظه
  • از دست دادن حس جهت
  • گیجی
  • مشکل در مراقبت شخصی

مجموعه دقیق علائم به نوع زوال عقل شما بستگی دارد.

بیماری آلزایمر نیز می تواند این علائم را ایجاد کند، اما سایر علائم آلزایمر ممکن است شامل افسردگی، اختلال در قضاوت و مشکل در صحبت کردن باشد.

به همین ترتیب، درمان های زوال عقل به نوع شما بستگی دارد. با این حال، درمان های بیماری آلزایمر اغلب با سایر درمان های زوال عقل غیردارویی همپوشانی دارند.

در مورد برخی از انواع زوال عقل، درمان علت زمینه ای ممکن است در کاهش یا توقف مشکلات حافظه و رفتار مفید باشد. با این حال، این مورد در مورد بیماری آلزایمر صادق نیست.

مقایسه این دو ممکن است به شما کمک کند بین علائمی که ممکن است شما یا یکی از نزدیکانتان تجربه می کنید تفاوت قائل شوید.

زوال عقل ناشی از الکل

مصرف الکل ممکن است قابل پیشگیری ترین عامل خطر برای زوال عقل باشد. مطالعه ۲۰۱۸ نشان داد که اکثر موارد زوال عقل با شروع زودرس با مصرف الکل مرتبط است.

مطالعه نشان داد که نزدیک به یک سوم موارد زوال عقل زودرس به طور مستقیم با الکل مرتبط بود. بعلاوه، ۱۸ درصد از افراد در این مطالعه با اختلال مصرف الکل تشخیص داده شده بودند .

محققان دریافتند اختلالات مصرف الکل، خطر ابتلا به زوال عقل را در افراد سه برابر افزایش می دهد. 

تمام نوشیدنی ها برای حافظه و سلامت روان شما خطرناک نیستند. سطوح متوسط ​​نوشیدن حتی ممکن است برای سلامت قلب شما مفید باشد. این شامل بیش از یک لیوان در روز برای زنان و دو لیوان در روز برای مردان نیست.

آیا فراموشی بخشی طبیعی از پیری نیست؟

این کاملا طبیعی است که هر چند وقت یکبار چیزها را فراموش کنیم. از دست دادن حافظه به خودی خود به معنای زوال عقل نیست. تفاوتی بین فراموشی گاه به گاه و فراموشی وجود دارد که باعث نگرانی جدی می شود.

علائم قرمز بالقوه برای زوال عقل عبارتند از:

  • فراموش کردن کسی که هست
  • فراموش کردن نحوه انجام کارهای رایج، مانند نحوه استفاده از تلفن یا یافتن راه خانه
  • ناتوانی در درک یا حفظ اطلاعاتی که به وضوح ارائه شده است

اگر هر یک از موارد بالا را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.

گم شدن در محیط های آشنا اغلب یکی از اولین نشانه های زوال عقل است. برای مثال، ممکن است با رانندگی به سوپرمارکت مشکل داشته باشید.

زوال عقل چقدر شایع است؟

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تقریباً ۵۵ میلیون نفر مبتلا به زوال عقل در سراسر جهان هستند و هر سال حدود ۱۰ میلیون مورد جدید گزارش می شود.

تعداد افرادی که تشخیص های زوال عقل دریافت می کنند یا با زوال عقل زندگی می کنند در حال افزایش است. این افزایش تا حدودی به دلیل افزایش امید به زندگی است.

بر اساس انجمن بین سازمانی فدرال آمار مرتبط با سالمندی ، انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰، اندازه جمعیت ۶۵ سال و بالاتر در ایالات متحده از ۳۷ میلیون نفر در سال ۲۰۰۶ به ۷۴ میلیون نفر در سال ۲۰۳۰ تقریبا دو برابر شود.

نرخ زوال عقل با این جمعیت بزرگتر از افراد بالای ۶۵ سال به احتمال زیاد افزایش خواهد یافت.

چه تحقیقاتی در حال انجام است؟

دانشمندان در سراسر جهان در تلاش هستند تا درک بهتری از بسیاری از جنبه های مختلف زوال عقل به دست آورند. این ممکن است به توسعه اقدامات پیشگیرانه، بهبود ابزارهای تشخیص زودهنگام، درمان های بهتر و طولانی تر و حتی درمان کمک کند.

به عنوان مثال، تحقیقات سال ۲۰۱۸ روی موش‌ها نشان می‌دهد که یک داروی رایج آسم به نام زیلوتون ممکن است رشد پروتئین‌ها را در مغز کند، متوقف کند و به طور بالقوه معکوس کند. این پروتئین ها در افراد مبتلا به آلزایمر رایج است.

بررسی دیگری در سال ۲۰۲۱ نشان می دهد که تحریک عمیق مغز می تواند راهی موثر برای محدود کردن علائم آلزایمر در افراد مسن باشد. این روش چندین دهه است که برای درمان علائم بیماری پارکینسون مانند لرزش استفاده می شود.

حتی آزمایش‌های ساده‌ی خون هم اکنون ساخته شده‌اند که می‌توانند آلزایمر را تشخیص دهند، مطالعه ۲۰۲۱. همچنین، محققان در حال بررسی امکان کند کردن پیشرفت آلزایمر هستند.

دانشمندان در حال بررسی عوامل مختلفی هستند که فکر می کنند ممکن است بر ایجاد زوال عقل تأثیر بگذارد، از جمله:

  • عوامل ژنتیکی
  • انتقال دهنده های عصبی مختلف
  • التهاب
  • عوامل موثر بر مرگ سلولی برنامه ریزی شده در مغز
  • تاو، پروتئینی است که در نورون های سیستم عصبی مرکزی یافت می شود
  • استرس اکسیداتیو یا واکنش‌های شیمیایی که می‌تواند به پروتئین‌ها، DNA و لیپیدهای داخل سلول‌ها آسیب برساند

این تحقیق می تواند به پزشکان و دانشمندان کمک کند تا بفهمند چه چیزی باعث زوال عقل می شود و سپس کشف کنند که چگونه بهترین درمان و احتمالاً پیشگیری از این اختلال است.

با توجه به مطالعه ۲۰۱۹، شواهد فزاینده ای وجود دارد که عوامل سبک زندگی ممکن است در کاهش خطر ابتلا به زوال عقل موثر باشد. چنین عواملی ممکن است شامل ورزش منظم و حفظ ارتباطات اجتماعی باشد.

چشم انداز

در حال حاضر، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) می گوید که بیماری آلزایمر هفتمین رایج ترین علت مرگ در ایالات متحده گفته می‌شود، افراد مبتلا به زوال عقل با سرعت‌های متفاوتی از طریق بیماری پیشرفت می‌کنند و علائم مختلفی را تجربه می‌کنند.

در حال حاضر هیچ درمانی برای زوال عقل وجود ندارد، اما تحقیقات زیادی هنوز در حال انجام است. به امید روزی که چشم انداز بهتر شود.

اگر مشکلات حافظه یا هر علامت دیگری که به زوال عقل اشاره دارد را تجربه می کنید، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص زودهنگام می تواند به افراد مبتلا به زوال عقل و خانواده آنها کمک کند تا برای آینده برنامه ریزی کنند.

۱۷ منبع

هلث‌لاین دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه‌ای برای منبع‌یابی دارد و به مطالعات همتا، مؤسسات تحقیقاتی دانشگاهی و انجمن‌های پزشکی متکی است. ما از استفاده از مراجع ثالث اجتناب می کنیم. شما می توانید با مطالعه خط مشی تحریریه ما درباره نحوه اطمینان از صحت و جاری بودن محتوای خود بیشتر بیاموزید.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
بله
تقریبا
خیر
منبع
www.healthline.com

داریوش طاهری

اولیــــــن نیستیــم ولی امیـــــد اســــت بهتـــرین باشیـــــم...! خدایــــــــــا! نام و آوازه مــــــرا چنان در حافظــه‌ها تثبیت کن که آلزایمـــــــــر نیز تــوان به یغمـا بـردن آن را نـداشتــــــه باشـد...! خدایـــــــــا! محبّـت مــرا در دل‌های بندگانت بینداز ... خدایــــــا! مــــرا دوســــت بــــدار و محبوبــم گـــردان...!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا