احتباس آب می‌تواند یک مشکل رایج یا نشانه ای از یک وضعیت سلامتی باشد. برخی از تغییرات سبک زندگی می‌تواند به کاهش احتباس آب در زمانی که ناشی از یک بیماری جدی نباشد کمک کند.
احتباس آب چیست؟
احتباس آب که به عنوان ادم شناخته می‌شود، تورم در قسمت‌هایی از بدن است. شما می‌توانید احتباس آب را در پاها، مچ پا یا پاها و همچنین صورت و دست‌ها تجربه کنید.
این به دلیل تجمع مایع در بافت‌های بدن ایجاد می‌شود.
نشستن طولانی مدت در طول روز کاری یا در پروازهای هواپیما، تغییرات هورمونی در دوران بارداری و حتی ایستادن بیش از حد طولانی می‌تواند باعث این اتفاق شود. بدن شما از ۵۰ تا ۶۰ درصد آب تشکیل شده است. وقتی سطح هیدراتاسیون شما متعادل نیست، بدن شما تمایل دارد به آن آب آویزان شود.
با این حال، برخی از مشکلات جدی سلامتی نیز باعث ادم می‌شوند.
بسته به علت، ممکن است بتوانید با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی خود یا با اجتناب از نشستن طولانی مدت در طول روز، به کاهش ادم کمک کنید. اگر ناشی از سایر شرایط سلامتی باشد، پزشکان ممکن است بتوانند به مدیریت این وضعیت کمک کنند.
به خواندن ادامه دهید تا در مورد علائم و علل ادم و همچنین نحوه پیشگیری از آن بیشتر بدانید.
علائم احتباس آب
احتباس آب ممکن است باعث شود که احساس سنگینی بیش از حد معمول و کمتر چابک یا تحرک داشته باشید. احتباس آب اضافی نیز می‌تواند علائم قابل توجهی ایجاد کند.
علائم احتباس آب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نفخ، به خصوص در ناحیه شکم
- پاها، پاها و مچ پا ورم کرده است
- پف کردن شکم، صورت و باسن
- مفاصل سفت
- نوسانات وزن
چه چیزی باعث احتباس آب می‌شود؟
تعدادی از عوامل می‌توانند باعث احتباس آب شوند. برخی از علل ممکن است نشانه یک وضعیت سلامتی شدید باشد در حالی که برخی دیگر ممکن است جدی نباشند.
دلایل احتباس آب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- پرواز در هواپیما. تغییر در فشار کابین و نشستن برای مدت طولانی ممکن است باعث شود بدن شما آب را نگه دارد.
- ایستادن یا نشستن بیش از حد طولانی. جاذبه خون را در اندام تحتانی شما نگه می‌دارد. برای حفظ گردش خون مهم است که اغلب بلند شوید و حرکت کنید. اگر شغل کم تحرکی دارید، زمانی را برای بلند شدن و قدم زدن در نظر بگیرید.
- مصرف بیش از حد سدیم. ممکن است با مصرف زیاد نمک خوراکی یا خوردن غذاهای فرآوری شده و نوشابه‌های گازدار سدیم زیادی دریافت کنید.
- داروهای خاص. برخی از داروها به عنوان یک عارضه جانبی باعث احتباس آب می‌شوند. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان‌های شیمی‌درمانی
- مسکن‌های بدون نسخه (OTC)
- داروهای فشار خون
- داروها برای بیماری پارکینسون
- برخی از قرص‌های ضد بارداری هورمونی
- نارسایی قلبی. نارسایی قلبی، که زمانی رخ می‌دهد که قلب نتواند خون را به طور موثر پمپاژ کند، می‌تواند باعث حفظ آب در بدن شود.
- ترومبوز ورید عمقی (DVT). تورم ساق پا می‌تواند ناشی از DVT باشد که یک لخته در ورید است. این یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته می‌شود.
- بارداری. تغییر وزن در دوران بارداری می‌تواند باعث شود پاها آب را در خود نگه دارند، اگر شما قادر به حرکت منظم نباشید.
- بیماری کلیوی. بیماری مزمن کلیوی پیشرفته می‌تواند باعث احتباس آب در بازوها و پاها شود. این زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها قادر به فیلتر کردن مایعات اضافی از بدن نیستند که منجر به تجمع آنها می‌شود.
- سیروز کبدی. هنگامی‌که فردی سیروز دارد، افزایش فشار در کبد و کاهش تولید پروتئین توسط کبد می‌تواند منجر به احتباس آب شود.
- تغییرات قاعدگی و نوسانات هورمونی. چرخه قاعدگی ممکن است باعث احتباس آب شود.
آیا احتباس آب مداوم می‌تواند عوارضی ایجاد کند؟
احتباس مداوم آب ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد از جمله:
- DVT
- فیبروم‌های رحمی
- نارسایی قلبی
- بیماری کبد
- بیماری کلیوی
فوریت‌های پزشکی
DVT یک اورژانس پزشکی است. زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون در یک سیاهرگ عمیق معمولاً در پا یا بازو ایجاد می‌شود. علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
درد
ورم
لطافت
پوستی که در لمس گرم می‌شود
اگر فکر می‌کنید ممکن است DVT را تجربه کنید، لطفاً با ۹۱۱ یا خدمات اورژانس محلی خود تماس بگیرید یا به نزدیکترین بیمارستان خود بروید.
در حالی که همچنین نوعی ادم، ادم ریوی، یا تجمع مایع در داخل ریه‌ها، به جای تورم قابل مشاهده، باعث تنگی نفس می‌شود.
درمان
اگر بدن شما به طور طبیعی به حالت متعادل خود برنگردد، باید به دنبال کمک پزشکی باشید. متخصصان پزشکی معمولا ادم را با درمان علت آن درمان می‌کنند.
پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا به یکی از موارد زیر برای کاهش احتباس آب نیاز دارید یا خیر:
- دیورتیک‌ها برای کمک به حذف نمک و آب از بدن از طریق ادرار
- مکمل‌های خاص
- جوراب‌های فشرده
- تغییر رژیم غذایی
راهکارهایی برای احتباس آب
ممکن است بتوانید احتباس آب را در خانه درمان کرده و از آن جلوگیری کنید، اگر ناشی از بیماری دیگری نباشد. با این حال، درمان بستگی به علت دارد و ممکن است نیاز به تشخیص توسط یک متخصص پزشکی داشته باشد.
راه حل‌های احتباس آب می‌تواند شامل موارد زیر باشد.
از رژیم کم نمک پیروی کنید
سعی کنید مصرف سدیم روزانه خود را به کمتر از ۲۳۰۰ میلی گرم محدود کنید. این به معنای خرید در اطراف خواربارفروشی و نخوردن غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده است. سعی کنید به جای نمک، ادویه جات ترشی جات را برای طعم دادن به سبزیجات و پروتئین‌های بدون چربی اضافه کنید.
غذاهای غنی از پتاسیم و منیزیم بخورید
آنها به تعادل سطح سدیم شما کمک می‌کنند. گزینه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- موز
- آووکادوها
- گوجه فرنگیها
- سیب زمینی‌های شیرین
- سبزیجات برگ دار، مانند اسفناج
مکمل ویتامین B6 مصرف کنید
با توجه به مطالعه ۲۰۲۰ ویتامین B6 به طور قابل توجهی به علائم قبل از قاعدگی مانند احتباس آب کمک می‌کند.
پروتئین بخورید
پروتئین آب را جذب می‌کند و بدن شما را متعادل نگه می‌دارد. پروتئین خاصی به نام آلبومین که توسط کبد تولید می‌شود مایع را در جریان خون نگه می‌دارد و از نشت آن و ایجاد تورم جلوگیری می‌کند.
پاهای خود را بالا نگه دارید
بالا بردن پاها می‌تواند به حرکت آب به سمت بالا و دور شدن از اندام تحتانی شما کمک کند.
جوراب فشاری یا ساق بپوشید
جوراب‌های فشرده محبوب‌تر می‌شوند و پیدا کردن آنها راحت‌تر است. آنها در فروشگاه‌های لباس ورزشی و بسیاری از سایت‌های آنلاین موجود هستند.
جوراب‌های فشاری به گونه ای ساخته شده اند که تنگ شوند. حتی ممکن است در ابتدا کمی‌احساس ناراحتی کنند. هدف از پوشاک فشرده فشار دادن پاها و جلوگیری از تجمع مایعات است.
اگر مشکلتان ادامه داشت از پزشک کمک بگیرید
پزشک ممکن است یک داروی ادرار آور تجویز کند تا شما را بیشتر ادرار کند.
چشم انداز
اگر به طور طبیعی آب را حفظ کنید، می‌توانید زندگی سالمی‌داشته باشید. این یک مشکل رایج سلامتی است. عوارض جانبی آن معمولاً شامل احساس افزایش وزن و لباس‌های تنگ تر از حد معمول است.
اگر در مورد علائم خود نگران هستید یا اگر ناگهان شروع شد، با پزشک مشورت کنید.
پیشگیری
بهتر است از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنید و غذاهای سرشار از سدیم را محدود کنید. زمانی که احساس می‌کنید آب اضافی در خود نگه می‌دارید، یادداشتی از کارهایی که انجام می‌دهید و می‌خورید داشته باشید. این ممکن است به شما کمک کند تا علل را مشخص کنید.
سپس می‌توانید تغییرات مناسبی در سبک زندگی ایجاد کنید تا از احتباس آب جلوگیری کنید یا از یک متخصص پزشکی راهنمایی بخواهید.
نکته و ایده
احتباس آب یک مشکل رایج سلامتی است که می‌تواند توسط تعدادی از عوامل از جمله رژیم غذایی، چرخه‌های قاعدگی و ژنتیک ایجاد شود. شما می‌توانید با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی به کاهش احتباس آب کمک کنید.
اگر احتباس آب ادامه داشت، با پزشک مشورت کنید که ممکن است داروها را تجویز کند.
منابع
- Dietary reference intakes for sodium and potassium. (2019).
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545436/ - Goyal A, et al. (2022). Peripheral edema.
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554452/ - Lent-Schochet D, et al. (2022). Physiology, edema.
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537065 - Retallick-Brown H, et al. (2020). A pilot randomized treatment-controlled trial comparing vitamin b6 with broad-spectrum micronutrients for premenstrual syndrome.
liebertpub.com/doi/10.1089/acm.2019.0305?url_ver=Z39.88-2003 - Stickel S, et al. (2019). The practical management of fluid retention in adults with right heart failure due to pulmonary arterial hypertension.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6915055/ - Stone J, et al. (2017). Deep vein thrombosis: pathogenesis, diagnosis, and medical management.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5778510/ - Waheed SM, et al. (2021). Deep vein thrombosis.
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507708/
