تفاوت بین آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز چیست
آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز دو نوع آنزیم گوارشی هستند که در هضم کربوهیدراتهای غذایی به گلوکز نقش دارند. هر دو آنزیم روی پیوندهای (۱→۴)-α کار میکنند.
اصطلاحات کلیدی
آلفا آمیلاز، آلفا گلوکوزیداز
آلفا آمیلاز چیست؟
آلفا آمیلاز آنزیم گوارشی است که کربوهیدراتهایی مانند نشاسته را به مونوساکاریدهای ساده مانند گلوکز هضم میکند. معمولاً هیدرولیز پیوندهای آلفا پلی ساکاریدهای بزرگ مرتبط با آلفا مانند نشاسته و گلیکوژن باعث تولید دکسترین و مالتوز میشود. از سوی دیگر، آلفا آمیلاز شکل اصلی آمیلاز است که در انسان و پستانداران وجود دارد. همچنین آلفا آمیلاز در دانههایی که حاوی نشاسته به عنوان ذخیره غذایی هستند وجود دارد. علاوه بر این، آلفا آمیلاز توسط قارچها به مواد آلی در حال پوسیدگی ترشح میشود.
شکل ۱: هیدرولیز پیوند ۱-۴ توسط آلفا آمیلاز
به غیر از دهان، آلفا آمیلاز بیشتر در شیره پانکراس وجود دارد. معمولاً آمیلاز بزاق نشاسته بزرگ و نامحلول موجود در غذا را به نشاستههای محلول مانند آمیلودکسترین، اریترودکسترین و آکرودکسترین هضم میکند. با این حال، این نشاستههای کوچک بیشتر توسط آلفا آمیلاز در بزاق به مالتوز هضم میشوند. آلفا آمیلاز بزاقی روی پیوندهای گلیکوزیدی α(۱،۴) خطی عمل میکند. همچنین آلفا آمیلاز بزاقی توسط PH معده در معده غیرفعال میشود. آلفا آمیلاز پانکراس به طور تصادفی پیوندهای گلیکوزیدی α(۱-۴) آمیلوز را برای تولید دکسترین، مالتوز یا مالتوتریوز میشکند.
آلفا گلوکوزیداز چیست؟
آلفا گلوکوزیداز آنزیمیاست که در مرز برس روده کوچک قرار دارد. همچنین آلفا گلوکوزیداز بر روی پیوندهای گلیکوزیدی α(۱-۴) که انتهایی و غیر احیاکننده هستند، عمل میکند. با این حال، آلفا گلوکوزیداز یک مولکول آلفا گلوکز آزاد میکند. بنابراین آلفا گلوکوزیداز نشاسته و دی ساکاریدها را به گلوکز هضم میکند. در مقابل، آنزیم میتواند منشا حیوانی، گیاهی، باکتریایی یا قارچی داشته باشد. در گیاهان، این آنزیم در بخشهای درون سلولی غلات جوانه زده و جوانه نشده وجود دارد. همچنین آلفا گلوکوزیداز ترکیب پلی ساکاریدهای گیاه را در مرحله بلوغ گیاه کنترل میکند.
شکل ۲: اثر آلفا گلوکوزیداز
نکته مهم این است که آلفا گلوکوزیداز با چندین بیماری در انسان مرتبط است. آنها بیماری ذخیره گلیکوژن نوع II، دیابت، آزواسپرمیو عوامل ضد ویروسی هستند. در بیماری ذخیره گلیکوژن نوع II، این اختلال به دلیل کمبود آنزیم آلفا گلوکوزیداز است. همچنین، آنزیم آلفا گلوکوزیداز به طور برگشت پذیر در روده توسط بازدارنده آلفا گلوکوزیداز آکاربوز مهار میشود. به طور قابل توجهی، این مهار به دلیل تاخیر در هضم کربوهیدرات، جذب گلوکز را کاهش میدهد. بنابراین آکاربوز از بروز علائم دیابت جلوگیری میکند. از سوی دیگر، تشخیص آزواسپرمیبا اندازه گیری فعالیت α-گلوکوزیداز در پلاسمای منی است. جدای از آن، مهار α-گلوکوزیداز میتواند از همجوشی HIV و ترشح HBV جلوگیری کند.
شباهت بین آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز
- آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز دو نوع آنزیم گوارشی هستند که در دستگاه گوارش گوشتخواران وجود دارند.
- هر دو آنزیم در روده کوچک وجود دارند.
- هر دو آنزیم روی پیوندهای (۱→۴)-α کار میکنند.
تفاوت بین آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز
تعریف
آلفا آمیلاز به آنزیمیاطلاق میشود که باعث تخریب مولکولهای نشاسته و هیدرولیز آنها به دکسترینهای زنجیره کوچک با اثر بر پیوندهای گلیکوزیدی α-۱،۴ میشود در حالی که آلفا گلوکوزیداز به گلوکوزیدازی اشاره دارد که در مرز برس روده کوچک قرار دارد. که بر روی پیوندهای α عمل میکند: هیدرولیز باقی ماندههای آلفا-D-گلوکز با پیوند غیر احیاکننده با آزادسازی D-گلوکز.
پدیدار شدن
آلفا آمیلاز در دهان و روده کوچک و آلفا گلوکوزیداز در حاشیه مسواکی (brush border) روده کوچک وجود دارند.
فعالیت
آلفا آمیلاز کربوهیدراتها را به دی ساکارید تجزیه میکند در حالی که آلفا گلوکوزیداز دی ساکاریدها را به گلوکز هضم میکند.
نتیجه
به طور خلاصه، آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز دو نوع آنزیم گوارشی کربوهیدراتها هستند. همچنین کربوهیدراتها را در روده کوچک دستگاه گوارش هضم میکنند. معمولا آلفا آمیلاز کربوهیدراتهایی مانند نشاسته را به گلوکز هضم میکند در حالی که آلفا گلوکوزیداز دی ساکاریدها را هضم میکند، یعنی مالتوز به گلوکز. بنابراین تفاوت اصلی آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز در نوع هضم کربوهیدراتها است.
منابع
- “Alpha-Amylase.” Wikipedia, Wikimedia Foundation, 29 Sept. 2022.
- “Alpha-Glucosidase.” Alpha-Glucosidase – an Overview | ScienceDirect Topics.
Image Courtesy:
- “Amylase hydrolysisl 1-4” By Boumphreyfr – Own work (CC BY-SA 3.0) via Commons Wikimedia
- “Catalytic Reaction for a-glucosidase” By Ccfreeny – Own Work (CC BY-SA 3.0) via Commons Wikimedia