تفاوت اصلی بین حرکت کرمی و قطعه قطعه کننده لوله گوارش این است که حرکت کرمی یک حرکت یک طرفه در جهت مخرجی است، در حالی که قطعه قطعه کننده مسئول حرکت در هر دو جهت است و امکان اختلاط بیشتر را فراهم می‌کند. علاوه بر این، حرکت کرمی توسط انقباضات عضلات حلقوی رخ می‌دهد در حالی که قطعه قطعه کننده به دلیل انقباضات ریتمیک عضلات طولی رخ می‌دهد. همچنین، حرکت کرمی عمدتاً در مری رخ می‌دهد، در حالی که قطعه قطعه کننده عمدتاً در روده کوچک و بزرگ رخ می‌دهد.
حرکت کرمی و قطعه قطعه کننده دو نوع حرکت ماهیچه‌ای هستند که در دستگاه گوارش رخ می‌دهند. آنها مسئول حرکت غذا از طریق دستگاه گوارش هستند.
کلید واژه
دستگاه گوارش، حرکات ماهیچه‌ای، حرکت کرمی (peristalsis)، قطعه قطعه کننده (segmentation)
حرکت کرمی چیست
حرکت کرمی یک حرکت ماهیچه‌ای متقارن شعاعی است که مسئول حرکت مواد است. به طور کلی، در مری دستگاه گوارش شایع تر است و یک توده کروی غذا را از دهان به معده می‌راند. اساساً انقباض عضلات حلقوی دیواره مری مسئول حرکت کرمی است. علاوه بر این، حرکت کرمی یک حرکت یک طرفه ایجاد می‌کند.
علاوه بر این، موج حرکت کرمی اولیه ابتدا با ورود توده کروی غذا به مری پس از بلع اتفاق می‌افتد. و این موج حدود ۹-۸ ثانیه طول می‌کشد. با این حال، اگر توده کروی غذا گیر کند یا به آرامی‌حرکت کند، یک موج حرکت کرمی ثانویه در اطراف توده کروی غذا با تحریک یک رفلکس موضعی رخ می‌دهد. بنابراین، توده کروی غذا را مجبور به پایین آوردن می‌کند.
شکل ۱- حرکات کرمی
حرکت قطعه قطعه کننده چیست
قطعه قطعه کننده نوعی انقباض موضعی عضلات حلقوی دستگاه گوارش است. به طور کلی، عمدتا در روده کوچک رخ می‌دهد. با این حال، این انقباضات موضعی مسئول حرکت رفت و برگشت غذا هستند. این امکان تقسیم مداوم، شکستن و مخلوط کردن محتویات را فراهم می‌کند. بنابراین، قطعه قطعه کننده، اختلاط غذا با ترشحات روده کوچک را تسهیل می‌کند و در عین حال امکان هضم مکانیکی را فراهم می‌کند. بنابراین، هم جذب مواد مغذی را از طریق هضم تسهیل می‌کند و هم باعث انتشار آهسته غذا به سمت انتهای دستگاه گوارش می‌شود.
شکل ۲- فرایند گوارش
شباهت‌های بین حرکت کرمی و قطعه قطعه کننده
- حرکت کرمی و قطعه قطعه کننده دو نوع انقباض ماهیچه‌ای هستند که در دستگاه گوارش رخ می‌دهند.
- حرکات غیر ارادی ماهیچه‌ای هستند.
- علاوه بر این، آنها مسئول حرکت غذا از طریق دستگاه گوارش هستند.
- آنها همچنین مسئول هضم مکانیکی غذا و همچنین مخلوط شدن غذا با ترشحات مختلف دستگاه گوارش هستند.
- علاوه بر این، عضلات صاف دیواره دستگاه گوارش این انقباضات را انجام می‌دهند.
- رفلکس‌های طولانی، سیستم عصبی روده و پپتیدهای گوارشی حرکت این عضلات را کنترل می‌کنند.
تفاوت بین حرکت کرمی و قطعه قطعه کننده
تعریف
حرکت کرمی به انقباض و شل شدن غیرارادی ماهیچه‌های روده، ایجاد حرکات موج مانند، هل دادن محتویات کانال به جلو اشاره دارد در حالی که قطعه قطعه کننده به انقباضات عضلات صاف عقب و جلو عمدتاً در روده کوچک برای انقباضات ماهیچه صاف اشاره دارد.
محل وقوع
در حالی که حرکت کرمی عمدتاً در مری رخ می‌دهد، قطعه قطعه کننده عمدتاً در روده کوچک و بزرگ رخ می‌دهد.
نوع ماهیچه
حرکت کرمی توسط انقباضات عضلات حلقوی رخ می‌دهد در حالی که قطعه قطعه کننده به دلیل انقباضات ریتمیک عضلات طولی رخ می‌دهد.
نوع حرکت
علاوه بر این، حرکت کرمی یک حرکت یک طرفه در جهت دمی‌است در حالی که قطعه قطعه کننده مسئول حرکت در هر دو جهت است و امکان اختلاط بیشتر را فراهم می‌کند.
سرعت حرکت
حرکت کرمی منجر به حرکت سریع غذا می‌شود در حالی که قطعه قطعه کننده منجر به حرکت آهسته غذا می‌شود.
نتیجه
اصولاً حرکت کرمی نوعی انقباض ماهیچه‌ای است که عمدتاً در مری رخ می‌دهد. به طور کلی ماهیچه‌های حلقوی مری حرکت یک طرفه را برای حرکت غذا ایجاد می‌کنند. از سوی دیگر، قطعه قطعه کننده نوع دیگری از انقباض ماهیچه‌ای است که عمدتاً در روده کوچک رخ می‌دهد. با این حال، ماهیچه‌های طولی در روده کوچک حرکت رفت و برگشت غذا را ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، این امکان مخلوط کردن مناسب غذا با ترشحات روده کوچک را فراهم می‌کند و در عین حال هضم مکانیکی غذا را تسهیل می‌کند. بنابراین، تفاوت اصلی بین حرکت کرمی و قطعه قطعه کننده، نوع حرکت آنهاست.
منابع
۱. “۱۵۵ ۲۳.۲ Digestive System Processes and Regulation.” Anatomy and Physiology, OpenStax, 6 Mar. 2013, Available Here.
Image Courtesy:
۱. “۲۴۰۴ حرکت کرمیN” By OpenStax College – Anatomy & Physiology, Connexions Web site. (CC BY 3.0) via Commons Wikimedia
2. “۲۴۰۵ Digestive Process” By OpenStax College – Anatomy & Physiology, Connexions Web site. (CC BY 3.0) via Commons Wikimedia
فوق العاده