تفاوت بین بیماری و مرگ و میر چیست
عوارض و مرگ و میر، فراوانی و شدت بیماریها یا شرایط خاص را توصیف میکند.
اغلب بین عوارض و مرگ و میر سردرگمی وجود دارد، بنابراین این مقاله به توضیح تفاوت بین آنها، همراه با چندین مثال از هر اصطلاح کمک می کند.
موربیدیتی چیست؟
موربیدیتی (Morbidity) حالتی است که در آن یک بیماری یا وضعیت خاص وجود دارد. در حالی که موربیدیتی میتواند به یک وضعیت حاد، مانند عفونت تنفسی اشاره داشته باشد، اما اغلب به شرایطی اشاره دارد که مزمن (طولانی مدت) است. چند نمونه از موربیدیتی شایع عبارتند از:
- دیابت
- فشار خون بالا (فشار خون بالا)
- بیماری قلبی
- چاقی
- بیماریهای ریوی، مانند آسم و اختلال انسداد مزمن ریه (COPD)
- سکته
- بیماری مزمن کلیوی
- عفونت هایی مانند آنفولانزا، COVID-19 و HIV
- سرطان
- بیماری آلزایمر
- شرایط سلامت روان، مانند اضطراب و افسردگی
شما اغلب دادههای بیماری را به دو صورت مشاهده خواهید کرد: بروز (incidence) و شیوع (prevalence). بیایید کمی عمیق تر به هر یک از اینها بپردازیم.
بروز
بروز به وقوع (occurrence) موارد جدیدی از یک بیماری یا وضعیت در یک جمعیت در یک دوره زمانی مشخص اشاره دارد. می توان آن را به صورت نسبت (proportion) یا نرخ (rate) بیان کرد.
نسبت
نسبت بروز را میتوان برای تخمین خطر ابتلا به یک بیماری خاص در یک دوره زمانی معین استفاده کرد. با تقسیم تعداد موارد جدید در یک دوره خاص بر جمعیت در شروع دوره محاسبه می شود.
به عنوان مثال، فرض کنید ۱۰ نفر پس از خوردن مرغ نیم پز در یک باربیکیو در حیاط خانه دچار مسمومیت غذایی شدند. اگر ۴۰ نفر که در کبابپزی شرکت میکردند، مرغ را میخوردند، خطر مسمومیت غذایی ۲۵ درصد بود.
نرخ
نرخ حادثه تعداد موارد جدید یک بیماری در یک جمعیت در معرض خطر است. این به تعیین سرعت گسترش یک بیماری کمک میکند. اغلب در واحدهای جمعیت، مانند “در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر” بیان می شود.
به عنوان مثال، فرض کنید که در حال مطالعه روی یک جمعیت ۸۰۰۰۰۰ نفری در معرض خطر ابتلا به هپاتیت C هستید. پس از ۱ سال، متوجه می شوید که ۵۰۰ نفر از این افراد برای این بیماری مثبت شده اند.
برای محاسبه نرخ حادثه، ۵۰۰ مورد را بر جمعیت ۸۰۰۰۰۰ نفری تقسیم میکنید. سپس می توان گفت که میزان بروز هپاتیت C در این جمعیت ۰.۰۰۰۶۲۵ یا ۶۲.۵ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال است.
شیوع
شیوع (Prevalence) نسبت جمعیتی است که دارای یک بیماری یا وضعیتی است. برخلاف بروز، هم موارد جدید و هم موارد موجود را شامل میشود. میتوان آن را در یک مقطع زمانی خاص یا در یک دوره زمانی مشخص محاسبه کرد.
شیوع اغلب به صورت درصد بیان می شود. واحدهای جمعیتی، مانند «به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ نفر» نیز می توانند استفاده شوند.
آیا میتوانید همزمان بیش از یک بیماری داشته باشید؟
همچنین ممکن است با اصطلاحی برخورد کرده باشید که مربوط به بیماری است. به آن همبودی (comorbidity) میگویند. به این معنی است که شما به طور همزمان بیش از یک بیماری یا وضعیت (morbidity) دارید.
بسته به شرایط، برخی از بیماری های همراه ممکن است شایع تر از سایرین باشند. به عنوان مثال، با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، آرتریت اغلب با سایر بیماریها مانند چاقی و بیماری قلبی همراه است.
دانستن اینکه آیا شما بیماری های همراه دارید می تواند در یک محیط مراقبت های بهداشتی بسیار مهم باشد. به این دلیل که آنها می توانند در تشخیص، درمان و چشم انداز یک بیماری تفاوت ایجاد کنند.
COVID-19 یک مثال خوب فعلی برای این است. اگر شرایط سلامتی خاصی (همبودیهای همراه) دارید و همچنین به COVID-19 مبتلا میشوید، خطر ابتلا به یک بیماری جدی افزایش مییابد. برخی از نمونه های این بیماری های همراه عبارتند از:
- COPD
- بیماری عروق کرونر
- بیماری مزمن کلیوی
- نارسایی قلبی
- چاقی
- دیابت نوع ۲
دانستن اینکه آیا فردی که به کووید-۱۹ مبتلا شده است یا نه، این شرایط را نیز دارد، میتواند برای ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی آسانتر شود تا یک برنامه درمانی مناسب را در تلاش برای جلوگیری از بیماری شدید ایجاد کنند.
مرگ و میر چیست؟
مرگ و میر به تعداد مردههایی اطلاق میشود که به دلیل یک بیماری یا شرایط خاص رخ داده است.
مرگ و میر اغلب در قالب نرخ مرگ و میر بیان می شود. این تعداد مرگ و میر ناشی از یک بیماری تقسیم بر کل جمعیت در آن زمان است.
مانند بیماری، میزان مرگ و میر اغلب در واحدهای جمعیتی بیان می شود، معمولاً به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ نفر. بیایید به یک مثال ساده نگاه کنیم.
در یک سال، ۵۰ مورد مرگ ناشی از حمله قلبی در یک جمعیت ۴۰۰۰۰ نفری رخ داده است. برای تعیین میزان مرگ و میر، باید ۵۰ را بر ۴۰۰۰۰ تقسیم کنید و سپس در ۱۰۰۰۰۰ ضرب کنید. در این جمعیت، میزان مرگ و میر ناشی از حمله قلبی در آن سال ۱۲۵ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر خواهد بود.
شایعترین علل مرگ و میر در ایالات متحده چیست؟
بر اساس CDC، ده علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ عبارتند از:
- بیماری قلبی
- سرطان
- آسیب غیر عمد
- بیماری های مزمن تنفسی تحتانی
- سکته
- بیماری آلزایمر
- دیابت
- آنفولانزا و ذات الریه
- بیماری کلیوی
- خودکشی کردن
شایان ذکر است که برای سال ۲۰۲۰، کووید-۱۹ عامل مهمی برای مرگ و میر خواهد بود. گزارش CDC از اواخر اکتبر پیش بینی می کند که کل مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ در ایالات متحده تا اواسط نوامبر به ۲۵۰۰۰۰ تا ۲۶۶۰۰۰ نفر خواهد رسید.
اگر میزان مرگ و میر ناشی از علل دیگر در سال ۲۰۲۰ مشابه با اعداد مربوط به سال ۲۰۱۸ باقی بماند، کووید-۱۹ سومین علت مرگ و میر در سال ۲۰۲۰ خواهد بود. این امر آن را درست پس از بیماری قلبی و سرطان قرار می دهد.
مرگ و میر اضافی چیست؟
excess mortality
به طور کلی، تعداد مرگ و میرها در بسیاری از جمعیت ها سال به سال نسبتا ثابت باقی می ماند. با این حال، هنگام وقوع رویدادهایی مانند شیوع بیماری، بلایای طبیعی یا جنگ، مرگ و میر می تواند افزایش یابد.
به عبارت ساده تر، مرگ و میر بیش از حد، مقایسه تعداد مرگ و میرهای مورد انتظار در مقابل تعداد مرگ و میرهایی است که واقعاً اتفاق افتاده است.
COVID-19 در حال حاضر عامل مرگ و میر بیش از حد در سراسر جهان است. مطالعه اخیر نشان داد که مرگ و میر در ایالات متحده در بازه زمانی مارس تا ژوئیه ۲۰۲۰ ۲۰ درصد افزایش یافته است. COVID-19 علت ۶۷ درصد از این مرگها بوده است.
محققان این نظریه را مطرح میکنند که مرگهای اضافی باقیمانده میتواند ناشی از COVID-19 ناشناخته یا سایر اختلالات ناشی از همهگیری، مانند قطع دسترسی به مراقبتهای بهداشتی منظم باشد.
سخن پایانی
موربیدیتی و مرگ و میر دو اصطلاحی هستند که معمولاً در اپیدمیولوژی استفاده می شوند. در حالی که آنها با هم مرتبط هستند، به چیزهای مختلفی اشاره می کنند. عوارض و مرگ و میر اغلب به صورت نسبت یا نرخ بیان می شود.
بیماری زمانی است که شما یک بیماری یا شرایط خاص دارید. برخی از نمونه های بیماری های شایع عبارتند از بیماری قلبی، دیابت و چاقی. شما می توانید همزمان بیش از یک بیماری داشته باشید. وقتی این اتفاق می افتد، به آن بیماری همراه می گویند.
مرگ و میر تعداد مرگ و میر ناشی از یک بیماری یا شرایط خاص است. علل شایع مرگ و میر در ایالات متحده بیماری قلبی، سرطان و صدمات غیرعمدی است. برای سال ۲۰۲۰، کووید-۱۹ نیز یکی از دلایل مهم مرگ و میر خواهد بود.
منابع
- Bien J, et al. (2020). Epidemiology morbidity and mortality.
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK547668/ - Chapter 2: Quantifying disease in populations. (n.d.).
bmj.com/about-bmj/resources-readers/publications/epidemiology-uninitiated/2-quantifying-disease-populations - Comorbidities. (2019).
cdc.gov/arthritis/data_statistics/comorbidities.htm - COVID-19 forecasts: Deaths. (2020).
cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/covid-data/forecasting-us.html - Lesson 3: Measures of risk. Section 2: Morbidity frequency measures. (2012).
cdc.gov/csels/dsepd/ss1978/lesson3/section2.html - Lesson 3: measures of risk. Section 3: mortality frequency measures. (2012).
cdc.gov/csels/dsepd/ss1978/lesson3/section3.html - Mortality in the United States, 2018. (2020).
cdc.gov/nchs/products/databriefs/db355.htm - People with certain medical conditions. (2020).
cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-medical-conditions.html - Raghupathl W, et al. (2018). An empirical study of chronic diseases in the United States: A visual analytics approach to public health.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5876976/ - Valderas JM, et al. (2009). Defining comorbidity: implications for understanding health and health services.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2713155/ - Viglione G. (2020). How many people has the coronavirus killed?
nature.com/articles/d41586-020-02497-w - Woolf SH, et al. (2020). Excess deaths from COVID-19 and other causes, March-July 2020.
jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2771761