بیماری آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)؛ روباه شکم

بیماری آپاندیسیت؛ روباه شکم

بیماری آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)، از علل شایع وضعیتی به نام “شکم حاد” در بیمارانی است که به اتاق عمل می‌روند و شکمشان برای جراحی باز می‌شود. این بیماری، در عین حال که نسبتا شایع است، اما به ‌دلیل تشخیص سخت و گمراه کردن پزشکان و جراحان، به “روباه شکم” هم معروف است.

علایم شایع «آپاندیسیت» را بهتر بشناسیم

وقتی شکم کسی درد می گیرد و درد از اطراف ناف شروع می شود و به پهلوی راست و قسمت های پایینی شکم می رسد و در این حالت هم تب و حالت تهوع دارد احتمالا آپاندیس وی ملتهب و عفونی شده و نیاز به عمل جراحی پیدا کرده است. به التهاب و عفونت آپاندیس، آپاندیسیت گفته می شود. آپاندیس زائده کور، کوچک و باریکی است که در انتهای روده بزرگ و در قسمت راست پایین شکم قرار گرفته است. آپاندیسیت را به عنوان روباه شکم می شناسند زیرا علایم آن مشابه علایم و تظاهرات بالینی بعضی از بیماری هاست.

هنوز عملکرد شناخته شده ای برای این عضو اعلام نشده است و برداشتن آن طی عمل جراحی هم هیچ اختلالی در هضم غذا ایجاد نمی کند. در صورتی که آپاندیس دچار التهاب شود، هیچ درمان دارویی موثر ندارد و باید به طور اورژانسی جراحی شود. در صورتی که بیمار سریع جراحی شود، بدون مشکل خاصی بهبود پیدا می کند اما در صورت تاخیر در درمان، آپاندیس پاره می شود و این امر باعث پخش شدن عفونت در محوطه شکم و حتی مرگ بیمار می شود. آپاندیس یک زائده ضمیمه دستگاه گوارش است که در انتهای روده کوچک و ابتدای روده بزرگ قرار گرفته است. آپاندیس اندازه های مختلف دارد و طول آن از یک تا چند سانتی متر است. در واقع این زائده، روده ای کوچک و کور است که در فضای داخلی آن میکروب های زیادی قرار دارد. آپاندیس می تواند در مکان های مختلف نسبت به روده قرار بگیرد. به عنوان مثال می تواند زیر روده و کنار روده قرار بگیرد و یا آن قدر بلند باشد که حتی در لگن واقع شود.

علت انسداد دهانه زائده آپاندیس

دلیل ابتلا به آپاندیسیت، انسداد دهانه آپاندیس است.این انسداد ممکن است به هر علتی ایجاد شود و در صورت درمان نشدن انسداد باعث پاره شدن عضو می شود. شایع ترین دلیل انسداد آپاندیس ، بسته شدن دهانه توسط مدفوع یا گیر کردن قطعاتی از میوه، غذا و یا چیزهایی است که خورده می شود اما وجود عفونت ها، تخم انگل ها ، رشد بیش از حد مولکول های لنفاوی جدار آپاندیس پس از یک بیماری ویروسی و هم چنین گیر کردن قسمتی از مدفوع یا مبتلا شدن به سرطان هم می تواند دهانه آپاندیس را مسدود کند و چون انتهای آپاندیس بسته و کور است و یک راه ورودی هم بیشتر ندارد، اگر دهانه آن بسته شود میکروب هایی که در داخل آن وجود دارد رشد می کند و تعدادشان زیاد می شود.از طرف دیگر ترشحات آپاندیس هم سبب انبساط آن می شود.بنابراین بر اثر رشد میکروب ها ، این زائده دچار عفونت می شود و با انبساط آن، آپاندیسیت حاد ایجاد می شود که به عمل جراحی نیاز دارد. در صورتی که آپاندیس عمل نشود، متورم و بزرگ تر می شود و مانند یک بادکنک وقتی به حد خاصی رسید می ترکد و باعث پخش عفونت در داخل شکم می شود.

علایم شایع آپاندیسیت

 به آپاندیس «روباه شکم» گفته می‌شود، زیرا علایم آن بسیار موذیانه است و حتی می تواند علایم بیماری های دیگر را تقلید کند. اما به هر حال بیماران با یک احساس درد در شکم به پزشک مراجعه می کنند. ابتدا درد در سر دل و بالای شکم است، اما کم کم به اطراف ناف و سپس به سمت راست پایین شکم می رسد. فرد بی اشتهاست و حالت تهوع و استفراغ دارد. ممکن است که تب خفیف هم داشته باشد. در مواردی هم با خندیدن ، سرفه کردن و لمس کردن درد بیمار تشدید می شود و در صورت ترکیدن آپاندیس ، تب بیمار بالا می رود و در سرتاسر شکم عفونت پخش می شود.

وظیفه آپاندیس در بدن

وظیفه و عملکرد آپاندیس در بدن برای مدت ها روشن نبود و گمان می رفت که نقشی در سیستم گوارشی بدن ندارد. اما نتایج تحقیقات نشان می دهد آپاندیس به دلیل دارا بودن فولیکول هایی که در جدار خود دارد، در دوران جنینی در ساخت لنفوسیت ها و سلول های خونی نقش دارد و هم اکنون نیز مقاله هایی منتشر شده است مبنی بر این که در داخل آپاندیس، میکروب هایی رشد و نمو می کند که هراز چند گاهی از آپاندیس جدا و با قرار گرفتن در داخل روده بزرگ سبب حرکات طبیعی روده می شود.اگرچه این مسائل هنوز اثبات نشده است اما ما معتقدیم که آفرینش هر چیزی بدون دلیل نیست و هم اکنون نیز گفته می شود میکروب هایی که در داخل روده وجود دارد نه تنها برای بدن ضرری ندارد بلکه مفید هم می باشد. این میکروب ها در جلوگیری از ابتلا به برخی از سرطان ها مانند سرطان روده و جلوگیری از بیماری های روده ای دخالت دارد.آپاندیس محلی برای رشد میکروب ها و تحویل آن ها به روده بزرگ است که اگر این میکروب ها دوباره تولید نشود ممکن است مشکلاتی مانند اسهال برای شخص ایجاد کند.

سن ابتلا به آپاندیسیت

آپاندیسیت در دهه دوم و سوم زندگی اتفاق می افتد اما ممکن است نوزادان یا میانسالان هم به این عارضه مبتلا شوند. چون تظاهرات و علایم آپاندیسیت در این افراد متفاوت است، تشخیص آن مشکل و عوارض آن هم بیشتر است.

 درمان آپاندیسیت

در صورت مسدود شدن دهانه آپاندیس، باید این زائده با عمل جراحی از بدن خارج شود. جراحی آپاندیس از قدیم الایام به صورت باز انجام می شده و هنوز هم بدین شکل انجام می شود، اما هم اکنون انجام عمل جراحی آپاندیس به صورت لاپاراسکوپی هم فراهم شده است که در این شیوه ابزارهای مخصوص جراحی از طریق سوراخ های کوچکی و بدون باز کردن، وارد شکم می شود و زائده از بدن خارج می شود. در صورتی که آپاندیسیت عمل نشود ممکن است پاره شود و عفونت لایه های داخلی شکم را در بر گیرد و یا حتی در تمام بدن پخش شود. پخش شدن عفونت در شکم می تواند ایجاد آبسه کند و اگر درمانی برای آن صورت نگیرد، عفونت وارد خون می شود و مرگ بیمار را در بردارد.