بازاندیشی در مورد آلزایمر: اگر آنچه تصور می‌کردیم می‌دانیم درست نباشد

بازاندیشی در مورد آلزایمر: چه می شود اگر آن چیزی که تصور می کردیم می دانیم درست نباشد؟

ونتانا آل کونوسیمینتو (پنجره به سوی دانش)

مجله علمی

بیماری آلزایمر یکی از بیماریهای مزمنی است که شهروندان کشورهای پیشرفته و توسعه یافته، بیشتر درگیر آن هستند، نه تنها بخاطر اینکه می تواند انتظارات پیری را با بکارگیری کاملِ استعدادهای فرد کاهش دهد، بلکه به خاطرِ عدم آگاهی از دلایل آن، آنرا به یک بخت آزمایی مهلکی تبدیل می کند که هیچ پیشگیری احتمالی برای آن وجود ندارد. بعلاوه، اگرچه تحقیقات بسیار در این زمینه، سرنخ هایی را فراهم می کند، حقیقت اینست که آگاهی ما آنگونه که دوست داریم، پیشرفت نمی کند. تا این حد، هنوز برای علم، یک راز است که نچه ما بعنوان دانش قوی وعمیق می شناختیم را می توان ازبین برد. بعنوان مثال، مطالعات و بررسی های بیشتر، این سؤال را مطرح می کنند که آیا همانطور که تا کنون تصور می شد، تشکیل پلاک های آمیلوئید در مغز، منشاء مخربِ سیستم عصبی است.

زمانیکه آلیوس آلزایمرر، متخصص مغز و اعصاب و روانپزشک آلمانی، برای اولین بار این بیماری را در سال ۱۹۰۶ تعریف کرد، قبل از آن، دانشمندان دیگر، دو ناهنجاری آشکار در بافت مغز به نام توده های نوروفیبریلار و پلاک های آمیلوئید را در افرادی که بر اثر زوال عقل فوت شده بودند، کشف کرده بودند. اما برخلاف این مشاهدات، بررسی ها و مطالعات بیوشیمایی در بررسی درمان دارویی به فرضیه ای در اواخر دهه ۱۹۷۰ منتهی شد که منشاء حقیقیِ بیماری، فقدان انتقال دهندۀ عصبیِ استیل کولین بود.

با تشریح مغزِ یک بیمار، بیماریِ آلزایمر تشخیص داده شد . در HE تعدادی پلاک های آمیلوئید رنگ آمیزی می شوند. اعتبار: جنسفلوریَن

در هر حال، فرضیه کولینرژیک به تدریج محبوبیت خود در میان محققین را زمانی از دست داد که درمان های مبتنی بر این نقص، به موفقیت مورد انتظار، دست نیافتند. در عوض، این عقیده در نظر گرفته شد که مُسَبّب مرگ غیرطبیعی و نهایتاً منشاء اصلی آلزایمر، پلاک های آمیلوئید، رسوبات خارج سلولی پروتین غیرطبیعی و تکه شده ای به نام بتا آمیلوئید می باشند. از سال ۱۹۹۱، فرضیه غالب در توضیح پاتولوژی این بیماری، فرضیه آمیلوئید بوده است.

چالش مبحث پلاک های آمیلوئید

با گذشت زمان، این فرضیه ضعیف شده است. درمانهای تشکیل پلاک آمیلوئید نیز مانند درمان های کولینرژیک، آنطور که انتظار می رفت عمل نکرد. بعلاوه، قبلاً تصور می شد که این پلاک ها مسبب تشکیل گره های عصبی فیبری ، و رسوب پروتئینی به نام تاو ، در حالت هایپرفسفوریله -با افزودن فسفات اضافی- درون نورون ها هستند. اما در سال های اخیر، مطالعات متعددی انجام شده که همگی بر رابطه عِلّی، با آن، در مورد نقش پلاک های آمیلوئید بعنوان عامل اصلی آلزایمر تردید دارند.

در یکی از این مطالعات، که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، محققین دانشگاه کوئینزلند (استرالیا) تولید پروتئین پیش ساز آمیلوئید (APP)، در نورون های رشد یافته در شرایط آزمایشگاهی را افزایش دادند. همانطور که انتظار داشتند، این دستکاری، تشکیل پلاک ها را افزایش داد، اما منجر به ظهور و پیدایش توپ های تاو یا مرگ نورون ها نشد.

دانشمندان، همچنین از سلول های بنیادیِ افرادی که سندروم داون دارند، نورون هایی را تولید کردند که احتمال ابتلای این افراد به آلزایمر به این دلیل است که کروموزوم سه گانۀ شمارۀ ۲۱ در آنها، یک نسخۀ اضافی از ژن APP را ارائه می دهد. اما همانطور که انتظار می رفت، زمانی که این نسخۀ اضافی توسط مهندسی ژنتیک حذف شد، هیچ تغییری د فسفوریلاسیون تاو، مشاهده نشد.

نتایج تحقیقات به سرپرستی ارنست والوتنگ ، اعتقاداتِ فعلی در این زمینه که پلاک های آمیلوئید برای ایجاد تغییرات مخرّبِ عصبیِ مربوط به بیماری آلزایمر، کافی هستند را به چالش می کشد. در این مدل، پلاک ها به وضوح، هیچ اثری بر روی تاو و مرگ عصبی ندارند. این دانشمند افزود: داده های ما، به تعداد زیادی از مطالعاتی که نشان می دهد این فرضیه احتمالاً نیاز به ارزیابی مجدد دارد، می افزاید.

شواهد علیه فرضیه آمیلوئید، تنها از تحقیقات آزمایشگاهی مطرح نمی شوند. در نوامبر سال ۲۰۱۹، مورد نادری از یک زن کلومبیایی منتشر شد که اعضای خانواده اش، جهش ژنتیکی ای داشتند که به طور ثابت منجر به آلزایمر زود هنگام می شود، به استثناء او که اولین جهشِ او با جهش تصادفی دیگری خنثی شده بود. و مغز او هنوز رسوب آمیلوئیدیِ مشابه با اقوامش که به بیماری مبتلا شده بودند، را نشان می دهد.

این مورد، یک مورد مجزا است، اما شاهد دیگری نیز برای این رسوب و انباشتگی وجود دارد: در دانشگاهی در کالیفرنیا، تحقیقات سان دیگو، در ژانویه سال ۲۰۲۰ منتشر شد، محققین مغز ۷۴۷ نفر را اسکن کردند، ۱۵۳ نفر از آنها مشکلات شناختیِ کمی را نشان دادند که به مرحله اولیۀ این بیماری اشاره دارد. در طول زمان، این بیماران، افزایش رسوبِ آمیلوئید را نشان می دهند، اما این امر پس از ظهور علائم شناختی رخ می دهد. نویسندگان پیشنهاد می دهند که نتایج تست های عصبی روانی می توانند تشکیل پلاک های آمیلوئید را پیش بینی کنند، و نه برعکس. مارک باندی، سرپرست تیم تحقیقاتی متذکر می شود که تغییرات شناختی و آگاهی، احتمالا قبل از سطوح مؤثر آمیلوئیدِ انباشته شده، رخ می دهد.

توپ های تاو، ناهنجاری قابل مشاهده دیگر

بنابراین، اگر آمیلوئید، علتِ اولیه نیست، پس چیست؟ در حال حاضر، توجه محققان به ناهنجاری قابل مشاهدۀ دیگری یعنی توپ های تاو معطوف شده است. در مطالعات جدید دیگری به سرپرستی دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو، دریافتند که در ۳۲ بیمار با آلزایمر در مراحل اولیه، توپ های تاو را بسیار بیشتر از پلاک های آمیلوئید پیش بینی می کنند. نویسندگان می نویسند: این داده ها، مدل های بیماری ای که در آن پاتولوژی تاو، محرک اصلی تخریب عصبی است، را تقویت می کنند، اما اخیراً بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است. و همه چیز مناسب به نظر می رسد، برای مثال، کروموزوم شماره ۲۱ حاوی ژن هایی مثل DYRK1A است که فسفوریلاسیون تاو را بهبود می بخشد، که ارتباط بین آلزایمر و سندروم دان قابل توضیح است. گونه های ژن دیگر، به نام با تمایل بیشتر یا کمتر به ابتلا به این بیماری در ارتباط است، و همچنین به نظر می رسد که بین این گونه ها و رسوبات بیشتر یا کمتر تاو ارتباطی وجود داشته باشد.

در هرحال، علیرغم همگرایی پیشرو کارشناسان نسبت به این نظر که عامل اصلیِ پیشرفتِ بیماری آلزایمر، تاو است نه، بتا آمیلوئید، بعنوان بررسیِ اخیری که به نتیجه رسید، هنوز یک سؤال اساسی، بدون پاسخ باقی می ماند: چه چیزی سبب این رفتار غیر طبیعی تاو می شود؟ و شگفتی ها همچنان ادامه دارد، چرا که این مدرک، منشأ احتمالی عفونی در حال رشد را نیز پیشنهاد می کند. اگر چیزی وجود دارد که در حال حاضر مطمئن برسد، این است که کار بازاندیشی در مورد آلزایمر هنوز به پایان نرسیده است.