بتا کاروتن یا پرو ویتامین A
رتینول یا ویتامین A یکی از ویتامین های محلول در چربی میباشد. ویتامین A از ترکیباتی به نام رتینوئیدها ساخته میشود که فرمهای فعال ویتامین A هستند و در طبیعت به چند صورت موجود میباشند. در طبیعت موادی به نام پیش سازهای ویتامین A وجود دارد که بتا کاروتن از آن جمله است. در دیواره روده کوچک بتاکاروتن به وسیله آنزیم دی اکسیژناز به ویتامین A (رتینول) تبدیل میشود. وقتی دریافت بتاکاروتن از رژیم غذایی زیاد می شود، میزان جذب آن کاهش می یابد. اگر فردی ویتامین A کافی داشته باشد، تبدیل بتاکاروتن کاهش مییابد.
چون ویتامین A محلول در چربی است جذب آن در رودهها به هضم چربی ها بستگی دارد. از این رو کسانی که در هضم چربیها مشکل دارند مثل مشکلات صفراوی، باید میزان بیشتری ویتامین A دریافت کنند. به دلیل اینکه، این ویتامین محلول در چربی است و قابلیت ذخیره شدن در کبد و بافتهای چربی را داراست و میتواند در زمان کمبود مصرف مورد استفاده قرار گیرد.
ساختار شیمیایی
از نظر شیمیایی ویتامین A یک الکل نوع اول پلی اتیلنیک است. زنجیر کربنی آن دارای ۴ اتصال دوگانه است که به یک حلقه شش ضلعی به نام بتا یونون منتهی شده است. این حلقه دارای یک اتصال دوگانه بین کربنهای آلفا و بتا نسبت به زنجیر کربنی میباشد. ویتامین A از مشتقات کربورهای ترپنی است و این کربورها خود از پلیمریزه شدن هیدروکربور سیر نشده به نام ایزوپرن حاصل میشوند. این ویتامین دارای تعداد زیادی ایزومرهای هندسی سیس و ترانس میباشد ولی همگی ایزومرهای فوق در طبیعت وجود ندارند و حتی از طریق مصنوعی نیز تولید نشدهاند.
کاروتنها یا پرو ویتامینهای A
کاروتنها از گروه رنگدانههای کاروتنوئیدی مشتق میشوند. کاروتنوئیدها به رنگ قرمز و نارنجی میباشند و از نظر شیمیایی عبارتند از: هیدروکربورهایی با فرمول خام C۴۰H۵۶ که فرمول گسترده آنها از یک زنجیر کربنی که در یک یا دو انتها به یک حلقه ۶ ضلعی منتهی شده است. چگونگی واکنشهایی که باعث تبدیل کاروتن به ویتامین A میشود شناخته نشده است.
عملکرد ویتامین A
ویتامین A یکی از ویتامینهای بسیار مهم است و در بسیاری از فعالیتهای حیاتی بدن نقش دارد. از آن جمله: ویتامین A در رشد و نمو مؤثر است. ویتامین A درکیفیت بینایی مؤثر است. ویتامین A نقش اساسی در حفظ بافتهای مخاطی بدن (مثل لایههای مخاطی اندامهای گوارشی) دارد. ویتامین A در دستگاه ایمنی بدن و در تولید مثل مؤثر است. ویتامین A در بدن بوسیله مواد حمل کننده پروتئینی منتقل و به مکانهای مورد نیاز ارسال میشود. در صورتی که فردی کمبود شدید پروتئین داشته باشد مثل کودکان مبتلا به سوء تغذیه شدید، عوارض کمبود ویتامین A در وی ظاهر میگردد.
اعمال ویتامین A
- ضد شب کوری و ضعف قوه بینایی است و در معالجه بسیاری از اختلالات چشمی مؤثر است.
- مقاومت بدن را در مقابل عفونت مجاری تنفسی زیاد مینماید.
- مدت بیماری را کوتاه میسازد.
- لایه خارجی بافتها و اندامهای بدن را سالم نگاه میدارد.
- برای رشد استخوانهای محکم، پوست، مو، دندانها و لثههای سالم ضروری است.
- در موارد استعمال خارجی به بهبود آکنه، زرد زخم، کورک و دمل کمک میکند.
- در معالجه نفخ و اتساع بعضی از اعضای بدن و ازدیاد فعالیت غده تیروئید مؤثر است.
منابع ویتامین A
این ویتامین به فرم اصلیاش فقط در مواد غذایی حیوانی موجود است. ویتامین A به مقدار زیاد در جگر وجود دارد. درتخم مرغ میزان محدودی از آن یافت میشوند و شیر و لبنیات منابع خوب ویتامین A هستند. پیش سازهای ویتامین A یعنی کاروتنوئیدها که در بدن به ویتامین A تبدیل میشوند، که در سبزیجات با رنگ سبز تیره مثل سبزی خوردن و اسفناج، در سبزیجات نارنجی رنگ مثل هویج و کدو حلوایی و میوههای به رنگ نارنجی مثل پرتقال و گرمک وجود دارد.
مطلب بسیار جالبی بود
بسیار عالی خسته نباشید🌺🙏
عالی بود
با تشکر از شما استاد گرامی❤👌💙
سلام
ممنون بابت این مقاله عالی و مفید
کار بردی و مهم
کامل و بدون نقص
اموزنده بود
کاملا کاربردی بود
عالی
عالی بود خسته نباشید 🙏
بسیار عالی و اموزنده👌
عالی بود . 🏵️🌺🌹🌷
خیلی جالب و آموزنده بود
بسیار عالی
بی نظیر بود
واقعا اینکه بدونیم چه چیزی مصرف کنیم خیل خوبه
ممنونم استاد⚘🌹
خیلی و خوب و کامل👏
عالیه خسته نباشید مقاله ی مفیدی بود
بسیار مفید
آموزنده بود 👌
مطالب آموزنده و بسیار جالبی بود🌷
عالیه
بسیار عالی
مطالب مفید و عالی🌼
دونستن اینکه چه چیز هایی باید مصرف کنیم واقعا اهمیت زیادی داره👌
سایت که عالی
مطلب عالی تر
دبیر فوق العاده عالی
خدا قوت کامل و زیبا
یا فقط بیماری های چشمی
خیلی جالب بود من تا قبل از این فکرمیکردم فقط برای چشم موثره این ویتامین اما الان کلا دیدم تغییرکرد نسبت به این ویتامین
استاد مدت هر بیماری رو کاهش میده ویتامین A؟
خیلی مفید و جالب بود
باتشکر از شما 🌹
مطالبی اموزنده و مفید
بسیار عالی
👌👌
بسیار عالی👌👏👏🌹
بسیار مهم و کاربردی🌹
واقعا باید تو تغذیه بیشتر دقت بکنیم واقعا مطالب آموزنده ای دارید موفق باشید