نورولوژی بالینی؛ زوال عقل دروغین؛ فرق دمانس کاذب و دمانس واقعی
افتراق دمانس واقعی و دمانس کاذب
افسردگی یکی از مهم‌ترین تشخیص‌های افتراقی دمانس است، زیرا می‌تواند علائمی مشابه ایجاد کند. ازآنجا که افسردگی قابل درمان است، افتراق آن از دمانس اهمیت زیادی دارد. این مسئله چنان اهمیت دارد که گاه از افسردگی به عنوان دمانس کاذب یاد می‌شود.
| ویژگی | افسردگی (دمانس کاذب) | دمانس واقعی |
|---|---|---|
| شروع بیماری | ناگهانی (هفته‌ها تا ماه‌ها) | تدریجی و موذیانه (سال‌ها) |
| سیر بیماری | اختلال عملکرد ثابت می‌ماند یا نوسانی است | پیشرفت تدریجی و پیوسته |
| سابقه قبلی افسردگی | ممکن است وجود داشته باشد | معمولاً وجود ندارد |
| آگاهی از بیماری | بیمار از اختلال شناختی خود آگاه است و روی آن تأکید دارد | بیمار معمولاً آگاهی از مشکل خود ندارد |
| شکایت از کاهش حافظه | زیاد، بیمار اغلب در مورد ضعف حافظه مبالغه می‌کند | کمتر، بیمار معمولاً شکایتی ندارد |
| شکایات جسمی و هیپوکندریا (خودبیمارانگاری) | شایع | غیرشایع |
| خلق و وضعیت روحی | افسرده، غمگین، بی‌انگیزه | متغیر، ممکن است بی‌تفاوت یا پرخاشگر باشد |
| اختلال اشتها و وزن | شایع (کاهش اشتها و وزن) | ممکن است کاهش وزن داشته باشد، ولی معمولاً شایع نیست |
| تغییرات شناختی در شب | ثابت می‌ماند یا بهتر می‌شود | معمولاً شب‌ها بدتر می‌شود (سان‌دانینگ – Sundowning) |
| معاینه نورولوژیک و تست‌های آزمایشگاهی | معمولاً طبیعی | اغلب غیرطبیعی (اختلال در MRI، PET، یا تست‌های شناختی) |
نکات کلیدی افتراق افسردگی و دمانس
▪️ افسردگی: بیمار از مشکلات شناختی خود آگاه است و اغلب روی آن تأکید می‌کند.
▪️ دمانس: بیمار معمولاً متوجه کاهش حافظه خود نیست و علائم به‌صورت تدریجی پیشرفت می‌کنند.
▪️ تست‌های شناختی: در افسردگی، عملکرد شناختی با تشویق و انگیزه بهتر می‌شود، اما در دمانس خیر.
▪️ درمان: افسردگی به درمان‌های دارویی (SSRIها) و روان‌درمانی پاسخ می‌دهد، درحالی‌که دمانس درمان قطعی ندارد.
نتیجه: اگر بیمار به‌طور ناگهانی دچار مشکلات حافظه شده، اما از آن آگاه است و در مورد آن شکایت دارد، احتمال افسردگی بیشتر است.
پرسش‌هایی در مورد دمانس کاذب
آقای ۷۰ ساله‌ای به دلیل فراموشکاری غیرپیشرونده از یک سال قبل مراجعه کرده است. بیمار خُلق افسرده و شکایات جسمانی متعدد دارد و مکرراً بر اختلال حافظه خود تأکید می‌کند. بررسی‌های آزمایشگاهی طبیعی است و CT-Scan مغز آتروفی خفیفی را نشان می‌دهد؛ محتمل‌ترین تشخیص کدام است؟ (پرانترنی – شهریور ۸۷)
الف) آلزایمر
ب) بیماری پیک
ج) دمانس کاذب
د) هیدروسفالی با فشار طبیعی
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
» پاسخ: گزینه ج
