تفاوت بین سندرم روده تحریک پذیر و بیماری التهابی روده چیست
تفاوت اصلی – IBD در مقابل IBS
بیماری التهابی روده (Inflammatory bowel disease :IBD) و سندرم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome :IBS) دو وضعیت پزشکی مرتبط با سیستم گوارشی هستند که به ویژه بر قسمت روده آن تأثیر میگذارد. تفاوت اصلی بین بیماری التهابی روده (IBD) و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) این است که IBD یک بیماری التهابی مزمن است در حالی که IBS یک نوع بیماری غیر التهابی است. با این حال، این دو اصطلاح به جای یکدیگر استفاده میشوند، به احتمال زیاد به دلیل عدم آگاهی و تشخیص ضعیف برخی از ویژگیهای مشخصه متعلق به هر نوع.
IBD چیست؟
بیماری التهابی روده (IBD) یک وضعیت التهابی مداوم است که رودهها را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری دارای ۳ زیرگروه است که به نامهای بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و کولیت نامشخص شناخته میشوند. رودههای بیمار متورم، قرمز شده و عملکرد کمتری خواهند داشت و در نتیجه کارایی کلی هضم کاهش مییابد.
شناخته شده است که کولیت اولسراتیو فقط روده بزرگ یا روده بزرگ را تحت تاثیر قرار میدهد در حالی که بیماری کرون میتواند تقریباً هر قسمت از دستگاه گوارش را از دهان گرفته تا مقعد تحت تأثیر قرار دهد. اگر این زیرگروهها به درستی قابل شناسایی نباشند، آن را نوع سوم مینامند که به نام کولیت نامشخص شناخته میشود.
علاوه بر این، نوع چهارم نادری از IBD وجود دارد که به کولیت میکروسکوپی معروف است، که در آن علائم التهابی تنها با مطالعات میکروسکوپی قابل مشاهده است.
اگرچه علت دقیق IBD هنوز شناخته نشده است، شرایط خودایمنی و استعداد ژنتیکی نقش مهمیرا ایفا میکنند. با توزیع برابر در زنان و مردان، این وضعیت بیشتر افراد در اواخر نوجوانی و اوایل دهه ۲۰ را تحت تاثیر قرار میدهد.
بیماران مبتلا به IBD به طور کلی درد، تورم، گرفتگی شکم، دورههای مکرر اسهال خونی، کاهش وزن و خستگی آسان را تجربه خواهند کرد. برخی افراد ممکن است از تب بالا، استفراغ و علائم کم خونی مانند رنگ پریدگی و تنگی نفس به دلیل از دست دادن خون مزمن به ویژه در بیماری کرون شکایت داشته باشند. IBD همچنین میتواند منجر به تظاهرات خارج روده ای مانند درد مفاصل و قرمزی چشم شود.
مهمتر از همه، علائم و نشانههای متعلق به IBD هر از گاهی میآیند و میروند و دورههای طولانی بدون علامتی خواهند داشت که به عنوان بهبودی شناخته میشوند. این ویژگیها همچنین در نقاط خاصی به اوج خود میرسند و باعث ایجاد ناراحتی شدید در مواردی میشوند که به آن شعلهور شدن میگویند.
بیمارانی که دورههای مکرر این علائم و نشانهها را تجربه میکنند باید به دنبال مشاوره پزشکی باشند. این شرایط با گرفتن شرح حال کامل از بیمار و معاینه فیزیکی کامل و پس از انجام مطالعات تصویربرداری مانند CT و MRI تشخیص داده میشود. برخی از بیماران ممکن است مجبور به انجام بیوپسی برای رد بدخیمیها شوند.
ویژگی بارز درمان IBD شامل مدیریت علامتی و پیشگیری از عود یا بازگشت است. آمینوسالیسیلاتها، کورتیکواستروئیدها و سرکوب کنندههای ایمنی رایج ترین داروهای مورد استفاده هستند.
با این حال، بیمارانی که به مدیریت دارویی پاسخ نمیدهند، باید تحت عمل جراحی قرار گیرند، جایی که قسمت آسیبدیده روده با جراحی برداشته میشود.
شماتیک الگوهای بیماری در بیماری کرون
IBS چیست؟
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به عنوان یک اختلال عملکردی تعریف میشود که بدون هیچ علت قابل شناسایی ایجاد میشود و با علائم گوارشی مبهم مانند درد شکم، گرفتگی عضلات، یبوست و اسهال مشخص میشود. این بیماران همچنین از افزایش دفعات مدفوع شل با حجم طبیعی و در عین حال همراه با درد در سمت راست شکم شکایت دارند.
برخی از بیماران نیز از یبوست مزمن و درد شدید شکایت خواهند کرد. بسته به غلبه علائم، IBS را میتوان به عنوان یبوست غالب، اسهال غالب یا درد غالب طبقه بندی کرد.
یکی از ویژگیهای قابل توجه و مشخص IBS شامل رابطه ای است که با استرس دارد. رویدادهای استرس زا حاد اغلب منجر به تشدید علائم مرتبط با IBS میشود.
IBS به عنوان یک تشخیص بالینی که با شرح حال کامل و معاینه و به دنبال آن حذف سایر بیماریهای مشابه انجام میشود، اغلب با تغییراتی در سبک زندگی از جمله تغییرات رژیم غذایی درمان میشود که در آن بیماران باید بدانند چگونه از خوردن غذاهایی که علائم آنها را تشدید میکند اجتناب کنند.
علائم و نشانههای شدید IBS ممکن است به درمان دارویی از جمله داروهای ضد اسپاسم روده مانند هیوسیامین یا دی سیکلومین HCL نیاز داشته باشد.
تمرین یوگا و مدیتیشن برای کاهش استرس نیز بسته به علت شناسی بیماران ممکن است مفید باشد.
تفاوت بین IBD و IBS
تعریف
IBD وضعیتی است که با التهاب سیستم روده مشخص میشود.
IBS مطمئناً یک بیماری واقعی نیست، بلکه یک اختلال عملکردی است که با علائم گوارشی مبهم مانند درد شکم، استفراغ و گرفتگی ظاهر میشود.
علائم
بیماران مبتلا به IBD علاوه بر درد شکمی، گرفتگی، خونریزی مقعدی و غیره میتوانند تظاهرات خارج روده ای نیز داشته باشند بر خلاف IBS که در آن ویژگیها فقط در ناحیه روده پخش میشود. با این حال، برخی از بیماران مبتلا به IBS به دلیل عدم جذب و اجتناب از غذا به دلیل تشدید علائم احتمالی پس از غذا، کاهش وزن را تجربه میکنند.
درمان
درمان هر دوی این شرایط یکسان است، اما IBD عمدتاً با داروهای ضد التهابی درمان میشود، زیرا پاتولوژی برخلاف IBS به التهاب طولانیمدت مربوط میشود.
عمل جراحی
بیماران مبتلا به IBD ممکن است مجبور به جراحی شوند، اگر بیماری به خوبی به دارو پاسخ ندهد.
IBS به چنین مداخلاتی نیاز ندارد.
منابع
Image Courtesy:
“Symptoms-stomach-pain” By CDC (Public Domain) via Commons Wikimedia
“Patterns of Crohn’s Disease” By Samir, vectorized by Fvasconcellos – w:Image:Patterns of CD.jpg, (CC BY-SA 3.0) via Commons Wikimedia