این بیماری‌ها را با فیبرومیالژیا اشتباه نگیرید؛ علائم فیبرومیالژیا مشابه

از آنجا که هیچ آزمایشی برای این اختلال درد مزمن (فیبرومیالژیا) وجود ندارد، پزشک شما ممکن است برای تشخیص این بیماری، هفت عارضه ی زیر را بررسی کند.

فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا نماینده ی یک معمای منحصر به فرد پزشکی است. این بیماری نوعی رماتیسم بافت همبند است که باعث درد مزمن در اسکلت و عضلات می شود. آیا خدای ناکرده شما فکر می کنید مبتلا به بیماری فیبرومیالژیا باشید؟ نشانه های این بیماری آنقدر شایع هستند که یا شناخته نمی شوند و یا به اشتباه شناخته می شوند. یک دانشمند و پزشک داروساز به نام لدرمن می گوید: فیبرومیالژیا یک اختلال سیستم عصبی مرکزی است که درد گسترده ای در بدن ایجاد می کند. اغلب اوقات افرادی که دچار این بیماری هستند، خسته هستند، اختلالات خواب دارند و در تمام نقاط بدن از جمله گردن، شانه، بازو، کمر، باسن و پاها احساس درد می کنند.

با اینکه دلیل این بیماری نامشخص است اما پزشکان معتقدند که این بیماری ژنتیکی می‌باشد و در زنان تقریبا ۷ برابر مردان است. از هر چهار نفر مبتلا به فیبرومیالژیا، بیماری سه نفر از آنها تشخیص داده نمی شود. چرا که هیچ آزمایش خون یا اسکنی که به راحتی تشخیص دهد وجود ندارد و بیشتر پزشکان در تشخیص آن مشکل دارند. در اینجا وضعیت هایی را که پزشک برای تشخیص این بیماری در نظر می گیرد بررسی می کنیم.

آرتریت (Arthritis)

رایج ترین شکل آرتریت، آرتروز است که به نام انحطاط غضروف (استئو آرتریت) نام گذاری می شود که می تواند به آسیب به بافت و استخوان و درد مفاصل وحشتناک منجر شود. این نوع از درد می تواند درد را در نقاط حساس فیبرومیالژیا، مانند باسن و زانو، تقلید کند. علاوه بر آن، هر دو آرتروز و فیبرومیالژیا می توانند باعث خشکی صبحگاهی، شوند. با اینکه آرتروز و فیبرومیالژیا دارای نشانه های مشابهی چون درد گسترده و خستگی مداوم هستند اما متفاوت از هم می باشند. لوونشتین، مدیر پزشکی مرکز ترک اعتیاد جنوب کالیفرنیا می گوید: بسیاری از افراد فکر می کنند فیبرومیالژیا نوعی آرتروز است اما اینطور نیست. فیبرومیالژیا هر چند با درد همراه است اما همانند آرتروز موجب ورم بافت ها، آسیب فیزیکی به عضلات و مفاصل بدن نمی شود. در مراحل اولیه ی آرتروز، این آسیب فیزیکی هنوز رخ نداده است. بنابراین بیمار تنها درد، سفتی عضلات و خستگی را حس می‌کند که بیشتر به فیبرومیالژیا مربوط است. تنها وقتی که نشانه های آرتروز خودش را نشان داد، پزشک می تواند با گرفتن اشعه ی ایکس، احتمال فیبرومیالژیا را رد کند.

ام اس

 گرچه ام اس و فیبرومیالژیا دو بیماری کاملا متفاوتند اما دارای نکات مشابهی هستند، به خصوص درد مزمن که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. آسکاناز، روماتولوژیست و استادیار پزشکی دانشگاه کلمبیا می گوید: ام اس، یک بیماری عصبی است که به میلین (ترکیبی از پروتئین و فسفولیپیدها که در اطراف بسیاری از رشته های عصبی غلاف تشکیل می دهد) حمله و آن را نابود می کند. به محض آسیب به لایه های خارجی عصب ها، ام اس به خود عصب ها حمله می کند و موجب از دست رفتن حس در کل بدن می شود.

گرچه این نشانه ها مربوط به میزان آسیب ام اس به عصب هاست اما درد مزمن در تمام بدن برای بیماران بسیار رایج است. دکتر لدرمن می گوید: نشانه های ام اس که آن را از فیبرویالژیا متمایز می کند شامل اشکال در راه رفتن، تاری دید و لکنت زبان می باشند. متاسفانه تشخیص هر دو برای پزشک سخت است. یک روماتولوژیست می گوید: بیشتر پزشکان تنها زمانی می توانند ام اس یا فیبرومیالژیا را تشخیص دهند که علل احتمالی دیگر را رد کرده باشند.

لوپوس: راش پروانه ای شکل (lupus butterfly rash)

لوپوس، بیماری دیگری است که با خستگی زیاد، درد و اختلال در خواب همراه است. دکتر لدرمن می گوید: لوپوس، یک بیماری خود ایمنی است که حداقل ۱.۵ میلیون آمریکایی دچار آن هستند و ممکن است به هر نقطه از بدن، چه اپیدرم و مفاصل و چه اعضای داخلی بدن آسیب برساند. بیماران مبتلا به لوپوس ممکن است دارای علائم مشابهی چون خستگی و درد عضلات با فیبرومیالژیا باشند، اما برخی از نشانه های اولیه ی لوپوس کاملا متفاوتند. این نشانه ها شامل دانه هایی روی پوست صورت که زیر نور آفتاب بدتر می شوند، اختلال در تنفس، نارسایی کلیه، سکته ی قلبی و مغزی می‌باشند.

سیستم ایمنی بدن یک فرد مبتلا به لوپوس بافت طبیعی بدن حمله، باعث التهاب و درد عضلات و مفاصل می شود، بسیار شبیه به درد توسط افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، تجربه می شود. افرادی که هر دو شرایط را تجربه می کنند، به احتمال زیاد این نشانه ها را در زمان عود تجربه کنند. همچنین آنها، ممکن است خستگی را تجربه کنند. با این حال، بیماران مبتلا به لوپوس به احتمال زیاد به تب یا راش پوستی (مانند راش پروانه ای شکل در سراسر بینی و گونه) که شبیه به علائم فیبرومیالژیا است، دچار می شوند.

برای تشخیص بیماری لوپوس، پزشکان یک آزمایش خون می گیرند که سطح آنتی بادی های ضد هسته ای آنها را اندازه گیری می کند. اگر فرد مبتلا به لوپوس باشد، بیشتر اوقات جواب آزمایش مثبت است، گرچه این آزمایش با آزمایش های خاص دیگری همراه است تا تشخیص بهتری از بیماری به دست دهد.

سندروم خستگی مزمن (Chronic fatigue syndrome)

یکی از شرایط دیگری که تشخیص آن سخت است، سندرم خستگی مزمن (CFS) است. CFS بدون علت شناخته شده است، اما با خستگی ای که آنقدر شدید است که منجر به عدم توانایی فرد در تمام روز می شود، مشخص می شود. حتی پس از خواب کافی و استراحت، کسی که مبتلا به CFS است، ممکن است هیچ انرژی ای نداشته باشد. هر گونه خستگی را می تواند با مشکلات حافظه، سردرد، و درد در عضلات و مفاصل، که همه علائم بیماری فیبرومیالژیا است، همراه باشد. حداقل ۵۰٪ از افراد دارای معیارهای فیبرومیالژیا دچار بیماری CFS هستند. دانیل کلاو، پزشک متخصص، مدیر گروه درد های مزمن و مرکز تحقیقات خستگی در دانشگاه میشیگان می گوید: “این می تواند برای بیماران، گیج کننده باشد”.

از آنجا که هیچ آزمایشگاه خاصی برای تشخیص سندروم خستگی مزمن وجود ندارد و نشانه های این عارضه مانند خستگی، از دست دادن حافظه، درد مفاصل و عضلات و اشکال در خواب، بسیار شبیه فیبرومیالژیا می باشد، پزشکان در تشخیص آن مشکل دارند. مرکز کنترل بیماری ها اعلام کرده است که ۱ تا ۴ میلیون آمریکایی دچار این سندروم هستند  که تنها ۲۰ درصد از آنها تشخیص داده شده اند. دکتر وی می گوید: برای تشخیص این سندروم، بیمار حداقل باید شش ماه دچار خستگی مزمن و دیگر نشانه های بیماری باشد.

افسردگی (Depression)

فیبرومیالژیا اغلب می تواند افسردگی را آغاز کند. با این همه، چالش ها و دردهای زندگی روزمره، می تواند چالش برانگیز و گاهی باعث تضعیف روحیه شود. با این حال، علائم از دو وضعیت، اغلب به خوبی با هم همپوشانی دارند و ممکن هست با یکدیگر اشتباه شوند. افسردگی، که شامل احساسات عمیقی از غم و اندوه، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت است، می تواند باعث شود یک فرد فکر و سکوتی طولانی و یا صحبتی کندتر از حد معمول داشته باشد و یا دچار مشکلاتی حافظه و تمرکز شود که معمولا در فیبرومیالژیا هم، این موارد وجود دارد.

هر شخصی که با خستگی ذهنی و اختلال رو به وخامت حتی برای مدت کوتاهی مبارزه کرده باشد می داند که چقدر این بیماری جدی است. اما آنهایی که مدام از افسردگی رنج می برند، باید نشانه های دیگر بیماری نیز در مورد آنها تشخیص داده شود. دکتر لونشتین می گوید: یکی از نشانه های اساسی فیبرومیالژیا، افسردگی است. بنابراین پس از ماه ها یا سال ها تجربه ی ناتوان کننده ی اثرات افسردگی عجیب نیست که فرد تصور کند دارای فیبرومیالژیا می باشد. حتی برای برخی بیماران گیج کننده است اگر بدانند که این دو اختلال ممکن است با هم اتفاق بیافتد.

انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا اعلام کرده است که در حقیقت ۲۰ درصد بیمارانی که از فیبرومیالژیا رنج می برند، اختلالات عصبی یا افسردگی دارند. اگر از افسردگی رنج می برید اما اطمینان ندارید که دچار فیبرومیالژیا هستید یا نه، با دکتر خود در مورد بررسی نشانه های افسردگی صحبت کنید.

کم کاری تیروئید (Hypothyroidism)

کم کاری تیروئید، ی تولید کمتر از حد هورمون توسط غده تیروئید در گردن است که توسط یک پاسخ ایمنی غیر طبیعی که منجر به حملات به اشتباه بافت طبیعی بدن می شود، ایجاد می شود. در این مورد، پاسخ ایمنی باعث افت هورمون تیروئید، که نقشی کلیدی در چگونگی مصرف انرژی توسط بدن دارد. دکتر کلاو در این باره می گوید: داشتن سطوح پایین این هورمون، می تواند باعث این شود که افراد دچار این حالت بگویند: “تمام بدنم صدمه دیده است”.

این وضعیت همچنین با علائم دیگر که با فیبرومیالژیا، همپوشانی دارند مانند خستگی، افسردگی، از دست دادن حافظه و یبوست، در ارتباط است. دکتر کلاو در این باره می گوید: “ما به طور کلی توصیه می کنیم که عملکرد تیروئید قبل از اینکه برای کسی تشخیص فیبرومیالژیا داده شود، بررسی شود.”

عارضه کم‌کاری تیروئید در اثر کاهش غیر طبیعی فعالیت تیروئید به وجود می آید. تیروئید یک غده در گردن شماست و مسئول کنترل متابولیسم بدن است. به دلیل کاهش تولید هورمون ها، فرد دارای انرژی کم، افزایش غیر طبیعی وزن، حساسیت به سرما، ضربان قلب پایین و افسردگی است. دکتر وی می گوید: بسیاری از نشانه های کم کاری تیروئید شبیه به فیبرومیالژیا است. بنابراین تنها با تحلیل نشانه ها نمی توان آنها را تشخیص داد. در این مورد دکتر ممکن است از شما یک آزمایش خون بگیرد تا از سلامت سطح هورمون تیروئیدتان اطمینان حاصل کند.

آرتریت گیجگاهی (یا پلی میالژی روماتیکا) (Polymyalgia rheumatic)

دکتر کلاو در این باره می گوید: فیبرومیالژیا به احتمال زیاد به خاطر این اختلال التهابی در افراد بالای ۵۰ سال اشتباه گرفته می شود. مشخصه آن، درد و سفتی در باسن، گردن، شانه ها و تمام این موارد با بیماران فیبرومیالژیا، مشترک هستند. آرتریت‌ گیجگاهی معمولا در افراد مسن تر از ۵۰ سال شایع است و همچنین ممکن است که علایم خشکی صبحگاهی و سردرد در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا و این بیماری مشترک باشد.

از آنجا که هم پلی میالژی روماتیکا و هم فیبرومیالژیا دارای عامل میالژی (درد ماهیچه) هستند، در نتیجه نشانه های مشابهی نیز دارند. این بیماری با درد گسترده و سفتی ماهیچه ها همراه است و همانند فیبرومیالژیا دارای نشانه های فیزیکی که بتوان آن را با اشعه ایکس دید نیست. دکتر لدرمن می گوید: نکته ای که آن را از فیبرومیالژیا متمایز می کند این است که این بیماری افراد بالای ۵۰ سال یعنی افراد ۷۰، ۸۰ ساله را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر شما بالای ۵۰ سال هستید و این علائم را در خود دارید، از پزشک بخواهید که پی ام آر شما را بررسی کند. دکتر لدرمن می گوید: گرچه تشخیص پی ام آر سخت است، اما پزشک می تواند برای بررسی التهاب که یکی از نشانه های این بیماری است، از شما  آزمایش خون بگیرد.

سندرم پاهای بی قرار (Restless legs syndrome)

مشخصه ی این بیمار، احساس ناراحتی و سوزن سوزن شدن در پاها و اصرار غیر قابل مقاومت به حرکت در پاها است. علت سندرم پاهای بی قرار (RLS)، عمدتا به صورت یک راز باقی مانده است. حرکت دادن پاها به نظر می رسد به طور موقت باعث کاهش در احساسات شدید باشد، اما افراد مبتلا به RLS به طور کلی، متمایل به کم خوابی و تجربه خستگی شدید که توسط بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، احساس می شود هستند.

آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis)

مفاصل دردناک، متورم، سفت مشخصه آرتریت روماتوئید و همچنین از شکایات شایع برای افراد مبتلا به این بیماری است. بر خلاف آرتروز (استئو آرتریت) که در افزایش سن رابطه دارد و در سنین بالا شایع تر است، آرتریت روماتوئید می تواند در هر سنی رخ دهد و با التهاب و تخریب پوشش مفاصل ایجاد می شود. RA می تواند در هر دو طرف بدن رخ دهد و به مفاصل حمله کند، شبیه به نقاط حساس متقارن مورد استفاده برای تشخیص فیبرومیالژیا و همچنین آرتریت روماتوئید، می تواند باعث خستگی و خشکی صبحگاهی شود.

آپنه و خروپف در خواب و  تداخل با فیبرومیالژیا (Sleep apnea )

بسیاری از بیماران فیبرومیالژیا دچار مشکل در خواب هستند. مصرف داروی catch-22 باعث خواب بهتر می شود و در واقع می تواند باعث شود که نشانه های این مشکل، بهبود یابد. در برخی موارد، درد فیبرومیالژیا می تواند با خواب تداخل داشته باشد. اما یک اختلال اساسی مانند آپنه خواب ممکن است باعث مشکل در شما در شب (خواب شبانه) شود. فرد مبتلا به آپنه خواب، در حالی که خواب است، تمایل به خروپف و قطع تنفس برای چند ثانیه یا بیشتر دارد که همین باعث خروپف و به نفس نفس افتادن می شود. این موارد باعث احساس کسالت و خستگی پس از بیدار شدن می شود. درمان اختلال خواب باید به بهبودی منجر شود، حتی اگر علایم فیبرومیالژیا باقی بماند.

بیماری لایم (Lyme disease)

برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا گزارش داده اند که بیماری لایم را در گذشته داشته اند. در حالی که هیچ پژوهش هنوز یک ارتباط مستقیم بین این دو بیماری را اثبات نکرده است. دکتر کلاو می گوید: “تعدادی از عفونت ها [از جمله بیماری لایم] به نظر می رسد قادر به تحریک و ایجاد فیبرومیالژیا باشند”. خستگی، سردرد، درد عضلانی و درد مفاصل از علایم مشخصه بیماری لایم است که این بیماری، توسط باکتری از طریق گزش کنه آلوده ایجاد می شود، اما آزمایش خون برای بیماری لایم همیشه قابل اعتماد نیست. بنابراین تشخیص بیماری لایم می تواند مشکل باشد، و نشانه های افراد مبتلا به فیبرومیالژیا و با شرایط دیگر هم، ممکن است با هم همپوشانی داشته باشند. بیماری لایم را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد.

التهاب مثانه بینابینی (Interstitial cystitis)

بیماری ای که گاهی اوقات به نام سندرم مثانه دردناک می شود، التهاب دیواره مثانه است به احتمال زیاد شبیه به عفونت دستگاه ادراری است. التهاب مثانه بینابینی و فیبرومیالژیا که به طور مشابه هستند و گاهی اشتباه گرفته می شوند، هر دو به نظر می رسد، ریشه در اعصاب و تولید درد مزمن، دارند. این دو وضعیت اغلب با هم رخ می دهد و معمولا هم در زنان شایع تر است.

سندرم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome)

علائم فیبرومیالژیا مانند حملات متناوب یبوست یا اسهال ممکن است با سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، که یک مشکل گوارشی بدون هیچ علت شناخته شده ای است که اما می تواند توسط استرس و یا خوردن مواد غذایی خاص تشدید شود، اشتباه شود. داروها ممکن است به کاهش علائم IBS، که شامل کرامپ ها و دردهای معده است، کمک کند. خبر خوب این است که IBS به نظر نمی رسد افزایش خطر ابتلا به سرطان مانند برخی دیگر از انواع بیماری التهابی روده باشد، که ناراحتی هایی هستند که می توانند باعث ایجاد، زخم و التهاب در دستگاه گوارش شوند.

مشکلات فک (Jaw problems)

اختلالات گیجگاهی فکی ناراحتی ای است که در آن مشکلات فک ناشی از دندان قروچه شبانگاهی یا برهم فشردن دندان ها است. جویدن، خمیازه کشیدن، و یا صحبت کردن می تواند دردناک و سردرد می تواند شایع باشد که همه این موارد، ممکن است با بیماری فیبرومیالژیا، اشتباه گرفته شوند.