نارساخوانی و اختلال کم توجهی بیش فعالی: یکی از این دو است یا هر دو

چگونه بفهمیم نمی‌توانی بخوانی چون نمی‌توانی آرام بنشینی یا برعکس

برای سومین بار در ۱۰ دقیقه، معلم می‌گوید: “بخوان”. کودک کتاب را برمی‌دارد و دوباره تلاش می‌کند، اما دیری نپایید که رفتار تکلیف گریزی کودک بروز می‌کند (off-task): بی‌قرار (fidgeting)، سرگردان (wandering)، حواس‌پرتی (distracted).

آیا این به دلیل اختلال کم توجهی بیش فعالی (attention deficit hyperactivity disorder :ADHD) است ؟ یا نارساخوانی (dyslexia)؟ یا ترکیبی سرسام آور از هر دو؟

وقتی هم ADHD و هم نارساخوانی دارید چه شکلی می‌شود؟

ADHD و نارساخوانی می‌توانند همزمان وجود داشته باشند. اگرچه یک اختلال باعث دیگری نمی شود، افرادی که یکی را دارند اغلب هر دو را دارند.

با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، تقریبا ۵۰ درصد کودکان مبتلا به ADHD نیز دارای یک اختلال یادگیری مانند نارساخوانی هستند.

در واقع، علائم آن‌ها گاهی ممکن است شبیه به هم باشند و تشخیص اینکه چه چیزی باعث رفتاری که می‌بینید را دشوار می‌کند.

به گفته انجمن بین المللی نارساخوانی (International Dyslexia Association)، ADHD و نارساخوانی هر دو می توانند باعث شوند افراد «خواننده ناروا» (dysfluent readers) باشند. آنها بخش هایی از آنچه را که می خوانند حذف می کنند. وقتی می خواهند بخوانند خسته، ناامید و پریشان می شوند. آنها حتی ممکن است بازی کنند یا از خواندن خودداری کنند.

ADHD و نارساخوانی هر دو درک مطالب خوانده شده را برای افراد سخت می کنند، علیرغم این واقعیت که آنها کاملاً باهوش هستند و اغلب بسیار کلامی هستند.

وقتی می نویسند، ممکن است دست خطشان به هم ریخته باشد و اغلب اشکالاتی در املا وجود دارد. همه این‌ها می‌تواند به این معنا باشد که آنها تلاش می‌کنند تا به پتانسیل علمی یا حرفه‌ای خود عمل کنند. و گاهی اوقات منجر به اضطراب، کاهش عزت نفس و افسردگی می شود.

اما در حالی که علائم ADHD و نارساخوانی همپوشانی دارند، این دو وضعیت متفاوت هستند. آنها متفاوت تشخیص داده می شوند و درمان می شوند، بنابراین مهم است که هر یک را جداگانه درک کنید.

ADHD چیست؟

ADHD به عنوان یک بیماری مزمن توصیف می شود که تمرکز افراد را بر روی کارهایی که نیاز به سازماندهی، توجه دقیق یا پیروی از دستورالعمل ها دارد، دشوار می کند.

افراد مبتلا به ADHD نیز تا حدی از نظر بدنی فعال هستند که ممکن است در برخی شرایط نامناسب دیده شود.

به عنوان مثال، دانش آموز مبتلا به ADHD ممکن است پاسخ ها را فریاد بزند، تکان بخورد و صحبت سایر افراد در کلاس را قطع کند. دانش آموزان مبتلا به ADHD همیشه در کلاس اختلال ایجاد نمی کنند.

ADHD ممکن است باعث شود که برخی از بچه ها در تست های استاندارد طولانی عملکرد خوبی نداشته باشند، یا ممکن است در پروژه های بلندمدت شرکت نکنند.

ADHD همچنین می تواند در طیف جنسیتی متفاوت ظاهر شود.

ADHD در بزرگسالان چگونه به نظر می‌رسد

از آنجایی که ADHD یک بیماری طولانی مدت است، این علائم می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. در واقع، تخمین زده می شود که ۶۰ درصد از کودکان مبتلا به ADHD بزرگسالان مبتلا به ADHD می شوند .

در بزرگسالی، علائم ممکن است به اندازه کودکان آشکار نباشد. بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است در تمرکز مشکل داشته باشند. آنها ممکن است فراموشکار، بی قرار، خسته یا بی نظم باشند و ممکن است با پیگیری کارهای پیچیده دست و پنجه نرم کنند.

نارساخوانی چیست؟

نارساخوانی یک اختلال خواندن است که در افراد مختلف متفاوت است.

اگر دچار نارساخوانی هستید، ممکن است وقتی کلمات را به صورت نوشتاری می بینید در تلفظ آنها مشکل داشته باشید، حتی اگر از آن کلمه در گفتار روزمره خود استفاده کنید. این ممکن است به این دلیل باشد که مغز شما در پیوند دادن صداها به حروف روی صفحه مشکل دارد – چیزی به نام آگاهی واج.

همچنین ممکن است در تشخیص یا رمزگشایی کل کلمات مشکل داشته باشید.

محققان در حال یادگیری بیشتر در مورد چگونگی پردازش زبان نوشتاری توسط مغز هستند، اما دلایل دقیق نارساخوانی هنوز شناخته نشده است. آنچه شناخته شده است این است که خواندن به چندین ناحیه از مغز نیاز دارد تا با هم کار کنند.

در افراد بدون نارساخوانی، نواحی خاصی از مغز هنگام مطالعه فعال شده و با هم تعامل دارند. افراد مبتلا به نارساخوانی نواحی مختلف مغز را فعال می کنند و هنگام مطالعه از مسیرهای عصبی متفاوتی استفاده می کنند.

نارساخوانی در بزرگسالان چگونه به نظر می رسد

مانند ADHD، نارساخوانی نیز یک مشکل مادام العمر است. بزرگسالان مبتلا به نارساخوانی ممکن است در مدرسه تشخیص داده نشده باشند و ممکن است این مشکل را به خوبی در محل کار بپوشانند، اما ممکن است همچنان با خواندن فرم‌ها، دستورالعمل‌ها و تست‌های مورد نیاز برای ارتقاء و گواهینامه‌ها مشکل داشته باشند.

آنها همچنین ممکن است با برنامه ریزی یا حافظه کوتاه مدت مشکل داشته باشند.

چگونه می‌توانید تشخیص دهید که مشکل خواندن ناشی از ADHD یا نارساخوانی است؟

به گفته انجمن بین المللی نارساخوانی (International Dyslexia Association)، خوانندگان مبتلا به نارساخوانی گاهی اوقات کلمات را اشتباه می خوانند و ممکن است در خواندن دقیق دچار مشکل شوند.

از طرف دیگر، خوانندگان مبتلا به ADHD، معمولا کلمات را اشتباه نمی‌خوانند. آنها ممکن است جای خود را از دست بدهند، یا پاراگراف ها یا علائم نگارشی را نادیده بگیرند.

اگر شما یا فرزندتان هر دو را دارید چه کاری می‌توانید انجام دهید

زود مداخله کنید

اگر فرزند شما ADHD و نارساخوانی دارد، ضروری است که با کل تیم آموزشی – معلمان، مدیران، روانشناسان آموزشی، مشاوران، متخصصان رفتار، و متخصصان خواندن ملاقات کنید.

فرزند شما حق برخورداری از آموزش و پرورشی را دارد که نیازهای او را برآورده کند.

در ایالات متحده، این به معنای یک برنامه آموزشی فردی (IEP)، آزمون ویژه، محل اقامت در کلاس، تدریس خصوصی، آموزش فشرده خواندن، برنامه های رفتاری و سایر خدمات است که می تواند تفاوت بزرگی در موفقیت مدرسه ایجاد کند.

با یک متخصص مداخله خواندن کار کنید

مطالعات نشان می‌دهند که مغز می‌تواند سازگار شود و اگر از مداخلاتی استفاده کنید که مهارت‌های رمزگشایی و دانش شما از نحوه تولید صداها را هدف قرار می‌دهد، می‌تواند توانایی خواندن شما را بهبود بخشد.

تمام گزینه های درمانی خود را برای ADHD در نظر بگیرید

CDC می‌گوید رفتار درمانی، دارودرمانی و آموزش والدین همه بخش‌های مهم درمان کودکان مبتلا به ADHD هستند.

هر دو حالت را درمان کنید

یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که اگر می‌خواهید در هر دو شرایط بهبود پیدا کنید، درمان‌های ADHD و درمان اختلال خواندن هر دو ضروری هستند.

شواهد و مدارکی وجود دارد که داروهای ADHD ممکن است با بهبود تمرکز و حافظه تأثیر مثبتی بر خواندن داشته باشند.

فلوت یا کمانچه را بردارید

مطالعات نشان داده اند که نواختن منظم یک آلت موسیقی می تواند به همگام سازی بخش هایی از مغز که تحت تاثیر ADHD و نارساخوانی قرار دارند کمک کند.

چشم انداز

نه ADHD و نه نارساخوانی قابل درمان نیستند، اما هر دو بیماری به طور مستقل قابل درمان هستند.

ADHD را می توان با رفتار درمانی و دارو درمان کرد و نارساخوانی را می توان با استفاده از طیف وسیعی از مداخلات خواندن که بر رمزگشایی و بیان تمرکز دارد، درمان کرد. 

کلام پایانی

بسیاری از افرادی که ADHD دارند، نارساخوانی نیز دارند.

تفکیک آنها می تواند دشوار باشد زیرا علائم – حواس پرتی، ناامیدی و مشکل در خواندن – تا حد زیادی با هم همپوشانی دارند.

مهم است که هر چه زودتر با پزشکان و معلمان صحبت کنید، زیرا درمان های پزشکی، روانشناختی و آموزشی موثر وجود دارد. کمک گرفتن برای هر دو شرایط می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند، نه تنها در نتایج آموزشی، بلکه در عزت نفس بلندمدت هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان.