فک قفل شده: علل و نکاتی برای کاهش تنش

فک سفت می تواند باعث درد یا ناراحتی در بسیاری از قسمت های بدن شما شود. شدت درد می تواند متفاوت باشد و ممکن است به صورت دردناک، ضربان دار، حساس یا شدید توصیف شود. این احساسات ممکن است هنگام جویدن یا خمیازه بدتر شوند.

محل دقیق درد نیز می تواند متفاوت باشد. اگر فک سفت دارید، ممکن است در موارد زیر احساس ناراحتی کنید:

• یک یا هر دو طرف صورت شما
• فک
• سر
• دندان ها
• گردن
• بینی
• دهان
• گوش ها

علاوه بر درد، سایر علائم فک سفت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• هنگامی که می خواهید دهان خود را باز کنید، دامنه حرکت محدود است
• قفل شدن مفصل فک
• صدای کلیک کردن

برای آشنایی با علل احتمالی فک سفت و کارهایی که می توانید برای تسکین و جلوگیری از گرفتگی در آینده انجام دهید، ادامه مطلب را بخوانید.

دلایل قفل شدن فک

۱. اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMD یا TMJD)

TMD باعث درد در مفصل فک و عضلات اطراف آن می شود. می تواند باعث درد یا قفل شدن در یک یا هر دو مفصل لولا (مفاصل گیجگاهی فکی) شود. این مفاصل بین فک پایین و استخوان تمپورال قرار دارند.

TMD همچنین می تواند باعث درد دردناک یا ضربان دار و احساس حساسیت در گوش، فک و صورت یا نزدیکی آن شود. جویدن غذا ممکن است احساس درد را افزایش دهد. جویدن همچنین ممکن است صدای کلیک یا احساس ساییدن ایجاد کند.

درد TMD اغلب موقت است و ممکن است با مراقبت در منزل برطرف شود.

۲. استرس

احساس استرس و اضطراب گاهی اوقات باعث می شود که در هنگام خواب ناخواسته فک خود را فشار دهید یا دندان قروچه کنید. همچنین ممکن است در حالی که بیدار هستید، فک خود را در حالت فشرده نگه دارید بدون اینکه از آن آگاه باشید.

این اعمال می تواند باعث احساس سفتی در فک و درد در ساعات خواب و بیداری شود. درد ممکن است هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن بدتر شود.

استرس همچنین می تواند علائم مشابه دیگری مانند سردرد تنشی ایجاد کند.

۳. دندان قروچه (براکسیسم)

دندان قروچه (Bruxism or teeth grinding) یا فشردن ممکن است ناشی از استرس، ژنتیک یا مشکلات دندانی مانند نامرتبی دندان ها باشد. دندان قروچه ممکن است در هنگام خواب رخ دهد. همچنین ممکن است زمانی که شما بیدار هستید رخ دهد، اگرچه ممکن است آگاهانه از آن آگاه نباشید.

دندان قروچه می تواند باعث سفتی یا احساس درد در صورت، گردن و فک بالا یا پایین شود. همچنین می تواند باعث سردرد یا گوش درد شود.

۴. جویدن زیاد

جویدن آدامس یا هر ماده ای بیش از حد ممکن است منجر به سفتی در فک پایین (فک پایین) شود.

۵. آرتریت روماتوئید (RA)

آرتریت روماتوئید (RA) یک اختلال التهابی خود ایمنی است. ماهیچه ها و مفاصل سراسر بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

طبق تحقیقات سال ۲۰۱۵، تا ۸۰ درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید دارای TMD هستند که علت سفتی فک است.

RA ممکن است به مفصل فک و بافت های اطراف آسیب برساند. همچنین می تواند باعث تحلیل استخوان در فک شود.

۶. استئوآرتریت (OA)

اگرچه نادر است، اما ممکن است استئوآرتریت (OA) در مفاصل گیجگاهی فکی رخ دهد. می تواند باعث زوال و از بین رفتن عملکرد استخوان فک، غضروف و بافت شود. این می تواند منجر به فک سفت و دردناک شود. همچنین می تواند باعث تشعشع درد در ناحیه اطراف شود.

۷. کزاز

کزاز (فک قفلی) یک عفونت باکتریایی بالقوه کشنده است. علائم شامل سفتی در شکم، مشکل در بلع و انقباضات دردناک عضلانی در فک و گردن است.

واکسن کزاز (Tdap) از این عفونت جلوگیری می کند و به میزان قابل توجهی داردبروز کزاز را در ایالات متحده آمریکا کاهش داده است. 

۸. ضربه به صورت

گاهی اوقات آسیب به صورت می تواند بخشی از فک را تحت تاثیر قرار دهد که باعث حرکت می شود. این ممکن است منجر به درد یا سفتی شود.

علل بالقوه آسیب فک عبارتند از نیروی بی‌حرکت، مانند جراحت شدید، و حتی درمان‌های سرطان مانند جراحی یا پرتودرمانی. 

۹. داروها

برخی از داروها ممکن است علائم درد فک را تحریک کنند.

این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد روان پریشی
• داروهای بیهوشی
• متوکلوپرامید (رگلان)

۱۰. عفونت‌ها

اگر در اطراف دهان خود عفونت دارید، می تواند بر حرکت فک تأثیر بگذارد.

اگرچه غیر معمول است، اما عفونت ها می توانند به طور دائم به ماهیچه ها یا اعصاب آسیب بزنند، که می تواند منجر به حملات مکرر قفل شدن فک شود.

علل علائم متعدد

گاهی اوقات یک فک قفل شده شامل سایر علائم خاص می شود.

فک و قفل شدن

ممکن است یک احساس ناخوشایند ترکیدن همراه با فک سفت احساس کنید. این علامت ممکن است ناشی از:

• TMD
• دندان قروچه
• جویدن بیش از حد
• آرتریت یا سایر شرایط پزشکی

قفل شدن فک و گوش درد

گوش درد یک علامت شایع همراه با فک سفت است. اغلب ناشی از:

• TMD
• آرتروز
• مشکل دندان
• گوش شناگر
• عفونت سینوس

ورزش‌هایی برای رفع گرفتگی فک

در برخی موارد، ممکن است بتوانید عضلات سفت فک را با استفاده از تمرینات و کشش های هدفمند از بین ببرید. در اینجا سه ​​مورد وجود دارد که می توانید امتحان کنید:

۱. تمرین دستی باز کردن فک

حرکات کوچک باز کردن و بستن دهان را چندین بار به عنوان گرم کردن تکرار کنید. سپس انگشتان خود را روی چهار دندان پایینی جلویی خود قرار دهید.

به آرامی به سمت پایین بکشید تا زمانی که در سمت سفت فک خود احساس ناراحتی جزئی کنید. ۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی فک خود را به حالت اولیه بازگردانید.

با تکرار این کشش ۳ بار شروع کنید و تا ۱۲ تکرار ادامه دهید.

۲. کشش مفصل فک

این تمرین به کشش عضلات فک و گردن کمک می کند.

نوک زبان خود را روی سقف دهان خود فشار دهید، دقیقاً پشت دندان های جلویی بالایی خود بدون اینکه آنها را لمس کنید. سپس از زبان خود برای اعمال فشار ملایم استفاده کنید. به آرامی دهان خود را تا جایی که می توانید باز کنید، سپس به آرامی آن را ببندید.

در نقطه ای که احساس ناراحتی می کنید متوقف شوید. تا ۱۰ بار تکرار کنید. با این حال، اگر این تمرین برای شما درد ایجاد می کند، نباید این تمرین را انجام دهید.

۳. کشش لبخند زدن

این کشش به از بین بردن استرس در عضلات صورت، فک بالا و پایین و گردن کمک می کند.

بدون احساس سفتی یا درد، وسیع ترین لبخندی را که می توانید بخندید. در حالی که لبخند می زنید، به آرامی فک خود را ۲ اینچ دیگر باز کنید. از طریق دهان نفس عمیق بکشید، سپس در حالی که لبخند را رها می کنید، بازدم کنید. تا ۱۰ بار تکرار کنید.

محافظ دهان برای فک سفت

ممکن است از پوشیدن محافظ دهان سود ببرید، به خصوص اگر سفتی فک شما ناشی از فشردن یا ساییدن دندان ها در خواب باشد. چندین نوع محافظ دهان وجود دارد.

ممکن است بر اساس علت بیماری به نوع خاصی نیاز داشته باشید. یک پزشک یا دندانپزشک باید بتواند محافظ دهان مناسب را توصیه کند.

محافظ دهان برای دندان قروچه

اگر در خواب دندان قروچه می کنید، دندانپزشک ممکن است یک محافظ دهان را برای کمک به کاهش تماس بین دندان های بالا و پایین توصیه کند. این به کاهش ساییدگی دندان ها کمک می کند. همچنین ممکن است به از بین بردن سفتی و درد فک کمک کند.

محافظ های دهان برای دندان قروچه می توانند از مواد مختلفی ساخته شوند، از اکریلیک سخت تا پلاستیک نرم. مارک‌های بسیاری از محافظ‌های دهان بدون نسخه در دسترس هستند، اگرچه ممکن است ترجیح داده شود که یک محافظ دهان خود را سفارشی کنید.

محافظ های دهان سفارشی و پرینت سه بعدی گزینه گران تری هستند، اما سطوح مختلفی از ضخامت را بر اساس شدت دندان قروچه شما امکان پذیر می کنند. آنها همچنین در کاهش فشار فک و کمک به تراز طبیعی فک شما موثرتر از گزینه های خریداری شده در فروشگاه هستند.

با یک دندانپزشک صحبت کنید که کدام نوع برای شما بهتر است.

محافظ دهان برای اختلالات مفصلی

اگر یک اختلال مفصلی مانند TMD دارید، دندانپزشک شما ممکن است محافظ دهانی به نام اسپلینت را توصیه کند. آتل ها از اکریلیک سخت یا نرم ساخته می شوند و معمولا به صورت سفارشی ساخته می شوند.

آنها طوری طراحی شده اند که به آرامی فک پایین را در یک موقعیت رو به جلو نگه می دارند و به سمت جلوی دهان شما متمایل می شوند. این به کاهش فشار روی استخوان فک و ماهیچه های اطراف کمک می کند.

دندانپزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که از اسپلینت در ۲۴ ساعت شبانه روز استفاده کنید نه فقط در شب. درمان ممکن است از ماه ها تا سال ها طول بکشد.

ماساژ دادن

ماساژ دادن فک ممکن است به افزایش جریان خون و کاهش سفتی عضلات کمک کند.

می توانید این کار را با باز کردن دهان و مالش آرام ماهیچه های کنار گوش در یک حرکت دایره ای امتحان کنید. این ناحیه ای است که مفاصل گیجگاهی فکی در آن قرار دارند. این کار را چند بار در روز از جمله درست قبل از خواب امتحان کنید.

درمان‌های پزشکی

همچنین درمان هایی وجود دارد که ممکن است تسکین دهنده باشد.

کمپرس گرم یا سرد

استفاده از کمپرس سرد یا گرم روی فک ممکن است به کاهش درد کمک کند.

داروها

مسکن‌های درد، مانند ایبوپروفن، می‌توانند به کاهش ناراحتی فک کمک کنند. گاهی اوقات، پزشکان بسته به موقعیت، داروهای ضد افسردگی یا شل کننده های عضلانی خاصی را نیز تجویز می کنند.

تزریقات

تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل یا بوتاکس در عضلات فک ممکن است به کاهش علائم مرتبط با فک سفت کمک کند.

طب سوزنی

طب سوزنی (Acupuncture) یک درمان جایگزین (alternative remedy) است که برخی افراد آن را در درمان مشکلات فک موثر می دانند. این شامل قرار دادن سوزن های کوچک در نقاط فشار استراتژیک بدن در تلاش برای تسکین درد است.

عمل جراحی

در موارد خاص، جراحی ممکن است یک گزینه برای افراد مبتلا به TMD باشد. انواع مختلفی از روش ها برای رفع یک مفصل مشکل دار در فک وجود دارد.

درمان لیزر دیاترمی موج کوتاه

لیزر دیاترمی موج کوتاه (Shortwave diathermy laser) از جریان الکتریکی با فرکانس بالا برای تولید گرما در بدن استفاده می کند. می تواند به تسکین درد و افزایش جریان خون کمک کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

بهتر است هر زمان که احساس درد یا ناراحتی در فک داشتید که به خودی خود از بین نمی رود به پزشک مراجعه کنید. یک دندانپزشک یا یک متخصص طب دهان می تواند درمان های خاصی را برای کاهش علائم شما توصیه کند.

پیشگیری

کاهش استرس و اضطراب ممکن است به جلوگیری از درد فک کمک کند. تکنیک‌های کاهش استرس برای امتحان عبارتند از:

• تمرینات تنفس عمیق
• فعالیت هوازی کم تاثیر، مانند رقص، پیاده روی و شنا
• یوگا
• مراقبه

اجتناب از جویدن زیاد و استفاده بیش از حد از عضلات فک نیز ممکن است به جلوگیری از درد فک کمک کند. سعی کنید غذاهای نرم و غیر چسبنده بخورید و از غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند اجتناب کنید، مانند:

• استیک
• تافی
• هویج خام
• آجیل

اگر روش‌های پیشگیری در خانه جواب نداد، با پزشک یا دندان‌پزشک صحبت کنید تا مشخص شود چگونه می‌توانید برای سفتی فک تسکین پیدا کنید.

نکته و ایده

فک سفت و دردناک می تواند به دلیل طیف وسیعی از شرایط از جمله دندان قروچه، TMD و استرس ایجاد شود. برخی از راه حل های خانگی ممکن است باعث تسکین یا جلوگیری از سفتی و درد شوند.

اینها شامل کاهش استرس و اصلاح رفتار، مانند خوردن غذای نرم و پرهیز از جویدن آدامس است. محافظ دهان یا آتل نیز ممکن است کمک کند.