بدترین شیوع و اپیدمی بیماریها در تاریخ ایالات متحده
افزایش تعداد موارد مشابه بیماری در منطقهای، فراتر از آن چیزی که مقامات بهداشت انتظار مشاهده آن را دارند، یک شیوع (outbreak) است. این اصطلاحات ممکن است به جای هم استفاده شوند، اگرچه اپیدمیها اغلب گسترده تر در نظر گرفته می شوند.
در طول سالها، شیوع بسیاری از بیماریهای عفونی رخ داده و در سراسر ایالات متحده گسترش یافته است.
۱۶۳۳-۱۶۳۴: آبله از مهاجران اروپایی
آبله (Smallpox) در دهه ۱۶۰۰ به آمریکای شمالی آمد. علائم شامل تب بالا، لرز، کمردرد شدید و بثورات پوستی بود. از شمال شرقی شروع شد و بومیان آمریکا با گسترش آن به غرب توسط آن ویران شدند.
در سال ۱۷۲۱، بیش از ۶۰۰۰ مورد از جمعیت ۱۱۰۰۰ نفری بوستون گزارش شد. حدود ۸۵۰ نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.
در سال ۱۷۷۰، ادوارد جنر (Edward Jenner) واکسنی از آبله گاوی ساخت. این به بدن کمک میکند تا در برابر آبله بدون ایجاد بیماری ایمن شود.
اکنون: پس از یک طرح بزرگ واکسیناسیون در سال ۱۹۷۲، آبله از ایالات متحده ناپدید شد. در واقع، دیگر نیازی به واکسن نیست.
۱۷۹۳: تب زرد از دریای کارائیب
یک تابستان مرطوب، پناهندگانی که از اپیدمی تب زرد (yellow fever) در جزایر کارائیب فرار کرده بودند، به فیلادلفیا رفتند و ویروس را با خود حمل کردند.
تب زرد باعث زرد شدن پوست، تب و استفراغ خونی می شود. در طول شیوع سال ۱۷۹۳، تخمین زده می شود که ۱۰ درصد از جمعیت شهر جان خود را از دست دادند و بسیاری دیگر برای اجتناب از آن، شهر را ترک کردند.
یک واکسن ساخته شد و سپس در سال ۱۹۵۳ مجوز گرفت. یک واکسن برای زندگی کافی است. این بیشتر برای افراد ۹ ماهه و بالاتر توصیه میشود، به خصوص اگر در مناطق پرخطر زندگی می کنید یا به مناطق پرخطر سفر می کنید.
میتوانید لیستی از کشورهایی که واکسن برای سفر در آنها توصیه میشود را در وب سایت مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) بیابید.
اکنون: پشهها کلید چگونگی گسترش این بیماری هستند، به ویژه در مناطقی مانند آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و آفریقا. از بین بردن پشه ها در کنترل تب زرد موفقیت آمیز بوده است.
در حالی که تب زرد هیچ درمانی ندارد، کسی که از این بیماری بهبود مییابد تا آخر عمر مصون میماند.
۱۸۳۲-۱۸۶۶: وبا در سه موج
ایالات متحده بین سالهای ۱۸۳۲ و ۱۸۶۶ سه موج جدی وبا (cholera)، عفونت رودهها داشت. همهگیری از هند شروع شد و به سرعت از طریق مسیرهای تجاری در سراسر جهان گسترش یافت.
شهر نیویورک اولین شهر ایالات متحده بود که تأثیر آن را احساس کرد. بین ۵ و ۱۰ درصد از کل جمعیت در شهرهای بزرگ جان باختند.
مشخص نیست چه چیزی به این همه گیری پایان داد، اما ممکن است تغییر آب و هوا یا استفاده از اقدامات قرنطینه باشد. در اوایل دهه ۱۹۰۰، شیوع بیماری پایان یافته بود.
درمان فوری بسیار مهم است زیرا وبا می تواند باعث مرگ شود. درمان شامل آنتی بیوتیک، مکمل روی و آبرسانی مجدد است.
اکنون: بر اساس گزارش CDC، وبا هنوز باعث مرگ حدود ۹۵۰۰۰ نفر در سال در سراسر جهان می شود. فاضلاب و تصفیه آب مدرن به ریشه کنی وبا در برخی کشورها کمک کرده است، اما این ویروس هنوز در جاهای دیگر وجود دارد.
اگر قصد سفر به مناطق پرخطر را دارید، می توانید واکسن وبا دریافت کنید. بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به وبا شستن مرتب دست ها با آب و صابون و اجتناب از نوشیدن آب آلوده است.
۱۸۵۸: مخملک نیز به صورت موجی ظاهر شد
مخملک یک عفونت باکتریایی است که می تواند بعد از گلودرد استرپتوکوکی ایجاد شود. مانند وبا، اپیدمی های مخملک به صورت موجی ظاهر شدند.
مخملک شایع ترین بیماری است که کودکان ۵ تا ۱۵ ساله را تحت تاثیر قرار می دهد. در کودکان زیر ۳ سال نادر است. بزرگسالانی که با کودکان بیمار در تماس هستند در معرض خطر بیشتری هستند.
مطالعات قدیمیتر استدلال میکنند که مخملک به دلیل بهبود تغذیه کاهش یافته است، اما تحقیقات نشان میدهد که بهبود در سلامت عمومی به احتمال زیاد علت آن بوده است.
اکنون: هیچ واکسنی برای جلوگیری از گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک وجود ندارد. برای کسانی که علائم گلودرد استرپتوکوکی دارند بسیار مهم است که به سرعت به دنبال درمان باشند. پزشک شما معمولاً مخملک را با آنتی بیوتیک درمان می کند.
۱۹۰۶-۱۹۰۷: “ماری تیفوس”
یکی از بزرگترین اپیدمی های تب حصبه در تمام دوران بین سال های ۱۹۰۶ و ۱۹۰۷ در نیویورک رخ داد.
مری مالون، که اغلب به عنوان “مری تیفوئید” شناخته می شود، در طول مدتی که آشپزی در یک ملک و در یک واحد بیمارستانی بود، عفونت باکتریایی را به حدود ۱۲۲ نیویورکی منتقل کرد.
حدود ۵ نفر از ۱۲۲ نفر نیویورکی که به این بیماری مبتلا شده بودند از مری مالون درگذشت. CDC نقل می کند مجموعاً ۱۳۱۶۰ مرگ در سال ۱۹۰۶ و ۱۲۶۷۰ مرگ در سال ۱۹۰۷.
آزمایشات پزشکی نشان داد که مالون یک ناقل سالم برای تب تیفوئید است. تب حصبه می تواند باعث بیماری و ایجاد لکه های قرمز روی قفسه سینه و شکم شود.
واکسنی در سال ۱۹۱۱ ساخته شد و درمان آنتی بیوتیکی برای تب حصبه در سال ۱۹۴۸ در دسترس قرار گرفت.
اکنون: امروزه تب حصبه نادر است. اما می تواند از طریق تماس مستقیم با افراد مبتلا به ویروس و همچنین مصرف غذا یا آب آلوده سرایت کند.
۱۹۱۸: آنفولانزای H1N1
H1N1 گونه ای از آنفولانزا است که هنوز هم سالانه در جهان در گردش است.
در سال ۱۹۱۸، این نوع آنفولانزا در پشت همه گیری آنفولانزا بود که گاهی اوقات آنفولانزای اسپانیایی نامیده می شد (اگرچه در واقع از اسپانیا نبود).
پس از جنگ جهانی اول، موارد آنفولانزا به آرامی کاهش یافت. هیچ یک از پیشنهادات ارائه شده در آن زمان (پوشیدن ماسک، نوشیدن روغن زغال سنگ) درمان موثری نبود. درمان های امروزی شامل استراحت در بستر، مایعات و داروهای ضد ویروسی است.
اکنون: سویههای آنفولانزا هر سال جهش مییابند و واکسیناسیون سال گذشته را کمتر مؤثر میسازد. مهم است که واکسن سالانه خود را برای کاهش خطر ابتلا به آنفولانزا دریافت کنید.
۱۹۲۱-۱۹۲۵: اپیدمی دیفتری
دیفتری در سال ۱۹۲۱، با ۲۰۶۰۰۰ مورد به اوج خود رسید. این باعث تورم غشاهای مخاطی از جمله در گلو می شود که می تواند تنفس و بلع را مسدود کند.
گاهی اوقات یک سم باکتریایی می تواند وارد جریان خون شود و باعث آسیب مرگبار قلبی و عصبی شود.
در اواسط دهه ۱۹۲۰، محققان مجوز واکسنی علیه این بیماری باکتریایی را صادر کردند. نرخ عفونت در ایالات متحده کاهش یافت.
اکنون: بر اساس گزارش CDC، امروز بیش از ۸۰ درصد، کودکان در ایالات متحده واکسینه می شوند. کسانی که به این بیماری مبتلا می شوند با آنتی بیوتیک درمان می شوند.
۱۹۱۶-۱۹۵۵: اوج فلج اطفال
فلج اطفال یک بیماری ویروسی است که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث فلج می شود. از طریق تماس مستقیم با افرادی که به عفونت مبتلا هستند، سرایت می کند.
شیوع بیماری به طور منظم در ایالات متحده در دهه ۱۹۵۰ رخ داد، با دو شیوع عمده فلج اطفال در سال ۱۹۱۶ و ۱۹۵۲. از ۵۷۶۲۸ مورد گزارش شده در سال ۱۹۵، ۳۱۴۵ مورد مرگ و میر وجود داشت.
در سال ۱۹۵۵ واکسن دکتر جوناس سالک تایید شد. به سرعت در سراسر جهان به تصویب رسید. در سال ۱۹۶۲، میانگین تعداد موارد به ۹۱۰ کاهش یافت. CDC گزارش می دهد که ایالات متحده از سال ۱۹۷۹ عاری از فلج اطفال بوده است.
حال: واکسن زدن قبل از سفر بسیار مهم است. هیچ درمانی برای فلج اطفال وجود ندارد درمان شامل افزایش سطح راحتی و جلوگیری از عوارض است.
۱۹۵۷: آنفولانزای H2N2
یک شیوع بزرگ آنفولانزا دوباره در سال ۱۹۵۷ رخ داد. ویروس H2N2 که منشا آن در پرندگان بود، برای اولین بار در فوریه ۱۹۵۷ در سنگاپور و سپس در آوریل ۱۹۵۷ در هنگ کنگ گزارش شد.
در تابستان ۱۹۵۷ در شهرهای ساحلی ایالات متحده ظاهر شد.
تعداد تخمینی مرگ و میرها ۱.۱ میلیون نفر در سراسر جهان و ۱۱۶۰۰۰ در ایالات متحده بوده است.
این بیماری همه گیر خفیف در نظر گرفته می شود زیرا زود تشخیص داده شد. دانشمندان توانستند واکسنی را بر اساس دانش ایجاد اولین واکسن آنفولانزا در سال ۱۹۴۲ ایجاد کنند.
اکنون: H2N2 دیگر در انسان گردش نمی کند، اما همچنان پرندگان و خوک ها را آلوده می کند. این احتمال وجود دارد که ویروس در آینده دوباره از حیوانات به انسان منتقل شود.
۱۹۸۱-۱۹۹۱: دومین شیوع سرخک
سرخک ویروسی است که باعث تب، آبریزش بینی، سرفه، قرمزی چشم و گلو درد می شود و بعداً بثورات پوستی در تمام بدن پخش می شود.
این یک بیماری بسیار مسری است که از طریق هوا پخش می شود. تقریبا همه بچهها قبل از تزریق واکسن به سرخک مبتلا شده اند. در نیمه دوم قرن بیستم، بیشتر موارد به دلیل پوشش ناکافی واکسیناسیون بود.
پزشکان شروع به توصیه واکسن دوم برای همه کردند. از آن زمان، هر سال به طور معمول کمتر از ۱۰۰۰ مورد داشته است، اگرچه در سال ۲۰۱۹ از این پیشی گرفت.
اکنون: ایالات متحده در سال های اخیر شیوع های کوچکتری از سرخک را تجربه کرده است. CDC بیان می کند که مسافران واکسینه نشده که به خارج از کشور سفر می کنند می توانند به این بیماری مبتلا شوند. وقتی آنها به ایالات متحده می آیند، آن را به دیگرانی که واکسینه نشده اند منتقل می کنند.
حتما تمام واکسنهایی را که پزشکتان توصیه میکند دریافت کنید.
۱۹۹۳: آب آلوده در میلواکی
یکی از دو تصفیه خانه میلواکی به کریپتوسپوریدیوم، انگلی که باعث عفونت کریپتوسپوریدیوز می شود، آلوده شد. علائم شامل کم آبی، تب، گرفتگی معده و اسهال است.
طبق گزارش شورای کیفیت و سلامت آب، یک مطالعه اولیه نشان داد که ۴۰۳۰۰۰ نفر بیمار شدند و ۶۹ نفر جان خود را از دست دادند که این بزرگترین شیوع آب در تاریخ ایالات متحده است.
اکثر مردم خود به خود بهبود یافتند. از میان افرادی که جان خود را از دست دادند، اکثریت سیستم ایمنی بدن خود را به خطر انداخته بودند.
اکنون: کریپتوسپوریدیوز هنوز یک نگرانی سالانه است. CDC گزارش میدهد که بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷، ۱۳ درصد در سال افزایش یافته است. تعداد موارد و شیوع بیماری در هر سال متفاوت است.
کریپتوسپوریدیوم از طریق خاک، غذا، آب یا تماس با مدفوع آلوده پخش می شود. این یکی از شایع ترین علل بیماری است که از طریق استفاده از آب تفریحی در تابستان رخ می دهد و می تواند به راحتی از حیوانات مزرعه یا در مراکز نگهداری از کودکان سرایت کند.
حتماً بهداشت فردی مانند شستن دست ها، هنگام کمپینگ یا پس از دست زدن به حیوانات را رعایت کنید. در صورت ابتلا به اسهال از شنا کردن خودداری کنید.
۲۰۰۹: آنفولانزای H1N1
در بهار سال ۲۰۰۹، ویروس H1N1 در ایالات متحده شناسایی شد و به سرعت در سراسر کشور و جهان گسترش یافت. این شیوع به عنوان آنفولانزای خوکی سرفصل خبرها شد.
مطابق تخمین CDC، حدود ۶۰.۸ میلیون مورد، ۲۷۴۳۰۴ بستری در بیمارستان و ۱۲۴۶۹ مرگ در ایالات متحده وجود دارد.
در سطح جهانی، ۸۰ درصد از مرگ و میرهای این شیوع در افراد کمتر از ۶۵ سال برآورد شده است.
در اواخر دسامبر ۲۰۰۹، واکسن H1N1 در دسترس همه کسانی قرار گرفت که آن را می خواستند. سطح فعالیت ویروس شروع به کاهش کرد.
اکنون: سویه H1N1 هنوز به صورت فصلی در گردش است، اما باعث مرگ و میر و بستری شدن در بیمارستان کمتری می شود. سویههای آنفولانزا هر سال جهش مییابند و واکسنهای سال قبل را کمتر میکنند. مهم است که واکسن سالانه خود را برای کاهش خطر ابتلا به آنفولانزا دریافت کنید.
۲۰۱۰، ۲۰۱۴: سیاه سرفه
سیاه سرفه که به سیاه سرفه معروف است، بسیار مسری است و یکی از شایع ترین بیماری ها در ایالات متحده است. این حملات سرفه می تواند ماهها طول بکشد.
نوزادان خیلی جوان برای واکسیناسیون بالاترین خطر ابتلا به موارد تهدید کننده زندگی را دارند. در طول اولین شیوع، ۱۰ نوزاد جان باختند.
شیوع سیاه سرفه هر ۳ تا ۵ سال یکبار رخ می دهد. CDCگزارش هامنبع مورد اعتمادافزایش تعداد موارد احتمالاً «عادی جدید» خواهد بود.
حال: وقوع بیماری بسیار کمتر از آنچه بوده است. CDC توصیه میکند همه افراد به واکسن نیاز دارند، اما زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری واکسیناسیون را دریافت می کنند تا محافظت در هنگام تولد را بهینه کنند.
همچنین توصیه می شود که همه کودکان و هرکسی که قبلا واکسینه نشده است، واکسن را دریافت کند.
دهه ۱۹۸۰ تا کنون: HIV و ایدز
اولین بار در سال ۱۹۸۱ ثبت شد، اپیدمی که امروزه به عنوان HIV شناخته می شود، به نظر می رسد یک عفونت نادر ریه باشد. اکنون می دانیم که HIV به سیستم ایمنی بدن آسیب می زند و توانایی آن را برای مبارزه با عفونت ها به خطر می اندازد.
ایدز آخرین مرحله HIV است و طبق گفته CDC، در سال ۲۰۱۸، نهمین علت مرگ و میر در ایالات متحده در بین افراد ۲۵ تا ۳۴ ساله بود. فقط به این دلیل که فردی به اچ آی وی مبتلا می شود به این معنی نیست که به ایدز مبتلا می شود.
HIV ممکن است از طریق جنسی یا از طریق خون یا مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل شود. در صورت عدم درمان می تواند از مادر به جنین منتقل شود.
پروفیلاکسی قبل از قرار گرفتن در معرض (یا PrEP) راهی برای جمعیت های پرخطر برای جلوگیری از عفونت HIV قبل از قرار گرفتن در معرض است. این قرص (با نام تجاری Truvada) حاوی دو دارو است که در ترکیب با سایر داروها برای درمان HIV استفاده می شود.
هنگامی که فردی از طریق فعالیت جنسی یا استفاده تزریقی در معرض HIV قرار می گیرد، این داروها می توانند از ایجاد عفونت دائمی ویروس جلوگیری کنند.
CDC بر این باور است که برای اولین بار در تاریخ مدرن، جهان ابزارهایی برای کنترل اپیدمی HIV بدون واکسن یا درمان دارد، در حالی که زمینه را برای پایان دادن به اچ آی وی فراهم می کند.
کنترل اپیدمی نیازمند دستیابی به گروه های پرخطر با درمان و پیشگیری است.
اکنون: در حالی که هیچ درمانی برای HIV وجود ندارد، خطر انتقال را می توان با اقدامات ایمنی کاهش داد، مانند اطمینان از استریل شدن سوزن ها و داشتن رابطه جنسی با روش های بازدارنده.
برای جلوگیری از انتقال سندرم از مادر به کودک می توان اقدامات ایمنی را در دوران بارداری انجام داد.
برای مواقع اضطراری، PEP (پیشگیری پس از مواجهه) یک داروی ضدرتروویروسی جدید است که از ایجاد HIV در عرض ۷۲ ساعت جلوگیری می کند.
۲۰۲۰: COVID-19
ویروس SARS-CoV-2، نوعی از ویروس کرونا که باعث بیماری کووید-۱۹ میشود، اولین بار در اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان، استان هوبی، چین شناسایی شد. به نظر می رسد به راحتی و به طور پایدار در جامعه پخش می شود.
موارد در سراسر جهان گزارش شده است و تا اواخر ماه مه ۲۰۲۰، بیش از ۱.۵ میلیون مورد و بیش از ۱۰۰۰۰۰ مرگ در ایالات متحده وجود داشته است.
این بیماری میتواند زندگی را تهدید کند، و به نظر میرسد افراد مسن و افرادی که دارای شرایط پزشکی قبلی هستند، مانند بیماری قلبی یا ریوی یا دیابت، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض جدیتر هستند.
علائم اولیه عبارتند از:
- تب
- سرفه خشک
- تنگی نفس
- خستگی
بروز بمان
تحصیلات
آموزش خود در مورد شیوع بیماری های کنونی می تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید که چه اقدامات احتیاطی را باید انجام دهید تا خود و خانواده خود را ایمن و سالم نگه دارید.
با مراجعه به CDC وقت خود را برای جستجوی اپیدمی های جاری اختصاص دهید. فهرست شیوع فعلی به خصوص اگر در سفر هستید.
از خود و خانواده خود محافظت کنید
خبر خوب این است که بیشتر شیوع های ذکر شده در اینجا نادر هستند و در برخی موارد قابل پیشگیری هستند. قبل از سفر مطمئن شوید که خانواده شما در مورد واکسیناسیون خود به روز هستند و آخرین واکسن های آنفولانزا را دریافت کنید.
گامهای ساده در آشپزخانه و تکنیکهای ایمنی مواد غذایی نیز میتواند از ابتلای شما و خانوادهتان به عفونت یا انتقال عفونت جلوگیری کند.
منابع
- ۱۰ leading causes of death by age group, United States – 2018. (2018).
cdc.gov/injury/images/lc-charts/leading_causes_of_death_by_age_group_2018_1100w850h.jpg - ۱۹۵۷-۱۹۵۸ Pandemic (H2N2 virus). (2019).
cdc.gov/flu/pandemic-resources/1957-1958-pandemic.html - ۲۰۰۹ H1N1 Pandemic (H1N1pdm09 virus). (2019).
cdc.gov/flu/pandemic-resources/2009-h1n1-pandemic.html - Ali M. (2015). Updated global burden of cholera in endemic countries.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4455997/ - Cholera: General information. (2018).
cdc.gov/cholera/general/index.html - Coronavirus (COVID-19). (n.d.).
cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html - COVID-19 dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University. (2020).
gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 - Cryptosporidiosis outbreaks — United States, 2009–۲۰۱۷. (۲۰۱۹).
cdc.gov/mmwr/volumes/68/wr/mm6825a3.htm - Daly WJ. (2008). The black cholera comes to the central valley of America in the 19Th Century – 1832, 1849, and later.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2394684/ - Diphtheria: Clinicians. (2019).
cdc.gov/diphtheria/clinicians.html - Facts about crypto and swimming pools. (n.d.).
cdc.gov/healthywater/pdf/swimming/resources/cryptosporidium-factsheet.pdf - Gradus S. (2014). Milwaukee, 1993: The largest documented waterborne disease outbreak in US history.
waterandhealth.org/safe-drinking-water/drinking-water/milwaukee-1993-largest-documented-waterborne-disease-outbreak-history/ - HIV in the United States and dependent areas. (2020).
cdc.gov/hiv/statistics/overview/ataglance.html - The history of vaccines. (n.d.).
historyofvaccines.org/content/yellow-fever-decimates-philadelphia - Immunization. (2017).
cdc.gov/nchs/fastats/immunize.htm - Marineli F, et al. (2013). Mary Mallon (1869-1938) and the history of typhoid fever.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3959940/ - Mayo Clinic Staff. (2018). Yellow fever.
mayoclinic.org/diseases-conditions/yellow-fever/diagnosis-treatment/drc-20353051 - Mayo Clinic Staff. (2020). Cholera.
mayoclinic.org/diseases-conditions/cholera/symptoms-causes/syc-20355287 - Measles cases and outbreaks. (2020).
cdc.gov/measles/cases-outbreaks.html - Measles history. (2018).
cdc.gov/measles/about/history.html - Mortality statistics. (1909).
cdc.gov/nchs/data/vsushistorical/mortstatsh_1907.pdf - Niederhuber M. (2014). The fight over inoculation during the 1721 boston smallpox epidemic.
sitn.hms.harvard.edu/flash/special-edition-on-infectious-disease/2014/the-fight-over-inoculation-during-the-1721-boston-smallpox-epidemic/ - Ochmann S, et al. (2017). Polio.
ourworldindata.org/polio - Parasites — cryptosporidium (also known as “crypto”). (۲۰۱۹).
cdc.gov/parasites/crypto/ - Pertussis epidemic — California, 2014. (2014).
cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6348a2.htm - Pertussis (whooping cough). (2017).
cdc.gov/pertussis/fast-facts.html - Polio elimination in the United States. (2019).
cdc.gov/polio/what-is-polio/polio-us.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Ffeatures%2Fpoliofacts%2Findex.html - Pre-exposure prophylaxis (PrEP). (2020).
cdc.gov/hiv/risk/prep/ - Scarlet fever: All you need to know. (2018).
cdc.gov/groupastrep/diseases-public/scarlet-fever.html - Vaccine timeline. (2020).
immunize.org/timeline/ - Yellow fever vaccine. (2020).
cdc.gov/yellowfever/vaccine/