کک و مک چیست؟
کک و مک (Freckles) لکه‌های کوچک قهوه‌ای روی پوست شما هستند که اغلب در مناطقی هستند که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند. در بیشتر موارد، کک و مک بی‌ضرر هستند. آنها در نتیجه تولید بیش از حد ملانین ایجاد می‌شوند که مسئول رنگ پوست و مو (پیگمانتاسیون) است. به طور کلی، کک و مک ناشی از تحریک اشعه ماوراء بنفش (UV) است.
دو دسته از کک و مک‌ها وجود دارد: افلیدها (ephelides) و لنتیژین‌های خورشیدی (solar lentigines). افلیدها نوع رایجی هستند که اکثر مردم آن را به عنوان کک و مک فکر می کنند. لنتیژین‌های خورشیدی لکه‌های تیره پوست هستند که در بزرگسالی ایجاد می‌شوند. این شامل کک و مک، لکه‌های پیری و لکه‌های خورشیدی است. این دو نوع کک و مک می‌توانند شبیه به هم به نظر برسند، اما از جهات دیگر مانند چگونگی ایجاد و توسعه متفاوت هستند.
چگونه کک و مک می‌گیرید؟
Ephelides: این کک و مک ها در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور خورشید و آفتاب سوختگی ایجاد می‌شوند. آنها می‌توانند روی هر کسی که از خود در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت نمی‌کند ظاهر شود. آنها روی صورت، پشت دست ها و قسمت بالایی بدن شما ظاهر می‌شوند. این نوع بیشتر در میان افرادی که رنگ پوست و رنگ موی روشن‌تری دارند رایج است. افراد قفقازی و آسیایی تبار بیشتر مستعد ابتلا به ephelides هستند.
لتیژین های خورشیدی: مانند افلیدها، این نوع نیز در قفقازی‌ها و بزرگسالان بالای ۴۰ سال ظاهر می شود.
چه چیزی شانس شما را برای کک و مک افزایش می‌دهد؟
اعتبار کک و مک هم به محیط طبیعی و هم به ژنتیک مربوط می شود. خطر سوزش شما می تواند بروز کک و مک را افزایش دهد.
در یک مطالعه از ۵۲۳ زن میانسال فرانسوی، دو عنصر وجود کک و مک را پیش بینی کردند: آفتاب سوختگی مکرر و ژنی به نام MC1R که دستورالعمل هایی را برای ساخت ملانین ارائه می دهد. اما این ژن روی همه افراد یکسان تأثیر نمی‌گذارد. دو نوع ملانین وجود دارد: فئوملانین (pheomelanin) و یوملانین (eumelanin).
افرادی که پوست آنها فئومالانین تولید می‌کند در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت نمی شوند و تمایل دارند:
- موهای قرمز یا بلوند
- پوست روشن
- کک و مک
- پوستی که بد برنزه می شود
افرادی که یوملانین بیشتری دارند معمولاً در برابر آسیب های پوستی توسط اشعه ماوراء بنفش محافظت می شوند و دارای موارد زیر هستند:
- موهای قهوه ای یا مشکی
- پوست تیره تر
- پوستی که به راحتی برنزه می شود
lentigines خورشیدی
برای lentigines خورشیدی، مطالعه فرانسوی همچنین نشان داد که چندین عامل مختلف احتمال را افزایش می دهند، از جمله:
- پوست تیره
- ظرفیت برنزه شدن
- سابقه کک و مک
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- درمان هورمونی، مانند کنترل بارداری خوراکی
تفاوت بین کک و مک و لکه‌های خورشیدی چیست؟
همه کک و مک ها در دسته افلیدها و لنتیژین های خورشیدی قرار می گیرند، اگرچه کک و مک و لکه های خورشیدی می توانند متفاوت باشند. lentigines شامل لکه های خورشیدی هستند که گاهی اوقات می توانند پوسته پوسته (scaly) شوند.
| ephelides | solar lentigines | |
| منشا | قرار گرفتن در معرض نور خورشید و آرایش ژنتیکی | در درجه اول نتیجه قرار گرفتن در معرض نور خورشید است |
| ظاهر | اولین بار در ۲ تا ۳ سالگی پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب قابل مشاهده است و با افزایش سن محو می شود | با افزایش سن، به خصوص پس از ۴۰ سالگی تجمع می‌یابد، بعید است که محو شود |
| مناطق تحت تأثیر | روی صورت، گردن، سینه و بازوها ظاهر می‌شود. | شایع ترین در پوست، صورت، دست، ساعد، سینه، پشت و ساق پا در معرض نور خورشید است. |
| قرارگیری در معرض نور خورشید | بیشتر در تابستان ظاهر می‌شود، در زمستان محو می‌شود | با فصل تغییر نمی‌کند. |
| اندازه | ۱ تا ۲ میلی متر، اگرچه می توانند بزرگتر باشند | ۲ میلی متر یا بزرگتر |
| حاشیه (لبه ضایعه پوستی) | نامنظم و به خوبی تعریف شده است | معمولاً به خوبی تعریف می شود |
| رنگ | قرمز تا قهوه ای روشن | زرد روشن تا قهوه ای تیره |
تفاوت بین کک و مک و خال چیست؟
خال ها (Moles) با کک و مک یکی نیستند. آنها هنوز ضایعات پوستی هستند، اما اغلب تیره تر هستند و لزوماً با قرار گرفتن در معرض نور خورشید مرتبط نیستند. با این حال، مانند افلیدها، خال ها در میان افراد با پوست روشن شایع تر است.
خال از تعداد زیاد سلول‌های رنگدانه‌ساز تشکیل شده است که میزان رگ‌های خونی آنها بیش از حد متوسط است. معمولاً در هنگام تولد یا بلافاصله پس از آن وجود دارد.
خال ها می توانند ظاهر بسیار متنوعی به خود بگیرند. رنگ می تواند از قهوه ای تا صورتی متغیر باشد و می تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد. در یک فرد جوان، یک خال بی ضرر همگام با رشد فرد خواهد بود.
آیا برای کک و مک یا خال باید به پزشک مراجعه کنم؟
کک و مک و خال به خودی خود هیچ تهدیدی ایجاد نمی کند. اما خال ها می توانند نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به ملانوم یا سرطان بدخیم پوست باشند.
برای بررسی کک و مک و خال های خود یک معاینه شخصی انجام دهید:
- الف) عدم تقارن: از وسط یک خط بکشید. اگر نیمه ها مطابقت نداشته باشند، نامتقارن است.
- ب) حاشیه: مرزهای خال های سرطانی معمولاً ناهموار هستند و بریدگی یا برآمدگی دارند.
- ج) رنگ: تنوع رنگ در خال علامت هشدار است.
- د) قطر: خال بزرگتر از ۱/۴ اینچ (نوک مداد) ممکن است سرطانی باشد.
- ه) در حال تکامل: هرگونه تغییر در اندازه، شکل، رنگ یا ارتفاع را به پزشک خود گزارش دهید.
اگر کک و مک، خال یا لکه های خورشیدی شما یک یا چند مورد از معیارهای فوق را نشان می دهد، با پزشک یا متخصص پوست خود قرار ملاقات بگذارید.
اگر نگران کک و مک خود هستید و در حال حاضر متخصص پوست ندارید، می توانید از طریق ابزار Healthline FindCare به پزشکان منطقه خود مراجعه کنید.
خال‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند
خطر ابتلا به ملانوما با افزایش تعداد خال ها افزایش می یابد. خطر ابتلا به ملانوم در افرادی که ۱۱ تا ۲۵ خال دارند، ۱.۶ برابر افزایش می یابد
سایر خطرات ملانوم عبارتند از:
- داشتن پوست روشن
- موهای قرمز و چشمان آبی
- سابقه سرطان پوست غیر ملانومایی
- سابقه برنزه شدن بیش از حد یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید
در یک تجزیه و تحلیل، خطر ملانوم برای جمعیت سفید پوست تقریباً ۳۲ و ۲۰ برابر بیشتر از افراد با پوست تیره تر بود. اگر در یکی از گروه های در معرض خطر قرار می گیرید یا خال جدیدی ایجاد می کنید، یک غربالگری سالانه ایده خوبی است.
آیا می‌توانم از ایجاد کک و مک بیشتر جلوگیری کنم؟
برای افرادی که می خواهند از کک و مک دوری کنند، پیشگیری امری کلیدی است. همچنین می توان از بروز کک و مک جلوگیری کرد و در عین حال سرعت ناپدید شدن آنها را افزایش داد. آکادمی پوست آمریکا توصیه می کند از کرم ضد آفتاب مقاوم در برابر آب با SPF حداقل ۳۰ برای پوست خود استفاده کنید. ۱۵ دقیقه قبل از رفتن به خارج از منزل برای محافظت کامل صبر کنید. این کار را هر روز حتی در زمستان انجام دهید تا از رنگدانه بیشتر جلوگیری کنید.
Dee Anna Glaser، MD، رئیس بخش پوست در دانشگاه سنت لوئیس توضیح می دهد: “شما واقعا نمی توانید کک و مک داشته باشید مگر اینکه در معرض نور خورشید قرار بگیرید.” حتی اگر این تمایل را به ارث برده باشید، اگر مادر و پدرتان شگفت‌انگیزترین طرفداران ضد آفتاب بودند و شما را از نور خورشید دور نگه می‌داشتند، احتمالاً باز هم کک و مک نخواهید داشت.
پیشگیری بدون نسخه
یک مطالعه نتایج خوبی را برای روشن کردن کک و مک و رنگدانه پوست با محصولاتی مانند:
- آلفا هیدروکسیل اسیدها (تونر ۸% AHA)
- تری کلرواستیک اسید (TCA)
- فنل
- لایه بردارهای اسیدی
می توانید لایه برداری اسیدی و شیمیایی را به صورت آنلاین خریداری کنید. مطالعه بالا محلول جسنر را به عنوان یک درمان بالقوه برای کک و مک گزارش می کند. اگر از لایه بردار صورت در خانه استفاده می کنید، همیشه پچ تست کنید تا از تحریک پوست جلوگیری کنید. اگر پوست شما شروع به سوختن کرد، فوراً پوست را بشویید و بیش از زمان توصیه شده باقی نماند.
لیزر درمانی
دکتر گلیزر لیزر درمانی را برای روشن یا از بین بردن کک و مک پیشنهاد می کند. برخی از لیزرهای بازسازی کننده فرکشنال می توانند به زیبایی نه تنها روی صورت، بلکه روی سینه یا بالای شانه ها عمل کنند. یکی دیگر از اهداف محبوب این لیزرها، کک و مک روی پاهای بالای زانو است، جایی که افراد از قایق سواری و فعالیت های مشابه در معرض نور خورشید قرار می گیرند.
لیزرهای تکه تکه شده با هدف قرار دادن آبی که در داخل لایه های پوست است دوباره ظاهر می شوند. لایه ها را سوراخ می کند تا به آن لایه میانی درم برسد. این باعث می شود که سلول های رنگدانه شده اپیدرمی قدیمی خارج شوند و این واکنش منجر به بازسازی کلاژن و تشکیل کلاژن جدید می شود.
رفع solar lentigines
در مقایسه، لکه‌های خورشیدی معمولاً با قرار گرفتن در معرض کمتر خورشید محو نمی‌شوند. در عوض، آنها را می توان با موارد زیر درمان کرد:
- هیدروکینون
- کرم های رتینوئید
- لایه برداری شیمیایی
- سرما درمانی
- لیزر درمانی
لیزرهای دیگری نیز وجود دارند که رنگدانه های پوست را هدف قرار می دهند. این لیزرها به جای عبور از لایه های پوست، نواحی رنگدانه را هدف قرار داده و از بین می برند. لیزرهای مخصوص رنگدانه روی لکه های خورشیدی به خوبی کار می کنند.
همه چیز در مورد کک و مک
کک و مک و خال تقریباً همیشه بی ضرر هستند، اما ممکن است نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست باشند. دانستن خطر و جزئیات روبریک ABCDE برای ارزیابی تغییرات در رنگدانه های پوست به شناسایی هر گونه کک و مک یا خال که ممکن است خطرناک باشد کمک می کند. در مورد کک و مک، خال یا لکه های ناشی از آفتاب با پزشک خود صحبت کنید. آنها می‌توانند به شناسایی نقاطی کمک کنند تا شما از نزدیک نظارت کنید.
منابع
- ۱۰ skin care secrets for healthier-looking skin. (n.d.)
aad.org/public/skin-hair-nails/skin-care/skin-care-secrets - Baxter, L. L., & Pavan, W. J. (2013, May). The Etiology and Molecular Genetics of Human Pigmentation Disorders. Wiley Interdisciplinary Review Developmental Biology, ۲(۳), ۳۷۹–۳۹۲
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3694277/ - Chan, B. (n.d.). Solar lentigo
dermnetnz.org/topics/solar-lentigo/ - Ezzedine, K., Mauger, E., Latreille, J., Jdid, R., Malvy, D., Gruber, … Guinot, C. (2013, March). Freckles and Solar Lentigines Have Different Risk Factors in Caucasian Women. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, ۲۷(۳), e345-56
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22924836 - Fajuyigbe, D., & Young, A. R. (2016, November). The Impact of Skin Colour on Human Photobiological Responses. Pigment Cell and Melanoma Research, ۲۹(۶), ۶۰۷–۶۱۸
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5132026/ - Glaser, D. A. Personal interview. 2016, December 23.
- Goodson, A. G., & Grossman, D. (2009, May). Strategies for Early Melanoma Detection: Approaches to the Patient with Nevi. Journal of the American Academy of Dermatology, ۶۰(۵), ۷۱۹–۷۳۸
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2690513/ - Mradula, P. R., & Sacchidanand, S. (2012). A Split-Face Comparative Study of 70% Trichloroacetic Acid and 80% Phenol Spot Peel in the Treatment of Freckles [Abstract]. Journal of Cutaneous and Aesthetic Surgery, ۵(۴), ۲۶۱-۲۶۵
jcasonline.com/article.asp?issn=0974-2077;year=2012;volume=5;issue=4;spage=261;epage=265;aulast=Mradula - National Institutes of Health. (2016, December 21). MC1R Gene
ghr.nlm.nih.gov/gene/MC1R - Plensdorf, S., & Martinez, J. (2009, January 15). Common Pigmentation Disorders. American Family Physician, ۷۹(۲), ۱۰۹-۱۱۶
citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.729.5959&rep=rep1&type=pdf - Praetorius, C., Sturm, R. A., & Steingrimsson, E. (2014). Sun-Induced Freckling: Ephelides and Solar Lentigines. Pigment Cell and Melanoma Research, ۲۷, ۳۳۹–۳۵۰
researchgate.net/profile/Christian_Praetorius/publication/260148353_Sun-Induced_Freckling_Ephelides_and_Solar_Lentigines/links/543bb36b0cf2d6698be314e8.pdf - Vashi, N. A., & Kundu, R. V. (2013, October 4). Facial Hyperpigmentation: Causes and Treatment. Journal of British Dermatology, ۱۶۹, ۴۱–۵۶
onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjd.12536/full
