چه چیزی میتواند باعث شود که به این راحتی عرق کنید
همه عرق میکنند. این بخش مهمی از سیستم خنک کننده بدن (body’s cooling system) شما است و شما را از گرمای بیش از حد محافظت میکند.
بسیاری از چیزها میتوانند باعث تعریق شما شوند، مانند هوای گرم، ورزش یا حتی غذاهای تند (spicy foods). ممکن است در موقعیتهای استرس زا یا زمانی که تب دارید عرق کنید.
بیشتر اوقات، عرق کردن به سرعت به هدف خود عمل میکند. ما خنک میشویم، تعریق را متوقف میکنیم و دیگر به آن فکر نمیکنیم.
اما اگر شما یکی از ۲.۸ درصد آمریکاییهایی هستید که با تعریق بیش از حد (excessive sweating) زندگی میکنند که در اصطلاح پزشکی به عنوان هایپرهیدروزیس (hyperhidrosis) شناخته میشود، بیشتر از آنچه نیاز دارید عرق میکنید.
تعریق مداوم میتواند مشکلساز باشد. در حقیقت، پژوهش نشان میدهد که تعریق بیش از حد میتواند تمام جنبههای زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
بیایید به برخی از دلایلی که ممکن است به راحتی عرق کنید و نوع گزینههای درمانی موجود را بررسی کنیم.
چه چیزی باعث می شود بیش از حد لازم عرق کنید؟
شاید کف دست شما به شدت عرق کرده است. یا شاید این پاها، زیر بغل یا صورت شماست که حتی زمانی که هوا خنک است و ورزش نمی کنید، عرق می کنند.
اگر اغلب به راحتی عرق می کنید، می تواند از نظر احساسی و فیزیکی در زندگی روزمره شما مختل شود. دو نوع اصلی تعریق بیش از حد وجود دارد:
- هیپرهیدروزیس اولیه (Primary hyperhidrosis) دلیل پزشکی مشخصی ندارد.
- هیپرهیدروزیس ثانویه (Secondary hyperhidrosis) به دلیل یک وضعیت پزشکی مانند دیابت، عفونت یا تغییرات هورمونی یا احتمالاً در نتیجه دارویی که مصرف می کنید ایجاد می شود.
هیپرهیدروزیس اولیه
تعریق غیرطبیعی بدون علت پزشکی، هیپرهیدروزیس کانونی اولیه نامیده می شود. این می تواند باعث تعریق عمومی یا تعریق جدا شده در یک یا چند ناحیه شود، مانند:
- زیر بغل (هیپرهیدروز زیر بغل)
- صورت
- ناحیه کشاله ران
- کف دست
- کف پا
- ناحیه زیر سینه ها
ممکن است در مقایسه با دیگران در گرما بسیار بیشتر عرق کنید. همچنین ممکن است مدتها بعد از ورزش یا زمانی که استرس دارید عرق کنید . اصطلاح “عرق فلاپ” به تعریق زیاد به دلیل خجالت یا اضطراب اشاره دارد.
یا ممکن است بدون دلیل عرق کنید. این به این دلیل اتفاق می افتد که اعصاب بیش از حد فعال، غدد عرق را فعال می کنند، حتی اگر نیازی به خنک سازی نداشته باشید.
هیپرهیدروزیس اولیه معمولاً از دوران بلوغ شروع می شود و به نظر می رسد در برخی خانواده ها دیده می شود، بنابراین ممکن است یک پیوند ژنتیکی وجود داشته باشد.
تغییرات هورمونی
در دوران یائسگی، گرگرفتگی و تعریق شبانه بسیار شایع است.
گرگرفتگی می تواند باعث تعریق شما در تمام نقاط بدن، به خصوص روی صورت، سر و سینه شود. ممکن است در شب ناگهان از خواب بیدار شوید و تمام بدن خود را غرق در عرق کنید.
گرگرفتگی و تعریق شبانه نیز ممکن است در دوران بارداری اتفاق بیفتد.
افزایش تعریق ممکن است به دلیل عدم تعادل هورمونی نیز باشد. برخی دیگر از علائم عدم تعادل هورمونی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش وزن
- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما یا گرما
- پوست خشک
- یبوست یا اجابت مزاج مکرر
دیابت
اگر دیابت دارید، ممکن است وقتی قند خونتان پایین است (هیپوگلیسمی) تعریق زیاد یا تعریق شبانه را تجربه کنید. سایر علائم هشدار دهنده اولیه قند خون پایین معمولاً عبارتند از:
- گرگرفتگی
- لرزش
- گرسنگی
- ضربان قلب تند
تعریق بیش از حد نیز می تواند از عوارض جانبی انسولین یا سایر داروهای دیابت باشد.
عفونت
تعریق می تواند نشانه عفونت باشد. چند نمونه از عفونت هایی که ممکن است باعث تعریق شوند عبارتند از:
- بیماری سل. سایر علائم سل می تواند شامل سرفه خونی، درد قفسه سینه، خستگی بی دلیل و تب باشد.
- اندوکاردیت. اندوکاردیت شرایطی است که باعث التهاب پوشش داخلی قلب شما می شود. علاوه بر تعریق شبانه، علائم دیگر می تواند شامل تب یا لرز، رنگ پریدگی پوست، درد ماهیچه ها یا مفاصل، حالت تهوع و احساس پری در سمت چپ بالای شکم باشد.
- استئومیلیت. علاوه بر تعریق، این عفونت استخوانی همچنین می تواند باعث درد، قرمزی و تورم ناحیه آسیب دیده شود. همچنین می تواند باعث تب و لرز، سفتی و تحریک پذیری شود.
داروها
تعریق بیش از حد معمول نیز می تواند از عوارض جانبی چندین نوع دارو باشد، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای دیابت
- درمان جایگزینی هورمونی
سایر علل تعریق
بسیاری از شرایط دیگر وجود دارد که می تواند باعث شود راحت تر عرق کنید، از جمله:
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات خود ایمنی
- نوروپاتی اتونومیک
- اچ آی وی و ایدز
- بیماری هوچکین
- سرطان خون
- لنفوم غیر هوچکین
- سیرنگومیلیا
- اختلالات تیروئید
- ترک الکل
- ترک ماری جوانا، کوکائین یا مواد افیونی
آیا کاری وجود دارد که میتوانید برای کنترل تعریق خود انجام دهید؟
اگر تعریق شما متوسط است، ممکن است چند کار وجود داشته باشد که می توانید برای کنترل تعریق خود انجام دهید . به عنوان مثال، شما می توانید:
- محیط خود را خنک و راحت نگه دارید، به خصوص در شب.
- از غذاهای تند، الکل، کافئین و سایر غذاهایی که تمایل به تعریق دارند اجتناب کنید.
- از ضد تعریق با قدرت بالینی استفاده کنید.
- لباس های گشاد از پارچه های طبیعی را انتخاب کنید.
- کفش و جوراب های ساخته شده از مواد طبیعی بپوشید. صندل، جوراب های ضد رطوبت و هوا دادن به پاهای خود را در طول روز امتحان کنید.
- یک دستمال جاذب یا حوله کوچک در دسترس داشته باشید تا عرق را پاک کنید و پوست خود را خشک نگه دارید.
- روی یک فن قابل حمل سرمایه گذاری کنید که بتوانید به راحتی در اطراف آن جابجا شوید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
تعریق بیش از حد گاه به گاه احتمالاً دلیلی برای نگرانی نیست، به خصوص اگر در هوای گرمتر یا پس از انجام یک تمرین شدید رخ دهد.
اما شرایطی وجود دارد که تعریق بیش از حد راحت یا بیش از حد نیاز به مراجعه به پزشک دارد. در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- شما اغلب بیش از حد عرق می کنید، حتی اگر هوا گرم نیست و به خودتان فشار نمی آورید.
- پوست شما به دلیل مرطوب بودن طولانی مدت سفید یا پوسته پوسته می شود.
- شما اغلب به دلیل تعریق بیش از حد دچار خارش جوک، پای ورزشکار یا سایر عفونت های پوستی می شوید.
- شما علائم جدید و غیر قابل توضیح دیگری دارید.
- هیچ کاری که انجام می دهید به کنترل تعریق شما کمک نمی کند.
- تعریق بیش از حد باعث ناراحتی عاطفی و اختلال در زندگی شما می شود.
پزشک شما احتمالاً با یک معاینه فیزیکی شروع می کند. نتایج معاینه به همراه سابقه بالینی شما، مراحل بعدی را مشخص می کند. ممکن است از نظر دیابت، عفونت، عدم تعادل هورمونی یا سایر بیماری هایی که می توانند باعث تعریق شوند، غربالگری شوید.
آزمایش عرق می تواند به شناسایی نواحی و شدت تعریق کمک کند. این شامل پوشاندن پوست شما با ماده ای است که هنگام عرق کردن تغییر رنگ می دهد.
چه زمانی باید مراقبت های پزشکی فوری دریافت کرد
اگر تعریق با درد قفسه سینه، حالت تهوع یا سبکی سر همراه است، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید. این علائم می تواند علائم هشدار دهنده حمله قلبی یا یک بیماری جدی دیگر باشد.
درمانهای پزشکی برای تعریق بیش از حد
اگر تعریق شما ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد، ابتدا پزشک باید به آن رسیدگی کند. درمان مشکل زمینه ای ممکن است به رفع تعریق بیش از حد یا غیر معمول کمک کند.
هنگامی که هیچ دلیل مشخصی وجود ندارد، پزشک شما ممکن است برای کمک به کنترل تعریق شما، درمان تجویز کند. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضد تعریق، موضعی یا دستمالهای پارچهای با قدرت تجویزی.
- داروهای ضد افسردگی، که می توانند به شما کمک کنند کمتر عرق کنید و در عین حال اضطراب را کاهش دهید که باعث تعریق بیشتر می شود.
اگر تعریق قابل کنترل نیست و همچنان مشکل ساز است، گزینه های دیگری نیز وجود دارد، مانند:
- تزریق سم بوتولینوم. تزریق بوتاکس ممکن است به انسداد موقت اعصابی که غدد عرق شما را تحریک می کنند کمک کند.
- یونتوفورزیس. این دستگاه پزشکی به طور موقت غدد عرق شما را با رساندن جریان های الکتریکی ملایم به دست ها یا پاهای شما در حالی که در آب غوطه ور هستند مسدود می کند.
- سمپاتکتومی آندوسکوپی قفسه سینه. این جراحی کم تهاجمی شامل بریدن عصب سمپاتیک است. این کار می تواند تعریق زیر بغل و کف دست و همچنین تعریق و سرخ شدن صورت را کاهش دهد.
- جراحی برداشتن غده عرق. اگر هیچ چیز دیگری جواب نداد، غدد عرق زیر بغل شما را می توان با جراحی برداشت. با این حال، این شما را از عرق کردن در مناطق دیگر باز نمی دارد.
سخن پایانی
عرق کردن خیلی راحت می تواند تمام جنبه های زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر یک بیماری زمینهای وجود داشته باشد که باعث تعریق بیشتر از حد معمول شود، درمان آن بیماری ممکن است مشکل را حل کند.
اگر هیچ دلیلی پیدا نشد، گزینه های درمانی دیگری نیز وجود دارد. اینها شامل داروهای تجویزی و محصولات تجویزی، تزریق انسداد عصبی و جراحی است.
اگر خیلی راحت عرق میکنید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما قادر خواهد بود به شما در درک گزینه های درمانی که ممکن است برای شما بهترین کار را انجام دهند کمک کند.
منابع
- Hyperhidrosis. (n.d.).
aad.org/public/diseases/a-z/hyperhidrosis-overview - Hyperhidrosis, primary. (2003).
rarediseases.org/rare-diseases/hyperhidrosis-primary/ - Kamudoni P, et al. (2017). The impact of hyperhidrosis on patients’ daily life and quality of life: a qualitative investigation. DOI:
۱۰.۱۱۸۶/s12955-017-0693-x - Mayo Clinic staff. (2017). Hyperhidrosis.
mayoclinic.org/diseases-conditions/hyperhidrosis/symptoms-causes/syc-20367152 - Night sweats. (n.d.).
osteopathic.org/what-is-osteopathic-medicine/night-sweats/