آیا فلج خواب یا بختک علائم مشکلات جدی تری هستند؟
محققان خواب به این نتیجه رسیدند که در بیشتر موارد فلج خواب به این معناست که بدن در مراحلی از خواب قادر به حرکت نیست. گاهی فلج خواب مربوط به مشکلات روحی و روانی فرد می شوند.
طی قرن ها توضیحات مختلفی در رابطه با فلج خواب ارائه شده است، اما اغلب به حضور یک شیطان اشاره شده است؛ شیطان نهان در طول شب و ربایندگان بیگانه. تقریبا هر فرهنگی در طول تاریخ داستان هایی در رابطه با شیاطینی که در طول شب باعث وحشت انسان می شوند، دارد. به هرحال انسان ها نیز توضیحات زیادی در مورد فلج موقت خواب و وحشت پس از آن ارائه داده اند.
فلج خواب چیست؟
در فلج خواب یا بختک هوشیار است، اما قادر به حرکت نمی باشد. این حالت زمانی رخ می دهد که فرد بین مراحل بیداری و خواب است. در طی این مراحل، انتقال از مرحله بیداری یا خواب، ممکن است فرد برای چند ثانیه یا چند دقیقه قادر به حرکت نباشد. برخی حتی ممکن است احساس فشار یا خفگی کنند. فلج خواب ممکن است با اختلالات دیگری مانند حمله خواب یا نارکولپسی همراه باشد. حمله خواب نیاز شدید و ناگهانی به خواب است که به خاطر ناتوانی مغز در تنظیم خواب رخ می دهد.
معمولا چه زمانی فلج خواب اتفاق می افتد؟
فلج خواب معمولا در دو حالت اتفاق می افتد؛ زمانی که فرد در حال به خواب رفتن است و زمانی که فرد در حال بیدار شدن است. اگر این مشکل زمانی رخ دهد که فرد در حال خوابیدن است، فلج پیش از خواب نامیده می شود و اگر زمانی رخ دهد که فرد در حال بیدار شدن است، فلج پس از خواب نامیده می شود.
در فلج پیش از خواب چه اتفاقی می افتد؟
زمانی که شما در حال خوابیدن هستید، بدن به آرامی شل شده و به حالت استراحت می رود. معمولا شما متوجه این تغییر نمی شوید و به آن توجه نمی کنید. به هرحال اگر در این حالت متوجه تغییر شوید، تشخیص خواهید داد که نمی توانید حرکت کنید یا حرفی بزنید.
در فلج پس از خواب چه اتفاقی می افتد؟
در طول خواب بدن شما بین REM (حرکت سریع چشم ها) و NREM (عدم حرکت چشم ها) تناوب دارد. یک دوره از REM و NREM خواب حدود ۹۰ دقیقه طول می کشد. NREM خواب ابتدا اتفاق می افتد و حدود ۷۵ درصد از کل زمان خواب شما را در بر می گیرد. در زمان NREM، بدن استراحت کرده و خود را بازیابی می کند. در انتهای NREM خواب خود را به REM تغییر می دهد و چشم ها به سرعت حرکت کرده و رویاها اتفاق می افتند اما بقیه بدن بسیار آرام بوده و در حالت استراحت هستند. عضلات شما در زمان REM کاملا بی حرکت هستند. اگر قبل از اتمام مرحله REM خواب، از این حالت ها آگاه شوید، متوجه خواهید شد که قادر به حرکت یا صحبت کردن نیستید.
چه کسانی به فلج خواب مبتلا می شوند؟
برآورد شده که از هر ۱۰ نفر ۴ نفر ممکن است به فلج خواب مبتلا باشند. این بیماری نوعی اختلال شایع است و اغلب در سنین نوجوانی متوجه آن می شوند، اما مردان و زنان در هر سنی ممکن است به این مشکل مبتلا شوند. فلج خواب ممکن است ارثی باشد. دیگر عواملی که بر روی فلج خواب تاثیر می گذارند، عبارتند از:
- کمبود خواب
- تغییر برنامه خواب
- شرایط روحی و ذهنی مانند اضطراب و اختلال بایپولار
- به پشت خوابیدن
- دیگر مشکلات خواب مانند نارکولپسی یا حمله خواب و یا گرفتگی عضلات پا در زمان خواب
- مصرف برخی داروها، از جمله داروهایی که برای درمان بیش فعالی یا ADHD تجویز می شوند.
- سوء مصرف مواد
تشخیص فلج خواب چگونه است؟
اگر در هنگام خوابید یا بیدار شدن از خواب به مدت چند ثانیه یا چند دقیقه متوجه شدید قادر به حرکت یا صحبت نیستید، در حقیقت مبتلا به فلج خواب هستید که پس از آن نیز به احتمال زیاد این حالت رخ خواهد داد. معمولا این اختلال نیاز به درمان ندارد.
اگر هر یک از نگرانی های زیر را دارید، به پزشک مراجعه کنید:
- نسبت به بروز این علائم نگران هستید.
- به خاطر بروز این علائم در طول روز خیلی احساس خستگی می کنید.
- این علائم باعث می شوند در طول شب نخوابید.
پزشک برای دست یابی به اطلاعات بیشتر در رابطه با این اختلال، اقدامات زیر را انجام خواهد داد:
- از شما می خواهد که علائم را با دقت و جزئیات بیان کنید و تا چند هفته تمام اتفاقات و جزئیات خواب خود را برای وی بنویسید.
- در رابطه با پیشینه سلامتی شما صحبت کند، از جمله در رابطه با هرگونه اختلال خواب که دارید یا در رابطه با وجود سابقه خانوادگی در مورد این مشکل سوالاتی بپرسد.
- برای ارزیابی بیشتر شما را به متخصص خواب معرفی کند.
- خواب شما را در طول شب یا چرت های روزانه شما را بررسی کند تا در مورد احتمال وجود هر گونه اختلال دیگر مطمئن شود.
درمان فلج خواب چگونه است؟
بسیاری از افراد مبتلا به فلج خواب نیاز به درمان خواهند داشت. درمان هرگونه اختلال، مانند حمله خواب، می تواند به بهبود شرایط کمک کند. مراحل درمان این مشکل عبارتند از:
- بهبود عادت های خواب – از جمله هر شب ۶ تا ۸ ساعت بخوابید.
- برای تنظیم چرخه خواب پزشک ممکن است ضد افسردگی تجویز کند که مصرف آنها ضروری خواد بود.
- درمان هرگونه مشکل ذهنی و روحی که منجر به فلج خواب خواهد شد.
- درمان تمام اختلالات دیگر مانند نارکولپسی یا گرفتن عضلات پا در طول شب
در مورد فلج خواب چه کاری می توان انجام داد؟
نیازی به ترس از بیگانگان یا شیاطین در طول شب وجود ندارد. اگر شما گاهی به این مشکل دچار می شوید، می توانید برای کنترل آن اقداماتی را در خانه انجام دهید. اولین مرحله اینکه اطمینان حاصل کنید خواب شما کافیست. پس از آن اینکه چه عواملی می توانند به کاهش اضطراب شما، به ویژه قبل از خواب، کمک کنند. اگر به پشت می خوابید، سعی کنید وضعیت خوابیدن خود را تغییر داده و به فرم های دیگری بخوابید. اگر فلج خواب به طور معمول مانع خواب شما می شود، به پزشک مراجعه کنید.
