در مطالعات مورد-شاهدی امکان سنجش شیوع یک بیماری در جامعه وجود ندارد

در مطالعات مورد-شاهدی (Case-Control)، امکان تعیین شیوع (Prevalence) یک بیماری یا پیامد در جامعه وجود ندارد، زیرا این نوع مطالعه به طور خاص برای بررسی ارتباط بین یک مواجهه (Exposure) و یک پیامد (Outcome) طراحی شده است، نه برای اندازه‌گیری شیوع بیماری. دلایل اصلی این محدودیت به شرح زیر است:

۱. انتخاب نمونه‌های بر اساس وضعیت پیامد:
– در مطالعه مورد-شاهدی، افراد بر اساس داشتن یا نداشتن بیماری (یا پیامد) انتخاب می‌شوند. گروه مورد (Case) شامل افرادی است که بیماری یا پیامد مورد مطالعه را دارند، و گروه شاهد (Control) شامل افرادی است که آن بیماری یا پیامد را ندارند.
– به همین دلیل، نمونه‌ها نماینده واقعی از جمعیت عمومی نیستند و نسبت بین موارد بیمار و غیر بیمار (مورد و شاهد) به صورت مصنوعی تنظیم می‌شود تا مطالعه انجام گیرد. بنابراین، نسبت‌های واقعی بیماری در جمعیت عمومی را منعکس نمی‌کنند.

۲. عدم تصادفی‌سازی:
– در مطالعات مورد-شاهدی، نمونه‌گیری به صورت تصادفی از جمعیت عمومی انجام نمی‌شود، بلکه افراد بر اساس پیامد انتخاب می‌شوند. از آنجا که این نوع مطالعه طراحی شده تا افرادی با پیامد (بیماری) و بدون پیامد را مقایسه کند، تعداد بیماران و شاهدان به دلخواه محقق تعیین می‌شود و به توزیع واقعی بیماری در جمعیت عمومی وابسته نیست.

۳. محاسبه نسبت شانس (Odds Ratio) به جای شیوع:
– در مطالعات مورد-شاهدی، به جای اندازه‌گیری شیوع بیماری، از نسبت شانس (Odds Ratio) برای بررسی ارتباط بین مواجهه و پیامد استفاده می‌شود. نسبت شانس، احتمال وقوع پیامد در گروه مواجهه‌یافته را نسبت به گروه مواجهه‌نیافته بررسی می‌کند، اما این معیار ارتباطی با شیوع بیماری در کل جمعیت ندارد.

۴. جمعیت مبتنی بر مورد و شاهد:
– مطالعات مورد-شاهدی معمولاً در جمعیت‌های خاص یا کلینیک‌ها انجام می‌شود و لزوماً نماینده جمعیت کلی نیستند. حتی اگر در یک جمعیت خاص انجام شود، نمی‌توان شیوع بیماری را به طور مستقیم از این نوع مطالعه استخراج کرد، زیرا نمونه‌گیری نماینده از کل جمعیت انجام نشده است.

جمع‌بندی:
در مطالعات مورد-شاهدی، به دلیل اینکه نمونه‌ها به صورت انتخابی بر اساس وضعیت بیماری (پیامد) انتخاب می‌شوند، این نوع مطالعه برای بررسی شیوع بیماری در جمعیت مناسب نیست. به جای آن، از این مطالعات برای مقایسه مواجهه‌ها بین افراد بیمار و غیر بیمار و محاسبه نسبت شانس (Odds Ratio) برای بررسی ارتباط بین مواجهه و پیامد استفاده می‌شود.