SPMS: آشنایی با مولتیپل اسکلروز ثانویه-پیشرونده

مولتیپل اسکلروزیس پیشرونده ثانویه (SPMS) یکی از انواع ام اس است. این مرحله بعد از MS عود کننده-فروکش کننده (RRMS) در نظر گرفته میشود.
با SPMS، دیگر هیچ نشانه ای از بهبودی وجود ندارد. این بدان معناست که با وجود درمان، وضعیت بدتر می شود. با این حال، درمان هنوز هم گاهی برای کمک به کاهش حملات و امیدواریم کاهش پیشرفت ناتوانی توصیه می شود.
این مرحله رایج است. در واقع، اکثر افراد مبتلا به ام اس اگر از یک درمان موثر اصلاح کننده بیماری (DMT) استفاده نکنند، در مقطعی دچار SPMS می شوند. دانستن علائم SPMS می تواند به شما در تشخیص زودهنگام آن کمک کند. هر چه زودتر درمان شما شروع شود، پزشک بهتر می تواند به شما در کاهش علائم جدید و بدتر شدن بیماری کمک کند.
چگونه ام اس عود کننده- فروکش کننده به SPMS تبدیل می شود؟
ام اس یک بیماری خودایمنی مزمن است که به اشکال مختلف ظاهر می شود و افراد را به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به پزشکی جان هاپکینز، حدود ۹۰ درصد از مبتلایان به ام اس در ابتدا با RRMS تشخیص داده می شوند.
در مرحله RRMS، اولین علائم قابل توجه عبارتند از:
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- بی اختیاری (مشکلات کنترل مثانه)
- تغییرات در بینایی
- مشکلات راه رفتن
- خستگی مفرط
علائم RRMS می توانند بیایند و بروند. برخی از افراد ممکن است برای چند هفته یا چند ماه هیچ علامتی نداشته باشند، پدیده ای به نام بهبودی. علائم ام اس نیز می تواند عود کند، اگرچه به آن شعله ور شدن می گویند. افراد همچنین می توانند علائم جدیدی ایجاد کنند. این حمله یا عود نامیده میشود.
عود معمولاً چند روز تا چند هفته طول می کشد. علائم می توانند در ابتدا به تدریج بدتر شوند و سپس به تدریج در طول زمان بدون درمان یا زودتر با استروئیدهای IV بهبود می یابند. RRMS غیر قابل پیش بینی است.
در برخی موارد، بسیاری از افراد مبتلا به RRMS دیگر دوره های بهبودی یا عود ناگهانی ندارند. در عوض، علائم ام اس آنها ادامه می یابد و بدون وقفه بدتر می شود.
ادامه، بدتر شدن علائم نشان می دهد که RRMS به SPMS پیشرفت کرده است. این معمولا ۱۰ تا ۱۵ سال پس از اولین علائم ام اس رخ می دهد. با این حال، SPMS می تواند به تعویق بیفتد یا حتی ممکن است از آن جلوگیری شود، اگر با DMT های موثر MS در اوایل دوره بیماری شروع شود.
علائم مشابهی در تمام انواع ام اس وجود دارد. اما علائم SPMS پیشرونده هستند و با گذشت زمان بهبود نمی یابند.
در مراحل اولیه RRMS، علائم قابل توجه هستند، اما لزوما آنقدر شدید نیستند که در فعالیت های روزمره تداخل ایجاد کنند. هنگامی که ام اس به مرحله پیشرونده ثانویه پیشرفت می کند، علائم چالش برانگیزتر می شوند.
تشخیص SPMS
SPMS در نتیجه از دست دادن نورون ها و آتروفی ایجاد می شود. اگر متوجه شدید که علائم شما بدون بهبودی یا عود قابل توجه بدتر می شود، اسکن MRI ممکن است به تشخیص کمک کند.
اسکن MRI می تواند میزان مرگ سلولی و آتروفی مغز را نشان دهد. MRI کنتراست بیشتری را در طول حمله نشان می دهد زیرا نشت مویرگ ها در طول حمله باعث جذب بیشتر رنگ گادولینیوم مورد استفاده در اسکن MRI می شود.
درمان SPMS
SPMS با فقدان عود مشخص می شود، اما هنوز هم ممکن است یک حمله علائم، که به عنوان شعله ور شدن نیز شناخته می شود، وجود داشته باشد. شعله ور شدن معمولاً در گرما و در زمان استرس بدتر است.
در حال حاضر، ۱۴ DMT برای اشکال عود کننده ام اس، از جمله SPMS که همچنان دارای عود است، استفاده می شود. اگر یکی از این داروها را برای درمان RRMS مصرف میکردید، پزشک ممکن است شما را تا زمانی که کنترل فعالیت بیماری متوقف شود، از شما استفاده کند.
انواع دیگر درمان می تواند به بهبود علائم و کیفیت زندگی کمک کند. این شامل:
- فیزیوتراپی
- کار درمانی
- ورزش متوسط منظم
- توانبخشی شناختی
آزمایشات بالینی
کارآزماییهای بالینی انواع جدیدی از داروها و روشهای درمانی را روی داوطلبان آزمایش میکنند تا درمان SPMS را بهبود بخشند. این فرآیند به محققان درک واضح تری از آنچه موثر و ایمن است می دهد.
داوطلبان در آزمایشهای بالینی ممکن است جزو اولین افرادی باشند که درمانهای جدید دریافت میکنند، اما برخی از خطرات را در بر میگیرد. درمان ها ممکن است به SPMS کمک نکنند و در برخی موارد ممکن است با عوارض جانبی جدی همراه باشند.
مهمتر از همه، اقدامات احتیاطی باید برای ایمن نگه داشتن داوطلبان و همچنین محافظت از اطلاعات شخصی آنها انجام شود.
شرکت کنندگان در کارآزمایی های بالینی معمولاً باید دستورالعمل های خاصی را رعایت کنند. هنگام تصمیم گیری در مورد شرکت کردن، مهم است که سؤالاتی بپرسید مانند اینکه آزمایش چقدر طول می کشد، چه عوارض جانبی بالقوه ممکن است شامل شود، و چرا محققان فکر می کنند که این کار به شما کمک می کند.
وبسایت انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس، آزمایشهای بالینی را در ایالات متحده فهرست میکند، اگرچه همهگیری COVID-19 ممکن است مطالعات برنامهریزیشده را به تأخیر انداخته باشد.
کارآزماییهای بالینی که در حال حاضر بهعنوان استخدام فهرست شدهاند شامل یکی برای سیمواستاتین است که ممکن است پیشرفت SPMS را کند کند و همچنین تحقیقاتی در مورد اینکه آیا انواع مختلف درمان میتواند به افراد مبتلا به ام اس در مدیریت درد کمک کند یا خیر .
آزمایش دیگری با هدف آزمایش اینکه آیا اسید لیپوئیک می تواند به افراد مبتلا به ام اس پیشرونده کمک کند تا تحرک داشته باشند و از مغز محافظت کنند یا خیر.
و یک کارآزمایی بالینی قرار است اواخر امسال روی سلولهای NurOwn به پایان برسد. هدف آن آزمایش ایمنی و اثربخشی درمان با سلول های بنیادی در افراد مبتلا به ام اس پیشرونده است.
پیشرفت
پیشرفت به این اشاره دارد که علائم در طول زمان به میزان قابل توجهی بدتر می شوند. در برخی موارد، SPMS ممکن است به عنوان “بدون پیشرفت” توصیف شود، به این معنی که به نظر نمی رسد به طور قابل اندازه گیری بدتر شود.
پیشرفت در افراد مبتلا به SPMS به طور قابل توجهی متفاوت است. با گذشت زمان، برخی ممکن است نیاز به استفاده از ویلچر داشته باشند، اما بسیاری از افراد همچنان قادر به راه رفتن هستند، احتمالاً با استفاده از عصا یا واکر.
اصلاحکنندهها اصطلاحاتی هستند که نشان میدهند SPMS شما فعال یا غیرفعال است. این به مکالمه با پزشک در مورد درمانهای احتمالی و آنچه میتوانید در آینده انتظار داشته باشید کمک میکند.
برای مثال، در مورد SPMS که فعال است، ممکن است در مورد گزینه های درمانی جدید صحبت کنید. در مقابل، با عدم فعالیت، شما و پزشکتان ممکن است در مورد استفاده از توانبخشی و راههایی برای مدیریت علائم خود با احتمالاً DMT که خطر کمتری دارد، صحبت کنید.
امید به زندگی
میانگین امید به زندگی برای افراد مبتلا به ام اس حدود ۷ سال کمتر از جمعیت عمومی است. کاملاً مشخص نیست چرا.
جدای از موارد شدید ام اس که نادر هستند، به نظر می رسد علل اصلی بیماری های دیگری باشد که عموما افراد را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، مانند سرطان و بیماری های قلبی و ریوی.
نکته مهم این است که امید به زندگی برای افراد مبتلا به ام اس در دهه های اخیر افزایش یافته است.
چشم انداز برای SPMS
برای مدیریت علائم و کاهش بدتر شدن ناتوانی، درمان ام اس مهم است. تشخیص و درمان زودهنگام RRMS می تواند به جلوگیری از شروع SPMS کمک کند، اما هنوز هیچ درمانی وجود ندارد.
اگرچه بیماری پیشرفت خواهد کرد، اما مهم است که SPMS را در اسرع وقت درمان کنید. هیچ درمانی وجود ندارد، اما ام اس کشنده نیست و درمان های پزشکی می توانند کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند. اگر RRMS دارید و متوجه بدتر شدن علائم شده اید، وقت آن است که با پزشک خود صحبت کنید.
در ادامه بخوانید:
» اثرات کوتاهمدت و بلندمدت ام اس: ۶ نکته که باید بدانید
» ۱۵ راه برای داشتن بهترین زندگی با وجود مولتیپل اسکلروزیس