زیست‌شناسیزیست‌شناسی (۱)

سوال های تشریحی گفتار چهارم فصل چهارم زیست شناسی دهم

امتیازی که به این مقاله می دهید چند ستاره است؟
[کل: ۳ میانگین: ۳.۳]

نمونه آزمون زیست‌شناسی دهم
توجه داشته باشید این آزمون صرفا برای کمک به یادگیری شما طراحی و ارائه شده است و هیچ‌گونه امتیاز یا اطلاعاتی از شما در این وب‌سایت بایگانی نمی‌‌شود. 

آزمون شامل ۲۵ پرسش است. 


سلام و درود

«تکرار مادر مهارت‌هاست»

در راستای افزایش مهارت شما آزمون‌های متنوع و زیادی برای شما آماده شده است. آزمون‌های گفتار از خط به خط آن طراحی شده‌اند و هر یک دارای ده پرسش دو گزینه‌ای است؛ اما آزمون‌های فصل، چهار گزینه‌ای هستند و هر یک از آنها دارای بیست پرسش است. 

برای تثبیت مطلب در حافظه و یادگیری هر چه بیشتر مطلب، در آزمون‌های آنلاین «آینده‌نگاران مغز» شرکت کنید.

برای شرکت در این آزمون‌ها بر لینک مربوطه کلیک کنید:

» گفتار تنوع گردش مواد در جانداران

» فصل گردش مواد در بدن


کتاب الکترونیکی پرسش‌های دو گزینه‌ای

پرسش‌های دو گزینه‌ای و خط به خط گفتارهای زیست‌شناسی چیست و گسترهٔ حیات؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.


برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.


کتاب الکترونیکی تعمیق و تثبیت یادگیری زیست‌شناسی

پرسش‌های جاهای خالی و خط به خط گفتار زیست‌شناسی چیست؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید. 


برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.



فصل گردش مواد در بدن

شامل گفتارهای:

گفتار ۱. قلب
گفتار ۲. رگ‌ها
گفتار ۳. خون
گفتار ۴. تنوع گردش مواد در جانداران

بارم­‌بندی مربوط به این فصل:

نوبت اول: ۲/۵ نمره
نوبت دوم: ۴/۵ نمره
نوبت دوم نهایی، شهریور و دی‌ماه: ۳/۵ نمره



» پرسش‌های نهایی این گفتار در لینک زیر: 
 
پس از نهایی شدن


تکمیل طرح پرسش بر اساس کتاب چاپ ۱۴۰۲



گفتار تنوع گردش مواد در جانداران



پرسش‌های دو گزینه‌ای


▪️در هر جمله با انتخاب یکی از عبارات داخل پرانتز جمله درست را به دست آورید. 

الف) در کرم‌های پهن (آزادزی – انگل)، انشعابات حفرۀ گوارشی به تمام نواحی بدن نفوذ می‌کنند.

آزادزی

ب) در پلاناریا، (انشعابات حفرۀ گوارشی – سامانه گردش آب) به تمام نواحی بدن نفوذ می‌کنند. 

انشعابات حفرۀ گوارشی

پ) در (هیدر – اسفنج) حرکات بدن به جابه‌جایی مواد کمک می‌کند.

هیدر

ت) قلب در سامانه (باز – بسته) مایعی به نام (همولنف – خون) را به (حفره – حفره‌های) بدن پمپ می‌کند.

باز – همولنف – حفره‌های

ث)  جانورانی که سامانه گردشی باز دارند، (مویرگ – همولنف) ندارند.

مویرگ

ج) در جانورانی که سامانه گردشی باز دارند (خون – همولنف) مستقیماً به فضای بین یاخته‌های بدن آنها وارد می‌شود و در مجاورت آنها جریان می‌یابد.

همولنف

چ) بندپایانی مانند ملخ سامانه گردشی (بسته – باز) دارند.

باز

ح) بندپایانی مانند (ملخ – آزولا) سامانه گردشی باز دارند.

ملخ

خ) ساده‌ترین سامانه گردش (باز – بسته) در کرم‌های حلقوی وجود دارد.

بسته

د) ساده‌ترین سامانه گردش بسته در (پلاناریا – کرم‌خاکی) وجود دارد.

کرم‌خاکی

ذ) در سامانه گردش بسته، مویرگ‌ها در کنار یاخته‌ها و با کمک (همولنف – آب میان بافتی)، تبادل مواد غذایی، دفعی و گازها را انجام می‌دهند. 

آب میان بافتی

ر) سامانه گردشی بسته، در (تمام – بسیاری از) مهره‌داران یافت می‌شود.

تمام

ز) گردش (خون – همولنف) در مهره‌داران به صورت ساده و یا مضاعف است.

خون

ژ) در گردش ساده مثل (ماهی – کروکودیل) و (نوزاد دوزیستان- دوزیست بالغ) خون، ضمن یک‌بار گردش در بدن، یک‌بار از قلب آن عبور می‌کند.

ماهی – نوزاد دوزیستان

س) مزیت سیستم گردش (ساده – مضاعف)، انتقال یکباره خون اکسیژن‌دار به تمام مویرگ‌های اندام‌هاست. 

ساده

ش) خون همه بدن از طریق سیاهرگ شکمی به (دهلیز – دهلیزها) و سپس به (بطن‌ها – بطن) وارد می‌شود.

دهلیز – بطن

ص) انقباض بطن قلب ماهی، خون را از طریق سرخرگ (شکمی – پشتی) به آبشش‌ها می‌فرستد.

شکمی

ض) در ماهی پس از تبادل گازهای تنفسی، خون از طریق (سرخرگ – سیاهرگ) پشتی به تمام بدن و پس از تبادل مویرگی با یاخته‌های بدن وارد سیاهرگ (شکمی – پشتی) می‌شود و به قلب برمی‌گردد.

سرخرگ – شکمی

ط) قبل از دهلیز قلب ماهی، (سینوس سیاهرگی – مخروط سرخرگی) و بعد از بطن،(سینوس سیاهرگی – مخروط سرخرگی) قرار دارد.

سینوس سیاهرگی – مخروط سرخرگی

گردش مضاعف، در (ماهی – پرنده) دیده می‌شود. 

پرنده

در گردش مضاعف، خون ضمن یک‌بار گردش در بدن، (یک – دو) بار از قلب عبور می‌کند.

دو

در سامانه گردش مضاعف، قلب به صورت دو تلمبه عمل می‌کند: یک تلمبه با فشار (بیشتر – کمتر) برای تبادلات گازی و تلمبه دیگر با فشار (کمتر – بیشتر) برای گردش عمومی فعالیت می‌کند.

کمتر – بیشتر 

سامانهٔ گردشی مضاعف، از (دوزیستان – ماهی‌ها) به بعد شکل گرفته است.

دوزیستان

قلب (سه – دو) حفره‌ای دوزیستان از (دو – یک) بطن و (یک – دو) دهلیز تشکیل شده است.

سه – یک – دو

جدایی کامل بطن‌ها در (دوزیستان – پرندگان) و پستانداران و برخی (ماهی‌ها – خزندگان) رخ می‌دهد.

پرندگان – خزندگان

جدایی کامل بطن‌ها در برخی خزندگان مثل (سوسمارها – کروکودیل‌ها) رخ می‌دهد.

کروکودیل‌ها

جدایی کامل بطن‌ها، حفظ فشار در سامانهٔ گردشی (ساده – مضاعف) را آسان می‌کند.

مضاعف

پرسش‌های سطر به سطر


▪️جاهای خالی عبارات زیر را با کلمات مناسب کامل کنید. 

الف) سامانه گردش آب در ……………، دیده می‌شود. 

اسفنج‌ها

ب) عامل حرکت آب در اسفنج‌ها، یاخته‌های ………… هستند که ………… دارند. 

یقه‌دار – تاژک

پ) حفرۀ گوارشی در هیدر پر از ………… است و علاوه بر ………….، وظیفه ………….. را نیز بر عهده دارد. 

مایعات – گوارش – گردش مواد

ت) قلب در سامانه باز، مایعی به نام …………. را به حفره‌های بدن پمپ می‌کند. 

همولنف

ث) همولنف نقش‌های ………………، ……………. و آب میان‌بافتی را بر عهده دارد.

خون – لنف

ج) جانورانی که سامانه گردشی …………… دارند، مویرگ ندارند.

باز

چ) در جانورانی که سامانه گردشی باز دارند، ……………. مستقیماً به فضای بین یاخته‌های بدن آنها وارد می‌شود و در مجاورت آنها جریان می‌یابد.

همولنف

ح) بندپایانی مانند ملخ سامانه گردشی ………….. دارند.

باز

خ) ساده‌ترین سامانه گردش بسته در کرم‌های …………….، نظیر …………… وجود دارد.

حلقوی – کرم‌خاکی

د) در سامانه گردش بسته، ……………. در کنار یاخته‌ها و با کمک ………………..، تبادل مواد غذایی، دفعی و گازها را انجام می‌دهند. 

مویرگ‌ها – آب میان بافتی

ر) تمام مهره‌داران، سامانه گردشی …………… دارند.

بسته

ز) گردش خون در مهره‌داران به صورت ………. و یا …………. است.

ساده – مضاعف

در گردش ساده مثل ……………. و …………….  ….، خون، ضمن یک‌بار گردش در بدن، یک‌بار از قلب آن عبور می‌کند.

ماهی – نوزاد دوزیستان

در گردش ساده خون، ضمن یک‌بار گردش در بدن، یک‌بار از قلب ……………. آن عبور می‌کند.

دو حفره‌ای

مزیت سیستم گردش خون ساده، انتقال …………. خون اکسیژن‌دار به …………… مویرگ‌های اندام‌هاست.

یکباره – تمام

خون همه بدن ماهی از طریق سیاهرگ شکمی به …………… و سپس به ……………. وارد می‌شود.

دهلیز – بطن

انقباض بطن قلب ماهی، خون را از طریق ……………….. به آبشش‌ها می‌فرستد.

سرخرگ شکمی

در ماهی پس از تبادل گازهای تنفسی، خون از طریق ……………. به تمام بدن و پس از تبادل مویرگی با یاخته‌های بدن وارد ………….   می‌شود و به قلب برمی‌گردد.

سرخرگ پشتی – سیاهرگ شکمی

قبل از دهلیز قلب ماهی، ……………… و بعد از بطن قلب آن،…………….. قرار دارد.

سینوس سیاهرگی – مخروط سرخرگی

در گردش مضاعف، خون ضمن یک‌بار گردش در بدن، ………. بار از قلب عبور می‌کند.

دو

در سامانه گردش مضاعف، قلب به صورت ……… تلمبه عمل می‌کند. 

 دو

در سامانه گردش مضاعف، قلب به صورت دو تلمبه عمل می‌کند: یک تلمبه با فشار ………….. برای ………… و تلمبه دیگر با فشار………..  برای ………….. فعالیت می‌کند.

کمتر – تبادلات گازی – بیشتر – گردش عمومی 

دوزیستان تنفس ………… دارند و بنابراین علاوه بر …………..، ……………. نیز در تبادل گازهای تنفسی نقش اساسی دارد. 

پوستی – شش‌ها – پوست

جدایی کامل بطن‌ها در …………… و ………….. و برخی ……………. رخ می‌دهد.

پرندگان – پستانداران – خزندگان

جدایی کامل بطن‌ها در برخی خزندگان مثل …………….. رخ می‌دهد. 

کروکودیل‌ها

جدایی کامل بطن‌ها، حفظ فشار در سامانهٔ گردشی …………… را آسان می‌کند.

مضاعف

فشار خون…………. برای رساندن سریع مواد غذایی و خون غنی از اکسیژن به بافت‌ها در جانورانی با نیاز ………….. به انرژی مهم است.

بالا – زیاد


پرسش‌های توصیفی – تشریحی


در تک‌یاخته‌ای، تبادل گاز، تغذیه و دفع بین محیط و یاخته چگونه انجام می‌شود؟

از سطح تک یاخته‌ای

در کدام جانداران، تبادل گاز، تغذیه و دفع بین محیط و یاخته از سطح جاندار انجام می شود؟

تک یاخته‌ای

چرا در جانداران پریاخته‌ای لازم است دستگاه گردش موادی به وجود آید؟ 

به دلیل زیاد بودن تعداد یاخته‌ها، همه یاخته‌ها با محیط بیرون ارتباط ندارند؛ بنابراین لازم است در آنها دستگاه گردش موادی به وجود آید تا یاخته‌ها نیازهای غذایی و دفع مواد زائد خود را با کمک آن برطرف کنند.

در کدام جانداران لازم است، دستگاه گردش موادی به وجود آید؟

جانداران پریاخته ای

یاخته‌ها در جانداران پریاخته‌ای نیازهای غذایی و دفع مواد زائد خود را چگونه برطرف می‌کنند؟

برای برطرف کردن این نیازها در آنها دستگاه گردش مواد به وجود آمده است.

دستگاه‌های گردش مواد در جانوران مختلف به چه صورت‌هایی است؟

سامانه گردش آب، حفره گوارشی، سامانه گردش باز و سامانه گردش بسته

کدام جانوران سامانه انتقال ویژه‌ای به نام سامانه گردش آب دارند؟

برخی از بی‌مهرگان به عنوان مثال اسفنج‌ها

سامانه انتقال مواد در اسفنج‌ها به چه صورت است؟

سامانه گردش آب

سامانه گردش آب در اسفنج‌ها به چه صورت است؟

به جای گردش درونی مایعات، آب از محیط بیرون از طریق سوراخ‌های دیواره به حفره یا حفره‌هایی وارد، و پس از آن از سوراخ یا سوراخ‌های بزرگ‌تری خارج می‌شود. عامل حرکت آب، یاخته‌های یقه‌دار هستند که تاژک دارند.

عامل حرکت آب، در سامانه گردش آب چیست؟

یاخته‌های یقه‌دار هستند که تاژک دارند.

عامل حرکت آب، در کدام سامانه انتقال مواد، یاخته‌های یقه‌دار هستند؟

سامانه گردش آب

کدام یاخته‌های اسفنج، تاژک دارند؟

یاخته‌های یقه‌دار

نقش یاخته‌های یقه‌دار چیست؟

یاخته‌های یقه‌دار عامل حرکت آب در اسفنج‌ها هستند 

فرق ورودی و خروجی‌های آب در سامانه گردش آب اسفنج‌ها چیست؟

سوراخ‌های ورودی آب از محیط به حفره یا حفره‌هایی در دیواره اسفنج‌ها می‌باشند. اما سوراخ یا سوراخ‌های خروج بزرگ‌ترند.

دستگاه گردش مواد در کدام جانوران به صورت حفره گوارشی است؟

مرجانیان مثل هیدر آب شیرین و عروس دریایی و کرم‌های پهن آزادزی مثل پلاناریا

دستگاه گردش مواد در هیدر به چه صورت است؟

به صورت حفره گوارشی

وظایف حفرۀ گوارشی هیدر چیست؟

حفرۀ گوارشی پر از مایعات علاوه بر گوارش، وظیفه گردش مواد را نیز بر عهده دارد.

دستگاه گردش مواد در کرم‌های پهن آزادزی مثل پلاناریا به چه صورت است؟

به صورت حفره گوارشی

در کرم‌های پهن آزادزی مثل پلاناریا، گردش مواد چگونه صورت می‌گیرد؟

در کرم‌های پهن آزادزی مثل پلاناریا، انشعابات آن به تمام نواحی بدن نفوذ می‌کند به طوری که فاصله انتشار مواد تا یاخته‌ها بسیار کوتاه است. در این جانور حرکات بدن به جابه‌جایی مواد کمک می‌کند.

در پلاناریا، انشعابات حفرۀ گوارشی به تمام نواحی بدن نفوذ می‌کنند. علت چیست؟

تا فاصله انتشار مواد تا یاخته‌ها بسیار کوتاه شود. 

چرا در کرم‌های پهن آزادزی، فاصله انتشار مواد تا یاخته‌ها بسیار کوتاه است؟ 

زیرا انشعابات حفرۀ گوارشی به تمام نواحی بدن نفوذ می‌کنند. 

چه عاملی به جابه‌جایی مواد در حفرهٔ گوارشی هیدر کمک می‌کند؟

حرکات بدن

در جانوران پیچیده‌تر از پلاناریا، دستگاه اختصاصی برای گردش مواد شکل گرفته است. در این جانوران چند نوع سامانه گردش مواد مشاهده می‌شود؟

دو نوع: سامانه گردشی باز و سامانه گردشی بسته

قلب در سامانه باز، مایعی را به حفره‌های بدن پمپ می‌کند. نام این مایع چیست؟ 

همولنف

در کدام نوع سامانه گردش مواد، قلب مایعی به نام همولنف را به حفره‌های بدن پمپ می‌کند؟

سامانه گردش باز

کدام مایع نقش‌های خون، لنف و آب میان‌بافتی را بر عهده دارد؟

همولنف

همولنف نقش‌های کدام مایعات را بر عهده دارد؟

خون، لنف و آب میان بافتی

کدام جانوران پیچیده‌تر از هیدر و پلاناریا، مویرگ ندارند؟

جانوران دارای سامانه گردش باز یعنی بندپایانی مانند ملخ

کدام جانوران سامانه گردش باز دارند؟

بندپایانی مانند ملخ

در بندپایانی مانند ملخ، گردش مواد چگونه صورت می گیرد؟

سامانه گردش مواد از نوع، باز است. در این سامانه، قلب مایعی به نام همولنف را به حفره‌های بدن پمپ می­‌کند. این جانوران مویرگ ندارند و همولنف مستقیماً به فضای بین یاخته‌های بدن وارد می‌شود و در مجاورت آنها جریان می‌یابد. همولنف نقش‌های خون، لنف و آب میان بافتی را بر عهده دارد.

در بندپایانی مانند ملخ، سامانه گردش مواد به چه صورت است؟

به صورت سامانه گردش باز

ساده‌ترین سامانه گردش خون بسته در کدام جانوران وجود دارد؟

در کرم‌های حلقوی، نظیر کرم خاکی

رگ‌های خونی در کدام جانوران به صورت شبکه‌ای از سرخرگ، مویرگ و سیاهرگ است؟

جانوران دارای گردش خون بسته

کدام نوع رگ تبادل مواد غذایی، دفعی و گازها را انجام می‌دهد؟

مویرگ

در حشرات گردش مواد به چه صورت است؟

به صورت سامانه گردش باز

وضعیت دریچه‌های منافذ قلب حشرات هنگام انقباض و استراحت به چه صورت است؟

در هنگام انقباض قلب (سیستول قلب)، بسته و هنگام استراحت (دیاستول قلب) باز می‌باشند.

در حشرات همولنف چگونه به قلب برمی‌گردد؟

از طریق منافذ دریچه‌دار قلب

سامانه گردش مواد ملخ را با سامانه گردش مواد کرم خاکی مقایسه کنید؟

در ملخ: سامانه گردش باز می باشد؛ مویرگ در این سامانه وجود ندارد؛ قلب همولنف را از طریق رگ‌هایی به حفراتی پمپ می‌کند؛ همولنف نقش خون، لنف و مایع بین بافتی را دارد؛ همولنف از طریق منافذ دریچه‌دار قلبی که در هنگام استراحت باز می‌باشند به قلب بر می‌گردد؛ قلب لوله ای در سطح پشتی شکم واقع است.

در کرم خاکی: سامانه گردش بسته دارد؛ مویرگ در این سامانه وجود دارد؛ رگ‌های خونی به صورت شبکه‌ای از سرخرگ، مویرگ و سیاهرگ است؛ تبادل مواد غذایی، دفعی و گازها در مویرگ‌ها صورت می‌گیرد. 

سامانه گردش مواد تمام مهره داران به چه صورت است؟

سامانه گردشی بسته

کدام جانوران سامانه گردشی بسته دارند؟

تمام مهره‌داران و برخی بی‌مهرگان از جمله کرم‌های حلقوی، نظیر کرم خاکی

گردش خون در مهره‌داران به چه صورت است؟

سامانه گردشی بسته است که به صورت ساده و یا مضاعف است.

سامانه گردش بسته در کدام جانوران به صورت گردش ساده است؟

ماهی و نوزاد دوزیستان

در ماهی و نوزاد دوزیستان سامانه گردش بسته به چه صورت است؟

به صورت ساده

منظور از گردش خون ساده چیست؟

خون، ضمن یک بار گردش در بدن، یک بار از قلب دو حفره‌ای عبور می‌کند.

قلب مهره‌داری که دارای گردش خون ساده است چند حفره دارد؟

دو حفره

مزیت سیستم گردش خون ساده چیست؟

مزیت این سیستم، انتقال یکباره خون اکسیژن‌دار به تمام مویرگ‌های اندام‌هاست.

کدام مهره‌داران قلب دو حفره‌ای دارند؟

مهره‌دارانی که گردش خون ساده دارند یعنی ماهی و نوزاد دوزیستان. 

در ماهی خون تمام بدن از طریق کدام رگ وارد دهلیز می‌شود؟

سیاهرگ شکمی

در ماهی خون کدام بخش‌های بدن از طریق سیاهرگ شکمی وارد دهلیز و سپس به بطن وارد می‌شود؟

تمام بدن

در ماهی، خون از طریق سیاهرگ شکمی به کجا وارد می‌شود؟

ابتدا سینوس سیاهرگی سپس دهلیز قلب

در ماهی انقباض بطن، خون را از طریق کدام رگ به آبشش‌ها می‌فرستد؟

سرخرگ شکمی

انقباض بطن قلب ماهی، خون را از طریق سرخرگ شکمی به کجا می‌فرستد؟

آبشش‌ها

در ماهی پس از تبادل گازهای تنفسی، خون از طریق کدام رگ به تمام بدن می‌رود؟

سرخرگ پشتی

رگ قبل و بعد از مویرگ‌های آبششی ماهی به ترتیب چیست؟

سرخرگ شکمی – سرخرگ پشتی

خون سرخرگ شکمی چه فرقی با سرخرگ پشتی دارد؟

خون سرخرگ شکمی تیره ولی خون سرخرگ پشتی روشن است. در ضمن در ماهیان آب شور چون برخی یون‌ها از طریق یاخته‌های آبشش دفع می‌شوند بنابراین میزان یون‌های خون سرخرگ پشتب بیشتر است. 

مسیر گردش خون در ماهی به ترتیب به چه صورت است؟

دهلیز قلب» بطن قلب» مخروط سرخرگی» سرخرگ شکمی» مویرگ‌های تیغه‌های آبششی» سرخرگ پشتی» مویرگ‌های بدن» سیاهرگ شکمی» سینوس سیاهرگی» دهلیز قلب

در ماهی قبل از دهلیز و بعد از بطن به ترتیب چه بخشی قرار دارد؟

سینوس سیاهرگی – مخروط سرخرگی

در گردش خون ماهی جایگاه سینوس سیاهرگی و مخروط سرخرگی به چه صورت است؟

 سینوس سیاهرگی، قبل از دهلیز و مخروط سرخرگی، بعد از بطن قرار دارد.

گردش خون مضاعف در کدام جانوران دیده می‌شود؟

در تمامی مهره‌داران به جز ماهی‌ها و نوزاد دوزیستان

منظور از گردش خون مضاعف چیست؟

خون ضمن یک بار گردش در بدن، دو بار از قلب عبور می‌کند. در این سامانه، قلب به صورت دو تلمبه عمل می­‌کند.

گردش خون دوزیستان به چه صورت است؟

نوزاد دوزیستان به صورت گردش خون بسته و ساده و دوزیستان بالغ به صورت گردش خون بسته و مضاعف

در کدام سامانه گردش خون، قلب به صورت دو تلمبه عمل می‌کند؟

در گردش خون مضاعف

در سامانه گردش خون مضاعف، قلب به صورت چند تلمبه عمل می‌کند؟ هر یک از آنها به چه منظوری فعالیت می‌کند؟ 

در این سامانه، قلب به صورت دو تلمبه عمل می‌کند: یک تلمبه با فشار کمتر برای تبادلات گازی و تلمبه دیگر با فشار بیشتر برای گردش عمومی، فعالیت می‌کند. 

قلب دوزیستان چند حفره‌ای است؟

دوزیستان، قلب سه حفره ای با دو دهلیز و یک بطن دارند. 

قلب دوزیستان چند دهلیز و چند بطن دارد؟ 

دو دهلیز و یک بطن

کدام اندام‌های دوزیستان در تبادل گازهای تنفسی نقش اساسی دارند؟ 

شش‌ها و پوست

جدایی کامل بطن‌ها در قلب کدام جانوران رخ می‌دهد؟

پرندگان و پستانداران و برخی خزندگان مثل کروکودیل‌ها

جدایی کامل بطن‌ها در قلب کدام خزندگان رخ می‌دهد؟

برخی خزندگان مثل کروکودیل‌ها

جدایی کامل بطن‌ها در پرندگان و پستانداران و برخی خزندگان مثل کروکودیل ها رخ می‌دهد. مزیت این حالت چیست؟

این حالت، حفظ فشار در سامانه گردشی مضاعف را آسان می‌کند. فشار خون بالا برای رساندن سریع مواد غذایی و خون غنی از اکسیژن به بافت‌ها در جانورانی با نیاز انرژی زیاد، مهم است.

اهمیت حفظ فشار خون بالا در پرندگان و پستانداران چیست؟

فشار خون بالا برای رساندن سریع مواد غذایی و خون غنی از اکسیژن به بافت‌ها در جانورانی با نیاز انرژی زیاد، مهم است.

کدام حالت، حفظ فشار خون در سامانه گردشی مضاعف را آسان می‌کند؟

جدایی کامل بطن‌ها

فشار خون در کدام جانوران نسبت به سایر جانوران بالاست؟

جانورانی که جدایی کامل بطن‌های قلب در آنها رخ داده است یعنی در پرندگان و پستانداران و برخی خزندگان مثل کروکودیل‌ها.


پرسش‌های یادگیری موثر


▪️درست یا نادرست بودن جملات زیر را مشخص کنید. در جملات نادرست، عبارت‌های غلط را پیدا کرده و زیر آنها خط بکشید. 

الف) در تک یاخته‌ای‌ها تبادل گاز، تغذیه و دفع بین محیط و یاخته از سطح آن انجام می‌شود. 

درست

ب) در جانداران پریاخته‌ای به دلیل زیاد بودن تعداد یاخته‌ها، همه یاخته‌ها با محیط بیرون ارتباط ندارند. 

درست

پ) در اسفنج‌ها، آب از محیط بیرون از طریق سوراخ‌های دیواره به حفره یا حفره‌هایی وارد می‌شود. 

درست

ت) آب وارد شده به حفره یا حفره‌های اسفنج‌ها از سوراخ یا سوراخ‌های بزرگ‌تری خارج می‌شود. 

درست

ث) در جانوران پیچیده‌تر از هیدر و پلاناریا، دستگاه اختصاصی برای گردش مواد شکل می‌گیرد که در آن مایعی برای جابه‌جایی مواد وجود دارد. 

درست

ج) در جانوران پیچیده‌تر از هیدر و پلاناریا، دو نوع سامانه گردش مواد مشاهده می‌شود.

درست

چ) همولنف نقش‌های خون، لنف و آب میان‌بافتی را بر عهده دارد.

درست 

ح) گردش مضاعف، در پرندگان و پستانداران دیده می‌شود.

درست

خ) در گردش مضاعف، خون ضمن یک‌بار گردش در بدن، دو بار از قلب عبور می‌کند.

درست

د) در سامانه گردش مضاعف، قلب به صورت دو تلمبه عمل می‌کند. 

درست


پرسش‌های مقایسه‌ای


◾هر یک از جانوران زیر، دارای کدام نوع سامانه گردش مواد است؟ 

الف) کرم خاکی

بسته 

ب) بندپایانی مانند ملخ

باز

◾هر یک از موارد زیر، نشانگر قلب کدام جانور(ان) است؟ 

الف) قلب دو حفره‌ای: 

ماهیان و نوزاد دوزیستان

ب) قلب سه حفره‌ای: 

دوزیستان بالغ، بسیاری از خزندگان

پ) قلب چهار حفره‌ای: 

پرندگان، پستانداران و برخی خزندگان

سوال‌های تشریحی گفتار تنوع گردش مواد در جانداران










» فایل word

تهیهٔ فایل

» فایل pdf

دانلود pdf

کتاب زیست‌شناسی دهم

فصل ۱ـ دنیای زنده 
گفتار ۱. زیست‌شناسی چیست؟
گفتار ۲. گستره حیات
گفتار ۳. یاختـه و بافـت در بـدن انسـان

فصل ۲ـ گوارش و جذب مواد
گفتار ۱. ساختار و عملکرد لولۀ گوارش
گفتار ۲. جذب مواد و تنظیم فعّالیت دستگاه گوارش
گفتار ۳. تنوع گوارش در جانداران

فصل ۳ـ تبادلات گازی
گفتار ۱. سازوکار دستگاه تنفس در انسان
گفتار ۲. تهویۀ ششی 
گفتار ۳. تنوع تبادلات گازی

فصل ۴ـ گردش مواد در بدن
گفتار ۱. قلب
گفتار ۲. رگ‌ها
گفتار ۳. خون
گفتار ۴. تنوع گردش مواد در جانداران

فصل ۵ ـ تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد
گفتار ۱. هم ایسـتایی وکلیه‌ها
گفتار ۲. تشـکیل ادرار و تخلیـۀ آن
گفتار ۳. تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران

فصل ۶ ـ از یاخته تا گیاه
گفتار ۱. ویژگی‌هـای یاختـۀ گیاهـی
گفتار ۲. سامانۀ بافتی
گفتار ۳. ساختار گیاهان

فصـل ۷ـ جـذب و انتقـال مـواد در گیاهـان
گفتار ۱. تغذیـۀ گیاهـی
گفتار ۲. جانداران مؤثر در تغذیۀ گیاهی
گفتار ۳. انتقـال مـواد در گیاهـان


 



بارم‌بندی زیست‌شناسی دهم ۱۴۰۳-۱۴۰۲


بارم بندی زیست شناسی دهم تجربی 1402 - 1401

درس زیست‌شناسی ۱

ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام می‌شود.

ارزشیابی مستمر براساس فعالیت های گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام می‌شود. این ارزشیابی براساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیت‌ها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحث های گروهی، پاسخ به پرسش‌های کتبی و شفاهی انجام می‌شود.

نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.

ارزشیابی پایانی در دو نوبت به صــورت آزمون کتبی انجام می‌شــود. در نوبت اول ۲۰ نمره از پنج فصــل اول کتاب (تا آخر گفتار ۲ فصل چهار، آخر صفحه ۶٠) است. در نوبت دوم پنج نمره به قسمت اول و ۱۵ نمره به قسمت دوم کتاب اختصاص دارد. بارم بندی فصل ها برای نوبت اول، دوم و شهریور مطابق جدول زیر پیشنهاد می‌شود.

توجه داشته باشید که طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوست های آخر کتاب در همه آزمونها ممنوع است.

با توجه به نهایی شدن به قسمت دوم جدول توجه شود: 

 
شماره فصل و عنوان نوبت اول  نوبت دوم
۱- دنیای زنده ۴/۵ ۱
۲- گوارش و جذب مواد ۶ ۲
۳- تبادلات گازی ۴ ۱
۴- گردش مواد در بدن گفتار ۱ ۲/۵ ۱
فعالیت‌ها ۳  
۵- گردش مواد در بدن گفتارهای ۲ و ۳ و ۴ ۳/۵
۶- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد ۲/۵
۷- از یاخته تا گیاه ۴
۸- جذب و انتقال مواد در گیاهان ۳
فعالیت‌ها ۲
جمع ۲٠ ۲۰

شماره فصل و عنوان نوبت دوم نهایی، شهریور و دی‌ماه
۱- دنیای زنده ۲
۲- گوارش و جذب مواد ۳
۳- تبادلات گازی ۲
۴- گردش مواد در بدن ۳/۵
۵- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد ۱/۵
۶- از یاخته تا گیاه ۳
۷- جذب و انتقال مواد در گیاهان ۲/۵
فعالیت‌ها ۲/۵
جمع ۲٠
آیا این مقاله برای شما مفید بود؟
بله
تقریبا
خیر

داریوش طاهری

اولیــــــن نیستیــم ولی امیـــــد اســــت بهتـــرین باشیـــــم...!

‫۳ دیدگاه ها

  1. سلام و درود خدمت استاد گرانقدر

    در سوال سامانه گردش مواد ملخ را با سامانه گردش مواد کرم خاکی مقایسه کنید؟ در بخش کرم خاکی یک اشتباهی اومده که گفتید سامانه این نوع جاندار مویرگ ندارد.

    خواستم اطلاع بدم که تصحیح کنید.

    با تشکر شما و ممنون بابت مقالات موثر.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا