سوال های تشریحی گفتار دوم فصل اول زیست شناسی دهم

---

---

---

---

برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.

---

---

برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.

---

---

---

---

---

---

در حال طرح پرسش

قدردان شکیبایی شما هستیم!

---

---

گفتار گستره حیات

---

---

---

پرسش‌های یادگیری موثر

---

▪️درست یا نادرست بودن جملات زیر را مشخص کنید. در جملات نادرست، عبارت‌های غلط را پیدا کرده و زیر آنها خط بکشید. 

الف) تعریف حیات بسیار دشوار است و شاید حتی غیرممکن باشد.

درست

ب) همه جانداران، سطحی از سازمان‌یابی دارند و منظم‌اند.

درست

پ) یکی از ویژگی‌های جالب حیات، سطوح سازمان‌یابی آن است. 

درست

ت) محیط جانداران همواره در تغییر است. 

درست

ث) جانداران رشد و نمو می‌کنند.

درست

ج) همه جانداران به محرک‌های محیطی پاسخ می‌دهند. 

درست

چ) جانداران به همه محرک‌های محیطی پاسخ می‌دهند. 

نادرست. هر جاندار فقط به محرک‌هایی پاسخ می‌دهد که گیرنده‌های آن را دارد. 😊

ح) همه جانداران از یاخته تشکیل شده اند.

درست

خ) زیست کره شامل همهٔ زیست‌بوم‌های زمین است.

درست

د) در جانداران مولکول‌هایی وجود دارند که در دنیای غیرزنده دیده نمی‌شوند. 

درست

ذ) کربوهیدرات‌ها از سه عنصر کربن (C). هیدروژن (H) و اکسیژن (O) ساخته شده‌اند.

درست 

ر) گلوکز مونوساکاریدی با پنج کربن است. 

نادرست 

ز) مونوساکاریدها، پیچیده‌ترین کربوهیدرات‌ها هستند. 

نادرست

ژ) ریبوز دی‌ساکاریدی با پنج کربن است. 

نادرست

س) مونوساکارید واحد ساختاری لیپیدهاست. 

نادرست

ش) مالتوز نوعی دی ساکارید است.

درست

مالتوز پلی‌ساکاریدی است که از چند گلوکز تشکیل می‌شود.

نادرست

مالتوز در جوانه گندم و جو وجود دارد.

درست

لاکتوز دی ساکاریدی است که به قند شیر نیز معروف است.

درست

پلی‌ساکاریدها از ترکیب دو مونوساکارید ساخته می‌شوند.

نادرست

نشاسته، سلولز و گلیکوژن پلی ساکاریدند.

درست

نشاسته، سلولز و گلیکوژن از تعداد فراوانی مونوساکارید لاکتوز تشکیل شده‌اند.

نادرست

نشاسته در سیب‌زمینی و غلات وجود دارد. 

درست

سلولز از پلی ساکاریدهای مهم در طبیعت است.

درست

ترکیبات لیپیدی از سه عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن ساخته شده‌اند.

درست

نسبت عناصر سازنده در لیپیدها با نسبت آنها در کربوهیدرات‌ها فرق می‌کند.

درست

هر تری گلیسرید از سه مولکول گلیسرول و یک اسید چرب تشکیل شده است.

نادرست

روغن‌ها و چربی‌ها انواعی از تری‌گلیسریدها هستند.

نادرست

فسفولیپیدها گروهی از لیپیدها و بخش اصلی تشکیل دهنده غشای یاخته ای هستند.

درست

ساختار فسفولیپیدها شبیه تری گلیسریدها است. 

درست

مولکول گلیسرول در فسفولیپیدها به سه اسید چرب و یک گروه فسفات متصل می‌شود. 

نادرست

---

پرسش‌های توصیفی – تشریحی

---

▪️چرا در زیست‌شناسی به جای تعریف حیات، ویژگی‌های آن و یا ویژگی‌های جانداران را بررسی می‌کنیم؟

زیرا تعریف حیات بسیار دشوار است و شاید حتی غیرممکن باشد.

▪️هفت ویژگی حیات یا هفت ویژگی جانداران را نام ببرید. 

نظم و ترتیب، هم ایستایی (هومئوستازی)، رشد و نمو، فرایند جذب و استفاده از انرژی، پاسخ به محیط، تولیدمثل و سازش با محیط. 

▪️رشد به چه معنی است؟ 

رشد به معنی بزرگ شدن و شامل افزایش برگشت‌ناپذیر ابعاد یا تعداد یاخته‌هاست.

▪️نمو به چه معناست؟ 

نمو به معنی عبور از مرحله ای به مرحله دیگری از زندگی است. 

چرا گنجشک غذا می‌خورد؟

از غذا، انرژی می‌گیرند، از آن برای انجام فعالیت‌های زیستی خود استفاده می‌کنند به عبارت دیگر از انرژی آن برای گرم کردن بدن و نیز برای پرواز و جست‌وجوی غذا استفاده می‌کند.

علت موهای سفید خرس قطبی چیست؟ 

این ویژگی برای سازش و ماندگاری در محیط، به خرس قطبی کمک می‌کند. 

سطوح سازمان‌یابی حیات را به ترتیب نام ببرید. 

یاخته، بافت، اندام، دستگاه، فرد، جمعیت، اجتماع، بوم‌سازگان، زیست‌بوم، زیست‌کره

با توجه به سطوح سازمان‌یابی حیات پاسخ دهید. 

الف) پنجمین سطح سازمان‌یابی حیات چیست؟ 

فرد

ب) سطح قبل و سطح بعد از زیست بوم به ترتیب چیست؟ 

بوم‌سازگان – زیست‌کره

پ) بالاترین سطح سازمان‌یابی حیات چیست؟ 

زیست‌کره

دستگاه حرکتی از چه اندام‌هایی تشکیل شده است؟ 

ماهیچه‌ها و استخوان‌ها

جمعیت را تعریف کنید. 

افراد یک گونه که در زمان و مکانی خاص زندگی می‌کنند، یک جمعیت را به وجود می‌آورند.

آیا مثال زیر در تعریف جمعیت می‌گنجد؟ چرا؟ 

«جمعیت پرندگان شهر بروجن در سال ۱۴۰۳»

خیر. با وجودی که مکان و زمان در مثال مشخص است ولی گونه پرنده مشخص نیست. 

بوم سازگان را تعریف کنید. 

عوامل زنده (اجتماع) و غیرزنده محیط و تأثیرهایی که بر هم می‌گذارند، بوم سازمان را می‌سازند.

زیست‌بوم چیست؟ 

زیست‌بوم از چند بوم‌سازگان تشکیل می‌شود که از نظر اقلیم (آب و هوا) و پراکندگی جانداران مشابه اند.

بوم‌سازگان‌هایی که زیست‌بوم را تشکیل می‌دهند از چه منظرهایی مشابه‌اند؟ 

از نظر اقلیم (آب و هوا) و پراکندگی جانداران مشابه اند.

مولکول‌های زیستی را تعریف کنید. 

مولکول‌های تشکیل دهنده یاخته‌اند و در جانداران ساخته می‌شوند. بنابراین در جانداران وجود دارند و در دنیای غیرزنده دیده نمی‌شوند. 

چهار گروه اصلی مولکول‌های زیستی را نام ببرید. 

کربوهیدرات‌ها، لیپیدها، پروتئین‌ها و نوکلئیک اسیدها 

مولکول‌های تشکیل دهنده یاخته‌ که در جانداران ساخته می‌شوند و در دنیای زنده دیده نمی‌شوند چه نامیده می‌شوند؟ 

مولکول‌های زیستی 

کربوهیدرات‌ها از چه عناصری ساخته شده‌اند؟ 

از سه عنصر کربن (C). هیدروژن (H) و اکسیژن (O) 

انواع کربوهیدرات‌ها را فقط نام ببرید. 

مونوساکاریدها، دی‌ساکاریدها و پلی‌ساکاریدها 

ساده‌ترین کربوهیدرات‌ها کدام‌اند؟ 

مونوساکاریدها

دو مورد مونوساکارید شش کربنه را نام ببرید. 

گلوکز و فروکتوز

یک مورد مونوساکارید پنج کربنه را نام ببرید. 

ریبوز

واحد ساختاری قندها چیست؟ 

مونوساکارید 

کدام نوع کربوهیدرات‌ها از ترکیب دو مونوساکارید تشکیل می‌شوند؟ 

دی ساکاریدها

ساکارز از پیوند بین کدام مونوساکاریدها تشکیل می‌شود؟ 

گلوکز و فروکتوز

از پیوند بین گلوکز و فروکتوز کدام دی‌ساکارید تشکیل می‌شود؟ 

ساکارز

کدام دی‌ساکارید از دو گلوکز تشکیل می‌شود؟ 

مالتوز

 کدام قند در جوانه گندم و جو وجود دارد؟ 

مالتوز

کدام دی‌ساکارید به قند شیر معروف است؟ 

لاکتوز

کدام نوع کربوهیدرات‌ها از ترکیب چندین مونوساکارید ساخته می‌شوند؟

پلی ساکاریدها

سه مورد پلی ساکارید نام ببرید؟

نشاسته، سلولز و گلیکوژن

کدام پلی ساکاریدها از تعداد فراوانی مونوساکارید گلوکز تشکیل شده‌اند؟

نشاسته، سلولز و گلیکوژن

نشاسته در کدام جانداران وجود دارد؟

سیب‌زمینی و غلات

روش تشخیص نشاسته چیست؟ 

استفاده از شناساگر محلول ید است. نشاسته در کنار این شناساگر به رنگ آبی تیره در می‌آید. 

سلولز در کدام جانداران ساخته می‌شود؟

گیاهان

کدام پلی‌ساکارید در کاغذسازی و تولید انواعی از پارچه‌ها به کار می‌رود؟ 

سلولز

کدام پلی‌ساکارید در جانوران و قارچ‌ها ساخته می‌شود؟

گلیکوژن

کدام پلی‌ساکارید در کبد و ماهیچه وجود دارد؟

گلیکوژن

منبع ذخیره گلوکز در جانوران چیست؟ 

گلیکوژن

نقش گلیکوژن در جانوران چیست؟ 

منبع ذخیره گلوکز در جانوران

ترکیبات لیپیدی از چه عناصری ساخته شده‌اند؟

سه عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن. 

شباهت و تفاوت ساختاری لیپیدها و کربوهیدرات‌ها چیست؟ 

این ترکیبات نیز از سه عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن ساخته شده‌اند؛ گرچه نسبت این عناصر در لیپیدها با نسبت آنها در کربوهیدرات‌ها فرق می‌کند.

هر تری گلیسرید از چه مولکول‌هایی تشکیل شده است؟ 

یک مولکول گلیسرول و سه اسید چرب

بخش اصلی تشکیل دهنده غشای یاخته ای چیست؟

فسفولیپیدها 

ساختار فسفولیپیدها شبیه کدام ترکیبات است؟

تری‌گلیسریدها 

 تفاوت ساختار فسفولیپیدها با تری‌گلیسریدها چیست؟ 

مولکول گلیسرول در فسفولیپیدها به دو اسید چرب و یک گروه فسفات متصل می‌شود. 

---

پرسش‌های سطر به سطر

---

▪️جاهای خالی عبارات زیر را با کلمات مناسب کامل کنید. 

الف) در زیست‌شناسی به جای تعریف ………، ویژگی‌های آن و یا ویژگی‌های جانداران را بررسی می‌کنیم. 

حیات

ب) گسترهٔ حیات، از ………. شروع می‌شود و با ……… پایان می‌یابد.

یاخته – زیست کره

پ) وقتی سدیم …….. افزایش می‌یابد، دفع آن از طریق …….. زیاد می‌شود.

خون – ادرار

ت) مجموعه اعمالی را که برای پایدار نگه داشتن وضعیت درونی جاندار انجام می‌شود ………… می‌نامند. 

هم‌ایستایی (هومئوستازی)

ث) تشکیل گل در گیاه، نمونه‌ای از ……… است.

نمو

ج) جانداران …….. می‌گیرند، از آن برای انجام فعالیت‌های زیستی خود استفاده می‌کنند و بخشی از آن را به صورت ……… از دست می‌دهند. 

انرژی – گرما

چ) جانداران ویژگی‌هایی دارند که برای ……… و ……… در محیط، به آنها کمک می‌کنند. 

سازش – ماندگاری

ح) تعدادی یاخته یک ……. را به وجود می‌آورند.

بافت

خ) هر دستگاه از چند ……. تشکیل شده است.

اندام

د) دستگاه حرکتی از ……… و……….. تشکیل شده است.

ماهیچه‌ها – استخوان‌ها

ذ) جمعیت‌های گوناگونی که با هم تعامل دارند، یک ……….. را به وجود می‌آورند.

اجتماع

ر) زیست‌بوم از چند ……….. تشکیل می‌شود که از نظر ………… و ………… جانداران مشابه اند.

بوم سازگان – اقلیم – پراکندگی

ز) کربوهیدرات‌ها، لیپیدها، ……….. و ……….. چهار گروه اصلی مولکول‌های تشکیل دهنده یاخته‌اند که مولکول‌های ……….. نامیده می‌شوند.

پروتئین‌ها – نوکلئیک‌اسیدها – مولکول‌های زیستی 

ژ) کربوهیدرات‌ها از ……. عنصر ساخته شده‌اند.

سه

س) کربوهیدرات‌ها از عناصر ………….، هیدروژن و ……….. ساخته شده‌اند.

کربن – اکسیژن

ش) مالتوز نوعی ………… است.

دی ساکارید

دی ساکاریدها از ترکیب دو ……….. تشکیل می‌شوند. 

مونوساکارید 

شکر و قندی که می‌خوریم دی‌ساکاریدی به نام ………… هستند.

ساکارز

مالتوز ………. است که از …… گلوکز تشکیل می‌شود.

دی ساکاریدی – دو

مالتوز در جوانه ……. و …….. وجود دارد.

گندم – جو

لاکتوز ……… است که به قند …….. نیز معروف است.

دی‌ساکاریدی – شیر

پلی‌ساکاریدها از ترکیب ……. مونوساکارید ساخته می‌شوند.

چندین

نشاسته، ……… و ………  پلی ساکاریدند.

سلولز – گلیکوژن

نشاسته از تعداد فراوانی ……… گلوکز تشکیل شده‌اند.

مونوساکارید

نشاسته در سیب‌زمینی و …….. وجود دارد. 

غلات

سلولز ساخته شده در ………. در ………….. و تولید انواعی از ………… به کار می‌رود.

گیاهان – کاغذسازی – پارچه‌ها

گلیکوژن در ………. و ……… ساخته می‌شود.

جانوران – قارچ‌ها

گلیکوژن در …………. و …………. وجود دارد.

کبد – ماهیچه

گلیکوژن منبع ذخیره ……….. در جانوران است.

گلوکز

ترکیبات لیپیدی از سه عنصر کربن، …………… و ………… ساخته شده‌اند. 

هیدروژن – اکسیژن

تری گلیسریدها از انواع ………… هستند.

لیپیدها

هر تری گلیسرید از یک مولکول ………. و سه …………. تشکیل شده است.

گلیسرول – اسید چرب

روغن‌ها و چربی‌ها انواعی از ……………. هستند.

تری‌گلیسریدها

تری‌گلیسریدها در ذخیره ……… نقش مهمی دارند.

انرژی

انرژی تولید شده از یک گرم …………. حدود دو برابر انرژی تولید شده از یک گرم ………….. است.

تری‌گلیسریدها – کربوهیدرات‌ها

فسفولیپیدها گروه دیگری از …………… و بخش اصلی تشکیل دهنده ………. یاخته ای هستند.

لیپیدها – غشای

ساختار فسفولیپیدها شبیه ………. است، با این تفاوت که مولکول گلیسرول در فسفولیپیدها به دو ……… و یک گروه ………… متصل می‌شود. 

تری‌گلیسریدها – اسیدچرب – فسفات 

---

پرسش‌های مقایسه‌ای

---

◾هر یک از موارد زیر معرف کدام ویژگی جانداران است؟ 

الف) یکی از ویژگی‌های جالب حیات، سطوح سازمان‌یابی آن است.

نظم و ترتیب

ب) وقتی سدیم خون افزایش می‌یابد، دفع آن از طریق ادرار زیاد می‌شود.

هم ایستایی (هومئوستازی)

پ) تشکیل گل در گیاه

نمو

ت) گنجشک غذا می‌خورد. 

فرایند جذب و استفاده از انرژی

ث) ساقه گیاهان به سمت نور خم می‌شود.

پاسخ به محیط

ج) یوزپلنگ همیشه از یوزپلنگ زاده می‌شود.

تولیدمثل

چ) موهای سفید خرس قطبی

سازش با محیط

هر یک از جملات زیر نشانگر کدام سطح سازمان‌یابی حیات می‌باشند؟ 

الف) تعدادی یاخته یک بافت را به وجود می‌آورند.

سطح دوم: بافت

ب) هر دستگاه از چند اندام تشکیل شده است. 

سطح چهارم: اندام

پ) جانداری مانند این گونه فردی از جمعیت گوزن‌هاست.

سطح پنجم: فرد

هر یک از موارد زیر جز کدام نوع کربوهیدرات می‌باشند؟ 

الف) ساکارز: دی‌ساکارید

ب) ریبوز: مونوساکارید

پ) نشاسته: پلی‌ساکارید

ت) مالتوز: دی‌ساکارید

ث) گلوکز: مونوساکارید

ج) سلولز: پلی‌ساکارید

هر یک از ویژگی‌های زیر نشانگر کدام کربوهیدرات است؟ 

الف) در کاغذسازی و تولید انواعی از پارچه‌ها به کار می‌رود. 

سلولز

ب) این پلی‌ساکارید در کبد و ماهیچه وجود دارد.

گلیکوژن

ج) منبع ذخیره گلوکز در گیاهان است.

نشاسته

د) مونوساکارید پنج کربنی

ریبوز

پرسش‌های دو گزینه‌ای

---

▪️در هر جمله با انتخاب یکی از عبارات داخل پرانتز جمله درست را به دست آورید. 

الف) جانداران همهٔ (هفت – هشت) ویژگی زیر را باهم دارند. 

هفت

ب) جاندار می‌تواند وضع (درونی پیکر – محیط) خود را در محدوده ثابتی نگه دارد. 

درونی پیکر

پ) هم ایستایی (هومئوستازی) از ویژگی‌های اساسی (بسیاری از – همه) جانداران است.

همه

 ت) عبور از مرحله ای به مرحله دیگری از زندگی (رشد – نمو) است. 

نمو

ث) رشد به معنی بزرگ شدن و شامل افزایش (برگشت‌ناپذیر – برگشت‌پذیر) ابعاد یا تعداد یاخته‌هاست. 

برگشت‌ناپذیر

ج) ساقه گیاهان به سمت (تاریکی – نور) خم می‌شود.

نور

چ) یوزپلنگ (معمولاً – همیشه) از یوزپلنگ زاده می‌شود.

همیشه

ح) جانداران موجوداتی (کاملاً – کم‌وبیش) شبیه خود را به وجود می‌آورند. 

کم‌وبیش

یاخته (پایین‌ترین – بالاترین) سطح سازمان یابی حیات است. 

پایین‌ترین

هر اندام از چند (دستگاه – بافت) مختلف تشکیل می‌شود. 

بافت

جانداری مانند این گونه فردی از (اجتماع – جمعیت) گوزن‌هاست.

جمعیت

افراد یک گونه که در زمان و مکانی خاص زندگی می‌کنند، یک (اجتماع – جمعیت) را به وجود می‌آورند.

جمعبت

جمعیت‌های گوناگونی که با هم تعامل دارند، یک (بوم‌سازگان – اجتماع) را به وجود می‌آورند.

اجتماع

عوامل زنده (اجتماع – جمعیت) و غیرزنده محیط و تأثیرهایی که بر هم می‌گذارند، (بوم سازمان – زیست‌بوم) را می‌سازند.

اجتماع – بوم سازگان

زیست کره شامل (بسیاری از – همهٔ) زیست‌بوم‌های زمین است.

همهٔ

کربوهیدرات‌ها از سه عنصر کربن (Ca – C). هیدروژن (H – He) و اکسیژن (Og – O) ساخته شده‌اند.

O – H – C

مونوساکاریدها، ساده‌ترین (لیپیدها – کربوهیدرات‌ها) هستند.

کربوهیدرات‌ها

گلوکز و فروکتوز مونوساکاریدهایی با شش (کربن- هیدروژن) اند.

کربن

ریبوز مونوساکاریدی با (شش – پنج) کربن است

پنج

مالتوز نوعی (مونوساکارید – دی ساکارید) است.

دی ساکارید

شکر و قندی که می‌خوریم (مونوساکاریدی – دی‌ساکاریدی) به نام (مالتوز – ساکارز) هستند.

دی‌ساکاریدی – ساکارز

ساکارز از پیوند بین (ریبوز – گلوکز) و (مالتوز – فروکتوز) تشکیل می‌شود.

گلوکز – فروکتوز

 مالتوز از (دو – چند) گلوکز تشکیل می‌شود. 

دو

نشاسته، سلولز و (ریبوز – گلیکوژن) (پلی‌ساکارید – مونوساکارید)ند.

گلیکوژن – پلی ساکارید

سلولز از تعداد فراوانی مونوساکارید (فروکتوز – گلوکز) تشکیل شده‌ است.

گلوکز

(گلیکوژن – نشاسته) در سیب‌زمینی و غلات وجود دارد.

نشاسته

سلولز از (مونوساکاریدهای – پلی‌ساکاریدهای) مهم در طبیعت است.

پلی‌ساکاریدهای

سلولز ساخته شده در (جانوران – گیاهان) در کاغذسازی و تولید انواعی از پارچه‌ها به کار می‌رود.

گیاهان

گلیکوژن در (گیاهان – جانوران) و قارچ‌ها ساخته می‌شود.

جانوران 

گلیکوژن پلی‌ساکاریدی است که در (خون – کبد) و ماهیچه وجود دارد. 

کبد

گلیکوژن منبع ذخیره گلوکز در (جانوران – گیاهان) است.

جانوران

نشاسته منبع ذخیره گلوکز در (جانوران – گیاهان) است.

گیاهان

ترکیبات لیپیدی از سه عنصر کربن، هیدروژن و (اکسیژن – نیتروژن) ساخته شده‌اند.

اکسیژن

نسبت عناصر سازنده در لیپیدها با نسبت آنها در کربوهیدرات‌ها (شباهت دارد – فرق می‌کند). 

فرق می‌کند

تری گلیسریدها از انواع (کربوهیدرات‌ها – لیپیدها) هستند.

لیپیدها

هر تری گلیسرید از (سه – یک) مولکول گلیسرول و (یک – سه) اسید چرب تشکیل شده است.

یک – سه

 روغن‌ها و چربی‌ها انواعی از (آمینواسیدها – تری‌گلیسریدها) هستند.

تری‌گلیسریدها

تری‌گلیسریدها در ذخیره (اطلاعات وراثتی – انرژی) نقش مهمی دارند.

انرژی

انرژی تولید شده از یک دو تری گلیسرید حدود (چهار – دو) برابر انرژی تولید شده از یک گرم کربوهیدرات است.

چهار 

بخش اصلی تشکیل دهنده غشای یاخته ای، (فسفولیپیدها – پروتئین‌ها) هستند.

فسفولیپیدها 

ساختار فسفولیپیدها شبیه (آمینواسیدها – تری گلیسریدها) است.

فسفولیپیدها 

مولکول گلیسرول در فسفولیپیدها به (سه – دو) اسید چرب و (سه – یک) گروه فسفات متصل می‌شود

دو – یک

شکل ۶ – الف) تری گلیسرید ب) فسفولیپید

کلسترول لیپید دیگری است که در ساخت غشای یاخته‌های جانوری و نیز انواعی از هورمون‌ها شرکت می‌کند.

پروتئین‌ها

این مولکول‌ها علاوه بر کربن، هیدروژن و اکسیژن، نیتروژن (N) نیز دارند. پروتئین‌ها از به هم پیوستن واحدهایی به نام آمینواسید، تشکیل می‌شوند (شکل ۷).

شکل ۷- آمینو اسید واحد ساختاری پروتئین است.

پروتئین‌ها کارهای متفاوتی انجام می‌دهند. انقباض ماهیچه، انتقال مواد در خون و کمک به عبور مواد از غشای یاخته و عملکرد آنزیمی‌از کارهای پروتئین‌هاست. آنزیم‌ها مولکول‌های پروتئینی اند که سرعت واکنش‌های شیمیایی را افزایش می‌دهند.

نوکلئیک اسیدها

مولکول دنا (DNA) که در سال‌های قبل با آن آشنا شده‌اید، یک نوع نوکلئیک اسید است. اطلاعات وراثتی در دنا ذخیره می‌شود (شکل۸). این مولکول‌ها علاوه بر کربن، هیدروژن و اکسیژن، نیتروژن و فسفر نیز دارند.

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

بارم‌بندی زیست‌شناسی دهم ۱۴۰۳-۱۴۰۲

---

شماره فصل و عنوان	نوبت اول
۱- دنیای زنده	۴/۵
۲- گوارش و جذب مواد	۶
۳- تبادلات گازی	۴
۴- گردش مواد در بدن گفتار ۱	۲/۵
فعالیت‌ها	۳
۵- گردش مواد در بدن گفتارهای ۲ و ۳ و ۴	–
۶- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد	–
۷- از یاخته تا گیاه	–
۸- جذب و انتقال مواد در گیاهان	–
فعالیت‌ها	–
جمع	۲۰

---

شماره فصل و عنوان	نوبت دوم نهایی، شهریور و دی‌ماه
۱- دنیای زنده	۲
۲- گوارش و جذب مواد	۳
۳- تبادلات گازی	۲
۴- گردش مواد در بدن	۳/۵
۵- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد	۱/۵
۶- از یاخته تا گیاه	۳
۷- جذب و انتقال مواد در گیاهان	۲/۵
فعالیت‌ها	۲/۵
جمع	۲۰