دمانس چند انفارکتی چیست؟
دمانس چند انفارکتی (MID :Multi-Infarct Dementia) نوعی زوال عقل عروقی است. زمانی اتفاق می افتد که یک سری سکته های کوچک باعث از دست دادن عملکرد مغز می شود. سکته مغزی یا انفارکتوس مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به هر قسمت از مغز قطع یا مسدود شود. خون اکسیژن را به مغز می رساند و بدون اکسیژن، بافت مغز به سرعت می میرد.
محل آسیب سکته مغزی نوع علائم رخ داده را تعیین می کند. MID می تواند باعث از دست دادن حافظه و عملکرد شناختی شود و می تواند باعث مشکلات روانی شود. درمان بر کنترل علائم و کاهش خطر سکته مغزی در آینده متمرکز است.
شناخت علائم زوال عقل چند انفارکتی
علائم MID ممکن است به تدریج در طول زمان ظاهر شوند یا ممکن است به طور ناگهانی پس از سکته ایجاد شوند. به نظر می رسد برخی از افراد بهبود یافته و پس از سکته های کوچک تر دوباره کاهش می یابند.
علائم اولیه
علائم اولیه زوال عقل عبارتند از:
- گم شدن در مکان های آشنا
- در انجام کارهای معمولی مانند پرداخت قبوض مشکل دارند
- مشکل در به خاطر سپردن کلمات
- جا انداختن اشیا
- از دست دادن علاقه به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
- تجربه تغییرات شخصیتی
علائم بعدی
با پیشرفت زوال عقل، علائم واضح تر ظاهر می شود. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر در الگوهای خواب
- توهمات
- مشکل در انجام وظایف اساسی، مانند لباس پوشیدن و آماده کردن غذا
- توهمات
- افسردگی
- قضاوت ضعیف
- کناره گیری اجتماعی
- از دست دادن حافظه
علل زوال عقل چند انفارکتی چیست؟
MID در اثر یک سری سکته های کوچک ایجاد می شود. سکته مغزی یا سکته مغزی، قطع یا انسداد جریان خون در هر قسمت از مغز است. اصطلاح “مولتی انفارکت” به معنای بسیاری از سکته ها و بسیاری از مناطق آسیب دیده است. اگر جریان خون برای بیش از چند ثانیه متوقف شود، سلول های مغز می توانند به دلیل کمبود اکسیژن بمیرند. این آسیب معمولا دائمی است.
سکته مغزی می تواند بی صدا باشد، به این معنی که آنقدر ناحیه کوچکی از مغز را تحت تاثیر قرار می دهد که متوجه آن نمی شود. با گذشت زمان، بسیاری از سکته های بی صدا می توانند منجر به MID شوند. سکته های بزرگ که باعث علائم فیزیکی و عصبی قابل توجهی می شوند نیز می توانند منجر به MID شوند.
عوامل خطر برای MID چیست؟
MID به طور کلی در افراد ۵۵ تا ۷۵ ساله رخ می دهد و در مردان شایع تر از زنان است.
شرایط پزشکی
شرایط پزشکی که خطر ابتلا به MID را افزایش می دهد عبارتند از:
- فیبریلاسیون دهلیزی، که یک ضربان قلب نامنظم و سریع است که باعث ایجاد رکود می شود که می تواند منجر به لخته شدن خون شود.
- سکته های قبلی
- نارسایی قلبی
- زوال شناختی قبل از سکته
- فشار خون بالا
- دیابت
- آترواسکلروز یا تصلب شرایین
عوامل خطر سبک زندگی
موارد زیر عوامل خطر سبک زندگی برای MID هستند:
- سیگار کشیدن
- الکل
- سطح تحصیلات پایین
- یک رژیم غذایی ضعیف
- فعالیت بدنی کم یا بدون فعالیت بدنی
چگونه MID تشخیص داده می‌شود؟
تست خاصی وجود ندارد که بتواند MID را تعیین کند. هر مورد از MID متفاوت است. حافظه ممکن است در یک فرد به طور جدی آسیب ببیند و در فرد دیگر فقط به میزان خفیفی دچار اختلال شود.
تشخیص اغلب بر اساس موارد زیر انجام می شود:
- یک معاینه عصبی
- سابقه زوال ذهنی گام به گام
- سی تی اسکن یا ام آر آی که قسمت های کوچکی از بافت را که به دلیل کمبود خون مرده اند را با جزئیات مشخص می کند
- رد سایر علل ارگانیک زوال عقل مانند کلسترول بالا، دیابت، فشار خون بالا، یا تنگی کاروتید
تست های تصویربرداری
آزمایش های تصویربرداری رادیولوژیک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سی تی اسکن مغز شما
- اسکن MRI از مغز شما
- الکتروانسفالوگرام، که اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز است
- داپلر ترانس کرانیال، که به پزشک اجازه می دهد تا سرعت جریان خون را در رگ های خونی مغز شما اندازه گیری کند.
رد سایر علل زوال عقل
پزشک شما همچنین ممکن است آزمایشاتی را برای رد سایر شرایطی که ممکن است باعث زوال عقل شود یا به آن کمک کند، تجویز کند
- کم خونی
- یک تومور مغزی
- یک عفونت مزمن
- افسردگی
- بیماری تیرویید
- یک کمبود ویتامین
- مسمومیت دارویی
MID چگونه درمان می شود؟
درمان متناسب با نیازهای فردی شما انجام خواهد شد. اکثر برنامه های درمانی شامل داروها و تغییر سبک زندگی است.
دارو
داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ممانتین
- نیمودیپین
- هیدرژین
- اسید فولیک
- CDP-کولین
- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، که داروهای ضد افسردگی هستند و ممکن است به رشد نورون‌ها و برقراری مجدد ارتباطات در مغز کمک کنند.
- مسدود کننده های کانال کلسیم برای عملکرد شناختی کوتاه مدت
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین برای کاهش فشار خون
درمان های جایگزین
محبوبیت مکمل های گیاهی به عنوان درمان برای MID افزایش یافته است. با این حال، مطالعات کافی برای اثبات موفقیت آمیز بودن استفاده از آنها انجام نشده است. نمونه هایی از مکمل های گیاهی که در حال حاضر برای استفاده در درمان MID در حال مطالعه هستند عبارتند از:
- درمنه آبسینتیوم یا افسنطین که برای بهبود عملکرد شناختی استفاده می شود
- Melissa officinalis یا بادرنجبویه که برای بازیابی حافظه استفاده می شود
- Bacopa monnieri یا زوفا آبی که برای بهبود حافظه و عملکرد فکری استفاده می شود.
حتما قبل از مصرف این مکمل ها با پزشک خود مشورت کنید، زیرا می توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند.
گزینه های دیگر برای درمان عبارتند از ورزش منظم برای ایجاد قدرت عضلانی، تمرین شناختی برای بازیابی عملکرد ذهنی، و توانبخشی برای مشکلات حرکتی.
چشم انداز بلند مدت برای MID چیست؟
MID هیچ درمانی ندارد. داروها و آموزش شناختی ممکن است به حفظ عملکرد ذهنی کمک کند. سرعت و پیشرفت زوال عقل متفاوت است. برخی از افراد بلافاصله پس از تشخیص MID می میرند و برخی دیگر سال ها زنده می مانند.
چگونه می توان از MID جلوگیری کرد؟
هیچ مدرکی دال بر اقدام موثر برای جلوگیری از MID وجود ندارد. مانند بسیاری از شرایط، بهترین روش پیشگیری، مراقبت از بدن است. تو باید:
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
- یک رژیم غذایی متعادل بخورید.
- یک برنامه ورزشی منظم را شروع کنید یا حفظ کنید.
- از کنترل خوب فشار خون اطمینان حاصل کنید.
- کنترل دیابت را حفظ کنید.
منابع
- Barba, R., Martinez-Espinosa, S., Rodriguez-Garcia, E., Pondal, M., Vivancos, J., & Del Ser, T. (2000, July). Poststroke dementia. Stroke: Clinical features and risk factors, ۳۱(۷), ۱۴۹۴-۱۵۰۱. Retrieved July 17, 2012, from
stroke.ahajournals.org/content/31/7/1494.long - Levine, D., & Langa, K. (2011, July). Vascular cognitive impairment: disease mechanisms and therapeutic implications. Neurotherapeutics, ۸(۳), ۳۶۱-۳۷۳. Retrieved July 17, 2012, from
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3167237/ - Man, S., Chan, K., Lu, J., Durairajan, S., Liu, L., & Li, M. (2012). Systematic review on the efficacy and safety of herbal medicine for vascular dementia. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, ۲۰۱۲(۲۰۱۲), Article ID 426215. Retrieved July 17, 2012, from
hindawi.com/journals/ecam/2012/426215/ - Pohjasvaara, T., Erkinjuntti, T., Ylikoski, R., Hietanen, M., Vataja, R., & Kaste, M. (1998, January). Clinical determinants of poststroke dementia. Stroke, ۲۹(۱), ۷۵-۸۱. Retrieved July 17, 2012, from
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9445332 - Multi-infarct dementia. (2012, February 6). PubMed Health. Retrieved July 2012, from
ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001754/
