سوال های تشریحی گفتار اول فصل ششم زیست شناسی یازدهم

آزمون شامل ۲۵ پرسش است.
سلام و درود
«تکرار مادر مهارتهاست»
در راستای افزایش مهارت شما آزمونهای متنوع و زیادی از خط به خط این گفتار برای شما آماده شده است. هر آزمون دارای ۲۰ سوال ۲ گزینهای است.
برای تثبیت مطلب در حافظه و یادگیری هر چه بیشتر مطلب، در آزمونهای آنلاین «آیندهنگاران مغز» شرکت کنید.
برای شرکت در انواع آزمونهای آنلاین «گفتار فامتن (کروموزوم)» بر لینک زیر کلیک کنید:
کتاب الکترونیکی پرسشهای دو گزینهای
پرسشهای دو گزینهای و خط به خط گفتارهای زیستشناسی چیست و گسترهٔ حیات؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
کتاب الکترونیکی تعمیق و تثبیت یادگیری زیستشناسی
پرسشهای جاهای خالی و خط به خط گفتار یاختههای بافت عصبی؛ برای دانلود اینجا کلیک کنید.
برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
فصل تقسیم یاخته
شامل گفتارهای:
گفتار ۱. فامتن (کروموزوم)
گفتار ۲. رِشتِمان (میتوز)
گفتار ۳. کاستمان (میوز) و تولیدمثل جنسی
بارمبندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۰ نمره
نیمسال دوم: ۳ نمره
شهریور ماه: ۲ نمره
در حال آماده سازی برای طرح پرسش
قدردان شکیبایی شما هستیم!
گفتار فامتن (کروموزوم)
زندگی انسان، با تشکیل یاختهای به نام تخم آغاز میشود و پس از چند ماه به نوزادی با میلیاردها یاخته تبدیل میشود. روند افزایش یاختهها حتی بعد از این هم ادامه مییابد، به طوری که تعداد یاختهها در بدن یک فرد بالغ به صدها میلیارد میرسد. این افزایش شگفت انگیز با تقسیمات پیاپی یاختهها صورت میپذیرد. با توجه به مطالبی که در سالهای گذشته فرا گرفتید، چه انواعی از تقسیم در بدن یک فرد بالغ را میشناسید؟ هر نوع از این تقسیمها در چه نوع یاختههایی، انجام میشود؟ نتیجه هر نوع از تقسیم چیست؟ آیا همه یاختههای بدن، تقسیم میشوند؟
فام تن (کروموزوم)
همان طور که میدانید فام تَن از دِنا (DNA) و پروتئین تشکیل شده است. به شکل ۱ توجه کنید. زمانی که یاخته در حال تقسیم نیست، فشردگی فامتنهای هسته، کمتر و به صورت تودهای از رشتههای درهم است که به آن، فامینه (کروماتین) می گویند. هر رشته فامینه دارای واحدهای تکراری به نام هسته تَن (نوکلئوزوم) است. در هر هسته تن، مولکول دِنا حدود ۲ دور در اطراف ۸ مولکول پروتئینی به نام هیستون پیچیده است. مادّه وراثتی هسته در تمام مراحل زندگی یاخته، به جز تقسیم، به صورت فامینه است. پیش از تقسیم یاخته، رشتههای فامینه دو برابر و در حین تقسیم یاخته فشرده میشوند (شکل ۱).
شکل ۱- مراحل فشرده شدن فام تن
شکل ۲، تصویر یک فام تن را در حداکثر فشردگی نشان میدهد. همان طور که در این شکل مشاهده میشود، این فام تن از دو بخش همانند به نام فامینک (کروماتید) تشکیل شده است. به این فامتنها، فامتنهای مضاعف شده میگویند. فامینکهای هر فامتن مضاعف از نظر نوع ژنها یکساناند و به آنها فامینکهای خواهری گفته میشود. فامینکهای خواهری در محلی به نام سانترومر به هم متصلاند.
شکل ۲- ساختار یک فامتن مضاعف شده
تعداد فام تن
هرگونه از جانداران، تعداد معیّنی فامتن در یاختههای پیکری خود دارند که به آن عدد فامتنی میگویند. یاختههای پیکر، همان یاختههای غیرجنسی جاندارند. ممکن است تعداد فامتن یاختههای پیکری بعضی از جانداران مانند هم باشد؛ مثلاً در یاختههای پیکری انسان و درخت زیتون ۴۶ فامتن وجود دارد، ولی به طور مسلّم ژنهای آنها بسیار متفاوتاند. تعداد فامتنهای جانداران مختلف (به جز باکتریها) از ۳ تا بیش از ۱۰۰۰ عدد متغیر است.
یاختههای پیکری انسان، دولاد (دیپلوئید) هستند
برای تعیین تعداد فامتنها و تشخیس بعضی از ناهنجاریهای فامتنی، کاریوتیپ تهیه میشود. کاریوتیپ تصویری از فامتن¬ها با حداکثر فشردگی است که براساس اندازه، شکل و محل قرارگیری سانترومرها، مرتب و شماره¬گذاری شدهاند. (شکل۳).
شکل ۳- کاریوتیپ انسان
با بررسی کاریوتیپ انسان، استفاده میشود که هر فامتن دارای یک فامتن شبیه خود است که به این فامتنها، همتا گفته میشود. به جاندارانی که یاختههای پیکری آنها از هر فامتن دو نسخه داشته باشند، دولاد میگویند. در این یاختهها، دو مجموعه فامتن وجود دارد که دو به دو به یکدیگر شبیهاند؛ یک مجموعه فامتن از والد مادری و یک مجموعه از والد پدری دریافت شده است. این یاختهها را با نماد کلی «۲n» نشان میدهند.
در انسان و بعضی جانداران، فامتنهایی وجود دارند که در تعیین جنسیت نقش دارند. به این فامتنها، فامتن جنسی گفته میشود. فامتنهای جنسی ممکن است شبیه هم نباشند. نمونه این فامتنها را در کاریوتیب شکل ۳ مشاهده میکنید. فامتنهای جنسی در انسان را با نماد X,Y نشان میدهند. هسته یاختههای پیکری زنان دو فامتن X و مردان یک فامتن X و یک فامتن Y دارند.
بعضی یاختهها مانند یاخته جنسی انسان، تکلاد (هاپلوئید) هستند؛ یعنی یک مجموعه فامتن دارند. یاختههای تکلاد را با نماد کلی «n» نشان میدهند. «n» تعداد فامتنهای یک مجموعه است؛ مثلاً در انسان ۲۳=n است. در یک مجموعه فامتنی، هیچ فامتنی با فامتن دیگر همتا نیست.
چرخه یاختهای
مراحلی که یک یاخته از پایان یک تقسیم تا پایان تقسیم بعدی میگذراند را چرخه یاختهای میگویند. این چرخه، شامل مراحل اینترفاز و تقسیم است. در یاختههای مختلف، مدت این مراحل متفاوت است (شکل ۴).
شکل ۴- مراحل مختلف چرخه یاخته
اینترفاز:
یاختهها بیشتر مدت زندگی خود را در این مرحله میگذرانند. کارهایی مانند رشد، ساخت مواد موردنیاز و انجام کارهای معمول یاخته در این مرحله انجام میشود. اینترفاز شامل مراحل S ,G1 و G2 است.
مرحله وقفه اول یا G1: مرحله رشد یاختههاست و یاختهها مدت زمان زیادی در این مرحله میمانند. یاختههایی که به طور موقت یا دائمی تقسیم نمیشوند، معمولاً در این مرحله متوقف میشوند. این یاختهها به طور موقت یا دائم به مرحلهای به نام G0 وارد میشوند. یاخته عصبی نمونهای از این یاختههاست.
مرحله S: دو برابر شدن دِنای (DNA) هسته، در این مرحله انجام میشود که نتیجه همانندسازی است. همانندسازی دنا فرایندی است که طی آن از یک مولکول دِنا، دو مولکول یکسان ایجاد میشود.
مرحله وقفه دوم یا G2: این مرحله نسبت به مراحل قبلی اینترفاز، کوتاهتر است و در آن، یاختهها آماده مرحله تقسیم میشوند. در این مرحله، ساخت پروتئینها و عوامل موردنیاز برای تقسیم یاخته افزایش پیدا میکنند و یاختهها آماده تقسیم میشوند.
تقسیم یاخته:
در این مرحله، دو فرایند تقسیم هسته (رشتمان یا کاستمان) و تقسیم سیتوپلاسم انجام میشود.
در سالهای گذشته تا حدودی با این فرایندها آشنا شدید. با تقسیم سیتوپلاسم، در نهایت یاختههای جدید ایجاد میشود.
» فایل word
» فایل pdf
کتاب زیستشناسی یازدهم
فصل ۱- تنظیم عصبی
گفتار ۱. یاختههای بافت عصبی
گفتار ۲. ساختار دستگاه عصبی
فصل ۲- حواس
گفتار ۱. گیرندههای حسی
گفتار ۲. حواس ویژه
گفتار ۳. گیرندههای حسی جانوران
فصل ۳- دستگاه حرکتی
گفتار ۱. استخوانها و اسکلت
گفتار ۲. ماهیچه و حرکت
فصل ۴- تنظیم شیمیایی
گفتار ۱. ارتباط شیمیایی
گفتار ۲. غدههای درونریز
فصل ۵- ایمنی
گفتار ۱. نخستین خط دفاعی: ورود ممنوع
گفتار ۲. دومین خط دفاعی: واکنشهای عمومیاما سریع
گفتار ۳. سومین خط دفاعی: دفاع اختصاصی
فصل ۶- تقسیم یاخته
گفتار ۱. فامتن (کروموزوم)
گفتار ۲. رِشتِمان (میتوز)
گفتار ۳. کاستمان (میوز) و تولیدمثل جنسی
فصل ۷- تولیدمثل
گفتار ۱. دستگاه تولیدمثل در مرد
گفتار ۲. دستگاه تولیدمثل در زن
گفتار ۳. رشد و نمو جنین
گفتار ۴. تولیدمثل در جانوران
فصل ۸- تولیدمثل نهاندانگان
گفتار ۱. تولیدمثل غیرجنسی
گفتار ۲. تولیدمثل جنسی
گفتار ۳. از یاخته تخم تا گیاه
فصل ۹- پاسخ گیاهان به محرکها
گفتار ۱. تنظیمکنندههای رشد در گیاهان
گفتار ۲. پاسخ به محیط
در ادامه خود را بیازمایید:
در ادامه بخوانید:
بارمبندی زیستشناسی یازدهم
بارم بندی زیستشناسی ۲ سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲
درس زیستشناسی یازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام میشود.
ارزشیابی مستمر براساس فعالیت های گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام میشود. این ارزشیابی براساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیتها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحث های گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام میشود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی در دو نوبت به صــورت آزمون کتبی انجام میشــود. در نوبت اول ۲۰ نمره از پنج فصــل اول کتاب (تا پایان صفحه ۷۸) است. در نوبت دوم پنج نمره به قسمت اول و ۱۵ نمره به قسمت دوم کتاب اختصاص دارد. بارم بندی فصل ها برای نوبت اول، دوم و شهریور مطابق جدول زیر پیشنهاد میشود.
توجه داشته باشید که طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوست های آخر کتاب در همه آزمونها ممنوع است.
شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم | شهریور |
۱- تنظیم عصبی | ۴ | ۱ | ۲ |
۲- حواس | ۴ | ۱ | ۲ |
۳- دستگاه حرکتی | ۳/۵ | ۱ | ۲ |
۴- تنظیم شیمیایی | ۳/۵ | ۱ | ۱/۵ |
۵- ایمنی | ۴ | ۱ | ۲ |
فعالیتها | ۲ | – | – |
۶- تقسیم یاخته | – | ۳ | ۲ |
۷- تولید مثل | – | ۴ | ۲/۵ |
۸- تولید مثل نهاندانگان | – | ۳ | ۲ |
۹- پاسخ گیاهان به محرکها | – | ۳ | ۲ |
فعالیتها | – | ۲ | ۲ |
جمع | ۲۰ | ۲۰ | ۲۰ |