تفاوت‌های مطالعات توصیفی با مطالعات تحلیلی چیست

تفاوت‌های بین مطالعات توصیفی و مطالعات کیفی

تفاوت‌های اصلی بین مطالعات توصیفی (Descriptive Studies) و مطالعات کیفی (Qualitative Studies) به شرح زیر است:

۱. هدف مطالعه

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– هدف: این نوع مطالعات به توصیف و تحلیل وضعیت یا ویژگی‌های یک جمعیت، پدیده یا شرایط خاص در یک زمان مشخص می‌پردازند.
– تمرکز: بر روی شناسایی و توصیف ویژگی‌ها، شیوع و الگوهای موجود، مانند توزیع سنی، جنسیتی یا جغرافیایی بیماری‌ها.
– نتایج: نتایج معمولاً شامل آمار توصیفی، جداول و نمودارهایی است که وضعیت موجود را نشان می‌دهد.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– هدف: این نوع مطالعات به بررسی و تحلیل روابط بین متغیرها و شناسایی علل و عوامل مؤثر بر یک پدیده می‌پردازند.
– تمرکز: بر روی بررسی علّی و همبستگی بین متغیرها، مانند تأثیر یک عامل خاص (مثل مصرف سیگار) بر بروز یک بیماری (مثل سرطان ریه).
– نتایج: نتایج شامل استنباط‌های آماری و تحلیل روابط علّی است که می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های بهداشتی و سیاست‌گذاری کمک کند.

مقایسه
– توصیفی: توصیف وضعیت و ویژگی‌ها، بدون تعیین علل.
– تحلیلی: بررسی روابط و علل، با تمرکز بر تحلیل و تفسیر داده‌ها.

۲. نوع داده‌ها

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– نوع داده: این مطالعات معمولاً شامل داده‌های کمی و کیفی هستند.
– داده‌های کمی: شامل آمار و ارقام، مانند درصد شیوع یک بیماری، میانگین سنی یا تعداد افراد در گروه‌های مختلف.
– داده‌های کیفی: شامل توصیفاتی از ویژگی‌ها، مانند نظرات یا تجربیات افراد.
– مثال: در یک مطالعه توصیفی، محقق می‌تواند تعداد افراد مبتلا به دیابت در یک جامعه را اندازه‌گیری کند و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی آن‌ها را توصیف کند.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– نوع داده: این مطالعات عمدتاً به داده‌های کمی متکی هستند و معمولاً شامل اطلاعات دقیق‌تری برای تحلیل روابط و همبستگی‌ها هستند.
– داده‌های کمی: معمولاً شامل داده‌های عددی است که امکان بررسی روابط بین متغیرها را فراهم می‌کند.
– مثال: در یک مطالعه تحلیلی، محقق می‌تواند به بررسی تأثیر مصرف الکل بر بروز بیماری‌های کبدی بپردازد و داده‌های مربوط به مصرف الکل و تعداد موارد بیماری را تجزیه و تحلیل کند.

خلاصه
– توصیفی: داده‌های کمی و کیفی برای توصیف وضعیت و ویژگی‌ها.
– تحلیلی: عمدتاً داده‌های کمی برای بررسی روابط و علل.

۳. روش جمع‌آوری

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– روش‌های جمع‌آوری داده:
– پرسشنامه‌ها: استفاده از ابزارهای نظرسنجی برای جمع‌آوری اطلاعات از افراد.
– مشاهدات: مشاهده رفتارها یا ویژگی‌های جمعیت در محیط طبیعی.
– داده‌های ثانویه: استفاده از آمار و اطلاعات موجود در منابع دیگر، مانند گزارش‌های بهداشتی.
– هدف: جمع‌آوری داده‌ها برای توصیف وضعیت و ویژگی‌های جمعیت یا پدیده.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– روش‌های جمع‌آوری داده:
– پرسشنامه‌های ساختاریافته: جمع‌آوری داده‌های دقیق و عددی برای تحلیل روابط بین متغیرها.
– مطالعات میدانی: جمع‌آوری اطلاعات از افراد با استفاده از مصاحبه‌های ساختاریافته یا نیمه‌ساختاریافته.
– داده‌های تجربی: استفاده از کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده برای ارزیابی تأثیر یک مداخله خاص.
– هدف: جمع‌آوری داده‌ها برای تحلیل روابط و تعیین علل و همبستگی‌ها.

خلاصه
– توصیفی: استفاده از پرسشنامه، مشاهدات و داده‌های ثانویه برای توصیف وضعیت.
– تحلیلی: استفاده از پرسشنامه‌های ساختاریافته و داده‌های تجربی برای بررسی روابط و تأثیرات.

۴. تحلیل داده‌ها 

-مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– روش تحلیل:
– تحلیل توصیفی: داده‌ها به‌صورت آماری توصیف می‌شوند تا ویژگی‌ها و وضعیت‌های موجود را نشان دهند.
– آمارهای بنیادی: شامل میانگین، میانه، مد، انحراف معیار و درصدها برای توصیف جمعیت.
– جداول و نمودارها: برای نمایش بصری داده‌ها و نتایج.
– هدف: ارائه یک تصویر کلی و توصیف وضعیت فعلی بدون تمرکز بر روابط علت و معلولی.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– روش تحلیل:
– تحلیل آماری پیشرفته: شامل استفاده از روش‌های آماری برای بررسی روابط و همبستگی‌ها (مانند رگرسیون، آزمون‌های t و ANOVA).
– مدل‌سازی: ایجاد مدل‌های آماری برای شناسایی و تفسیر روابط علّی بین متغیرها.
– تحلیل‌های استنباطی: استفاده از داده‌ها برای تعمیم نتایج به جمعیت بزرگ‌تر و آزمون فرضیات.
– هدف: شناسایی روابط و تعیین تأثیر متغیرها بر یکدیگر.

خلاصه
– توصیفی: تحلیل توصیفی و آمارهای بنیادی برای ارائه وضعیت موجود.
– تحلیلی: تحلیل آماری پیشرفته و استنباطی برای بررسی روابط و علل.

۵. نتایج

۱. مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– نوع نتایج:
– نتایج به‌صورت توصیفی و آماری ارائه می‌شوند.
– شامل آمارهای توصیفی مانند درصد شیوع، میانگین، میانه و توزیع ویژگی‌ها.
– معمولاً به‌صورت جداول، نمودارها و توصیفات کیفی.
– هدف: ارائه یک تصویر کلی از وضعیت موجود و توصیف ویژگی‌های جمعیت یا پدیده، بدون تحلیل روابط علّی.

# ۲. مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– نوع نتایج:
– نتایج شامل تحلیل روابط و همبستگی‌ها بین متغیرها.
– ارائه مدل‌های آماری و شناسایی تأثیرات علّی، شامل نتایج استنباطی.
– معمولاً به‌صورت جداول، نمودارهای آماری و تفسیر نتایج تحلیلی.
– هدف: شناسایی و تحلیل روابط بین متغیرها و تعیین علل و عوامل مؤثر بر یک پدیده.

خلاصه
– توصیفی: نتایج به‌صورت توصیفاتی از وضعیت موجود و ویژگی‌ها ارائه می‌شود.
– تحلیلی: نتایج شامل تحلیل روابط، استنباط‌های آماری و تعیین تأثیرات علّی است.

۶. تعمیم‌پذیری 

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– تعمیم‌پذیری معمولاً محدود است، زیرا این مطالعات بیشتر بر روی توصیف وضعیت خاص یک جمعیت یا پدیده تمرکز دارند.
– نتایج می‌توانند به جمعیت‌های مشابه تعمیم داده شوند، اما به دلیل طراحی غیرتصادفی و اندازه‌های نمونه کوچک، ممکن است نتایج نماینده کل جمعیت نباشد.
– به‌ویژه در مواردی که استفاده از داده‌های ثانویه یا مشاهدات غیرسیستماتیک باشد، دقت تعمیم‌پذیری کاهش می‌یابد.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– این مطالعات معمولاً طراحی بهتری دارند (مانند کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده) که می‌تواند تعمیم‌پذیری را افزایش دهد.
– استفاده از روش‌های آماری پیشرفته برای تحلیل روابط، به محققان امکان می‌دهد نتایج را به جمعیت‌های بزرگ‌تر تعمیم دهند.
– با این حال، تعمیم‌پذیری همچنان به نوع نمونه‌گیری، طراحی مطالعه و عواملی مانند تعادل بین گروه‌ها بستگی دارد.

خلاصه
– توصیفی: تعمیم‌پذیری محدود و وابسته به شرایط خاص جمعیت.
– تحلیلی: تعمیم‌پذیری بیشتر با توجه به طراحی بهتر و استفاده از روش‌های آماری، اما هنوز تحت تأثیر انتخاب نمونه و روش تحقیق است.

۷. اثبات روابط علیتی

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– توانایی در اثبات روابط علیتی:
– این نوع مطالعات به‌طور مستقیم قادر به اثبات روابط علیتی نیستند.
– آن‌ها بیشتر به توصیف وضعیت‌ها و ویژگی‌ها می‌پردازند و نمی‌توانند به طور قطعی تعیین کنند که یک متغیر بر متغیر دیگر تأثیر دارد.
– نتایج می‌توانند فرضیاتی برای روابط علیتی ارائه دهند، اما این فرضیات نیاز به تحقیق بیشتر دارند.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– توانایی در اثبات روابط علیتی:
– این نوع مطالعات به‌طور کلی طراحی شده‌اند تا روابط علیتی را بررسی کنند و برای این کار از روش‌های آماری پیشرفته و مدل‌سازی استفاده می‌کنند.
– با استفاده از طراحی‌های مطالعه مانند کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده، محققان می‌توانند تأثیر یک متغیر خاص را بر متغیر دیگر به‌طور دقیق‌تر بررسی کنند.
– این مطالعات معمولاً قادر به ارائه شواهد قوی‌تری برای روابط علیتی هستند.

خلاصه
– توصیفی: نمی‌توانند به طور قطعی روابط علیتی را اثبات کنند و بیشتر به توصیف وضعیت‌ها محدود می‌شوند.
– تحلیلی: طراحی شده‌اند تا روابط علیتی را بررسی کنند و معمولاً شواهد قوی‌تری برای این روابط ارائه می‌دهند.

۸. تورش (Bias)

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– نوع تورش:
– تورش انتخابی: ممکن است نمونه‌ای که انتخاب می‌شود نمایانگر کل جمعیت نباشد، به‌ویژه در استفاده از داده‌های ثانویه یا مشاهدات.
– تورش پاسخ‌دهی: پاسخ‌های افراد ممکن است تحت تأثیر پیش‌داوری‌ها یا ناآگاهی‌ها قرار گیرد.
– تأثیر بر نتایج: این نوع تورش می‌تواند به توصیف نادرست یا ناقص وضعیت منجر شود و نتایج را از واقعیت دور کند.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– نوع تورش:
– تورش انتخابی: به‌خصوص در طراحی‌های غیرتصادفی، ممکن است باعث شود گروه‌های مقایسه‌ای به‌طور نابرابر باشند.
– تورش اطلاعاتی: ممکن است در جمع‌آوری داده‌ها خطاهایی وجود داشته باشد که بر روی نتایج تأثیر بگذارد، مانند نادرست گزارش کردن یا یادآوری.
– تورش کنفاندینگ: تأثیر سایر متغیرها بر روابط مورد مطالعه ممکن است نادیده گرفته شود.
– تأثیر بر نتایج: این تورش‌ها می‌توانند منجر به نتیجه‌گیری‌های نادرست درباره روابط علیتی و تأثیرات متغیرها شوند.

خلاصه
– توصیفی: بیشتر در معرض تورش‌های انتخابی و پاسخ‌دهی، که می‌تواند به توصیف نادرست وضعیت منجر شود.
– تحلیلی: شامل انواع متنوع‌تری از تورش‌ها، مانند کنفاندینگ و اطلاعاتی، که می‌توانند بر روابط علیتی و استنباط‌ها تأثیر بگذارند.

۹. محاسبه شاخص بروز (Incidence Rate)

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– در این نوع مطالعات، محاسبه شاخص بروز معمولاً به‌صورت کلی و توصیفی انجام می‌شود.
– معمولاً با استفاده از داده‌های موجود، درصد بروز یک بیماری یا وضعیت خاص در یک جمعیت مشخص در یک بازه زمانی خاص محاسبه می‌شود.
– فرمول کلی:

۱۰^K بروز تجمعی است. 

– هدف: ارائه نمایی از بروز بیماری‌ها یا وضعیت‌ها در یک زمان مشخص و توصیف الگوها و ویژگی‌ها.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– در این نوع مطالعات، محاسبه شاخص بروز به‌طور دقیق‌تری انجام می‌شود و معمولاً در زمینه بررسی روابط علیتی و تأثیرات متغیرها صورت می‌گیرد.
– می‌تواند شامل گروه‌های مختلف (مثلاً گروه‌های در معرض و غیر در معرض) باشد و تحلیل‌های آماری پیشرفته‌تری به کار گرفته می‌شود.
– فرمول مشابهی استفاده می‌شود، اما با تجزیه و تحلیل‌های اضافی برای بررسی روابط.
– هدف: شناسایی و تحلیل تأثیرات متغیرها بر بروز بیماری و بررسی رابطه بین آن‌ها.

خلاصه
– توصیفی: محاسبه شاخص بروز به‌صورت توصیفی و کلی برای توصیف وضعیت موجود.
– تحلیلی: محاسبه دقیق‌تر و شامل تحلیل‌های آماری برای بررسی روابط و تأثیرات.

۱۰. نارسایی در مواردی که پیامد یا مواجهه نادر است

– مطالعات توصیفی (Descriptive Studies)
– در این نوع مطالعات، معمولاً تمرکز بر توصیف وضعیت‌ها و ویژگی‌های عمومی است و نمی‌توانند به‌طور دقیق پیامدهای نادر را مورد بررسی قرار دهند.
– اگر یک پیامد یا مواجهه نادر باشد، ممکن است داده‌ها به اندازه کافی برای ارائه تصویری جامع وجود نداشته باشد.
– به دلیل کمبود اطلاعات، ممکن است نتایج در مورد این نوع پیامدها ناپایدار یا غیرقابل اعتماد باشند.

– مطالعات تحلیلی (Analytic Studies)
– این مطالعات معمولاً برای بررسی روابط بین متغیرها و پیامدهای نادر طراحی شده‌اند و ممکن است از روش‌های خاصی (مانند مطالعه مورد-شاهدی) استفاده کنند.
– اگر یک پیامد نادر باشد، محققان ممکن است برای جذب تعداد کافی از موارد مبتلا به این پیامد تلاش کنند و طراحی‌های خاصی برای کاهش نارسایی در دسترس داشته باشند.
– با این حال، همچنان ممکن است نارسایی وجود داشته باشد که به تحلیل و تفسیر نتایج آسیب برساند.

خلاصه
– توصیفی: نارسایی در پیامدهای نادر به دلیل عدم وجود داده‌های کافی و محدودیت در توصیف وضعیت‌ها.
– تحلیلی: قابلیت بررسی پیامدهای نادر با طراحی‌های خاص، اما ممکن است هنوز نارسایی در جذب موارد وجود داشته باشد.