نرخ فیلتراسیون گلومرولی چیست؟ چگونگی محاسبه عملکرد کلیه با ارزیابی GFR

Glomerular filtration rate (نرخ فیلتراسیون گلومرولی) که به اختصار GFR نیز نامیده می شود یک معیار اندازه گیری برای مشخص کردن میزان خون در حال عبور از کلیه ها در هر دقیقه است و با توجه به بالا و یا پایین بودن آن میتوان به میزان سلامت کلیه ها ی هر شخص پی برد. اگر GFR شما مقدار بسیار پایین و کمی باشد، این بدین معناست که کلیه هایتان به درستی عمل نکرده و بدن شما مقداری از سموم را در درون خود نگه می دارد. وابسته به شرایط و موقعیت های هر فرد، راه های متفاوتی از طریق تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی روانه برای افزایش میزان GFR وجود دارد . البته در مواردی که شخص از میزان بسیار پایین نرخ فیلتراسیون گلومرولی برخوردار است و کلیه های او در وضعیت خوبی قرار ندارند باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و از دارو ها و درمان های متناسب با وضعیت خود استفاده نماید.

ازوتمی به معنای BUN و کراتینین بالاست (اختلال آزمایشگاهی) ولی اورمی یعنی ازوتمی به علاوه علائم بالینی.

عملکرد کلیه با ارزیابی GFR مشخص میشود. GFR حجمی از پلاسما است که در هر دقیقه از یک ماده خاص (مایعی که در کلیه نه ترشح دارد و نه بازجذب) پاک میشود. کلیرانس هم به همین ترتیب تعریف میشود. کلیرانس هر مادهای یعنی حجمی از پلاسما که در عرض یک دقیقه از آن ماده پاک میشود. مثلا وقتی میگوییم کلیرانس استامینفون ۲۰ است یعنی در عرض یک دقیقه ۲۰ سی سی پلاسما از استامینوفن پاک میشود. همان طور که گفته شد برای محاسبه GFR باید از کلیرانس ماده ای استفاده شود که در کلیه نه ترشح شود و نه بازجذب و بهتر است این ماده از خود بدن باشد. برای محاسبه GFR به طور معمول از کلیرانس کراتینین استفاده میکنیم.کراتین از توده عضلانی به دست میآید. یعنی حاصل متابولیسم اسیدهای آمینه عضلات ماده ای به نام کراتین است که در کبد به کراتینین تبدیل میشود و از طریق کلیه ها دفع میشود.

نکته: سطح کراتینین خون به موارد زیر بستگی دارد (در غیاب اختلال عملکرد کلیه) (شرکت داروپخش همان شرکت پخش حجرT !است)

1. حجم توده عضلانی
2. جنسیت
3. رژیم غذایی پر پروتئین
4. TPN
5. مصرف برخی داروها که با ترشح Cr تداخل میکنند مانند آمیلوراید، سایمتیدین ، ترمی متوپریم

 در چه مواردی سطح کراتینی خون کم میشود؟

1. ­کاهش توده عضلانی: کاشکسی و سرطانها ….
2. ­سوء جذب
3. ­مصرف کورتون
4. نارسایی کبد

برای بدست آوردن کلیرانس کراتینین نیاز به جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته داریم تا بدانیم طی یک روز چه قدر کراتینین دفع شده است. سپس کراتینین ضربدر حجم ادرار ۲۴ ساعته را در صورت میگذاریم و بر کراتینین پلاسما تقسیم میکنیم.Ucr*V تقسیم بر Pcr. تا اینجا کلیرانس کراتینین در ۲۴ ساعت محاسبه میشود ولی GFR در زمان یک دقیقه تعریف میشود. چون میدانیم ۲۴ ساعت ۱۴۴۰ دقیقه است حاصل را بر ۱۴۴۰ تقسیم میکنیم تا عدد بدست آمده در واحد CC/min حاصل شود. GFR=Ucr*v/Pcr*1440

مثال: GFR آقایی ۶۰ ساله با کراتینین پلاسمای ۲ میلی گرم در دسی لیتر، حجم ادرار ۲۴ ساعته ۲۸۸۰ سی سی و کراتینین ادرار ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر چقدر است؟

دقیقه در سی سی ۱۰۰ =۱۴۴۰*۲ /۲۸۸۰*۱۰۰

مثال: بیماری در ۲۴ ساعت ۱۰۰ سی سی ادرار داشته،دفع کراتینین ۲۴ ساعته ۱.۲ گرم و Pcr برابر ۱ dl/mg دارد. GFR وی چقدر است؟

در سوال قبل هدف از ضرب حجم ادرار ۲۴ ساعته در Ucr به دست آوردن مقدار توتال ۲۴ Cr ساعته بود اما در این سوال مقدار Cr ادرار ۲۴ ساعته بر حسب گرم داده شده است. بنابراین در این مریض ۰.۸۳=۱۲۰۰/۱۴۴۰=GFR ولی چون واحد dl/mg Pcr است، GFR بدست آمده بر حسب

dl/min است و برای آنکه بر حسب CC/min به دست آوریم باید در ۱۰۰ ضرب کنیم.

نکته:GFR را میتوان به وسیله فرمول Cockroft نیز محاسبه کرد: GFR=(140­age)*Weight/Pcr*72

نکته: این فرمول برای مردان است و در زنان چون توده عضلانی کمتر است باید در+ عدد ۰.۸۵ ضرب شود.

نکته: برای محاسبه GFR میتوان از کلیرانس انسولین و اینولین نیز استفاده کرد. اخیراً سیستاتین C به عنوان مارکری معتبر جهت اندازه گیری GFR و بررسی عملکرد کلیه معرفی شده است. این ماده یک پروتئازاست و توسط تمام سلولهای هسته دار ساخته می شود. بازجذب و ترشحی در کلیه ندارد و فقط فیلتر میشود و با توده عضلانی و رژیم غذایی فرد ارتباطی ندارد. به همین علت ازCr دقیق تر است. تنها بیماریهای تیروئیدی میتوانند سطح آنرا تحت تاثیر قرار دهند.

کراتینین و کلیرانس کراتینین: کراتینین از تجزیه ی طبیعی بافت عضلانی بدست می آید. وقتی که کراتینین تولید می شود، از راه کلیه ها دفع می شود و در ادرار ترشح می شود. پزشک این تست را برای بررسی عملکرد کلیه ها  درخواست می کند. توانایی کلیه برای کنترل میزان کراتینین، کلیرانس کراتینین نام دارد، از آن برای تخمین میزان فیلتراسیون گلومرولی GFR استفاده می شود. این معیار میزان جریان خون کلیوی را نشان می دهد.

عملکرد طبیعی کلیه ها و GFR

تمام حجم خون بدن چندین بار در روز از کلیه ها رد می شود.  کلیه ها بخش مایع خون را وارد نفرون می کنند، و بیشتر مایع دوباره به خون بازجذب می شود. مایع و مواد زائدی که کلیه ها بازجذب نمی کنند، به ادرار ترشح می شود.

میزان جریان خون کلیوی GFR نام دارد. GFR مستقیما قابل اندازه گیری نیست، و در این حالت از کراتینین و کلیرانس کراتینین استفاده می شود.

کلیه ها کراتینین را وارد ادرار می کنند، و تقریبا چیزی از آن بازجذب نمی شود.

مقدار خونی که کلیه ها می توانند در هر دقیقه از کراتینین پاک کنند، کلیرانس کراتینین نام دارد. کلیرانس کراتینین در افراد جوان سالم حدود ۱۲۵ میلی لیتر در دقیقه است. GFR بر اساس سن، جنسیت، اندازه ی بدن متغیر است. معمولا کلیرانس کراتینین تخمین خوبی از GFR است.

نتایج تست کراتینین و کلیرانس کراتینین

GFR و یا کلیرانس کراتینین پائین می تواند نشان دهنده ی بیماری کلیوی باشد. کاهش عملکرد کلیه ها می تواند به صورت حاد یا مزمن باشد. تکرار این دو معیار می تواند در طول زمان نوع بیماری کلیوی حاد یا مزمن را مشخص کند.

عملکرد کلیه ها و کلیرانس کراتینین به صورت طبیعی با افزایش سن کاهش می یابد. خوشبختانه، کلیه ها ظرفیت عملکردی بالای دارند. بیشتر افراد می توانند با از دست دادن حتی نیمی از عملکرد کلیه خود، بدون هیچ علامتی به زندگی ادامه دهند.

پزشکان برای تعیین شدت بیماری مزمن کلیوی از سیستم مرحله بندی استفاده می کنند که در آن از GFR استفاده شده است:

مرحله ی ۱: GFR 90  و یا بالاتر (عملکرد طبیعی کلیه ها)

مرحله ی ۲: GFR 60 تا ۹۰ (افت خفیف عملکرد کلیه ها)

مرحله ی ۳: GFR 30 تا ۵۹ (افت متوسط عملکرد کلیه ها)

مرحله ی ۴: GFR 15 تا ۲۹ (افت شدید عملکرد کلیه ها)

مرحله ی ۵: GFR کم تر از ۱۵ (نارسایی کلیوی، معمولا فرد نیاز به دیالیز دارد)

افراد بالاتر از ۶۰ سال ممکن است  سطح کراتینین طبیعی داشته باشند ولی GFR و کلیرانس کراتینین پائین داشته باشند.

علل اصلی بیماری کلیوی مزمن، فشار خون بالا و دیابت است. اگر این مشکلات وجود داشته باشد، قدم اول کنترل این اختلالات است. (رژیم غذایی، ورزش، دارو). اگر این موارد وجود نداشت، بررسی بیشتری لازم است.

بسیاری از افراد تا وقتی که GFR و کلیرانس کراتینین افت شدید نداشته باشد، نیاز به دیالیز ندارند.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com

در این ادامه مقاله ابتدا به نحوه ی اندازه گیری این نرخ می پردازیم و راه های اولیه را بیان می کنیم و سپس در دو عنوان ”سبک زندگی و رژیم غذایی” و ”درمان های پزشکی و تخصصی” به روش های افزایش آن می پردازیم .

قدم های اولیه قبل از شروع؛ ابتدا میزان GFR خود را پیدا کنید:

۱) انجام آزمایش: با مراجعه به مراکز درمانی معتبر و یا دکتر متخصص آزمایش تعیین میزان کراتینین خون را انجام دهید. کراتینین یک محصول زائد و اضافی موجود در خون شماست. اگر میزان آن در آزمایش انجام شده بسیار بالا باشد، به احتمال زیاد توانایی فیلتراسیون گلومرولی در کلیه ی شما بسیار پایین و ضعیف است. در مواقعی ممکن است دکتر متخصص تقاضای انجام یک آزمایش میزان دقیق و شفافیت کراتینین بدهد که شامل کراتینین موجود در خون و ادرار شما می شود.

۲) درک نتایج و ارقام و داشتن شناخت تقریبی از آنها در آزمایش ها: نتایج تست شما، تنها عواملی هستند که در اندازه گیری و تشخیص محاسبه ی میزان GFR تان موثرند. پزشک متخصص نیز در اندازه گیری نهایی GFR عواملی همچون سن، اندازه ی بدن، وزن، نژاد و جنسیت شما را دخیل می کند:

اگر نرخ GFR تان به مقدار ۹۰ میلی لیتر در هر دقیقه در هر ۱٫۷۳ متر مکعب یا بیشتر از آن (GFR >= 90 mls/min/1.73m^۳) است، وضعیت کلیه های شما سالم در نظر گرفته می شوند.

اگر نرخ GFR تان بین مقدار ۸۹_۶۰ میلی لیتر در هر دقیقه در هر ۱٫۷۳ متر مکعب (۸۹mls/min/1.73m^۳ > GFR >= 60 mls/min/1.73m^۳) است، شما در وضعیت مرحله ۲ بیماری مزمن کلیوی (CKD) قرار داده می شوید.

اگر نرخ GFR تان بین مقدار ۳۰ – ۵۹ میلی لیتر در هر دقیقه در هر ۱٫۷۳ متر مکعب (۵۹mls/min/1.73m^۳ > GFR >= 30 mls/min/1.73m^۳) است، شما در وضعیت مرحله ۳ بیماری مزمن کلیوی (CKD) قرار داده می شوید.

اگر نرخ GFR تان بین مقدار ۱۵ – ۲۹ میلی لیتر در هر دقیقه در هر ۱٫۷۳ متر مکعب (۲۹mls/min/1.73m^۳ > GFR >= 15 mls/min/1.73m^۳) است، شما در وضعیت مرحله ۴ بیماری مزمن کلیوی (CKD) قرار داده می شوید.

زمانی که نرخ GFR تان از مقدار ۱۵ میلی لیتر در هر دقیقه در هر ۱٫۷۳ متر مکعب (GFR < ۱۵ mls/min/1.73m^۳) پایین تر باشد ، شما در وضعیت مرحله ۵ بیماری مزمن کلیوی (CKD) قرار داده می شوید و این بدین معنی است که کلیه های شما نا سالم اند و عملکرد درستی را از خود نشان نمی دهند.

۳) با پزشک متخصص خود مشورت کنید: صرف نظر میزان نرخ فیلتراسیون گلومرولیتان دکتر شما می تواند اطلاعات مفید و ضرروی دیگری را در اختیارتان قرار دهد و همچنین از تاثیر وضعیت کنونیتان بر زندگی آینده و پیامد های آن صحبت کند . اگر GFR تان از سطح های گفته شده پایین تر باشد و در معرض خطر قرار داشته باشید پزشک متخصص حتما درمان هایی را به شما پیشنهاد خواهد کرد اما توجه این نکته بسیار مهم است که نحوه ی درمان و راه های درمانی هر مریض با مریض دیگر می تواند کاملا متفاوت باشد پس به هیچ وجه و تحت هیچگونه شرایطی از دستور العمل های مشابه با کسانی که سطح GFR ای نظیر شما دارند استفاده نکنید و حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

صرف نظر از هر بیماری کلیوی که شامل وضعیت شما می شود و به آن مبتلا هستید، باید برای درمان سبک زندگی و رژیم غذایی روزانه خود را تغییر دهید . در مراحل اولیه بیماری مزمن کلیوی یا همان CKD نیز این شاید این تغییرات کافی باشند و بیماری به کل از بین برود (به خصوص اگر شخص مورد نظر سابقه ی بیماری کلیوی نداشته باشد)، اما در مراحل بعدی و خطرناک تر و پیشرفته تر بیماری ، به احتمال زیاد دکتر شما دارو هایی را برای مصرف روزانه تجویز می کند که باید حتما با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب جدید همراه باشند و به عنوان جایگزینی برای آنها در نظر گرفته نشود . در نهایت و در آخرین سطح بیماری مزمن کلیوی (مرحله ۵) در اکثر مواقع پزشک متخصص به شما پیشنهاد دیالیز یا پیوند کلیه را می دهد.

راهکار اول جهت افزایش GFR؛ تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی روزانه:

۱) سعی کنید بیشتر سبزیجات و مواد غذایی گیاهی مصرف کرده و کمتر گوشت بخورید : افزایش میزان کراتینین در خون و کاهش سطح GFR با یکدیگر رابطه ی مستقیم دارد و اگر یکی را بتوان بهبود بخشید و کنترل کرد به طبع آن دیگری نیز به سطح عادی خود باز می گردد. محصولات حیوانی غالبا شامل کراتین و کراتینین در خود هستند، بنابراین شما باید در رژیم غذایی خود مصرف مواد غذایی که شامل پروتئین های حیوانی هستند را تا حد ممکن کاهش دهید و در مصرف آنها به صورت جدی به خود سخت بگیرید. از طرف دیگر مصرف مواد غذایی که شامل سبزیجات و میوه ها هستند علاوه بر اینکه کراتین و کراتینین ندارند بلکه می توانند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های کلیوی و دیابت و فشار خون شوند.

۲) ترک مصرف دخانیات: مصرف سیگار و به صورت کلی دخانیات باعث ورود سم های متعدد و گوناگونی به بدن می شود و این سم ها در بدن باید از کلیه ها عبور کنند. به آسانی می توان به این نکته پی برد که با کاهش ورود مواد سمی به بدن، مسئولیت کلیه ها نیز کاهش پیدا می کند و کلیه ها کمتر کار می کنند و راحت تر می توانند سایر مواد آلوده و سمی موجود در بدن را تصفیه کنند . تنها با ترک مصرف سیگار و دخانیات می توانید درصد بزرگی از خطر ابتلا به بیماری های کلیوی و بسیاری از بیماری های دیگر مانند افزایش فشار خون و … را کاهش دهید. گفتنی است سطح و میزان فشار خون نیز با GFR مرتبط است و کم یا زیاد بودن آن بر نرخ فیلتراسیون گلومرولی می تواند تاثیر مستقیم داشته باشد.

۳) مصرف مواد غذایی کم نمک: در برنامه ی روزانه ی خود همواره سعی کنید تا مواد غذایی که دارای نمک کمتری هستند را جایگزین مواد غذایی پر نمک کنید . کلیه های آسیب دیده و ضعیف تر شده در تصفیه کردن سدیم مشکل دارند و به سختی اینکار را انجام می دهند . پس با مصرف غذا هایی که دارای نمک کمتری هستند به طور طبیعی می توانید از بدتر شدن سطح GFR در بدنتان جلوگیری نمایید.

در غذا های خود سعی کنید برای طعم دار کردن آنها از ادویه ها و فلفل ها و سبزیجات معطر به جای نمک استفاده کنید و تا جایی که می توانید در تهیه ی مواد غذایی ”به هیچ وجه” از نمک و سدیم استفاده نکنید. همچنین از مصرف غذا های بیرونی و فست فود نیز کاملا صرف نظر کنید چرا که در این نوع مواد غذایی برای بهتر شدن طعم و کیفیت ، از میزان نمک بسیار بالایی استفاده می شود.

۴) پتاسیم و فسفر کمتری را در طول روز مصرف کنید: پتاسیم و فسفر نیز مانند نمک از جمله دیگر مواد معدنی هستند که کلیه معمولا در تصفیه آنها دچار مشکل می شود به خصوص اگر کلیه مریض یا ضعیف شده باشد. بنابراین از مصرف غذا ها و قرص هایی که شامل این مواد معدنی در خود هستند خودداری نمایید.

برخی از مواد غذایی که پتاسیم بالایی دارند: کدو تنبل، سیب زمینی شیرین، سیب زمینی، لوبیا سفید، ماست، ماهی هالیبوت، آب پرتقال، کلم بروکلی، طالبی، موز، گوشت خوک، عدس، شیر، ماهی قزل آلا، پسته، کشمش، مرغ و ماهی تن.

برخی از مواد غذایی که فسفر بالایی دارند: شیر، ماست، پنیر، پنیر دلمه، بستنی، عدس، غلات سبوس دار، نخود فرنگی خشک شده  لوبیا، آجیل، دانه ها، ساردین و آب طعم دار.

۵) چای برگ گزنه را بنوشید: مصرف تقریبی ۲۵۰ میلی لیتر چای برگ گزنه در طول روز می تواند باعث کاهش سطح کراتینین در بدن شود . قبل از مصرف این چای با دکتر خود مشورت کرده و اگر از نداشتن حساسیت خاص یا آلرژیکی نسبت به آن مطمئن شدید شروع به نوشیدن هر روز آن کنید.

نحوه ی تهیه ی چای برگ گزنه نیز به این صورت است که ابتدا باید دو برگ تازه ی گزنه را در ۲۵۰ میلی لیتر آب در حال جوش فرو برده و برای مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه آن را به همین شکل رها کنید . سپس برگ ها را از آب بیرون آورده و چای آمده شده را در حالی که هنوز داغ است مصرف نمایید .

۶) ورزش منظم و روزانه: به صورت کلی ورزش منظم و روزانه و به خصوص ورزش های قلبی و عروقی می تواند به گردش خون در بدن شما کمک کند و هر چه بیشتر خون در بدنتان در حال جریان باشد ، سم ها و مواد زائد نیز آسان تر از کلیه رد می شوند در نتیجه GFR تان افزایش پیدا می کند . البته توجه داشته باشید که فعالیت شدید و بیش از حد بدنی نیز می تواند تجزیه ی کراتین به کراتینین را افزایش دهد و باعث افزایش بار و مسئولیت کلیه ها شود پس همواره دقت به اینکه لازم است که فعالیت های بدنی و ورزش های روزانه باید به صورت منظم، متعادل و بدون هر گونه افراط انجام شوند . برای مثال می توانید روزانه به مدت ۳۰ دقیقه پیاده روی یا دوچرخه سواری کرده و اینکار را در ۳ تا ۵ روز هفته تکرار نمایید.

۷) مدیریت وزن بدن و متعادل نگه داشتن آن: در اکثر مواقع تعریف مدیریت وزن و داشتن وزنی متعادل را می توان در ورزش منظم و مناسب و همچنین رژیم غذایی کنترل شده و سالم بیان کرد و اقدام به رژیم های سخت یا زود گذر و غیر معمول تنها با نظر و تجویز پزشک متخصص توصیه می شود زیرا اینگونه رژیم ها اغلب تاثیرات منفی زیادی را با خود به همراه دارند. داشتن یک وزن متعادل به فشار خون مناسب می انجامد و گردش خون در سطح بدن را آسان تر می کند و درنتیجه همانطور که در مثال های بالاتر گفته شد با این عمل مسئولیت کلیه ها برای انجام کار خود نیز آسان تر می شود.

راهکار دوم جهت افزایش GFR؛ درمان پزشکی:

۱) صحبت و مشورت با یک متخصص تغذیه ی بیماران کلیوی: در طی مراحل پایانی بیماری کلیه ، پزشک متخصصتان ممکن است به شما کسی را که تخصصش در ارائه ی بهترین رژیم غذایی نسبت به شرایط شماست را معرفی کند و این افراد متخصص تغذیه ی بیماران کلیوی نامیده می شوند . متخصص تغذیه ی بیماران کلیوی در عین حال که سعی می کند تا میزان مایعات و مواد معدنی مختلف را در بدنتان به صورت مناسب و متعادل نگه دارد، هدفش کم کردن فشار و بار مسئولیت کلیه است . اکثر این متخصصان تغذیه ی بیماران کلیوی اغلب موادی که کمی بالاتر در همین مقاله ذکر شد مثل سدیم، پتاسیم، فسفر و پروتئین ها را از رژیم غذایی شما حذف کرده یا میزان مصرف روزانه ی آنها را تا حد امکان کاهش می دهند اما با این وجود مراجعه به این متخصصین ضروری است چرا که همواره ممکن است برای هر مریض شرایط خاص و ویژه ای نسبت به سایر بیماران وجود داشته باشد که فقط یک پزشک متخصص قادر به تشخیص آن خواهد بود.

۲) زمینه ها و علل مشخص نشده برای ابتلا به بیماری های کلیوی و سطح پایین بودن GFR در بدن خود را شناسایی کنید: اغلب بیماری های کلیوی (CKD) و بالا یا پایین بودم نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) توسط دیگر شرایط و عوامل موجود در بدن ایجاد می شوند و در این موارد شما بایستی ابتدا این زمینه ها را شناسایی کرده و از بین ببرید تا مشکلات آتی نیز به وجود نیامده و بتوانید سطح GFR بدن خود را بالاتر ببرید .

فشار خون بالا و دیابت را می توان دو عامل اصلی در این زمینه دانست .

هنگامی که شناسایی عوامل و زمینه های بیماری های کلیوی آسان نیست و به راحتی انجام نمی پذیرد ، پزشک متخصصتان آزمایش ها و تست های جداگانه و ویژه ای را برای شناسایی آنها در نظر گرفته به شما اعلام می کند . این آزمایش ها می توانند شامل آزمایش ادرار ، فراصوت ، و سی تی اسکن شوند . در برخی موارد نیز پزشک دستور نمونه برداری و آزمایش و ارزیابی بر روی بافت برداشته شده را صادر می کند .

۳) داروهای مخصوص بیماری های کلیوی را مصرف نمایید: هنگامی که عوامل و زمینه های دیگر باعث بیماری های کلیوی می شوند و یا حتی خود بیماری کلیوی به ایجاد مشکلات و بیماری های دیگر منتهی می شود ، به پزشک متخصص مراجعه کرده و از او درخواست تجویز دارو های مرتبط و مناسب را داشته باشید .

فشار خون بالا غالبا با میزان GFR کم مرتبط است ، بنابراین ممکن است پزشک در این مورد برای شما دارو های کاهش فشار خون را تجویز کند . این دارو ها می توانند شامل: داروی آنزیم های مهار کننده مبدل آنژیوتانسین (کاپتوپریل و انالاپریل)، مسدودکننده گیرنده های آنژیوتانسین (لوزارتان ، والزارتان) و … شود . این دارو ها می توانند درعین اینکه فشار خون شما را پایین می آورند ، سطح پروتئین موجود در بدنتان را نیز کاهش داده و با این عمل باعث افزایش عملکرد و کم کردن بار کلیه شوند .

در مراحل سطح بالا و وخیم بیماری های کلیوی، کلیه ی شما ممکن است توانایی تولید هورمون بسیار مهم و ضروری به نام اریتروپویتین (erythropoietin) را نداشته باشد، بر همین اساس پزشک متخصصتان ممکن است دارویی که باعث تولید این هورمون در بدن می شود را تجویز کند .

شما همچنین به احتمال بسیار زیاد به قرص های ویتامین D یا دیگر قرص هایی که بتوانند سطح فسفر را در بدنتان متعادل نگه دارند نیاز خواهید داشت زیرا کلیه ی مریض در تصفیه کردن فسفر دچار مشکل شده و این کار را به سختی به انجام می رساند .

۴) درباره ی دیگر دارو های مصرفی نیز با پزشک خود مشورت کنید: همه ی دارو ها از طریق کلیه عبور می کنند و تصفیه می شوند پس همواره باید به این نکته ی مهم توجه داشت که قبل از مصرف تمامی دارو ها ، چه آنهایی که توسط پزشکان متخصص دیگر تجویز شده اند و چه آنهایی که به صورت بدون نسخه و توسط خودتان مصرف می شوند باید با پزشک خود مشور کنید (به خصوص اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که از سطح  GFR پایینی برخوردار اند).

از مصرف دارو هایی که شامل ibuprofen و naproxen و celecoxib هستند پرهیز نمایید زیرا این دارو ها می توانند درصد خطر ابتلا به بیماری های کلیوی را افزایش دهند .

قبل از مصرف و تهیه ی دارو های گیاهی یا درمان های جایگزین و سنتی نیز حتما با پزشک خود مشورت کنید . در بسیاری از موارد درمان های سنتی و طبیعی که در بازار نیز به عنوان جایگزین درمان های پزشکی و دارویی معرفی می شوند نتها بیماری شما را درمان نمی کنند بلکه می توانند آن را افزایش داده و موجب بدتر شدن وضعیت کلیه ی شما شوند.

۵) به طور منظم و پیوسته میزان GFR خود را چک و اندازه گیری نمایید: حتی در مواقعی که شما موفق به افزایش GFR خود می شوید نیز باید چک کردن و اندازه گیری پیوسته و دقیق آن را ادامه دهید (به خصوص اگر از آن دسته کسانی هستید که این نرخ در شما زیر میانگین بوده و بیماری های کلیوی را قبلا داشته اید).

عملکرد کلیه ها و همچنین میزان GFR با افزایش سن رابطه ی معکوس دارند و هرچه سن بالاتر می رود این دو شاخص کاهش پیدا می کنند . بر همین اساس دکتر شما ممکن است به صورت زمان بندی شده و طی بازه های مشخص درخواست مانیتور کردن عملکرد کلیه های شما را داشته باشد و همچنین دارو ها و درمان های جدید تری نسبت به گذر زمان برای شما در نظر بگیرد .

۶) دیالیز: اگر میزان GFR تان بسیار پایین باشد شما به اصطلاح به نارسایی کلیه دچار شده اید و برای دفع مایعات اضافی و سایر سموم بدن باید دیالیز شوید.

همودیالیز شامل استفاده از یک دستگاه شبیه ساز کلیه ی مصنوعی با یک فیلتر مکانیکی می شود .

۷) برای پیوند کلیه آماده شوید: عمل پیوند کلیه نیز یک راه حل دیگر برای کسانی است که از سطح شدید بیماری های کلیوی رنج می برند و کلیه ی آنها دیگر آن عملکرد لازم را ندارد و نا سالم محسوب می شود . قبل از انجام این عمل ابتدا باید مشخصات کلیه ی مورد نیاز شما با شخص اهدا کننده یکسان بوده و فرد اهدا کننده می تواند از نزدیکان یا سایر افراد ناشناس باشد.

همه ی افرادی که دچار بیماری های شدید کلیوی هستند ممکن است آمادگی عمل پیوند کلیه را نداشته باشند و عواملی نظیر سوابق پزشکی هر فرد و همچنین سن او می توانند در انجام یا عدم انجام این عمل بسیار مهم و موثر باشند.

بعد از انجام عمل پیوند کلیه نیز بیمار باید به صورت مداوم تحت نظر باشد و GFR او اندازه گیری شود.